Herkomst van ‘geef ‘m van jetje’

Helemaal in pak gekleed, sta je klaar om naar je sollicitatiegesprek te gaan. Je vriendin duwt je werkkoffer in je handen en geeft je een aanmoedigende stomp op je arm en zegt: “Geef ‘m van jetje.” Oftewel: “zet hem op!” of “doe je best!”
Waar komt deze uitdrukking vandaan?

Jetje

De herkomst van dit spreekwoord is niet helemaal duidelijk. De beweringen over wat “jetje” in dit spreekwoord moet betekenen verschillen van elkaar. Zo is jetje volgens sommige spreekwoordenboeken een verbastering van jadh, dat in het Hebreeuws hand betekent.
Maar er wordt ook beweerd dat jetje een verbastering is van sajet. Dat is tot garen gesponnen wol.
In bepaalde Vlaamse dialecten wordt het spreekwoord ook wel als: “sjette geven” uitgesproken. Hier is sjette een sajet of breiwol.

Iemand van katoen geven

Als jetje inderdaad een verbastering van sajet is, dan kan het spreekwoord in verband staan met het gezegde: “iemand van katoen geven.” Katoen is stevig spul, waarmee je vroeger iemand hard kon slaan.
Er bestaat wel nog een andere uitdrukking: “iemand van jetje geven” wat ongeveer dezelfde betekenis heeft als “iemand van katoen geven.” Dat betekent namelijk iemand een uitbrander geven of iemand ervan langs geven.

Engels

In het Engels bestaat het spreekwoord “to give someone jessie.” Dit betekent iemand afranselen of een uitbrander geven. Een beetje hetzelfde als “iemand van jetje geven” dus.
Maar doordat de herkomst van dit spreekwoord ook vrij onduidelijk is, is er niet met zekerheid te zeggen dat jessie in verband staat met het Nederlandse jetje.