Taaltip: de ampersand

Het &-teken wordt in het Nederlands ook wel de ampersand genoemd. De benaming ‘ampersand’ komt uit het Engels, en is waarschijnlijk een samentrekking van and per se ‘and’. Dit betekent: 'het teken ‘&’, wat symbool staat voor het woord ‘en’'. Het &-teken zelf komt uit het Latijn. Het bestaat uit de letters ‘e’ en ‘t’(van ‘et’, Latijn voor ‘en’), die samen worden geschreven in één teken. Zo’n teken wordt een ligatuur genoemd.

Monniken

De oervorm van de ampersand is ontstaan bij monniken in de eerste eeuw na Christus. Het scheelde de monniken veel tijd om bij het kopiëren van teksten veelvoorkomende woorden door vaste tekens te vervangen. De meeste van zulke tekens werden na verloop van tijd niet meer gebruikt. Hoewel de ‘et’-ligatuur van vorm veranderde, bleef het nut van het teken bestaan. De ampersand is dan ook opgenomen in modern snelschrift. De moderne ampersand is ontstaan in de zestiende eeuw tijdens de Renaissance. De afbeelding onderaan dit artikel geeft een indruk van hoe de ampersand is veranderd. Leuk om te weten, denk je misschien, maar hoe gebruik ik de ‘&’?

Gebruik van de ampersand

Met de ampersand kun je vaste samenstellingen aanduiden, zoals in de afkortingen B&B(bed and breakfast) en r&b(rhythm and blues). Ook komt de ampersand voor in sommige bedrijfsnamen en bronvermeldingen, om bijvoorbeeld een samenwerking aan te duiden. Wanneer je de woorden voluit schrijft, zet je spaties voor en na de ampersand, zoals in ‘Personeel & Organisatie’. Bij afkortingen zet je geen spaties voor en na de ampersand, zoals in ‘B&B’. In lopende teksten wordt het teken vanwege de leesbaarheid maar weinig gebruikt. Als je een verhaal schrijft kun je het teken bijvoorbeeld gebruiken als een van je personages een tekst ziet of opstelt met het teken erin, als een citaat van een gedachte of waarneming.

Beeld Wikipedia

Bronnen: Genootschap Onze Taal, quest.nl, qwerty.wiki.nl, taaladvies.