De observerende schrijver: Ik zie een tas

Observeren is een belangrijke vaardigheid van schrijvers. Maar met alleen iets opmerken ben je er nog niet. Je moet ook weet hebben van associaties die bij je waarnemingen opkomen en hoe je daar een mooie verhaalopzet mee kan maken of clichés kan voorkomen. Deze week in de serie: ‘De observerende schrijver’: Ik zie... een tas.  

Tassen heb je in allerlei soorten en maten. Ze zijn erg leuk om eens te observeren, want ze zijn niet alleen een  kwestie van smaak, zoals bij kleding het geval is. Een tas kan je afhankelijk van de context en inhoud veel vertellen. Om het meeste uit deze schrijftip te halen, schrijf je om te oefenen eerst drie (heel) verschillende soorten tassen op, bijvoorbeeld: grote plastic shopper, Gucci minitas en een rugzak, of zelfs een koffer.

De inhoud van een tas

Of hij nou alleen functioneel of ook mooi is, een tas is bedoeld om iets mee te dragen. De vorm en het formaat van de tas bepaalt wat je mee kan nemen. Je kan het wel vergeten om je schoenen in je minitas te stoppen. De shopper kan hiervoor misschien wel, maar dan vliegt je schoeisel weer alle kanten op zodra je op weg gaat. De rugzak is dus het meest geschikt. Op die manier zijn er voorwerpen die niet in een tas passen, of er niet bíj lijken te passen. Hoewel je gerust een versleten, vies gummetje met een Sesamstraatprint en een klein afgeknauwd potlood in je dure minitas kwijt kan, is het dan toch net of er iets niet ‘klopt’.

Maak op die manier eens een lijstje met wat niet in of bij de tas past. Als je weet wat er in de tas zit, schrijf dat dan ook op.  

 Waar is de tas?

Je hebt een versleten rugzak. Waar zie je hem? Waarschijnlijk:

• Om de rug van een verwilderde backpacker
• Bij het vuilnis
• Op de werkplaats van een onderbetaalde arbeider die veel materialen moet dragen

Deze rugzak zal niet zo snel verschijnen in een sjiek casino: daar heb je genoeg aan een kleine handtas. Bovendien is de afgedragen rugzak niet passend  een dresscode. Op eenzelfde manier als de inhoud, is een tas ook passend of vreemd in een bepaalde setting. Schrijf van je geobserveerde tas op waarom hij (niet) past bij de plaats waar je hem ziet.

Je las al dat een tas in eerste instantie moet helpen om iets mee te nemen. Je kan dus ook bedenken wat de eigenaar van de tas voor plannen heeft. We associëren dure merken vaak met ‘voor de looks’, maar Gucci heeft zowel kleine tasjes als grote koffers. Met andere woorden: waarom kiest de eigenaar van de tas vandaag voor deze tas, en niet voor een andere? Daar zit waarschijnlijk een praktische reden achter. Kan je die bedenken?

Hoe ziet de tas eruit?

Kijk tot slot hoe de tas eruit ziet. Wat aan de uitvoering, vorm, staat, kleur, materiaal en grootte doet je vermoeden dat de tas toebehoort aan een kind, oudere dame, armoedzaaier, modepopje, verstrooide professor…?
Een kind zal niet met een grote, zware koffer sjouwen en een oude dame heeft vast geen rugzak met flitsende kleurtjes.

Combineren maar!

Nu is het tijd om het observeren om te zetten naar het schrijven. De kans is groot dat je een compleet personage kan bedenken aan de hand van een simpele tas:

Ik zie een sjieke handtas op de schoot van een oude dame die in de eerste klas van de trein zit richting Schiphol. Hij is klein en compact: er passen waarschijnlijk net een mobiele telefoon, sleutels, pinpas en misschien een lippenstift en een spiegeltje in. Zou ze een lieve, lang verloren gewaande  vriend op gaan halen op het vliegveld? Bij een fijne reünie wil je er waarschijnlijk netjes uitzien, uitgerust aankomen. Eenmaal op het vliegveld heeft ze niet méér nodig dan het gezelschap van haar vriend.

Veel plezier met het uitpluizen van de tassen die je tegenkomt.

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelanceschrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de Ondernemersschool. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.