Vraag over proloog

Ik schrijf mijn proloog achteraf, omdat ik dan precies weet wat de lezer moet weten voor hij aan het verhaal begint.

Maar bij een proloog WEET de lezer toch dat het slechts een voorproefje is. Daarna komt hoofdstuk 1. En die proloog staat niet helemaal buiten het verhaal. Hij wordt door die alwetende verteller verteld. En dat mag met een hete, prikkelende peper. Ikzelfs lees zo'n proloog erg graag. Je ruikt de geur van de kroket die je zograag in je mond zou hebben. :D

Mary Higgins Clarke heeft altijd prachtige prologen en dan blijft het verhaal juist daar steken en moet je het hele boek door voor je daar weer verder kunt.

Een proloog kan allerlei kenmerken aannemen. Criteria zijn: kort (zelf vind ik een pagina mooi), maar tegelijkertijd boeiend, informatief, representatief voor wat komen gaat in het eigenlijke verhaal, hoewel het verband niet altijd meteen duidelijk hoeft te zijn. Het hangt er verder een beetje vanaf wat je ermee wilt. Je kunt een deel van je verhaal alvast letterlijk geven. Bijvoorbeeld de climax of een andere centrale scene, waar je dan vervolgens naartoe werkt. De lezers zullen zich afvragen hoe het zover gekomen is en wanneer dat moment zich zal voordoen in het boek. Een voorbeeld is De kwestie Kassandra van Alma Post. Het is een jeugdboek over pesten op school, geschreven vanuit het perspectief van de meelopende pester. De proloog geeft het moment dat Kassandra, het gepeste buitenbeentje in de klas, vastgebonden is en het pesten zo'n omvang dreigt te krijgen dat het echt gevaarlijk wordt. De vraag is dan: Hoe moet dit in vredesnaam aflopen? De vraag in het boek is steeds: Wat gaat de hoofdpersoon doen? Gaat hij eindelijk ingrijpen, zoals een deel van hem wil? Of blijft hij tot het einde toe aan de zijlijn staan, half niet en half wel meedoen? De proloog komt als climax letterlijk terug bijna aan het einde van het boek. Je kunt het een soort van 'gewone' inleiding laten zijn door de gebeurtenissen vooraf samengevat te vertellen. Je kunt zelfs de gebeurtenissen nadien vertellen, je begint dan als het ware met de epiloog en dan van achter naar voren werken in het eigenlijke verhaal. Of gewoon chronologisch natuurlijk. Iets soortgelijks doe ik met mijn marathonverhaal van februari over het meisje in de duinen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je kunt iets vertellen wat ogenschijnlijk niets met het eigenlijke verhaal van doen heeft. Henning Mankell doet dat bijvoorbeeld in zijn misdaadromans/thrillers vaak door iets te vertellen vanuit een personage uit een ander werelddeel en een andere cultuur, bijvoorbeeld uit Zuid-Afrika, om dan over te stappen op een gepleegde misdaad in een Zweeds stadje, waar hoofdpersoon Wallander politiedetective is. Pas later in het boek wordt dan duidelijk wat het een met het ander te maken heeft. Het is in elk geval een soort verantwoording - niet letterlijk - waarom dit verhaal verteld gaat worden, wat het belang is ervan. De belangrijkste functie is mijns inziens dat de proloog de lezers intrigeert. Ze moeten zo geboeid raken dat ze willen weten wat er aan de hand is. Het is een soort 'amuse gueule' of een 'appetizer', dat de gasten aan tafel voorbereidt op het hoofdgerecht en ervoor zorgt dat ze daar zin in krijgen. Wink Hopelijk kun je hier wat mee?