Herkomst van 'alle wegen leiden naar Rome'

‘Alle wegen leiden naar Rome’, ofwel, er zijn meerdere manieren om je doel te bereiken. Maar waarom refereren we naar Rome om dit uit te drukken? En leiden echt alle wegen naar Rome? Waar komt dit spreekwoord vandaan? 

---

Enorm rijk

Ten eerste baseert deze uitspraak zich op de omvang van het Romeinse rijk. Rond het jaar 0 liep het rijk zelfs tot in Nederland. Romeinen waren goed in een heleboel dingen die nodig waren om dit rijk in stand te houden, waaronder bouwen. Ze bouwden bijvoorbeeld forten langs de Rijn, die de grens van hun gebied vormde. Al deze bouwwerken verbonden ze aan elkaar met wegen.

Wegen

In totaal bouwden de Romeinen tussen de 80.000 en 120.000 kilometer aan wegen. Men beschouwt ze ook wel als de eerste met zo’n effectieve infrastructuur. Het rijk strekte zich uit tot Afrika, Europa en Azië. Om dit helemaal te kunnen verdedigen, waren die wegen hard nodig. Hoe moest het leger er anders komen wanneer ergens opstand dreigde? Bovendien waren de wegen praktisch om karren met bouwmiddelen en voedsel te vervoeren. Met Rome als centrum van het rijk leidden er dus letterlijk vele wegen naar Rome en terug. 

Maar leiden álle wegen naar Rome?

Een team onder de naam Roads to Rome onderzocht dit. Vrijwel alle wegen in blijken inderdaad naar Rome te leiden. Als je nu denkt: ja vast. Er zit inderdaad een addertje onder het gras. Er bestaan veel plaatsen die Rome of Roma heten, zo is het al een stuk makkelijker om alle wegen naar Rome te laten leiden. Zelfs in de Verenigde Staten, hoeven ze niet de zee over. Ze hebben daar zelf al tien plaatsen die Rome heten. Ook wij hoeven niet ver te reizen, want in België ligt ook al een Rome.
De onderzoekers vonden hun project dan ook vooral geslaagd omdat ze er enige humor in konden brengen. De uitdrukking ‘alle wegen leiden naar Rome’, gaat misschien niet letterlijk op. Toch begrijpen we nu waar het vandaan komt. Met het romeinse wegennet leidde een groot deel van de aangelegde wegen in die tijd echt naar Rome. Makkelijk toen er nog geen Google Maps bestond.

Geïnteresseerd in de Romeinse infrastructuur en de effectiviteit hiervan? Lees hier een diepgaander artikel erover.

Dit is een bewerking van een artikel dat eerder verscheen op IsGeschiedenis.nl