De Tien Geboden voor een succesvolle thriller schrijven

Om in de sfeer te komen van de Spannende Boeken Weken (6 t/m 24 juni) heeft de Volkskrant het thrillergenre met behulp van bekende schrijvers onder handen genomen. Misdaadauteurs Tomas Ross, Simone van der Vlugt, Saskia Noort, Gauke Andriesse en Charles den Tex reageren in dit artikel op de Tien Geboden van de beroemde thrillerschrijver Brian Garfield. Wij zetten de bevindingen in het artikel voor je op een rij:

1. Begin met actie, leg het later uit

Zuig de lezer vanaf de eerste pagina al in de actie, adviseren de schrijvers. Maar let op! Forceer de spanning niet. Probeer de spanning op te bouwen, zorg voor een suggestieve broeierige ambiance die dodelijker is dan de gewapende man in je verhaal. Leg dus niet te veel uit. Geef de lezer op de eerste pagina al genoeg redenen om de bladzijde om te slaan. Zorg voor een conflict. Niet elke lezer heeft het geduld om ellenlange beschrijvingen over de setting te lezen.

2. Maak het je protagonist niet makkelijk

Hoe meer problemen je hoofdrolspeler heeft, hoe beter. De lezer is op zoek naar een protagonist met ‘vlekjes’. Dat kan door bijvoorbeeld onverwerkte trauma’s, of een slecht verleden. Hij moet flink onderuitgaan, om daarna toch weer op te staan en verder te vechten. Zorg voor een sterke tegenstander om het je protagonist zo moeilijk mogelijk te maken, zo maak je het conflict al een stuk spannender.

3. Zaai het vroeg, oogst het later

Presenteer niet op het einde nieuwe informatie aan de lezer. Integendeel, laat de lezer vanaf het begin af aan al meedenken. Zo voorkom je een deus ex machina op het einde, waarin opeens op geforceerde wijze alle losse eindjes aan elkaar geknoopt moeten worden.

4. Geef de protagonist het initiatief

Door de protagonist zélf voortdurend het initiatief te laten nemen, zorg je voor vaart in je verhaal. Zelfs als je ervoor kiest om een passieve antiheld te schrijven, moet je ervoor zorgen dat hij uiteindelijk ontwikkelt tot een initiatiefnemer. Zorg ervoor dat de lezer zich met het personage blijft identificeren.

5. Geef de protagonist een persoonlijk belang

Zorg voor een zo hoog mogelijke inzet voor de protagonist, waardoor hij onmogelijk een verlies kan verdragen. Breng familie of zijn eigen normen en waarden in het spel, iets wat hem dus ontzettend na aan het hart ligt. Zorg ervoor dat de protagonist emotioneel betrokken is bij het conflict. Je personage moet rechtvaardigheid nastreven.

6. Geef de protagonist weinig tijd - en verkort die dan

Forceer dit gebod niet. Gebruik het alleen als de tijd daadwerkelijk een belangrijke factor in je verhaal is. Als dit het geval is, kun je de tijd waarin de protagonist moet handelen verkorten om de spanning te vergroten.

7. Kies je personage op basis van je eigen capaciteiten, net als die van hem

Als jouw hoofdpersonage dezelfde problemen heeft als jijzelf, kun je deze problemen het meest geloofwaardig op papier zetten. Hoe verder je personage van je afstaat, hoe meer research je zult moeten doen om zijn capaciteiten overtuigend te maken.

8. Weet wat je bestemming is voordat je vertrekt

Om een onlogisch en teleurstellend einde te voorkomen, is het nodig om tijdens het schrijven al een beeld te hebben hoe je wilt dat het verhaal eindigt. Als dit niet het geval is kun je de lezer niet af en toe opzettelijk op het verkeerde pad zetten. Wanneer je het einde voor jezelf duidelijk hebt, kun je alvast vermoedens bij de lezer opwekken. Zo voorkom je ook een deus ex machina of anticlimax op het einde.

9. Leer van de meesters

Je kunt helaas niet over de schouder meekijken wanneer de ‘meester’ zijn verhaal schrijft. Daardoor kun je het schrijfproces niet afkijken. Maar je kunt wel tijdens het lezen ontdekken welke keuzes de schrijver wel maakt, en net zo belangrijk, welke keuzes de schrijver juist níét maakt. Daarnaast kun je door het werk van anderen te lezen toetsen of jouw verhaal wel een unieke en originele wending heeft.

10. Schrijf niets dat je zelf niet zou willen lezen

Schrijf alleen een thriller als je zelf ook geïnteresseerd bent in het genre. Als jouw interesse bij een ander genre ligt, kies daar dan liever voor. De reden dat een thriller goed verkoopt kan niet je enige motivatie zijn om voor een thriller te kiezen.