Schrijf in 6 stappen een sterke synopsis van je boek

Als je een boek schrijft kan een synopsis helpen om aan de hoofdlijn vast te houden. Toch schrijven de meeste mensen de samenvatting pas als het boek is geschreven en ze het naar een uitgeverij willen sturen. Wanneer je het ook schrijft, het moet goed in elkaar zitten. Met deze 6 stappen schrijf jij een sterke synopsis.

Stap 1: Noteer drie dingen: de boodschap, het conflict én de hoofdpersonages met hun verlangens

Let op: je bent nog niet officieel begonnen aan je synopsis. Je schrijft nu alleen de boodschap van je verhaal, het conflict en de hoofdpersonages met verlangens op een kladpapier zodat je weet wat er in de samenvatting duidelijk moet worden. Ga dus bij jezelf na: Wat wil ik meegeven aan de lezer? Welk conflict ontstaat er in het boek dat moet worden opgelost? En welk personage of personages moeten dat conflict oplossen of overwinnen? Wie zijn die personages? Geef de hoofdpersonen een lijstje met kenmerken en karaktertrekken.

Stap 2: Schrijf een pitch van je boek in één zin

Waar gaat je boek over? Houd rekening met de ‘wie, wat, waar,’ in je verhaal. Probeer kort en bondig te zijn. Beschrijf dus: over wie het gaat, waar diegene tegenaan loopt (het conflict) én wat hij of zij daaraan wil of gaat doen.

Voorbeeld: ‘Rob verongelukt en belandt in een rolstoel, toch gaat hij net als elk jaar voor de marathon trainen.’

Stap 3: Beschrijf hoe het conflict ontstaat, hoe het zich ontwikkelt én hoe het afloopt

Probeer ze allemaal apart in één zin te omschrijven. Gebruik hierbij je pitchzin als hulpmiddel. Schrijf in één zin op hoe het conflict ontstaat. Doe dat ook voor hoe het conflict zich ontwikkelt en voor hoe het afloopt. Let erop dat je in de tegenwoordige tijd schrijft, alsof het op dit moment gebeurt en de lezer alles meebeleeft. Schrijf actief. Dus niet: ‘Eefje is naar huis aan het wandelen als ze wordt overvallen...’ Maar wel: ‘Eefje wandelt naar huis en twee handen pakken haar armen beet.’ 

Stap 4: Schrijf je boek in één alinea

Nu je drie zinnen hebt, kun je de drie gebeurtenissen nog iets beter omschrijven. Komt er nog een tegenstander op het pad van de protagonist? Of misschien een helper? Let op: breng niet meteen alle personages naar voren, houd het bij de personages die een belangrijke rol hebben in het verhaal. In deze stap mag je ook denken aan belangrijke wendingen en de plot. Hoe pakt de hoofdpersoon het conflict aan? En haalt hij de overwinning of niet? Je mag het einde dus verklappen. Graag zelfs, in een synopsis.

Stap 5: Zoom in op de hoofdpersonages

Als het goed is heb je al verteld wie de belangrijkste personages in je boek zijn. Die hebben allemaal te maken met het conflict. Wat drijft hen? Stel vragen of beschrijf gedachten. Zorg dat de lezer zich kan inleven. Omschrijf ook wat uiterlijke kenmerken én natuurlijk de karaktertrekken. Zorg dat je een of meerdere personages neerzet waarnaar de lezer nieuwsgierig wordt. Gebruik desnoods een dialoog.

Stap 6: Voeg details en sfeerelementen toe

Lees eens na wat je nu op papier hebt staan. Kun je ergens een ruimte of omgeving beter beschrijven? Zorg ervoor dat de situaties op de juiste manier worden geschetst. Gebruik daarvoor af en toe details en sfeerelementen. Let op dat je de leesbaarheid geen geweld aan doet. Houd het dus simpel en gebruik voor de beschrijvingen zo min mogelijk bijvoeglijk naamwoorden. Dus niet: ‘De bijzondere Vera met haar lange blonde haren flirt met de man met de rode pet achter de houten bar.’ Maar wel: ‘Vera, blond haar en bruine ogen. Ze knipoogt naar de barman. Hij draagt een pet.’ 

Stap 7: Lees na en schrap totdat je maximaal één A4’tje hebt 

Als je bescheiden hebt geschreven, heb je nu wellicht ongeveer een A4’tje vol. Zo niet, wees dan kritisch. Ga je tekst hoe dan ook nog een aantal keren na. Schrap overbodige woorden en zinnen. Doe dit net zolang totdat je werkelijk slechts maximaal een A4’tje over hebt. Minder mag ook. Meer liever niet. Natuurlijk ben jij uiteindelijk zelf de baas, maar over het algemeen vinden uitgevers het niet zo prettig om een langere synopsis te lezen. En in feite moet het bij elk boek lukken om een korte en bondige samenvatting te schrijven. Dan weet je tenslotte écht waar je boek over gaat. Wel zo fijn. Als laatste zou je de synopsis nog door een andere schrijver kunnen laten lezen voor feedback. 

Als je bovenstaande stappen hebt genomen, kan het bijna niet anders dan dat jouw synopsis duidelijk zegt waar jouw boek over gaat. Nu nog het boekvoorstel schrijven of het manuscript toevoegen en de boel opsturen. Spannend!

Door: Deborah de Meijer