Afbeelding
Foto: cottonbro via Pexels
Foto: cottonbro via Pexels
Lezers willen graag meegenomen worden in een verhaal. Daarvoor is het belangrijk om interessante personages te hebben en een goed opbouwend plot. Maar, misschien het allerbelangrijkste, is dat je een beleving overbrengt met woorden. Schrijfster Nalo Hopkinson vertelt in een Ted-ed hoe je de lezer meeneemt door middel van ijzersterke omschrijvingen.
Hopkinson gebruikt een aantal voorbeelden om haar punten te illustreren.
“Billie’s legs are noodles. The ends of her hair are poison needles. Her tongue is a bristly sponge, and her eyes are bags of bleach.” – Kelly Link in Secret Identity
In het Nederlands zou dit ongeveer vertaald worden naar: "Billies benen zijn noedels. De uiteinden van haar haar zijn gifnaalden. Haar tong is een borstelige spons en haar ogen zijn zakken met bleekmiddel."
De lezer snapt dat de benen niet letterlijk gemaakt zijn van noedels, maar dat ze zich zo slecht voelt dat haar benen aanvoelen als gekookte noedels die haar gewicht niet kunnen dragen. Het effect ervan is anders dan wanneer je schrijft: Billie voelt zich misselijk en zwak. Hierbij mis je de prikkeling waardoor de lezer de scène voor zich ziet en meemaakt wat de personages doormaken. Je snapt wat Billie voelt, maar niet precies hoe het voelt.
Door het gebruik van zintuigen in het verhaal prikkel je de verbeelding van de lezer. Het gaat om zien, ruiken, horen, proeven en voelen.
“The world was ghost-quiet, except for the crack of sails and the burbling of water against hull.” – Tobias S. Buckell in Hurricane Fever
Wat je ongeveer kan vertalen naar: “De wereld was geeststil, afgezien van het kraken van zeilen en het kabbelen van water tegen de romp.”
Door de woorden stil, kraken en kabbelen wordt geluid omschreven zonder daadwerkelijk te benoemen dat het om geluid gaat. Hij schrijft niet ‘het geluid van krakende zeilen’, maar simpelweg ‘kraken van zeilen’. Buckell brengt meteen het gevoel van beweging in het verhaal: de zeilen kraken doordat ze bewegen. Ook het zintuig voelen wordt geprikkeld dankzij het kabbelen van water tegen de romp.
Een ander aspect dat opvalt, is de woordkeuze geeststil. Niet zo stil als een geest, wat minder sterk overkomt omdat we allemaal dergelijke vergelijkingen kennen en vaak zien als clichés. Al helemaal als je komt met een vergelijking zoals ‘zo rood als een roos’. In dit voorbeeld is dit probleem goed opgelost:
“Love… began on a beach. It began that day when Jacob saw Annette in her stewed-cherry dress.” – Tiphanie Yanique in Land of Love and Drowning
Ofwel: Liefde ... begon op een strand. Het begon die dag toen Jacob Annette zag in haar gestoofde kersenkleur jurk. Want de lezer probeert zich voor te stellen hoe gestoofde kersen eruitzien.
https://www.youtube.com/watch?v=RSoRzTtwgP4&feature=youtu.be
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Kathy Mathys hoopt dat je van herschrijven gaat houden met haar handige tips.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Sommige schrijvers tikken moeiteloos heel wat woorden weg in korte tijd. Hoe doe je dat zelf?
Anya Niewierra schreef geschiedenis: met 5 boeken op de bestsellerlijst. Wat is het geheim van de auteur van De camino?