Zo start je een roman

Het starten van een roman is een torenhoge drempel. Met deze schrijftips kun je alvast een fundering leggen om op terug te vallen.

1. Maak een ‘point of no return’ voor je hoofdpersonage

Hiervoor hoef je nog geen letter op het scherm te hebben staan. Een point of no return kun je plannen. Iedere roman kent een begin, midden en eind, en in het begin vindt altijd een moment plaats waarin het hoofdpersonage besluit zijn of haar reis te ondernemen. In een roman van 250 pagina’s moet dit moment zeker binnen de eerste 50 gebeuren. Alles dat vooraf komt, moet dienen als opbouw naar dat moment.

Om een lezer door die eerste 50 pagina’s te leiden, moet je een basis leggen die de lezer intrigeert, ontroert of verontrust. Zo moeten er hints naar een potentieel probleem voor het hoofdpersonage gegeven worden, moet er duidelijk worden gemaakt wat er gebeurt als het hoofdpersonage faalt en moet de spanning voelbaar zijn, vooral in de scène die leidt naar het allesbepalende conflict.

2. Geef zo weinig mogelijk achtergrondinformatie vrij

Doe dit niet alleen om het verhaal leesbaarder te maken, maar ook om de lezer nieuwsgierig te maken. Als de schrijver zo nu en dan fragmenten van de achtergrondverhalen onthult, kan de lezer telkens een puzzelstukje toevoegen aan het geheel. De lezer wordt aan het werk gezet en beleeft zo een bijna interactieve ervaring.

Bedenk ook dat de lezer niet veel over de personages hoeft te weten om geïnteresseerd te raken. De interesse van lezers komt namelijk voort uit de zienswijze en vooral de motivatie van de personages. Als schrijver wil je de lezer meenemen in een achtbaanrit, en dan werkt het natuurlijk averechts om de rem in te trappen en iets te vertellen wat al gebeurd is.

3. Introduceer vroeg in het verhaal de belangrijkste bijpersonages

Een bijpersonage dat aan het eind een cruciale rol speelt, maar pas een scène daarvoor wordt geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van een deus ex machina: een plotse en niet logische oplossing voor het gegeven probleem. Hier knappen lezers ontzettend op af. Onthoud dus dat hoe eerder een personage deel uitmaakt van het verhaal, hoe meer de lezer het als geloofwaardig ervaart als dat personage een belangrijk onderdeel van de plot blijkt te zijn. Daarom kun je dat personage het beste in een ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenis vroeg in het verhaal introduceren.

4. Schrijf niet wat je weet, maar wat je voelt

Schrijven over onderwerpen waar je van af weet, is goed advies. Het zorgt er immers voor dat de details in het verhaal geloofwaardig overkomen. Maar dat zijn alleen de details, niet de emotie. Een roman staat of valt met een held (en doorgaans een slechterik) en daardoor automatisch met de geloofwaardigheid van zijn of haar emoties. En om een lezer iets te laten voelen, moet je het eerst zelf voelen.

Als je een thriller schrijft en je bent op zoek naar de perfecte omschrijving van angst, graaf dan in je eigen herinnering. Misschien dat je als moeder of vader eens je kind kwijt bent geraakt, al is het maar voor vijf seconden. Ervaar nogmaals hoe dat voelt, en trek dat uit proportie. Wat als je vijf dagen je kind kwijt bent? Wat als het kind gekidnapt is? Bouw door op deze emotie en maak er genadeloos gebruik van.