Wat is het verschil tussen high fantasy en low fantasy?

Wil je een fantasyverhaal schrijven? Dan weet je vast wel dat er veel subgenres zijn binnen dit genre. Zo heb je bijvoorbeeld high fantasy en low fantasy. De grens tussen deze twee vormen is soms moeilijk vast te stellen, maar in de kern is het belangrijkste verschil de mate waarin de fantasywereld verschilt van de onze. Hoe scheid je high fantasy van low fantasy?

High fantasy speelt zich af in een secundaire wereld

Het meest duidelijke verschil tussen high en low fantasy, is dat een high fantasieverhaal zich afspeelt in een parallelle wereld. Deze secundaire wereld staat compleet los van de wereld die wij zelf kennen. Er gelden andere natuurwetten, er leven andere schepsels en magie is er vaak hartstikke normaal. Een inwoner van deze wereld kijkt niet gek op van wezens zoals trollen, monsters en tovenaars. Lord of the Rings is hier een goed voorbeeld van.

Binnen high fantasy wordt er nog onderscheid gemaakt tussen twee varianten van de secundaire wereld:

• De alternatieve wereld is de primaire wereld, ‘onze wereld’ bestaat niet (Lord of the Rings).
• De alternatieve wereld is verbonden met onze wereld, bijvoorbeeld via een portaal (Narnia).

Kenmerkend voor high fantasy is dat deze verhalen zich vrijwel nooit afspelen in een tijd die gelijk is aan de onze, qua ontwikkeling en beschaving. High fantasy heeft, wat dat betreft, veel weg van de feodale setting zoals in klassieke sprookjes.

Thema’s in high fantasy

Verhalen in dit genre zijn vaak episch en meeslepend, en grote thema’s zoals heldendom en strijd tussen goed en kwaad spelen een grote rol. Terugkerende onderwerpen zijn ook: eeuwenoude voorspellingen, legendes, schatten en de queeste van de hoofdpersoon.

Low fantasy in onze wereld

Low fantasy speelt zich niet in een secundaire wereld af, maar gewoon in onze eigen normale wereld. Magie, superhelden en clashes tussen goed en kwaad komen wel voor, maar veel minder groots dan in high fantasy. Low fantasy gaat over magische elementen of wezens die zich in de echte wereld bevinden. De gemiddelde inwoner van deze wereld is zich niet bewust van het bestaan van deze fantasie-elementen, zoals vampiers of tovenaars.

Low fantasy: een wereld in onze wereld

Bij een low fantasiewereld is er een onzichtbare, ‘extra’ wereld aanwezig binnen de onze. Deze zien gewone mensen niet. Een goed voorbeeld hiervan is Harry Potter: het verhaal speelt zich gewoon af in het Verenigd Koninkrijk, in onze wereld, maar er is een complete magische samenleving die zich (bewust) schuilhoudt. Ook Twilight is hier een voorbeeld van: behalve de betrokkenen in het verhaal weet niemand dat er weerwolven en vampiers rondlopen in het dorp.
Het geheimhouden van deze tweede laag is vaak een sterk aanwezig thema in low fantasy-verhalen. De hele geheime samenleving kan bestaan doordat de buitenwereld hem niet ziet en zo dus geen bedreiging vormt.

Dunne scheidslijn

Het is niet altijd makkelijk om een grens te trekken tussen high en low fantasy. Harry Potter heeft bijvoorbeeld veel kenmerken van low fantasy, zoals hierboven benoemd, maar de magische wereld in de boeken is ook zó complex dat het ook weleens als high fantasy wordt gezien.

Geschiedenis

Fantasy is in de 19^e eeuw ontstaan vanuit sprookjes. De term ‘high fantasy’ werd voor het eerst gebruikt door Amerikaans schrijver Lloyd Alexander, die o.a. De Avonturen van Taran scheef. De eerste werken die binnen dit genre passen, komen uit de 19^e eeuw. Alice in Wonderland is één van de bekendste vroege high fantasy-verhalen. Het genre kwam pas echt in bloei in de jaren ’50 van de 20^e eeuw, toen J.R.R Tolkien en C.S. Lewis The Lord of the Rings en The Chronicles of Narnia publiceerden.
Low fantasy ontstond al met de eerste sprookjes en legendes, verhalen waarin magische objecten of wezens in beperkte mate aanwezig waren. In de loop van de 20^e eeuw is dit genre verder uitgegroeid en werden de verhalen complexer.