Zo maak je een cliché origineel: Cupido’s voltreffer

Clichés schrijf je liever niet. Geen nood! Ik help je een cliché te herkennen en de goede weg in te slaan als je tekst naar een cliché neigt. Daarvoor gaan we het cliché ontleden en de tekst weer terug op de rit zetten. Deze week: Cupido’s voltreffer.

Het cliché: overdreven snel verliefd

Twee mensen kijken elkaar aan, of raken elkaar een halve tel aan en tadaa: ze zijn smoorverliefd. Dit cliché is misschien wel het hardnekkigste dat er is. De een doet iets aardigs voor de ander, Cupido schiet raak en dat groeit uit tot: ‘en toen wist ik het: hij was de ware’. Denk aan:
“Laat mij maar even…”(de boodschappen overnemen als die bijna uit de handen vallen, die pleister plakken op die plek waar je zelf niet bij kan…) en elkaar vervolgens lichtjes aanraken. Of de een zegt iets opvallends waarna de blik extra lang wordt vastgehouden. Romance van de eeuw nummer 314573 is geboren…

Waarom stoort dit zo?

‘Liefde op het eerste gezicht’ is als uitgangspunt een schrijftechnische doodsteek. Idealiter bestaat het niet of slechts gedeeltelijk.
Bestaat het niet, dan leren je personages elkaar goed kennen voor ze verliefd worden. Als het gedeeltelijk bestaat, gebeurt er iets als: “Zodra ik hem zag, voelde ik meteen een fijn aura.” Of: “Ik vond zijn lach meteen leuk.” Zelfs met zo’n goede start is er nog geen echte romance: op zichzelf zorgt dat niet voor (oprechte) verliefdheid.
Is dat wel het geval, dan zegt de schrijver: “Wat maakt het uit wat het karakter van deze personages is? Of ze knap, lelijk, passend of tegenpolen zijn, ‘liefde zoeken’ in hun verhaalthema hebben of niet, wat hun verleden is… Boeiend, zolang de lezer maar kan zwijmelen bij een nieuwe romance…”

Dan wordt een moment van enkele seconden belangrijker dan je personages, verhaalthema, spanningsboog, belangrijker dan alles dat optelt naar een eigenlijk verhaal.

De aanloop naar het cliché

Als dit cliché überhaupt al een aanloop heeft, is dat nóg een cliché, deus ex machina:  Julia klaagt dat ze al een eeuwigheid meer een date meer heeft gehad en voilà: een botsing later staat Romeo voor de neus. Romances die beginnen met een of meerdere van zulk sterke aanwezige Deus ex machina zijn of zó slecht dat het weer leuk wordt, of te slecht om langer dan drie regels leuk te zijn. Gok niet op dat eerste, dat komt zelden voor.  

Nu jij: fiks het cliché

Julia laat weer eens wat vallen en jawel, Romeo schiet te hulp om het op te rapen.
Maar deze Romeo lijkt op een (jonge)man uit Julia’s verleden. De herinneringen aan hem en alles wat daar emotioneel mee gepaard gaat, wordt in die paar seconden op Romeo geprojecteerd.
Deze (jonge)man is bijvoorbeeld:

• Julia’s ex die haar keihard heeft gedumpt
• Julia’s ex die zij keihard heeft gedumpt
• Een lang verloren vriend van wie Julia nooit afscheid heeft kunnen nemen
• Julia’s vroegere pestkop
• Iemand die Julia niet hielp in tijden van nood en waar ze nog altijd spijt van heeft

Je kan je scène in de comments opschrijven. Schrijf een beginnende romance, of ga lekker een totaal andere kant op.

Waarom fikst deze schrijfprompt het cliché?

De lezer leert hiermee dingen kennen als Julia’s geschiedenis, haar karaktertrekken, hoe ze met bepaalde dingen omgaat… Julia is niet meer het anonieme Verliefde Meisje.
Een cliché dat zo hardnekkig is als Cupido’s voltreffer, is uitgekauwd omdat het eindeloos veel personages overkomt. Zolang als Julia, of Selma, Lieselot, Elif of… als elkaars stuntdoubles kunnen optreden omdat ze zo inwisselbaar zijn, krijg je Cupido’s voltreffer nooit gefikst. Geef dit welbekende moment iets persoonlijks en de start is origineler en de kans op een later cliché kleiner.   

 Gebruik je dit cliché? Let dan hierop

• Geef een romance de tijd om te groeien, raffel hem niet af.
• Ga op zijn minst uit van het idee dat liefde op het eerste gezicht slechts gedeeltelijk kan kloppen.

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.