Schrijftips om een fictieve wereld te bouwen

Voor iedereen die zijn eerste avontuur wil beleven in de wereld van fantasy of science-fiction biedt deze gids nuttige tips, vragen en waarschuwingen. Ben jij schuldig aan een konijn een smeerp te noemen?

Vragen over je fictieve wereld

Science-fiction en fantasy hebben hun eigen schrijfuitdagingen en gelukkig ook eigen manieren om die te overwinnen. Een uniek en belangrijk onderdeel van deze genres is het bouwen van een wereld. Begin met de vormgeving van jouw fictieve wereld door onderstaande vragen te beantwoorden.

1.  Waar speelt het verhaal zich af? 
2.  Wanneer speelt het verhaal zich af (verleden, heden, toekomst)?
3.  Welke gebeurtenissen hebben het heden gevormd? 
4.  Welke regels gelden er in deze wereld? (van natuurkundige wetten tot sociale regels)
5.  Welke gevolgen/straffen zijn er als ze worden gebroken?
6.  Wat voor regeringsvorm is er? (wie heeft de macht, wie niet?)
7.  Hoe zijn de verhoudingen tussen de mensen onderling? Is er bijvoorbeeld een groep die de  voorkeur heeft boven anderen?
8.  Wie bevolkt je fictieve wereld?
9.  Wat is het belangrijkste in deze samenleving? Gelooft men bijvoorbeeld in god(en)?
10.  Waar woont, werkt en leert men?
11.  Hoe gaat men om met de flora en fauna? 
12.  Hoe vergevorderd is de technologie? (op gebied van communicatie, mobiliteit, beschikbaarheid  van informatie, enz.)
13.  Is er magie? Zo ja, wat kan je ermee, hoe wordt het beschouwd en wie kan het gebruiken?

Als je genoeg weet, laat je personages dan los in je wereld en zie wat er gebeurt. Hoe vormt de wereld de personages en wat voor soort conflicten ontstaan daardoor? Beantwoord die vragen en je hebt een verhaal. Maar pas op dat je niet verzand in het wereldbouwen, dan loop je het risico het daadwerkelijke verhaal uit het zicht te verliezen.

Behoefte aan meer? Deze website staat vol vragen die je jezelf kan stellen over je fictieve wereld.

Aanraders

Wonderbook van Jeff VanderMeer staat vol advies en inspiratie voor schrijvers van fantasierijke fictie. VanderMeer leidt je altijd terug naar de essentiële verwondering die elke schrijver drijft. En met bijdrages van George R.R. Martin, Neil Gaiman, Ursula Le Guin en nog veel meer, waaronder redacteuren Liz Gorinsky en Ellen Datlow. Wonderbook is waarschijnlijk de meest volledige inventarisatie van sci-fi wijsheid.

Aan de andere kant van het spectrum is Parietal Games, het verzamelde non-fictie werk van M. John Harrison dat schrijvers waarschuwt voor het gevoel van verwondering. Zijn kritische werk heeft schrijvers en fans razend gemaakt, want het steekt gaten in het idee van escapistische fantasy en science-fiction. Hij ontkrachtte het wereldbouwen als ‘de klossende voet van nerdisme’. Als je de ware wijsheid van science-fiction en fantasy wil ontdekken, zijn Harrisons scherpzinnige inzichten onmisbaar.

Diana Wynne Jones waarschuwt in haar boek voor het cliché van de duistere fictieve wereld. Ze maakt hartelijke maar vlijmscherpe grappen over Tolkienachtige fantasy in The Tough Guide to Fantasyland. Geschreven in de vorm van een toeristische gids, catalogiseert de gids alle oude stijlfiguren die keer op keer terugkomen in fantasyverhalen zoals duistere heren, magische zwaarden en behekste bossen. Het is niet zo dat je niet met deze motieven kan spelen in je verhaal, maar als je na het lezen haar ironische gefluister hoort als je schrijft, doe je er goed aan nieuwe manieren te vinden om oude beelden te presenteren.

Door: Elisabeth Hunting