Zijn Vlamingen betere schrijvers?

Ik snap wat je bedoelt, maar haal je niet twee dingen door elkaar? Het pure schrijven draait volgens mij om het scheppen van de compositie, een geweven, harmonieus woordenpatroon. Dat heeft op zich weinig met stijl te maken. Wellicht zijn Vlamingen door hun stijl in algemene zin mooiere schrijvers. Of ze dankzij hun stijl ook betere schrijvers zijn, weet ik niet. Ronkende, haast dichterlijke volzinnen, doorspekt met onalledaagse woorden, kunnen voor ons heel aansprekend zijn door hun afwijkende karakter. Daar geloof ik wel in. Maar of het geheel ook per se zorgt voor betere boeken?

Ik denk dat je het niet kunt vergelijken. Vlaams en Nederlands is in wezen een andere taal. Er is een andere structuur enzovoort. Als ik mijn verhalen naar Nederlandse proeflezers stuur betrappen ze mij altijd op een massa van Vlaamse uitdrukkingen, die zij niet snappen of niet begrijpen. Omgedraaid hetzelfde als ik een verhaal van een Nederlander of Nederlandse (proef)lees, betrap ik me regelmatig de Dikke Van Dale te nemen en enkele woorden op te zoeken. Daarenboven heeft Vlaanderen en Nederland een andere cultuur. En geloof het of niet; cultuur doet veel met de manier van schrijven. En niet alleen met schrijven, maar met alle kunstdisciplines en zelfs meer dan dat. Maar wat ik helemaal niet begrijp is dat jullie het moeten afleggen op literair vlak. Oké, wij als vlamingen hadden Elsschot, Claus, ... en hebben Lanoye, Brusselmans, Moeyaert en anderen. Maar Nederlanders hadden Mulisch met zijn "Ontdekking van de hemel", "De aanslag" en nog veel meer. Ook hadden jullie Multatuli. En hebben jullie Arthur Japin. Ik zou zeker niet zeggen dat jullie onderdoen. Jullie zijn stevige concurrenten }) :p

Ik zou zeker niet zeggen dat jullie onderdoen. Jullie zijn stevige concurrenten }) :p

Zo is dat!.

Ik ben een Vlaming, maar eerlijk gezegd vind ik het maar flauwekul. Ok, het taalgebruik is heel verschillend, maar beide stijlen zijn goed. En trouwens, iedere schrijver vertelt dingen op zijn eigen manier.

Ik denk dat je een Nederlandse en een Vlaamse schrijver snel herkent aan de woordkeuze, de zinsbouw en zelfs het onderwerp. Maar dat is eigenlijk helemaal niet belangrijk. Het Nederlands taalgebied bestaat nu eenmaal uit verschillende landen en streken, net zoals dat voor andere talen ook het geval is. Vergelijk de "Hollands-Vlaamse" liefde-haatverhouding maar eens met Noordduits-Oostenrijkse literatuur of de Braziliaans-Portugese cultuur.

Een moeilijke kwestie, die je volgens mij enkel kan beantwoorden vanuit persoonlijke voorkeur en niet iets om te veralgemeniseren. Zelf ben ik een Vlaamse Belg (detail!) en lees ik zowel Vlaamse als Nederlandse auteurs. Door de jaren heen heb ik een voorkeur ontwikkeld voor Nederlandse auteurs, vooral dan de oudere garde, en meer in het bijzonder Voskuil en Reve, voor hun loepzuivere proza. Vlaamse auteurs als Boon, Verhulst en Lanoye schrijven krachtig proza, maar voor mij persoonlijk zit het te diep vast in de Vlaamse spraakklei. Zo hoef ik maar een 'gij' in een openingszin te lezen en ik klap het boek al toe. De enige die er voor mij mee weg geraakt is onze grote Willem Elsschot, de enige wiens proza die voor mij zo belangrijke zuiverheid bereikt en nu nog steeds zéér leesbaar is, en bijzonder geestig (ik ben er redelijk zeker van dat Reve hem destijds grondig heeft bestudeerd, qua humor liggen ze erg dicht bij elkaar) Maar zoals gezegd, is dit een zuiver persoonlijke voorkeur.

Als Vlaminge zie ik ook geen heil in het zich afvragen of Vlaamse schrijvers beter zijn dan Nederlandse schrijvers. Je zou dan al statistieken bij de hand moeten nemen of iets dergelijks. En dan nog. Welke parameters ga je dan hanteren? Publicatiedata van zuiver literaire boeken? Als we zouden aannemen dat Vlamingen 'betere' schrijvers zijn dan... (persoonlijk geloof ik dat niet en ik kan het ook niet staven want ik heb te weinig gelezen de laatste jaren), dan zou een mogelijke verklaring zijn : En ik vertrek van uit een algemene hypothese : dat iemand behorende tot een minderheid altijd meer zijn/haar best moet doen om resultaten te boeken dan iemand die niet deel uitmaakt van een minderheidsgroep. En als we de recente historie van de Vlamingen onder de loep nemen, dan trek ik het besluit dat wij nog steeds in een psychologische ontvoogdingsstrijd zitten terwijl Nederlanders volgens mij al lang niet meer in een minderheidspositie zitten. 1° de Vlamingen hebben zich taalkundig maar ook sociaal moeten ontvoogden van het Frans : de rijke Vlaamse klasse sprak Frans, het onderwijs was Frans. Mijn moeder (°1924) kreeg straf als ze op de speelplaats Vlaams durfde te praten (periode voor WOII). Haar Frans is excellent maar het is niet haar moedertaal. Dat probleem hebben de Nederlanders nooit gehad, denk ik. 2° in de jaren zestig, in volle ontvoogdingsfase nog steeds, werden de kinderen gedrild met Algemeen Beschaafd Nederlands. Er waren zelfs taaltips voor Vlamingen net voor het avondnieuws op TV. Het was een schoonmaakoperatie waarbij de officiële instanties (onderwijs) zich volop richtten op het Nederlands en de oorlog verklaarden aan dialectismen van 'eigen bodem'. Volgens mij een grove vergissing. Op die manier hebben ze generaties gedwongen het organische deel van de Vlaamse taal te verwerpen en (de geschiedenis herhaalt zich) een taal te hanteren in opstelletjes, verhandelingen , gedichten en de spreektaal die niet van eigen bodem was maar in Nederland werd gebruikt. Zo heb ik twee punten verloren in een opstel omdat ik het woord 'plezant' en het woord' paraplu' gebruikt had. Het ene diende ik te vervangen in de verbetering door 'prettig', het andere door 'regenscherm.' 'Paraplu' was te Frans en 'plezant' te boers zeker. Daar ben ik nog steeds kwaad om want 'plezant' is niet hetzelfde als 'prettig' en een 'paraplu' is niet hetzelfde als een 'regenscherm'. Het ging zelfs zover dat het woord 'boerderij' vervangen werd door 'landbouwbedrijf'. Onze taal werd ontzymd. Wat was er dan fout aan het woord 'boerderij'? De associatie met mensen waarop neergekeken werd. Zo gefrustreerd was de Vlaming. Hij heeft nooit gedurfd om zijn eigen taal te incorporeren in een geschreven taal zoals de Engelsen wel gedaan hebben en zelfs vreemde woorden (Common Wealth) lustig hebben geadopteerd. Het gebrek aan zelfvertrouwen mondde uit in de realiteit dat alle meisjesboeken, eigenlijk alle kinderboeken Nederlandse boeken waren. Ik herinner me dat ik het woord'leuk' niet begreep. Ik vond dat de personages in de meisjesboeken erg vrij durfden te praten en in een mum van tijd wist ik dat HAVO ietsjes meer was dan... Infrastructuur voor schrijvers in Vlaanderen? We zijn nu 2010. Is er een Vlaamse tegenhanger van SOL? Daarmee is toch alles gezegd. Wij, Vlamingen slapen nog en we doen het ons zelf aan. In Vlaanderen is de drempel om door te breken als schrijver m.i. veel hoger dan in Nederland. De meeste beginnende schrijvers kennen de Vlaamse schrijversinfrastructuur niet. Bestaat ze wel? Wat doen we dan? Het elders gaan zoeken... bij jullie dus. En wat ben ik blij dat dat kan. Maar daar hangt ook een prijskaartje aan: zo moet je bv in je ms de uitdrukking 'aan boord leggen' schrappen en vervangen... en worstel je 's nachts met een nachtmerieachtige gedachte dat je ms een hybride gedrocht wordt van twee talen. Ik heb al gedacht om twee versies te maken : een Nederlandse en een Vlaamse. Misschien lopen Vlaamse schrijvers tegen meer obstakels dan Nederlandse schrijvers en is de selectie strenger. Dan nog, Conscience en Elsschot en daarna Claus, en dan.. toch niet Brusselmans en Hemmerechts zeker? Als je de desoriëntatie fase van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd wil peilen, kijk dan gewoon naar Vlaamse soaps; we zitten momenteel in de dramatische fase : de meeste personages kijken nors en ruziën. Daar moet de Vlaamse arbeider levenslust uit putten... Met de cabaretiers gaat het al wat beter. Wel, misschien als er ooit een Vlaamse schrijver een bestseller schrijft waarin 'een plezante boerderij' en een 'paraplu' voorkomen, dan misschien kan er vergeleken worden.

Dit had ik precies voor ogen. Een interessante discussie. Al veel leerzaams gelezen in bovenstaande reacties. Laat ons zo voortgaan Sollers!

Een Vlaming is per definitie een betere schrijver. Geen twijfel mogelijk. Jazeker, Brusselmans. En natuurlijk Jef Geeraerts, Louis Paul Boon, Willem Elsschot Velen zullen het niet met mij eens zijn. Het zij zo. Ik heb eens met Cees Nooteboom gesproken (1982, Cafe de Hemel, Bergen op Zoom) waar hij Claus noemde als een nooit te evenaren schrijver. En Cees kan best een beetje schrijven, nietwaar? Maar lees eens Joost Zwagerman's "Vals licht" Geboren in Alkmaar, maar schrijft als een Vlaming. Zo mooi. Persoonlijke voorkeur? Nee, harde feiten. Ga eens een dagje in Cafe Noord zitten. Op de Grote Markt in Antwerpen. Neem het in je op. Kijk naar de Vlaming. Amsterdam blijkt dan een provinciestadje. Cultuurverschil? Ervaar het zelf.

Ik ben het alweer met Dargor eens :eek: Met alleen een andere ("betere" is ook persoonlijk en relatief) stijl ben je nog geen betere schrijver natuurlijk. Daar is wel wat meer voor nodig.

En ik vertrek van uit een algemene hypothese : dat iemand behorende tot een minderheid altijd meer zijn/haar best moet doen om resultaten te boeken dan iemand die niet deel uitmaakt van een minderheidsgroep.

@Chrisleavers Ik heb met interesse je verhaal gelezen waarin het Vlaams als underdog-taal wordt geschetst. Inmiddels is het loskomen van de Franse taal een feit en zijn er auteurs die Vlaams schrijven. Daarmee is het Vlaams een feit. Het bestaat, het is. Elk klein taalgebied heeft schrijvers en ik denk niet dat die auteurs een bepaalde druk voelen om beter te schrijven dan het naastgelegen verwante taalgebied. Om een parallel te schetsen voor jouw hypothese kijk ik naar schrijvers uit Oostenrijk of Zwitserland die in het Duits schrijven. De hoeveelheid is verwaarloosbaar (kijk op Wikipedia, 20 Zwitserse auteurs, 63 Oostenrijkers) en over de kwaliteit doe ik geen uitspraken. Maar heb jij wel eens een Alpen auteur gelezen? Nee, dan de Vlamingen. Literair, cultuurminnend en productief volk. ;)

Volgens mij zijn Vlamingen over het algemeen veel fanatieker als het gaat om taalkunde dan wij Nederlanders. Zo heb ik weleens vernomen dat zij daar (een soort van) taalclubjes hebben en dat hebben we in Nederland niet. Bovendien weet een doorsnee Vlaming bijvoorbeeld beter wanneer een woord mannelijk of vrouwelijk is en hoe je dat toepast in een zin.

Vlamingen zijn geen betere schrijvers dan Nederlanders en Nederlanders zijn geen betere schrijvers dan Vlamingen. Wel heb ik altijd het gevoel dat Vlamingen beter hun best doen. Komt dat omdat ze zich minder voelen dan Nederlanders? Ik denk het toch niet. Misschien denken ze gauwer dat het niet goed genoeg is. Wel zie ik vaak Vlaamse woorden en uitdrukkingen voorbijkomen. Op zich vind ik dat wel interessant. Het is maar zelden dat ik een woord niet thuis kan brengen. Waarom zou je het niet gewoon laten staan? Mocht je met een Nederlandse uitgever in aanraking komen en die adviseert je om een woord of uitdrukking te vervangen kan dat altijd nog. Verschil in niveau ligt niet aan Vlaanderen of Nederland.

Verweij; is Brusselmans niet eerder een cultschrijver dan een literair schrijver? Die ene plaats was in Vlaanderen schrijfland nog niet bezet. En Jef Geeraerts... een platte kolonist die bezwijkt voor het zwart schoon tussen de corrupte, opportunistische escapades van collegae door. Ik hoop dat hij ergens tussen de zwart behaarde, ruwe schaamlippen door ook een zinnetje heeft neergezet dat Congo een asielland was voor Belgen die het in eigen land niet konden rooien. Als hij dat geschreven heeft, dan trek ik al mijn woorden terug. Ik heb één Gangreen van hem gelezen en wat me bijbljft is wansmakelijkheid. Een Vlaamse schrijver (hij dus) schreef iets onnozel, iets ongewoon en dat was het dan. Congo = missies en paterkes en dan ineens het zwarte zogezegd gewillig vlees. Een geschikt scenario voor een pornofilm meer niet. Ik houd het liever bij 'The heart of darkness' van Conrad. Daar heb je wat aan. De herhaling van dit en van dat heeft Brusselmans overgenomen. Ik hou erg veel van de verhalen tussen pot en pint maar ik heb geleerd ze te nemen met een kilo zout. Dat Claus zo de hoogte in wordt geblazen, is omdat er niemand anders is. Brusselmans, Geeraerts, Claus, ze hadden/hebben allen iets gemeen en ik durf die lijn door te trekken naar alle Vlaamse schrijvers. Het heeft te maken met reactionair schrijven. Reactionair schrijven kan volgens mij nooit volwassen literatuur zijn zoals de Engelse en een Mulich en een Brouwers. Ik ga hier verder op in in antwoord op Ellabella's interessante reactie.

Ik zit niet zo in de volwassen literatuur (meer in de jeugdliteratuur), dus kan daar niet heel veel over zeggen. Brusselmans trekt mij niet, Moeyaert wel, maar ken hem vooral als jeugdboekenschrijver en poëet. Zijn werk is van een hele andere orde. Daar staat tegenover dat Nederland bijv. weer Edward van de Vendel en Ted van Lieshout heeft. Sowieso kun je je afvragen wat 'beter' is, aan welke eisen zou een topwerk moeten voldoen? Is een appel beter dan een peer? Ik vind dat an sich ook niet zo'n interessante discussie. Wél interessant vind ik om te zien wat de verschillen tussen onze twee culturen (zouden) zijn en waar dat aan kan liggen, en hoe dit invloed heeft op het werk. Over de jeugdliteratuur ben ik nog niet helemaal uit. Nederland kent enorm goede kinderboekenschrijvers, maar België ook. In de jeugdboekenillustratie (op topniveau) zie ik echter wel verschil: het werk van de Belgen lijkt van een hoger ambachtelijk niveau dan Nederlands werk. Ze durven meer te experimenteren, hun werk is technisch gezien vaak beter. Ik las een tijd terug dat de Belgen om de haverklap de illustratieprijzen voor de neus van Nederlanders wegkaapten. En dat lijkt niets voor niets: hun werk neigt meer naar 'kunst' dan naar 'plaatjes', terwijl ze in Nederland behoorlijk traditioneel zijn. En ik vind het niveau hier eigenlijk best laag. De topillustratoren in Nederland zijn nog steeds van de oude garde, qua nieuwe garde komt er weinig bij dat eruit springt. Ik vraag me af of dat komt door het niveau van de opleidingen, en het verschil in mentaliteit. Ik wil weleens weten hoe er in België les wordt gegeven, en hoelang de gemiddelde hogeschool opleiding duurt. Hoe het zit met de subsidies op kunst- en cultuurgebied. Of er veel wordt bezuinigd, of en hoe kinderen op de basisschool en middelbare school les krijgen in kunstvakken. En ik vraag me af of dit ook allemaal geldt voor de literatuur. Ik heb in elk geval het idee dat Belgen rustiger en bescheidener zijn dan Nederlanders. Misschien dat dat ze in bepaalde opzichten, hardere werkers maakt? Zo van: het werk moet gewoon gedaan worden, en goed. Dat zou ik weleens willen weten.

:D Sorry, Chrisleavers. Ik moet erg om je reactie lachen. Het is waarschijnlijk niet de bedoeling, maar ik lach wel vaker ergens om en dan halen anderen hun wenkbrauwen op. Uitleg is overigens niet nodig. Mijn Vlaams is perfect.

Ellabella, ik ga niet helemaal in op Zwitserland en Oostenrijk. Ik heb effe de voertaal gegoogeld en ja, ik zie overeenkomsten maar evenveel verschillen. Voor, tijdens en na WOII zijn er vele Europese intellektuelen naar Zwitserland gevlucht. Een thuisbasis van waaruit ze internationaal konden werken. Is niet te vergelijken met Vlaanderen. Ik zou de raad geven aan elke intellectueel om het land te verlaten. Het Vlaams grondgebied werd drooggelegd en was in oude tijden 'moerassig'. Volgens mij kan een taal op zich nooit underdogachtig zijn. De context en de boodschappen van een taal wel. De vraag is of de inhoud van de literaire taal underdog symptomen vertoont, ja dan neen. En ik zeg volmondig ja op het Vlaamse literair schrijven. De enige schrijver bij mijn weten die zich daar aan heeft onttrokken is Johan Daisne. Het magisch realisme als sublimatie. 1° Vlaamse schrijvers kunnen niet sublimeren. Harry Mulisch sublimeert 150%. Van Claus tot Verhulst noppens sublimatie. Ga het maar eens na : Alle belangrijke Vlaamse schrijvers schrijven over zaken die zich afspelen in hun haast persoonlijke habitat. Een kolonie is voor Geeraerts ook even een Vlaamse habitat. Effe onnozel doen. Boon over sociale wantoestanden in Vlaanderen Claus reactionair tgo de katholieke zuil (en ik bedoel niet politiek maar sociaal-maatschappelijk). Een alternatief heeft hij bij mijn weten nooit geboden in zijn schrijven. Boetedoening zat er dik in. Ruyslinck : WOII, maar doorzeuren tot een een gezonde mens er bij zou neervallen. Verhulst : het toppunt van Vlaamse grauwheid. Hij bespeelt de oude snaar opnieuw maar introduceert enkele universele oneliners en zowaar een poging tot humor en levenslust. Chapeau! Vlamingen zijn inderdaad economisch productief maar leeghoofdig. Die twee gaan heel goed samen. Op literair gebied zijn we niet volwassen ; we durven een verhaal niet localiseren buiten onze grenzen omdat de overrompeling van dat 'andere' te straf zou zijn, een gebrek aan zelfvertrouwen. We durven of kunnen niet sublimeren. En dat is een duidelijk teken dat we er nog niet zijn. Humor in Vlaamse literatuur. Waar is mijn vergrootglas? Zelfs de vrouwelijke personages zijjn nog bezig wraak te nemen op eeuwen onderdrukking. Zij die daar niet onder lijden zijn van buitenlandse oorsprong of zijn Vlaams drankzuchtig of aan de drugs... Dat katholieke 'elke dag kan God beslissen over je leven' zit er nog steeds dik in. Bij Vlaamse schrijvers zit de schuld nog steeds bij de vrouw (OT). Of ze is oud een weerloos (Dimitri Verhulst) of ze is vlees (Geeraerts) of ze is een verboden vrucht en een uitnodiging voor een leven met veel gezeur (Claus). Geef me de titel van een boek van een Vlaamse nu levende schrijver die zijn verhaal laat glijden over de grenzen heen, die tragedie en drama niet uit de weg gaat en humor, warmte, vrijgevigheid en zelfzekerheid met dezelfde verve hanteert. Iemand die zijn Vlaamse indrukken universeel toegankelijk maakt. Nederlandse schrijvers zijn in het sublimeren verder dan Vlaamse schrijvers. Deze durfden en durven niet verder kijken dan het straatje waar ze wonen. Dat is mijn indruk. En iets prettig schrijven mag nog steeds niet. Hoe grauwer hoe beter, ook al is die plaat kapot gespeeld. Ga het na, alle Vlaamse humor en alle levenslust zat in dialectismes die met kiem en wortel werden uitgeroeid tot aller heil van het Algemeen Beschaafd Nederlands. Een Vlaamse schrijver heeft een lange weg terug te gaan, haast als een archeoloog om een kloppend hart terug te vinden. We hebben de taalkundige twijfels als pesticiden over ons gehad in het onderwijs. De enige standvastigheid was als het ware de administratieve taal. Die is nu ook aan het verdwijnen. Brusselmans teert op zijn schrijfstijl. Die is zo eenvoudig dat er geen variaties overblijven voor anderen. En wat gaat Verhulst doen als zijn familiebesognes uitgeschreven zijn? Ik zou niet in zijn schoenen willen staan. Vlaamse productiviteit... de Chinezen zullen er wel bij varen.

@chrisleavers, Zou je alsjeblieft je unieke, eloquente en spitsvondige licht ook op de Nederlandse literaire wereld willen werpen? Ik heb genoten! :thumbsup:

Ik las net dit, in een artikel over literair agent Paul Sebes: Volgens Sebes zijn het vooral Nederlanders die lijden aan zelfoverschatting, de Vlaamse zuiderburen zijn veel bescheidener. 'Nederlanders zijn er van overtuigd dat ze een roman kunnen schrijven als ze drie mooie zinnen op papier hebben gezet.' Voor volledige artikel (helaas wordt er verder niet op bovenstaande ingegaan): http://napnieuws.nl/2009/10/23/tien-jaar-manuscri…

Chrislaevers: Jouw bijdragen zijn zeer interessant, omdat jij er met een Vlaams oog naar kijkt en het zo in een ander licht stelt. Je geeft mij in ieder geval een andere kijk op de Vlaamse literatuur en haar schrijvers. Wat me overigens wel opvalt is dat jouw taalgebruik en zinsbouw nu precies de kern raken van mijn stelling.

Ja, Tja, waar moet jij dan mee lachen? Ik kan er toch ook niets aan doen dat mijn schrijfbui hier beland is in plaats van in mijn ms. :) Ellabella, dank je maar ik heb te weinig en te lang geleden Nederlandse auteurs gelezen. En zoals o.a. Oscar J. De Vries schreef, speelt de persoonlijke voorkeur enorm mee en kan je heel moeilijk veralgemenen. Ik heb de indruk dat de schrijversinfrastructuur in Nederland meer uitgebouwd is in Vlaanderen. Ik lees hier berichten over het Davidsfonds terwijl die uitgeverij op vijf minuten fietsen van mijn woonst ligt. In welke straat in Leuven... Dat zegt toch voldoende. Is er in Vlaanderen een infrastructuur om nieuwe schrijvers op te vangen? Ik denk het niet. Het lijkt wel of je lid moet zijn van een geselecteerd groepje. En heb je geen diploma Germaanse in je CV dan... Misschien beeld ik het me allemaal in. Judy, ik ken tot mijn schande maar één Vlaamse jeugdschrijver : Marc de Bel. Mijn dochter las zijn boeken graag. En om eerlijk te zijn... ik heb altijd gedacht dat het een Nederlandse schrijver was. Het is nu (Google) dat ik ontdek dat het een Vlaamse schrijver is uit Kruishoutem. Vlaams chauvinisme op een laag pitje dus. De lerarenopleiding regentaat is uitgebreid van twee jaren naar drie jaren. Licentiaten dienen nog steeds vier of vijf jaar te studeren. Hoe het zit met kleuter- en onderwijzeropledingen weet ik niet. Hoe er wordt les gegeven. Katholieke scholen schijnen doeltreffender les te geven dan staatsscholen. De lat wordt in elk geval veel hoger gelegd dan in staatsscholen. Vele leerlingen die het niet halen in een katholieke school belanden in een staatsschool waar ze dan bij de 'beste' leerlingen zijn. Als leerkracht heb ik dat tien jaar geleden meer dan eens vastgesteld. Als er een leerling van het katholiek onderwijsnet in de klas kwam, hoefde ik me geen zorgen te maken. Kwam hij/zij van een andere school uit het gemeenschapsonderwijs, dan was het meestal een carrouselleerling (van de ene school naar de andere) en dus vragende partij voor extra aandacht en begeleiding. In die tijd dienden leerlingen verplicht boeken te lezen, maar in de praktijk kwam het neer op het afkopen, ruilen, onderscheppen van boekbesprekingen. Ik heb voor mijn twee kinderen boeken gelezen en boekbesprekingen gemaakt omdat ik er van uit ga dat je nooit of te nimmer een jongere mag dwingen om een boek te lezen. Waarom? Je kweekt een zodanige afkeer bij de jongere dat hij/zij nooit meer een boek leest, ook niet wanneer hij/zij er behoefte aan heeft of er klaar voor is. Omdat ik Nederlandse/Vlaamse literatuur op school moest lezen (ik heb het braafjes gedaan en in die tijd waren er nog geen samenvattingen van internet te rapen of in de handel), heb ik twintig jaar lang geen Nederlandtalig boek aangeraakt. Ik nam mijn toevlucht tot het Engels want die literatuur was vrij van alle dwang. Ben ik de enige die verplichte lectuur op school zo heeft ervaren? Ik denk het niet. Creatieve geesten hebben een hekel aan dwang. Als adolescent ben je je daar nog niet bewust van maar het speelt wel. Door leerlingen te dwingen boeken te lezen, oogst je m.i. een omgekeerd effec: je kweekt aversie. Daarom heb ik als leerkracht en als moeder zeer consequent het verplicht lezen van boeken heel sterk gerelativeerd. Ik heb zeer bewust mijn kinderen en mijn leerlingen toen willen vrijwaren van die afkeer. Ik ben er van overtuigd dat globaal bekeken in het onderwijs afkeer voor vreemde talen en het lezen van boeken wordt aangeleerd. Ik ben er ook van overtuigd dat creatieve geesten in het Vlaams onderwijs met de grond gelijk worden gemaakt. Uniformisme is de boodschap. Zo'n creatieve geesten zoeken en vinden hopelijk ruimte om zich te ontwikkelen buiten het schoolsysteem. Vlamingen doen het vrij goed in stripverhalen. Ik denk dat kunstonderwijs op zich creatief te werk gaat maar daar hoort literatuur niet bij. Literatuur hoort bij de vakken Nederlands, Frans, Engels en Duits. En doorgaans wordt literatuur niet op een aantrekkelijke manier aangeboden (beperking tot het verplicht lezen van boeken) natuurlijk afhankelijk van die ene gemotiveerde leerkracht Nederlands... hopelijk zijn ze er nog altijd. En hoe is het gesteld met het warm maken van leerlingen voor literatuur in Nederland, Judy? Ik tast volledig in het duister. Off-topic is dit volgens mij niet.

Ik herinner me de tijd van 10 voor Taal nog en daar wonnen de Belgen het bijna altijd van de Nederlanders. Dat vond ik wel frappant. Ik ken helaas te weinig Vlaamse schrijvers om een serieuze vergelijking te maken. Maar het is een interessante discussie.

En Jef Geeraerts... een platte kolonist die bezwijkt voor het zwart schoon tussen de corrupte, opportunistische escapades van collegae door.

Het mag dan geen literaire waarde hebben, maar het is voor mij zo ontzettend herkenbaar. Waarom is Geeraerts een reactionair schrijver? Ik deel je standpunten niet, maar ze zijn wel interessant

Verweij, ik ben je zeer dankbaar voor je vraag : 'Waarom is Geeraerts een reactionair'. Ik heb een 100% foute term gebruikt. Hij is helemaal geen reactionair schrijver. Maar revolutionair is hij ook niet. Hij schopt tegen de heiligheid van het establishment: de katholieke verzuiling met de missies en ontsluiert gedeeltelijk de overzeese kolonie bemand met opportunisten en mannen die in eigen land van geen hout meer pijlen konden maken (naoorlogs) en daar als het ware een feestje bouwden met whisky in de ijskast, partnerruil, tennisvelden, zwembaden, een boy voor de was en de strijk, ééntje voor de keuken, en eentje voor de tuin. Dat staat misschien niet in zijn boeken maar dat weet ik van mijn moeder. Ik kan Geeraerts niet literair volwassen noemen. Hij is bekend om zijn Gangreens, niet vanwege latere boeken. Zijn boeken waren iets nieuws, iets provocerend en gedurfd op seksueel gebied. Daarom werd hij gelezen en daarom stond hij op de lijst van de te lezen boeken op school, ook al omdat die lijst anders niet lang zou zijn. Maar hij is een kind van de ontvoogdingscyclus die een Vlaming nog steeds doormaakt. Wordt Geeraerts nog wel eens vernoemd? Zoals Mulisch voor en na zijn zijn overlijden? En wie gaat er nog spreken over Claus? Vanuit historisch oogpunt is Geeraerts wel interessant. Is hij nu een belangrijke schrijver omdat hij een tijdsbeeld heeft opgehangen van het Belgisch kolonialisme? Hij maakt deel uit van een lijst Vlaamse schrijvers. Maar literair belangrijk op universeel vlak? In mijn meest chauvinistische bui zeg ik nee. Waar was/is trouwens zijn vrouwelijke mede- of tegenhanger? Waar? Gangreen wacht misschien op een antwoord : ik zeg zo maar iets : een vrouw in België (geboren in Congo) die de Afrikaanse mannen proeft: zij wil terug naar daar maar de zwarte mannen willen hier blijven. Ik denk dat zo'n scenario ietsjes diepzinniger zal uitgewerkt moeten worden. Maar seks is verzekerd aanwezig. Je hebt me inspiratie gegeven! 'Reactionair' was een foute term. Ik neem die dus terug. Ik zal voorzichtiger zijn. Maar gespiegeld aan het Romeinse Rijk bv, is hij dus wel reactionair: de buit is o.a. ook het vrouwelijk vlees ongeacht de situatie waar deze vrouwen zich in bevinden. Heel aktueel eigenlijk met een Berlusconi. Die heeft zich ook even van tijdperk vergist.

Chrislaevers, bedankt voor de heldere visie. Jij bent het niet eens met de inhoud en de literaire waarde van Geeraerts Gangreen boeken. Ik zie alleen het verhaal, alleen de inhoud. En wat hij schrijft is zoals het was, ook al ben je het er niet mee eens. "Iedere gelijkenis van figuren in dit boek met bestaande personen berust geenzins op het toeval" schrijft Geeraerts. Belgen steken graag hun hoofd in het zand als de Kongo ten sprake komt. Maar dat kan ik me voorstellen. Lees nu eens alle Gangreen boeken. Focusseer niet op de walgelijke of seksuele delen, maar op het geheel. In de jaren zestig werden de boeken afgedaan als vuiligheid en ranzig, maar vooral door die mensen die er zichzelf in herkenden. Verder stonden de Jezuieten vooraan en hoe deze jongens zich gedragen (hebben) dat is algemeen bekend. Lees vooral eens Gangreen 3 en bespreek het is met je Moeder. Als Vlaming moet je dit herkennen. Waarom nam men zo een aanstoot aan deze boeken? Geeraerts schrijft over zijn leven in de Kongo, maar vooral over het leven voor en na deze periode in de toen bestaande bekrompen Belgische samenleving met gevaarlijke katholieke invloeden. Zijn Geeraerts Gangreen boeken een aanval op de Belgische staat? Hij noemt bijvoorbeeld niet eens de genocide aan de hand van Stanley en Leopold II (5 miljoen levens plus even zoveel afgehakte handjes) Geeraerts vergelijken met Conrad. Overeenkomsten zijn wel de gruwelijke onberekenbaarheid van de mens. En waarom het zover kan komen. Toch nog even een stukje literatuur van Geeraerts: "Terwijl ik met beide handen over mijn gezicht wrijf is het middernacht zie ik en de druppel rolt traag van de ruit en buiten in de uitgestorven straat onder het licht van de neonbuizen staan zoals altijd de wagens op het asfalt in de plassen en Halleluja denk ik een nieuwe dag is ons geboren" Gerard Reve had gewild dat hij het had geschreven. Ik durf het haast niet te vragen, maar wat vind je van wijlen Jan Wolkers?

Vlaamse en Nederlandse schrijvers? Als je het hebt over schrijvers tegen Fransen, Engelsen of Duitsers dan glimlachen ze wat meewarig. Hebben jullie ook schrijvers dan, vragen ze. Er zijn er wel een paar te noemen, maar internationaal worden ze nou niet bepaald in grote getalen gelezen. Dan zeggen ze, goed, schilderen konden jullie best, maar laten we het over de literatuur niet hebben, voor jullie eigen bestwil. Gaan we dan nog de Vlamingen en de Nederlanders vergelijken? Tsja, als je je verveelt.....

Verweij, je overtuigt me. Ik moet Geeraerts opnieuw gaan bekijken. Zoveel is duidelijk. En Jan Wolkers heb ik denk ik nooit gelezen. Misschien wel maar dan herinner ik me er niets meer van. Misschien ben ik nu oud genoeg om Wolkers te lezen en te kunnen appreciëren... Maar waarom heb ik dan al die jaren andere Engelse en Amerikaanse schrijvers gelezen? Niemand heeft me dat opgelegd. Ik heb waarschijnlijk een enorme afkeer voor de Nederlandse taal (Nederlands/Vlaams) opgedaan tijdens mijn schooljaren. Waarom weet ik niet. Ik heb hier nog een gehavend boek liggen van Jan de Hartog : The spiral road. Misschien interessant om te weten te komen waarom hij in het Engels begon te schrijven.

Ik moet eerlijk bekennen dat, hoewel ik een Vlaming bén, ik zelden of nooit Vlaamse schrijvers lees. Ik hou meer van buitenlandse schrijvers...ik hou van lezen over andere landen en andere culturen en daarom kom ik zelden bij Vlamingen terecht. Daarmee wil ik trouwens totaal niet zeggen dat dat slechte schrijvers zijn. Integendeel, er zitten zeker goede schrijvers tussen. Maar of Vlamingen echt beter zijn...geen idee. Lies

Maar waarom heb ik dan al die jaren andere Engelse en Amerikaanse schrijvers gelezen? Niemand heeft me dat opgelegd. Ik heb waarschijnlijk een enorme afkeer voor de Nederlandse taal (Nederlands/Vlaams) opgedaan tijdens mijn schooljaren. Waarom weet ik niet.

Heb je ook een verplichte leeslijst door moeten spitten op de middelbare school? Want dan heb je daar je antwoord. Ik hield/houd echt van lezen, maar op de middelbare school hebben het móeten lezen van tientallen 'literaire' boeken voor vier talen, mijn leesplezier een tijdlang goed vergald. Je zou trouwens echt eens Bart Moeyaert moeten lezen. Ook zijn poëzie is prachtig. Nou ja, je moet er wel van houden, natuurlijk. En hij wordt over het algemeen meer geclassificeerd onder de jeugdschrijvers. Maar ik denk dat hij wel een Belg is waar jullie trots op kunnen zijn :).

Tjah men wil je in het onderwijs "kennis" laten maken met literatuur, omdat men ervan uitgaat dat kinderen alleen maar strips lezen en 'mindere' boeken. Dat op zich is geen ramp, maar het dan verplichten, terwijl het je niets zegt, wel. Een volwassen lezer legt een boek dat hij niets vindt ook weg en gaat dat ook niet 'verplicht' doorkauwen, boeken genoeg zeg maar! Lies