Schrijfoefening: De opening

De eerste zin van je verhaal is een belofte. Met de eerste zin maak je een statement naar de lezer: dit is de toon en de kern van het verhaal. Bijna alle schrijvers denken heel goed na over waar ze mee beginnen. We wikken en wegen. We aarzelen. En soms vinden we pas heel laat in het schrijfproces de openingszin, soms zelfs als het hele verhaal al af is. In deze schrijfoefening gaan we aan de slag met de openingszin.

---

Eerst een paar voorbeelden

J.M. Coetzee in Disgrace: ‘For a man of his age, fifty-two, divorced, he has, to his mind, solved the problem of sex rather well.’
Als lezer voel je aan je water dat dit niet goed gaat aflopen. In de eerste zin zit een belofte van Coetzee aan zijn lezers: deze man denkt dat hij het goed voor elkaar heeft, maar dat is een illusie. To his mind.

Julian Barnes laat in Alsof het voorbij is – een roman die over herinneren gaat – zijn hoofdpersoon zes herinneringen ophalen. ‘Ik herinner mij, in een willekeurige volgorde:’
Al die herinneringen blijken later essentieel te zijn in het verhaal. Barnes geeft in die opsomming de belofte: dit zijn niet zomaar herinneringen, lezer let op: deze herinneringen zijn belangrijk.

In beide voorbeelden is duidelijk dat de eerste zin een kern bevat van het verhaal als geheel.

Opdracht 1

Ga naar je boekenkast en pak een boek dat je erg goed vindt. Wat is de openingszin en hoe werkt die? Is het een belofte of kern? Lees de openingszin heel nauwkeurig en verbindt hem met de rest van het verhaal.

Opdracht 2

Ga naar een verhaal dat je onlangs hebt geschreven. Lees de openingszin. Wat zegt de zin over de rest van het verhaal. Is het een belofte of kern?

Opdracht 3

Schrijf nu drie alternatieven voor de openingszin van je eigen verhaal. Zorg dat het totaal verschillende varianten zijn. Dus niet een woordje veranderen, maar een totaal ander idee uitwerken. Denk goed over alle varianten na. Wat is er sterk aan? Wat is er niet zo sterk?

Deel je met ons jouw openingszin hieronder?