‘Nederlandse schrijvers zijn niet betrokken’

Eens in de zoveel tijd laait de discussie weer op in Nederland: moeten schrijvers meer geëngageerde werken schrijven? Abdelkader Benali vindt van wel. Wat vind jij?

Nederlandse schrijvers nooit geëngageerd geweest

Het NRC beweerde in 2011 dat Nederland nooit goed is geweest in geëngageerde literatuur schrijven. ‘Natuurlijk, ons nationale trauma, de Tweede Wereldoorlog heeft het aanzien van een groot deel van de naoorlogse literatuur bepaald, maar andere ontwikkelingen stonden nooit prominent op het programma.’

Er is geen boek geweest over de Molukse treinkapingen in de jaren zeventig of de wereldwijde ontmanteling van het communisme in de jaren negentig. Een van de weinige Nederlandse schrijvers die wel geëngageerd schreef in de jaren zestig, Harry Mulisch, kreeg indertijd van zijn collega W.F. Hermans te horen: 'Harry Mulisch, die leidt de wereldrevolutie vanaf het balcon van sociëteit De Kring.'

Toch denkt niet iedereen er zo over. Schrijver en hoogleraar Nederlandse Letterkunde Thomas Vaessens pleitte in 2009 met zijn roman, De revanche van de roman; literatuur, autoriteit en engagement, dat schrijvers zich meer gaan engageren met publieke zaken. Hij stelt in een interview met de Trouw dat de ‘literaire’ verbeelding een ‘ongelooflijke’ verrijking is van het debat. Dat literatuur moet resoneren in het publieke debat en als dat niet gebeurt dat literatuur ‘niet langer serieus wordt genomen’.

We houden niet van hysterie

Ronald Giphart schreef de dag na 9/11 een karakteristiek stuk in zijn dagboek: 'Het leukste jaar uit de geschiedenis: Nu al, nog maar de volgende dag, voelen sommigen een lichte gêne over de angst die we gisteren nog hadden voor een grootscheepse wereldcrisis. Gisteren werd er hysterie geschreven.'

Zo werd 9/11 een decorstuk. Net zoals de strijd in Afghanistan en Irak schrijvers niet inspireerde. Maar dat betekent niet dat 9/11 geen sporen heeft achtergelaten. In veel romans werd kwaad weer kwaad gevonden en goed weer goed. Het relativisme en de ironie van voorheen raakten uit de mode.
Schrijvers blijven stil

Maar het echte engagement is ver te zoeken, vindt Abdelkader Benali. ‘Over Gaza, Oekraïne en migratie volledig radiostilte,’ schrijft hij op Facebook. Benali hoont het gebrek aan engagement van Nederlandse schrijvers (op Leon de Winter na, die hij ‘zionistisch en opportunistisch vindt) op Facebook en Twitter.

Facebook

Twitter

1:53 PM - 21 Jul 2014 Hoeveel Nederlanders vechten aan Israelische zijde mee in #Gaza? Kan hun paspoort snel afgepakt worden. Dank.

13:18 - 20 jul. 2014 Invasie Gaza gaat uitdraaien op totaal fiasco Netanyahu. Soldaat gegijzeld door Hamas. What a gamechanger. #Gaza

11:45 's middags - 19 juli 2014 We zijn tegen de terreur van ISIS maar het is in mijn tijdlijn helemaal niet vanzelfsprekend om tegen het slachthuis in #Gaza te zijn.

3:58 's middags - 19 juli 2014 Rutte had gisteren ook kunnen zeggen: "We gaan genaaid worden door Poetin. Laten we er vrede mee hebben. Deze woede is spel." #MH17

11:34 's ochtends - 18 juli 2014 Grondoffensief #gaza betekent triggerhappy jeugd die zich een vrolijke weg knalt door families met achterlating dood en verderf.

9:35 's middags - 17 juli 2014 Israël schiet ziekenhuis aan gort want Hippocratus is een Palestijn. #Gaza

11:20 's ochtends - 18 juli 2014 Het is stil in Den Haag.

Wat vind jij?

Hebben we een tekort aan geëngageerde literatuur? Schrijf jij wel een verhaal dat deze tijd reflecteert? Laat het weten op het forum!