Tegen welk onrecht staat je personage op?

Als je een personage gaat schrijven, biedt een personagebiografie een handig overzicht van diens doen en laten en geschiedenis. Kijk eens wanneer je personage opstaat tegen onrecht.

Gedreven door moraal of moed?

Onrecht komt voor in allerlei soorten en maten. Onrecht is zodanig divers dat je domweg niet actief kan opstaan tegen ieder onrecht dat je ziet. Daarom kies je enkele doelen waar je je voor in wil zetten. Maar waarom verkies je dan Unicef boven het WWF, of juist andersom?
Of, meer vertaald naar het dagelijkse leven: waarom trek je wel je mond open als iemand een oude dame zou uitschelden, maar ben je misschien voorzichtiger als er iemand in het volle daglicht in elkaar wordt geslagen?

Ten behoeve van de uitwerking van een personage kan je ‘opkomen voor onrecht’ onderverdelen in moraal en moed.
Opkomen vanwege een moraal is iets waarvan je personage zegt: je kan heel wat bij me flikken, maar dít niet. Of: dit vind ik gewoon ontzettend belangrijk. Dan komt er nog moed bij kijken: waarom komt je personage ook daadwerkelijk in actie? Of misschien liever gezegd: wanneer of op wat voor manier durft het dat ook te doen? Opkomen voor onrecht is niet altijd zo vanzelfsprekend als dat misschien lijkt of hoort te zijn.

Wat is de geschiedenis en het moraal?

Komt je personage op voor mensenrechten of toch eerder voor dierenrechten als het zou moeten kiezen? Kijk eerst wat er in je opkomt als je bedenkt waarvoor je personage echt een vuist zou maken. Schrijf dat op en kijk wat je daar – al dan niet symbolisch –  achter zou kunnen zoeken: je personage komt op voor dierenrechten omdat het niet zo op mensen heeft. Dat kan zijn omdat je personage van zichzelf wat minder sociaal is, of omdat het eindeloos vaak door mensen is teleurgesteld.

Kijk ook naar het moraal van je personage. Wat vindt het belangrijk?
Neem de vrijheid van meningsuiting. Als je personage daarvoor uit wil komen, is het dan de mond gesnoerd door anderen? Of is dat in diens ogen – als levenslange ambassadeur van Amnesty International –  een belangrijk onderdeel van universele mensenrechten?
Een gedachtegang achter een moraal onderzoeken is erg belangrijk. Het kan het verschil zijn tussen “Vrijheid van meningsuiting betekent dat ik mag zeggen dat ik de islam een gevaarlijke religie vind en dat ik daarom wil dat moskeeën sluiten.” en “Vrijheid van meningsuiting is óók vrijheid van godsdienst, hoe durf je zelfs maar te opperen om moskeeën te sluiten!”

Als je op deze manier het doen en laten en de geschiedenis van je personage gaat onderzoeken, is er onder het mom van ‘onrecht’ een schat aan informatie over je personage te ontdekken.

Wat is de situatie?

Je komt heel wat makkelijker in actie als je weet dat je zelf relatief veilig blijft als je tegen onrecht opstaat. Het is makkelijker om de slungelige, puisterige tiener op zijn scheldpartij naar oma aan te spreken dan de gemeen uitziende spierbundel.
Probeer een ‘lijn van moed’ te bepalen voor je personage: hoe snel kan een personage beroep doen op zijn moed? Op twee schalen van een tot tien, hoe ernstig moet het onrecht zijn en hoe veilig mag de situatie zijn voor de held voordat hij zich uitspreekt tegen onrecht?
Dat is belangrijk om een gevoel bij te hebben: zo kan je een centraal conflict en de bijbehorende comfortzone bepalen die passend en logisch zijn voor de heldenreis. 

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de Ondernemersschool. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.