Wat is een flash-forward in een verhaal? En waarom gebruik je hem als schrijver?
Wat is een flash-forward?
Een flash-forward is een vooruitblik naar een latere gebeurtenis in het verhaal. Het onderbreekt het narratief en beschrijft een situatie in de toekomst. Er kan – net als bij flashbacks – een onderscheid gemaakt worden tussen de interne en de externe variant.
Een interne flash-forward verwijst naar een gebeurtenis die zich qua tijd afspeelt ‘binnen’ het verhaal. Een verhaal beslaat een bepaalde tijdsspanne, van T1 naar T2. Wanneer de flash-forward ergens tussen T1 en T2 ligt, betreft het een interne flash-forward. Ligt de flash-forward na T2 en dus buiten het verhaal, dan spreken we van een externe flash-forward. Als we Roodkapje als voorbeeld nemen, dan is T1 het moment dat Roodkapje door haar moeder het bos in wordt gestuurd en is T2 het moment dat de boze wolf in de waterput valt en verdrinkt. Een interne flashforward verwijst dus naar een gebeurtenis tussen deze twee momenten in. Een externe flashforward verwijst naar een moment in de toekomst, nadat Roodkapje door de jager is gered en de wolf is verdronken.
Technisch gezien kan een tekstfragment tegelijkertijd een flashback én een flash-forward zijn. Wanneer een flashback het hele verhaal – of een groot gedeelte ervan - beslaat, kunnen er binnen deze flashback weer vooruitblikken naar latere momenten bestaan.
Wat is het verschil tussen een flash-forward en foreshadowing?
Flash-forwards en foreshadowings zijn twee technieken die te maken hebben met de toekomst. Ze verschillen echter op een aantal punten.
Een flash-forward is een beschrijving van een situatie die daadwerkelijk plaats zal vinden in de toekomst. Er wordt gebroken met het narratief en een sprong vooruit gemaakt in de tijd.
Een foreshadowing is een voorspelling, soms slechts een hint. Het is niet duidelijk of deze voorspelling ook daadwerkelijk uitkomt. De voorspelling wordt gedaan door middel van een gebeurtenis, een symbool of een uitspraak in het narratief, er wordt dus niet afgeweken van de tijdslijn.
Een foreshadowing voorspelt slechts wat er later op de tijdslijn zal gebeuren, terwijl een flash-forward zich daadwerkelijk op de tijdslijn verplaatst.
Waarom gebruik je een flash-forward?
Een flash-forward kun je gebruiken om spanning op te bouwen. Door een bepaalde – vaak onlogische - gebeurtenis aan te kondigen, wil de lezer te weten komen hoe of waarom iets gebeurd is. Dit betreft vaak een interne flash-forward.
Kijk maar naar dit voorbeeld uit Harem (2015) van Ronald Giphart:
Afbeelding
‘Even hielden Hampus, mijn vader en ik dit vol, tot we in schateren uitbarstten. Schateren om de dood van mijn opa, ik vermoed dat hij erom had kunnen lachen als hij me had gekend. Een week later pleegde Hampus zelfmoord.’
Een flash-forward kun je ook gebruiken om je verhaal af te ronden of je lezers te laten weten hoe het verdere leven van de personages zal verlopen. Dit betreft vaak een externe flash-forward.
Bijvoorbeeld dit fragment uit Ronald Gipharts laatste roman Lieve (2016), waarin hij schetst hoe het de personages na afloop van het verhaal is vergaan.
Afbeelding
‘Het liefdesleven van Casper is er met de jaren niet op vooruitgegaan, wat er misschien mee te maken heeft dat hij in een opwelling zijn gepolitoerde bed via Marktplaats te koop had aangeboden. Hij heeft na Lieve nooit meer een nieuwe Lieve gevonden.’
