Dick Swaab: ‘Nieuwe ervaringen opdoen is de sleutel tot creativiteit.’

Tijdens een lezing van neurowetenschapper Dick Swaab vertelt hij over zijn boek Ons creatieve brein. Wat kunnen we van de neurowetenschap leren om onze creativiteit te bevorderen?

Net als alles wat wij kunnen als mens, ontstaat creativiteit in ons brein. Bij onze geboorte zijn bepaalde delen van ons brein groter dan andere. Dit bepaalt onder andere waar je talenten liggen en waar je minder goed in bent. Als je creatief bent maar slecht in rekenen, dan is het gedeelte van je brein dat creativiteit regelt groter dan het rekengedeelte. Zo kun je dus geboren worden met talent voor creativiteit of schrijven. Maar als je pech hebt en creativiteit niet in je DNA zit, kun je je creativiteit gelukkig wel vergroten door veel te oefenen. Door iets te doen, te leren, vaak te herhalen en nieuwe inzichten op te doen, worden er nieuwe verbindingen gemaakt in je brein waardoor je creatieve centrum groter kan worden.

Nieuwe ervaringen en creativiteit

Het maken van zulke nieuwe verbindingen is volgens Swaab dan ook de sleutel tot het bevorderen van je creativiteit. Nieuwe ervaringen, zoals zintuiglijke ervaringen, het ontdekken van nieuwe gebieden, het verleggen van je grenzen, nieuwe mensen ontmoeten of gewoon iets nieuws proberen zorgt ervoor dat je brein enorm veel nieuwe verbindingen aanmaakt. Veel schrijvers gebruiken bijvoorbeeld wandelen of reizen om hun creativiteit aan te wakkeren. Ook drugs en actief dromen helpen bij het ontwikkelen van ons creatieve brein. Swaab gaf als voorbeeld een opdracht mee om creativiteit te stimuleren: bedenk zoveel mogelijk manieren waarop je een paraplu kan gebruiken. Door te zoeken naar het onconventionele vergroot je je creatieve vermogen.

Creativiteit en psychiatrie

Er zit slechts een dunne grens tussen creativiteit en psychiatrie. Dit betekent niet dat alle creatievelingen geestesziek zijn, maar mensen met een hoogontwikkelde creativiteit zijn vaak vatbaar voor psychische problemen. De mens heeft in het brein een filter voor prikkels van buitenaf. Bij creatieve mensen staat deze filter vaak wagenwijd open, om zoveel mogelijk indrukken op te nemen. Deze indrukken vormen de bouwsteentjes tot het vormen van iets nieuws, zoals een verhaal of kunstwerk. Maar een filter dat constant wijd openstaat, kan leiden tot overstimulatie. Dit heeft weer invloed op je stemming, en je stemming is cruciaal voor creativiteit. Zo had componist Schumann periodes van zware depressies, waarin hij amper muziek schreef. Deze periodes werden afgewisseld door periodes van hypomanie, waarin hij op hoog tempo stukken componeerde.

Meer interessante informatie over je brein en creativiteit kun je lezen in Ons creatieve brein van Dick Swaab (Atlas Contact).

Door Marije Catsburg