Teloorgang der klassieken
Schrijvers,
Via via heb ik onlangs een erg eerlijke mening gekregen over enkele gedichten die ik schreef. Graag wou ik ze publiceren, maar vandaag is me ter oren gekomen waarom dit niet gebeurde. Uiteraard is geheimhouding van bepaalde info me opgedragen, toch wil ik naar aanleiding van deze kritiek iets ter bespreking brengen.
Het is namelijk zo, dat mijn gedichten als zijnde 'klassiek' bestempeld werden. Dat wist ik natuurlijk reeds, toch was ik enigszins van slag door het feit dat klassiek onmiddellijk naar de prullenmand verwezen wordt. Het kan echt niet meer. Zelf hou ik net heel erg van klassieke gedichten, en ontgaat me de pracht van het moderne werk. Toch zal ik, wil ik ook op poëtisch vlak wat bereiken, moeten vermoderniseren.
Erger nog, ik vrees dat ik de lijn moet doortrekken naar mijn prozaïsch werk, dat al minstens even klassiek is, en doorspekt van archaïsch taalgebruik. Daar bestaat een ander topic over, waar over het algemeen wel een positieve noot klinkt aangaande dit onderwerp. Toch wil ik jullie ook daar waarschuwen, en niet in het minst mezelf. Maak je geen illusies, ze lachen je uit.
Ik zit haast te trillen van desillusie. Heel mijn visie, mijn liefde, wordt verpulverd door deze vaststelling. Ik heb blijkbaar jaren in een bel geleefd, terwijl het allemaal te doen was in een hypermoderne, architecturaal ongeëvenaarde, en onbegrijpelijke koepel. Dit niet in het minst door mijn leesgedrag. Ik lees nagenoeg enkel ouder werk, omdat ik dit zo mooi vind. Maar blijkbaar bestaat daar reeds genoeg van, en is er jaren geleden een revolutie ontketend, buiten mijn weten om. Angst overvalt me, teleurstelling nog veel meer. De romantiek is klaarblijkelijk dood, en zelfs al heel wat jaren in ontbinding. En hier zit ik dan, lijken te schrijven.
Lieve mensen, ik vraag geen ontkrachting, want ik ben zeker dat hetgeen ik schrijf, de bitterste waarheid is. Van poëzie kwam ik tot proza, maar wat als het leven zelf, de liefde, muziek, mijn idylle, verdomme het al, deze evolutie onderging. Dan sta ik dus verder buiten de werkelijkheid dan ik ooit voor mogelijk hield. Niets eigenzinnig, domweg ouderwets. Afgeschreven. Eenentwintig jaar, en nu al hopeloos vergeeld. Gooi die pen maar weg, Aelberts, van jou zal het niet komen. Hetgeen jij schrijft bestaat al, en is oneindig veel beter geschetst dan hetgeen jij ooit zal publiceren. De tijd en ik staan niet op één lijn. Ik zou wel kunnen huilen.
Vergeef me dus de dramatiek, ook die is niet meer aan de orde in ons gezegende post-moderne bestaan, maar eens te meer geeft het weer, hoezeer deze is ingebrand, als een merkteken in een zieke koe, om aan te tonen dat ze dra geslacht dient te worden, en men ze zeker niet mag opeten.
Droevige groet van een schrijver, die er eigenlijk nooit één was, noch zal zijn.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaarRol
Onlangs las ik, geloof ik, nog ergens dat je die gedichten maar zo zo schreef voor een lief, een vriend, een bloem in de wei(de). En nog later las ik dat je je eigen gedichten moe was na een tijdje (zo ook ik, die van mij).
Ontbreekt het niet aan frisheid, in tegenstelling tot "klassiek is passé"?
Of hou je zelf niet genoeg van je gedichten om ze als waardig te beschouwen? Blijkbaar wel, want je wilt ze tòch publiceren, toon dat dan daarbuiten ook. Waar is Gods ego?
Ik zei van je eerste gedichtszin niet zomaar dat hij quasi geniaal was, maar omdat hij bijna uit mijn vingers lekte toen ik wat wilde schrijven.
Dàt moet je hebben bij elke zin in je gedichten.
De rest van dat gedicht ken ik al lang niet meer vanbuiten, maar
"de avond vormt traag de kamer" spookt af en toe nog door mijn hoofd.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Het gaat al lang niet meer over gedichten, die waren in het beste geval de aanleiding van mijn vaststelling. Alles is nu voorbij. Geen ambitie rest me nog, geen mooi woord zal ik nog kunnen schrijven. Ik blijf het uiteraard wel doen, maar alleen, op een zolderkamertje, als een kluizenaar verstoken van nieuw daglicht, want dat doet pijn aan mijn ogen. Jullie doen verder, worstelen met manuscripten en uitgevers, ik luid mijn einde in, veel te vroeg. Hier en daar zal ik nog afscheid nemen, enkele zaken afhandelen, een hand schudden, misschien nog iemand aanmoedigen, want ik geloof in anderen, niet meer in mezelf. En dan vertrek ik, hier, van het toneel. Laat dat doek maar vallen, want ik heb geen recht hier nog te vertoeven. Het ga jullie goed, schrijvers groot en klein, blijf scheppen, blijf schrijven.
Adieu,
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
19 jaar 11 maandenRol
Dramaqueen!!!!
Je brengt het fabeltastisch, maar je gaat het niet doen.
Die pen van jou komt niet aan de wilgen, ik weet het zeker.
Ik houd het er maar op dat het je examenstress is.
Schrijver godje herrijst weer na de examens, geloof me.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Ik word hier stil van...
Maar:
Wie heeft ooit gezegd dat schrijvers zich aan regels moeten houden? En er zijn nog wel lezers die archaische taal weten te appreciëren. Dus moet daar ook een markt voor zijn.
Dit geloof je nu zelf toch niet?
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
19 jaar 1 maandRol
Misschien heeft het minder kansen, omdat er minder geïnteresseerden zijn, maar nooit zomaar opgeven, omdat je niet bij de grote groep hoort.
Schrijf omdat het leuk is.
De opgever verliest altijd.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 5 maandenRol
Volgens mij is dit een wanhopige roep om het warme bad waar dit forum om bekend staat. (las ik toevallig laatst ergens)
Ik heb de kraan net aangezet en wacht even tot het water warm is, goed?
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaarRol
Godje, wat klink je depressief!
Droevige groet van een schrijver, die er eigenlijk nooit één was, noch zal zijn. zeg je. Jij was/bent er wel één! Je schrijft toch? En hoe je schrijft ... dat heb ik nog nooit iemand zien doen. Je verwoordt de dingen op jouw manier, de Godje-manier. En dat hoort bij jou!
Voor dat verschrikkelijke nieuws genoot je van 't schrijven, lees ik uit je bericht. Schrijf door... ja, ik weet dat een schrijver gelezen wil worden. Maar er zal toch ergens daar in België wel een uitgever zijn die in jouw werk geïnterresseerd is, die nog van klassiek houdt? Blijfzoeken!
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
19 jaar 6 maandenRol
Godje,
had ik nog in Rotterdam gewoond dan was ik nu in de auto gestapt en hadden we gebroederlijk wat alcoholische versnaperingen tot ons genomen. Dat werkt wonderen op dit soort momenten. We zouden beginnen bij al die gefortuneerde, bekende namen van de hedendaagse lectuur en we zouden ze tot op de grond gelijk maken. Zonder rationalisatie. Zonder begrip. We zouden ons overgeven aan agressieve uitingen over zoveel onrecht aangedaan tot jonge, getalenteerde schrijvers die beuken op de muren van het fort Publicatie.
Maar ik ben eigenlijk blij dat je dit moment doormaakt. Schrijven is lijden. Een getormenteerde ziel hoort bij schrijver zijn. Niks blij zijn. Donkere wolken. Onbegrepen voelen. Dit is de waarheid van schrijver zijn. Leg die scheermessen naast de typmachine, grijp een fles rum, pak een nieuw blaadje en rol het in de machine. Kijk nog even uit het raam, het is donker, net zoals jouw ziel. Dit is het moment. Begin met typen en met elk woord bouw jij jouw gelijk.
Want jij weet diep in je hart dat jij de beste bent. Dat jij het verschil uitmaakt, dat jij het enige ware licht bent in dat duistere,literaire landschap, al jouw woorden vormen een collectieve schreeuw en weldra zal de rest van de wereld het horen...
Was getekend,
broeder Griseo. 8)
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Mijn god(je) het lijkt wel of er een heus virus rond spookt in schrijfland.
Tegenslagen maken je groter, dat weet je toch? Aangeslagen zijn, zelfs depressief worden, alles mag, maar opgeven?
Dat dus niet!!!
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Misschien is het slechts een fase, maar vannacht heb ik gehuild. Nochtans had ik me voorgenomen die tranen te beschermen, op te sluiten, en pas vrij te laten bij de geboorte van mijn eerste zoon. Dan pas zou ik het enige zijn dat boven een schrijver staat: een vader. Maar nu ben ik niets. Een schreeuw is het altijd, een erg melodramatische volgens sommigen. Vanmorgen dacht ik dat het wel voorbij was, maar nu zit ik hier, en ik huil een tweede keer. Nog steeds is er geen kind geboren, zelfs geen manuscript. Je woorden raken me diep, Griseo, en zijn de enige die troost brengen. Ik voel me meer dan onbegrepen, ik voel me buiten deze wereld groeien, of ontgroeien, krimpen tot een embryo, tot ik zelf mijn kind ben, dat ik niet kan verzorgen, en ook geen verhalen kan voorlezen. Ik ben verworden tot de pendant van mijn eigen aspiratie, en ondanks hetgeen de massa denkt, doet het pijn. Ik wens geen lovende woorden, ik wil dat ze me begraven, diep onder de aarde die ik niet begrijp, liefst ter hoogte van het paleolithicum, waar ik thuishoor. Misschien had ik jullie niet moeten belasten met deze droefheid, die jullie niet kennen. Maar dan zou mijn afscheid nog minder begrepen wachten, als een wazige vlek, de adem tegen een koud raam, waar vervolgens niemand meer door kan kijken. Ik heb eenieder hier zo lief, en ik bewonder vanaf de kantlijn de successen die hier geboekt worden. En ik besef. Ik besef dat ik daar niet toe behoor. Het vervolg van mijn leven kan ik niet meer inkleden, want literatuur is mijn leven, dus ik val. Laat me hopen dat die fase een nieuwe tijd brengt, waarin ik helderder kan denken, waarin ik weer door mijn raam kan kijken. Misschien ooit weer glimlachen. Het zal niet voor morgen zijn, ook niet meer voor dit jaar. Mijn vertrek hier is waarheid, en troost de gedachte je dat ik wel op aarde blijf dolen, dan mag dat zo zijn, en ben je mijn vriend. Misschien keer ik dan later toch terug, maar eerst moet ik plooien voor mijn weemoed, als een strohalm die hoopte een eik te zijn.
En dat spijt me,
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Godje, als ik je eerste bericht lees, dan zijn je gevoelens wel erg mooi op papier verwoordt. (dit is misschien een suffe opmerking, maar dat vind ik wel) Wanneer heb je besloten om op te houden met schrijven? In een opwelling? Vanwege dat andere topic? Depressieve bui?
Ik geef je deze tip: Slaap er nog een paar nachtjes over, en kijk dan verder.
Geef nooit op. Wat als beroemde schrijvers (zoals Roald Dahl) na een tegenslag zouden hebben opgegeven? Dan zouden hun boeken nooit, maar dan ook nooit, hebben bestaan.
Ik hoop dat je er nog even overdenkt, geloof in jezelf ook al kost het moeite,
en zo niet... Dan wens ik je veel geluk toe. Probeer jezelf uit dat zwarte gat te trekken, of je nu door gaat met schrijven, of niet...
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Godje, blijf in jezelf geloven, in je talent om de wereld te veranderen door je teksten. Klassiek of niet, het maakt niet uit welk genre, jij bent jij en je bent uniek en je kunt niet gemist worden, en wat je schrijft zeker niet.
Zoveel 'grote namen' werden pas na hun dood ontdekt, wie weet wat er nog komen gaat voor jou. Maar niet als je nu stopt...
Je moet wachten op die ene gouden kans, dat ze je woorden en bedenksels gaan bekendmaken aan de wijde wereld, dat ze je zullen ontdekken en koesteren. Als je opgeeft komt die droom nooit uit.
Blijf vooral schrijven. Geef uit in eigen beheer en stuur je gedichten en andere schrijfsels de wereld in!!! Laat zien dat je gelooft in wat je schrijft, dan zal de wereld voor je open kunnen gaan :wink:
Sterkte!
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Het broeit al langer in me, Sephilla. Net als in het schilderij van Munch, lijkt niet de jongen vooraan te schreeuwen, maar het landschap rondom hem. Ook zo bij mij. Ik hou trouwens niet op, zelfs dat kan ik niet, maar ik breng het niet meer uit, ik slik het door, stapel het op ergens in een kartonnen doos. Een mooie doos zal het niet zijn, enkel de drager van mijn testament als verloren schrijver.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 10 maandenRol
Wat een pathetisch bericht. Ik word er weeromstuit heel nuchter van.
Als ik het goed begrijp heb je een aantal gedichten ter publicatie aangeboden en zijn ze geweigerd. Dat is vervelend.
Maar hoe vaak is dat al het geval geweest? Heb je al tientalle literaire tijdschriften en uitgeverijen geprobeerd?
Hoe lang ben je al bezig? Kan nooit echt heel lang zijn, gezien je leeftijd.
Als je mijn zoon was zou ik zeggen: Jongen, stel je niet zo aan. Neem een kop thee of een borrel, rust even lekker uit en daarna nog beter je best doen.
Je moet ook leren met tegenslag om te gaan. En niet als een verwendde peuter als het even tegenzit, gaan lopen mokken.
Hetgeen je schrijft is een imitatie van iets wat Willem Jansen onlangs schreef, maar jij brengt het wel heel dramatisch
Trouwens, als ik het mij goed herinner heb je onlangs toch de zesde plek behaald in een dichtwedstrijd.
Hup jongen, de schouders eronder. Had van jou toch niet verwacht dat je bij een zuchtje tegenwind al opgeeft.
Maar, misschien neem je ons allemaal in de maling en is het je slechts om de aandacht te doen. Bij deze dan.
Teloorgang der klassieken
Godje, geef jezelf eerst een schop onder je kont. Volgens mij heb je teveel examenstress en botvier je dat op je schrijfsels.
Broeit het al langer? Man, zo kom je van de regen in de drup. Iemand die leeft voor zijn/haar muziek zal wegkwijnen als alle instrumenten worden ontnomen (indien diegene zingt, als de stembanden scheuren). je wil jezelf toch niet je schrijfsels ontnemen?
Wil je niet meer proberen te publiceren? Nou, lekker dan. Je hebt fans man, wil je hen een heerlijk verhaal door de neus boren?
Grijp al je moed en kracht bij elkaar en begin je weg naar boven, uit het gat, want daar schijnt het licht. Je bent een verdomd goede schrijver - en zal dat ook altijd blijven!
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 4 maandenRol
Door en door pathetisch, uiteraard. Vergelijk me toch maar niet met Jansen. Vergelijk me toch maar in het geheel niet. Dat ik in onbegrip zou vertrekken was me al langer duidelijk, maar het zij zo. Ik heb getracht te verwoorden wat er in me omgaat, waarom ik huilde, en waarom ik straks mijn laatste bericht hier zal typen, meer niet. Met tegenslagen heeft het niets te maken, vaak geniet ik daar zelfs meer van, dan van successen. Misschien dat een enkeling hier het toch nog ooit wel zal begrijpen, op zijn of haar sterfbed, wanneer deze ook beseft dat het geen zin heeft gehad. Maar schrijf tot die dag rustig verder, in de kleinburgerlijkheid van het bestaan, netjes ingebed in het mos van je nuchterheid, je realisme, je zin voor relativeren, mij is het al eender. Vanavond nog vertrek ik hier, en dan mag je tevree zeggen, dat jij het toch allemaal wat beter doet in dit leven.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
19 jaar 11 maandenRol
En schrik vooral niet van jezelf als je om dit soort tegenslagen moet huilen. Er zijn tijden geweest dat ik het elke week wel een dagje deed. Huilen omdat het niet werd wat het moest zijn. ( Dat was voordat ik de fles rode wijn deze functie van spanningafleider gaf). Word je groot en sterk van.
Het geeft aan hoe diep het schrijven in je ziel zit. En alleen dan kun je echt schrijven.
Overigens heb je hier in je postings weer een aantal fraaie stukjes proza geplaatst. Plak ze aan elkaar en sla er een nietje door. Machtig mooi verhaal.
Teloorgang der klassieken
Godje, kom op.
Ik snap wel wat je bedoeld, ik ben misschien 'maar' vijftien, maar in ieder geval níet achterlijk (hoewel ik dat wel altijd beweer).
Het ís rot. Het zál rotter worden als je er zelf niets aan doet. Huilen lucht op, maar aan tranen heb je niet veel ::wink: Dóe wat om vrolijker te worden. Ga een avondje stappen, trakteer jezelf op een leuk boek, maar dóe iets.
En ga hier alsjeblieft niet weg :(
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 10 maandenRol
Aan wie is dit gericht? Het komt mij lichtelijk denigrerend over.
Iedereen probeert je hier aan je haren uit het moeras te trekken, op te beuren, moed te geven. De een door je een schop onder je kont te geven, de ander met een aai over je bol.
En je hebt al herhaaldelijk gehoord dat we jou en je schrijfsels niet graag missen.
Re: Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Zo Godje jij bakt hem bruin.
Jij HOUDT van klassieke gedichten, en omdat een ander een andere mening heeft, wil jij jouw eigen koers opgeven? En wil jij dat wat in jouw hart zit, niet meer doen? Nou dan pas gaat het écht niet meer goed met je.
Als je vlakbij mij in de buurt woonde, stond ik al voor je deur om je eens flink door elkaar te schudden én je onmiddellijk mee te nemen voor een stevige wandeling. Bewegen, bewegen, weet je nog!
Nog wat: wanneer de vrouw zwanger is gaat de man ook door een enorme emotionele fase. Alles kan dan donkerder en of lichter gekleurd worden.
Het is mijn wens dat je doet wat je wérkelijk wilt.
Je mag me pb als je wilt.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 3 maandenRol
Hoi,
Wie heeft jou zo onderuit gehaald? Wat een dwaas was dat. Eerlijk? Wat is daar nou eerlijk aan.
Er is wel zeker publiek voor jouw woorden, want ze spreken een groot deel van de schrijvers hier aan.
Gewoon doorgaan. Goede wijn wordt alleen maar beter. Je bent er, niet opgeven, hoor je me? Prachtig geschreven trouwens, deze post.
Een vriendelijke omhelzing,
Odile
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaarRol
Tenzij je Harry bent, hoop ik te kunnen zeggen dat het niet ik was die je dit heeft aangedaan?
Aangenaam bad, trouwens.
Godje, als je blijft stoppen met schrijven, moet ik uit mijn kraam schieten om eens stevig te vloeken en anderen aanmanen uw voorbeeld te volgen, want dan draait de wereld trapeziaans.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Godje, ik ben blij te lezen dat je blijft schrijven, omdat je er nou eenmaal niet mee kunt ophouden. Dat zijn de échte schrijvers, HET MOET ERUIT!
Jammer, heel jammer dat je besluit niet meer op dit forum te komen. Dat is toch iets anders dan niet meer publiceren? Heeft iemand van hier je een dolk in je ziel verkocht, zo erg dat je je gezicht hier niet meer wilt laten zien?
Kritiek doet pijn, het is je kind dat ze aanvallen. Zeker als het om iets gaat wat je zelf heel mooi vindt. Maar het blijft de mening van een ander mens en smaken verschillen.
Dus kop op, laat je niet kisten voor de mening van een ander en BLIJF.
Tenzij je ons kunt missen als kiespijn :cry:
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
19 jaar 11 maandenRol
Toch heb ik ergens in mijn achterhoofd een klein duiveltje zitten dat me vertelt dat dit een grap is van godje om bij ons reacties uit te lokken. :roll:
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Godje, jeetje je klinkt echt depressief, en het raakt me dat je je zo voelt.
Ik weet niet hoeveel mensen je hebben verteld dat klassiek uit is, maar is het niet zo dat dit 'slechts' de mening is van één of enkele mensen?
Het zal/kan toch niet zo zijn dat iedereen in uitgeversland jouw gedichten ouderwets vindt?
Godje, je hebt het al lang en breed bewezen (door je prachtig geschreven posts en blog), je bént een goede schrijver, dus geef niet op!!
Ik zou zeggen: zeep je schouders lekker in en laat de mening van dat stelletje cultuurbarbaren zo snel mogelijk van je afglijden.
Natuurlijk is het niet erg om te huilen en je down te voelen hierover & het op te willen geven, dat is alleen maar logisch... want jouw schrijfsels (ook een soort baby) worden op dit moment niet op waarde geschat en dat doet gewoonweg heel erg pijn.
Maar het geeft eigenlijk ook aan hoe diep het schrijven bij jou zit en hoezeer je gelooft in je eigen werk.
Laat dat niet los, blijf in jezelf en je eigen werk geloven.
Zo, en je krijgt een virtuele knuffel van me!
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 10 maandenRol
Ja, dat duiveltje stak bij mij ook de kop op. Ik vroeg ook al eerder of hij ons niet in de maling nam. Volgens mij houdt hij wel van een beetje provoceren om een discussie scherp te krijgen.
Mocht het niet zo zijn en is hij echt zwaar gedeprimeerd, dan sorry voor deze slechte gedachten, Godje.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
@ Zjors & Eneri, nee dat kan toch niet... ik geloof het niet, hoor.
Hij heeft er zelfs op zijn blog over geschreven. Ik denk dat hij zich echt zo voelt.
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Het is zijn beleving en de zijne alleen.
Dit is niet om reacties uit te lokken. Daar geloof ik niet in. Iedereen kon het zien komen die zijn schrijfsels serieus leest. Is hij morgen weer vrolijk bij ons? Dan geloof ik het ook niet. Het zijn de emoties in het nu.
Morgen is een andere dag, wat mij betreft: Hopelijk met Godje
Teloorgang der klassieken
Lid sinds
18 jaar 10 maandenRol
Dan maar weer even praktisch denken er moet toch een oplossing zijn voor deze impasse.
Je merkt dat er hier op het forum met je mee wordt gedacht en gevoeld.
En ook zeker dat er veel waardering is voor je schrijven. Waarom niet uitgeven in eigen beheer? Zo kunnen de mensen die WEL van je werk houden (richt je daar op en niet op de mensen die het niet kunnen waarderen) er toch van genieten.
Er zijn meer schrijvers die tegen de tijdsgeest ingaan en toch ergens komen.
Wie heeft jou in godjesnaam zo naar beneden gehaald dat je je zo voelt. Die macht geef je toch niemand over jezelf.
Teloorgang der klassieken
Godje...
Ik schreef het al ergens en nu weer...
Ik schrik hier wel van. Heb ik je net 'live' gezien, stop je ermee.
Kom op, geloof in jezelf, heb zelfvertrouwen. Leef voor jezelf en niet om wat anderen van je zeggen. Kijk naar wat je wel hebt, niet naar wat niet lukt.
In ieder geval, wat je ook doet, het ga je goed en succes met de examens.