Hoe schrijf je in zeven stappen het thema van je verhaal?

Volgens het boek The Anatomy of Story van John Truby gaat thema niet over een bepaald onderwerp, zoals de liefde of de dood. Thema is de visie van de auteur op hoe je je moet gedragen in de wereld. Truby noemt het je morele visie. Hoe schrijf je deze en waarom is dit belangrijk? 

Bij het thema is de grote vraag of het hoofdpersonage het juiste zal doen en of hij hiermee op tijd is. Vaak proberen verhalen het thema te uiten via dialoog, zoals “de kracht van vriendschap” in anime een cliché is, maar dit kan voor lezers voelen alsof er op hen wordt neergepraat. Volgens Truby kan je het thema ook op een andere manier uiten.

Stap 1. Thema vinden in het Design Principle

De eerste manier om het thema te vinden van jouw verhaal, is om dat in één zin te uiten. Dit doe je aan de hand van een design principle. Het design principle is eigenlijk alles waar het plot vanaf hangt en het thema is de boodschap die mensen eruit zouden moeten halen. Bij A Christmas Carol is het thema in één zin: “a person lives a much happier life when he gives to others.” 

Stap 2. Technieken gebruiken om het thema te verzinnen

 Je hebt meerdere manieren om het thema te vinden in je verhaal. Voorbeelden hiervan zijn:

De reis

Dit is een metafoor die je ook kunt gebruiken voor je thema. In King Kong reizen de personages van Manhattan Island naar Skull Island. Thematisch gezien gaan ze van een morele civilisatie naar een niet-morele staat van zijn in de natuur. Maar als ze terugkeren naar Manhattan, blijkt dat de thematische zin is dat beide eilanden erg competitief zijn, en dat het land van de mens de meest barbaarse is. 

Het grote symbool

“Het leven is een droom” is het thema van de film Inception. In deze film reist een dief in de droom van een rijke zakenman af om hem een idee in te planten. Ze gaan steeds dieper en dieper zijn geest binnen, maar dit kan gevaarlijk zijn, omdat je dan kan vergeten dat je aan het dromen bent. Zo kan je verdwaald raken in een andere realiteit. Om dit te voorkomen, hebben de dieven elk een anker. Het anker van de hoofdpersoon Cobb is een speelgoedtol. Dit is ook het symbool van het verhaal. Als deze valt, weet Cobb dat hij wakker is. Als deze blijft spinnen, droomt hij. Aan het einde van de film draait Cobb de speeltol, maar hij blijft niet wachten op wat er gebeurt. In plaats daarvan rent hij naar zijn kinderen toe. Het maakt voor Cobb niet langer uit of dit de realiteit is of niet. 

Het is ook mogelijk om de reis en het symbool te combineren, of om juist een heel andere techniek te gebruiken, zoals tijd, de seizoenen of een verhalenverteller zoals ze bij sprookjes gebruiken. Het ligt aan jouw verhaal en design principle wat je het beste kunt gebruiken. Lees hier meer tips over. 

Afbeelding

Stap 3. Morele keuze en probleem 

Nu je je themazin hebt, kan je gaan kijken hoe dit alle personages beïnvloedt in jouw verhaal. Dit kan je doen op drie manieren: je geeft de held een morele keuze, je maakt belangrijke personages een variatie van het thema en je zet de normen en waarden van de personages in conflict met elkaar. 

Morele keuze

Je geeft de held een morele keuze door het stappenplan van het artikel hoe structureer je jouw verhaal in zeven stappen. Hierin geef je hem een zwakte en noodzaak, die hij gedurende het verhaal wel of niet zal oplossen. Dit gebeurt aan de hand van een zelfrealisatie. Bijvoorbeeld in The Verdict, waarin advocaat Frank, wiens zwakte hebzucht is, ervoor kiest om de zaak niet onder het tapijt te vegen in ruil voor zwijggeld, maar zijn cliënt juist wel in de rechtbank vertegenwoordigt.

Variatie, thema en conflict 

Zorg dat elk belangrijk personage met hetzelfde morele probleem kampt, maar op verschillende manieren. Dit doe je door eerst de grootste tegenstander en held tegenover elkaar te zetten, en dan je held met andere tegenstanders te vergelijken. Hun normen en waarden moeten ook van elkaar verschillen. 

Neem als voorbeeld Inside Out. Het morele probleem is dat Riley gaat puberen en hoe de emoties hierop een goede manier mee omgaan. Joy vindt dat ze geen verdriet moet hebben, terwijl Sadness, de grootste tegenstander, er juist is om Riley te laten huilen. Dan heb je nog andere tegenstanders: Anger, Disgust en Fear, die allemaal hun eigen ideeën hebben over Rileys emoties.

Stap 4. Immorele acties

Immorele acties zijn stappen die de held neemt om zijn doel te bereiken, maar dit doet anderen om hem heen pijn. Emma van Jane Austen is hier een goed voorbeeld van. 

Emma denkt dat ze moraal handelt door haar vriendin Harriet over te halen voor een man met een hogere status te gaan dan de man die ze liefheeft, maar dit is natuurlijk onjuist. Hier krijgt ze kritiek op van Mr. Knightley, maar Emma verdedigt haar keuzes. 

Voor deze verdediging heb je een moreel argument nodig. Een reden waarom iemand wat doet, wat hij of zij denkt dat juist is. 

Stap 5. Variaties van morele argumenten kiezen

Afbeelding

Dit morele argument kan in verschillende vormen voorkomen:

Goed versus kwaad

De held is goed, de tegenstander kwaad en het doel is om het kwaad te verslaan. 

The Lord of the Rings is hier een goed voorbeeld van. Voornamelijk omdat Tolkien aangeeft dat zijn goede personages het in zich hebben om naar de duistere kant te gaan. De ring haalt het slechtste in een persoon naar boven. Frodo gaat op pad om de ring te vernietigen, en dat gaat niet zonder horten en stoten.

Tragedie

Hierin faalt de held om op tijd te veranderen. De zelfrealisatie komt te laat. 

King Lear van Shakespeare is hier een voorbeeld van. Hij heeft drie dochters, waarvan er twee hebzuchtig zijn, en de jongste, Cordelia, echt om haar vader geeft. King Lear beseft pas hoeveel zij voor hem betekent als ze al dood is.

Pathos

Dit lijkt op een tragedie, maar in plaats van dat de zelfrealisatie te laat komt, komt deze helemaal niet. Wel blijft de held vechten tot het einde. 

Romeo en Julia is hier een voorbeeld van. Ze sterven allebei op het einde.

Black comedy

Hoe je speelt met het morele argument is door deze terug te houden van de held, en deze te geven aan de lezers. Dit doe je door aan te geven dat de held een zelfrealisatie zou moeten hebben, door duidelijk te maken hoe belachelijk het is dat hij deze niet heeft. 

De film Death Becomes Her is hier een voorbeeld van. Madeline wil voor altijd jong zijn en neemt een mysterieus drankje om dit voor elkaar te krijgen, waardoor ze onsterfelijk wordt. Het zelfbesef zou moeten zijn dat we allemaal ouder worden en dat oké is, maar dit wordt niet aan Madeline meegegeven, maar aan de kijkers.

Satire- ironie 

Satire vindt humor in wat mensen geloven als maatschappij. Ironie is een vorm van logica waarin de held actie neemt namens zijn verlangen, maar het tegenovergestelde krijgt van wat hij wil. 

Weer is de klassieker Emma van Jane Austen hier een goed voorbeeld van deze vorm. Het thematische verhaal van Emma gaat over hoe deze immorele keuzes haar en de levens om haar heen beïnvloeden, zoals Harriet. Aan het einde leert Emma haar lesje en trouwt ze met Mr. Knightley, omdat zij gegroeid is als persoon. 

Stap 6. Argumenten combineren en uniek moreel argument

Je kunt morele argumenten combineren, maar dit is wel een uitdaging. Een tragedie combineren met een comedy is lastig, omdat deze zo tegenstrijdig zijn. Een goed versus kwaad met satire-ironie is makkelijker, omdat het dichter bij elkaar ligt. Wat je ook kunt doen, is je eigen morele argument verzinnen. 

Stap 7. Hoe je thema uit in je verhaal

De slechterikmonoloog, maar beter

De tegenstander verdedigt zijn keuzes, ondanks dat hij fout zit. In kinderfilms zijn argumenten vaak zwak en kan iedereen zien hoe fout de tegenstander is. Geef de tegenstander dus goede redenen. Laat hem zijn gelijk hebben, maar zorg ook dat er een fatale fout zit in zijn logica. Een voorbeeld van hoe je dit kunt doen, vind je hier.

Held versus tegenstander

In Black Panther maken zowel de held als de tegenstander morele keuzes die goed en fout zijn, maar op verschillende manieren. Het is niet geschreven als de goede held verslaat de slechte tegenstander, maar nodigt juist uit tot een debat. Het is lastig om te bepalen wie er gelijk heeft. 

Held versus bondgenoot

In dit soort verhalen is de bondgenoot degene die de held een tik op de vingers geeft. De held, die zich nog niet realiseert dat zijn keuzes moreel ongewenst zijn, probeert zichzelf te verdedigen.