5 tips om meerdere perspectieven te schrijven

Sommige verhalen hebben meer dan één hoofdpersoon of je hebt simpelweg meer perspectieven nodig om je verhaal goed te vertellen. Verschillende perspectieven schrijven is erg lastig en je slaat al snel de plank mis. Waar moet je op letten?

---

1. Zorg dat alle personages authentiek zijn

Dit is meteen het punt waar veel (beginnende) schrijvers de mist in gaan. Ze schrijven drie perspectieven vanuit personages die vreemd genoeg allemaal dezelfde toon lijken aan te slaan. Het maakt niet uit dat de ene een bankier is en de ander een bouwvakker. Of dat de ene een oude wijze man is en de ander een tiener. Je ziet het al: de personages moeten allemaal anders klinken. Hoe je dat doet is aan jou, maar vraag je bij alles wat er gebeurt af: hoe zou dit specifieke personage reageren? Neem daarbij ook hun backstory mee, want alles wat hen in het leven is overkomen heeft ook invloed op hun kijk op de wereld.

2. Wees vooraf kritisch op je keuze

Als het goed is bedenk je voor het schrijven welke perspectieven je nodig hebt. Misschien wil je een liefdesverhaal vertellen van beide kanten. Of schrijf je een thriller waarbij meerdere mensen betrokken zijn. Ook in het fantasygenre is het populair om meerdere perspectieven te gebruiken. Hoeveel perspectieven genoeg of te veel zijn, daar zijn geen gouden regels voor. Maar kijk kritisch naar je keuze: heb je echt al deze perspectieven nodig? Of blijft een belangrijk aspect van je verhaal onderbelicht als je een perspectief weglaat? Beredeneer dit voor jezelf of bespreek het met een schrijfvriend(in). 

3. Verweef de perspectieven in elkaar

Verschillende perspectieven kunnen verwarrend zijn voor de lezer. Vooral in het begin. Ze moeten meerdere personages leren kennen en ze kunnen plaatsen binnen het verhaal en het plot. Als je kriskras perspectieven rondstrooit, dan raakt de lezer de draad kwijt. Het is dus slim om de perspectieven op een of andere manier aan elkaar te linken. Bijvoorbeeld: perspectief 1 is een vrouw die ergens vertelt over een neefje. Het perspectief verschuift naar het neefje, die op een totaal andere plek is. Perspectief 3 is voor zijn beste vriend die we al kort ontmoet hebben. Ook als de personages elkaar niet kennen kan je een link zoeken. Bijvoorbeeld met een plek die ze beide kennen of een gebeurtenis waar ze over hebben gehoord. Laat dit dan terug komen in je scènes. Het geeft de lezer iets om aan vast te houden totdat ze alle personages goed kennen. 

4. Maak duidelijk dat er een perspectief wissel is

Voor de lezer moet het duidelijk zijn dat je van perspectief wisselt. Dat kan simpelweg met een extra enter of door te kiezen voor een andere vertelvorm. Een asterisk kan ook helpen om duidelijkheid te scheppen. Redacteur Rob Steijger vertelt in dit artikel meer over de asterisk en hoe je dat gebruikt.

5. Wees achteraf kritisch op je keuze

Kijk nog eens naar punt 2. Vooraf was je al kritisch, maar als je gaat herschrijven is het ook belangrijk om je perspectieven onder de loep te nemen. Heb je alle perspectieven echt nodig, of heb je er een behouden omdat je het personage zo leuk vond? Kill your darlings is dan wat je moet doen. Het kan natuurlijk ook dat je een perspectief mist. 

Tijdens het herschrijven is ook het moment om nog eens de toon onder de loep te nemen. Komen alle perspectieven uit de verf zoals je voor ogen had?