Onderhandelen

Interessante vraag, Helga. Ik geloof dat een schrijver heel goed moet weten / kunnen inschatten wat de waarde van zijn werk is, wil hij goed kunnen onderhandelen. Dat is met alle 'waar' zo. Maar de waarde van het werk - zeker als de schrijver debutant is - is zeer moeilijk in te schatten. Daarom houden uitgeverijen standaarden aan. Ik ben benieuwd naar de reacties van anderen.

volgens mij ben je als debutant al zo blij dat iemand iets in je werk ziet, dat je alles over je heen laat komen.... misschien word je assertiever naarmate je meer gepubliceerd hebt?

Ik heb helemaal niks ingebracht! Gewoon gelachen, geknikt en alles getekend. Misschien dat ik bij volgende boeken wel onderhandel. Ook afhankelijk van hoe mijn eerste gaat lopen. Ik weet dat uitgeverijen een hoop kosten hebben aan een boek en dat het lang niet altijd uitbetaalt, dus je moet als schrijver niet meteen denken dat ze over jouw rug heen binnenlopen.

Helga, zowel marriejeanne als Ingrid hebben gelijk. De [markt] waarde van jou als auteur kan pas worden bepaald na een of meer uitgaven. Mijn opstelling voor een eerste uitgave zou zijn: - niet onderhandelen op papier maar een afspraak maken met de redacteur. - welk tarief ze ook noemen, laat blijken dat het je tegenvalt. - zeg dat je er over wilt nadenken en probeer nog wat uitgevers. Calculeer ook in dat een uitgever het risico neemt. Heb je eenmaal een boek uitgegeven dan zou ik inderdaad zoals Ingrid aangeeft assertief zijn in de onderhandeling. Dit is ook een leuk onderdeel van auteurschap. Succes.

Ik kreeg het contract, heb het met opmerkingen teruggestuurd en ze vertelden waarom ze bepaalde dingen niet konden honoreren, en sommige wel en dat hebben ze ook gedaan. Maar mijn uitgever had niet echt een standaardcontract, geloof ik. De belangrijke dingen stonden erin en al die dingen waar de uitgever veel aan verdient en de schrijver niet zo veel niet ;)

Het gaat in dit geval niet om een voorstel voor royalty's, maar om een bedrag ineens. En het gaat ook niet om mijn eerste kinderboek, maar om mijn derde.

Zijn die dingen van tevoren niet besproken, Helga? Hoe is bv de afspraak tot stand gekomen dat jij dat boek ging schrijven? En dan: wat, als jullie het niet eens worden? Wat ga je dan met je manuscript doen? Laat je het om een paar honderd euro overgaan? En hoe wordt dan jullie - waarschijnlijk nu nog goede - verhouding? Kun je niet eens polsen bij een van je voorgang(st)ers in dezen?

Dat boek komt er. Dat is zeker (deze week de folder al bij de boekhandel gezien). Dus die onderhandelingen, daar komen we hoe dan ook uit. Ik vraag me alleen af hoeveel ruimte ik heb en (meer in het algemeen) hoe anderen dit soort onderhandelingen aanpakken. De houding van ik-mag-al-blij-zijn-dat-mijn-boek-wordt-uitgegeven levert natuurlijk maar weinig op. Ja, een boek, dat wel. Maar niet bar veel meer. Ik wil gewoon een eerlijke verdeling. Maar ja, wie weet wat eerlijk is?

Is het niet een beetje laat om met onderhandelen te beginnen wanneer het boek al in de folder staat en de folder in de winkel ligt? Over het algemeen - geloof ik - krijgt iemand een vast bedrag voor dergelijke klussen. Niet de royalty's. Maar ik ben wel heel benieuwd hoe het verdergaat.

Jahaa, dat is héél laat. Ben ik niet gewend vanuit de journalistiek, maar in deze branche gaat het zo. Dit is mijn derde kinderboek (gepubliceerd bij twee verschillende uitgeverijen) en het is alle keren nog op deze manier gegaan. Kennelijk zijn dit de mores van dit vak. Tenminste: dat concludeer ik er dan maar uit. Ik kan zo'n contract natuurlijk ook niet uit een uitgeverij trekken. Het heeft ook een voordeel. Je weet dat je boek hoe dan ook wordt uitgegeven en je hebt dus niks meer te verliezen, wat een betere onderhandelingspositie oplevert. Maar goed, ik ben nog steeds heel benieuwd naar andere ervaringen met onderhandelen.

Het komt bij mij een beetje vreemd over. Het lijkt me dat je positie toch sterker is als je de onderhandelingen voert aan het begin van het traject. Dan kun je nog doen of je overweegt je manuscript terug te trekken als je het aanbod te laag vindt ;) . Als ik jou was, zou ik bij een volgend boek eerst zorgen dat de vergoeding vaststaat. Binnen tien dagen na het eerste contact met de uitgeverij had ik mijn contract binnen. Waarom zou dat bij een kinderboek niet kunnen?

Maar debutant, wat jij zegt (je boek eventueel terugtrekken als je het aanbod te laag vindt) vind ik een nogal rigoreuze stap als je net van een uitgever te horen hebt gekregen dat ze het willen uitgeven tegen dat en dat tarief. Ik merk nu dat ik blij ben met de verhoudingen zoals die nu zijn en ik ben ergens wat huiverig om op zo'n manier te gaan onderhandelen. Komt bij dat het op dit moment over mijn eerste boek gaat, dus iedereen (uitgever en ikzelf) moeten maar afwachten hoe dat gaat lopen. Voor mezelf heb ik nu zoiets van: eerst eens een keer een hele cyclus doorlopen, en bij een eventueel volgend boek alles wat ik geleerd heb in de praktijk brengen. Ik weet nu nog niet of het bod van de uitgever reeel is, maar hoe kom je daar ooit achter? Op dit moment speelt dit voor mij ook behoorlijk, omdat ik net een voorstel heb gekregen. Roman, 7% royalties over de brutoprijs. Dat is dus niet standaard. Het verschil zat hem ook in het bruto/ netto verhaal, al snap ik dat nog niet helemaal. Over een voorschot is nog helemaal niet gesproken en ik twijfel of ik dat nog ter sprake moet brengen. Ik heb nu al van verschillende mensen gelezen: ga altijd voor het standaardcontract. Wat ik me nu afvraag is of er hier mensen zijn die een contract hebben dat afwijkt daarvan en welke redenen ze hebben (gehad) om een dergelijk contract te ondertekenen.

Roman, 7% royalties over de brutoprijs. Dat is dus niet standaard. Het verschil zat hem ook in het bruto/ netto verhaal, al snap ik dat nog niet helemaal. Over een voorschot is nog helemaal niet gesproken en ik twijfel of ik dat nog ter sprake moet brengen.

Mag ik vragen over welke uitgeverij dit gaat? Bruto/netto heeft te maken met kosten: * Stel, je boek kost 10 euro in de winkel, dan neemt de boekhandelaar er 40% van = 4 euro. Jij krijgt 7% royalty's, schrijf je. Krijg je die over de 10 euro of over de 6 euro? * Maar ook neemt het Centraal Boekhuis 12% van die 10 euro. Jij krijgt 7% royalty's. Krijg je die over de 10 euro? Of over de 10 - 40% - 12%? * En ook de illustrator / vormgever / drukker krijgt een aandeel. Jij krijgt 7% royalty's. Krijg je die over de volle 10 euro? Of over 10 - 40 - 12 - x%? Snap je. Waar krijg je 7% van? Sowieso vind ik dat auteurs moeten nadenken over wat het schrijven hen oplevert. Kennelijk wordt dat van ons verwacht in de verlies- en winstmaatschappij / -tijd waarin we momenteel leven. Niet voor niets moeten we als ondernemer worden gezien. Ik ben het daar helemaal niet mee eens, maar als het tóch zo moet, redeneer ik een andere kant uit. Wanneer auteurs alleen maar blij zijn dat hun boek wordt uitgebracht (en dat begrijp ik volkomen, want dat ben ik zelf ook), maar effectief onder het standaardcontract blijven zitten, dan spelen ze een bepaalde tendens wel in de kaart, namelijk die van: die auteur levert vanzelf, voor zo goed als niets, want hij vindt het leuk. En dat mag. Het is de Chinese manier: er wordt en masse geleverd, en voor een habbekrats aan de man gebracht, want werkkrachten zijn er genoeg, daar. En ze vinden het leuk, want het is altijd beter dan geen werk, en twee stuivers is altijd nog meer dan een halve. En blijkbaar werkt het hier ook zo, in Luiletterland.

Ik zou niet weten hoe ik onderhandelingen zou moeten voeren, zeker niet de eerste keer. Maar ook daarna lijkt me dat ik dat niet zou doen, veel te verlegen/onzeker voor. Misschien mis ik wel dat Hollandse lef?

Ik heb tot nu toe niet gereagerd, want ik ben immers niet zo ver. Iedereen hier die een boek heeft uitgegeven, al is het POD, of die een contract met een uitgever heeft, is verder dan ik. Maar ik kan het niet laten om toch even mijn duit in het zakje te doen. Het is waar dat er plenty beginnende auteurs zijn die blij zijn met om het even welk bod en dat uitgevers dus, zoals Marriejeanne aangeeft, gebruik kunnen maken van schrijvers die bijna voor niets hun werk doen. De marktsituatie is dus ongunstig voor auteurs. Nu heb ik iets dergelijks eerder meegemaakt. Ik kwam op de arbeidsmarkt in een tijd van economische crisis en werkeloosheid - ja, er is niets nieuws onder de zon. Op een vacature kwamen vaak wel 400 sollicitatiebrieven binnen. De werkgevers hadden het voor het uitkiezen. Ik heb geleerd, juist in die situatie, dat je wel degelijk kunt onderhandelen over je contract en dat je daar ook goed aan doet. Je moet er even voor gaan zitten en er goed over nadenken. Een strategie bedenken, een plan maken. Niet zomaar alles aanvaarden onder het motto "ik moet al blij zijn dat iemand mijn werk überhaupt wil uitgeven". Net als bij een sollicitatie, kun je je sterke kanten bedenken en verkopen. Lijkt me. Ik denk dat ik zou willen onderhandelen, niet alleen over het voorschotbedrag en het percentage royalty's, maar ook bijvoorbeeld over vertaalrechten en rechten voor electronische publicatie. Ik zou me bijvoorbeeld kunnen voorstellen, dat de uitgever mijn tekst na twee jaar (of nog eerder) naar verwachting wel uitgebaat heeft en dat ik er dan weer iets anders mee zou kunnen doen, bijvoorbeeld electronisch publiceren. Daar moet je volgens mij afspraken over kunnen maken. Of misschien zou je de royalty's omhoog kunnen krijgen door aan te geven dat je een plan hebt voor de promotie van je boek. Op je strepen gaan staan en een hoger bedrag eisen gaat waarschijnlijk niet werken, maar je kunt dingen vragen die de uitgever waarschijnlijk niets kosten, zoals vertaalrechten die hij toch niet verwacht te gebruiken, of je kunt waarde toevoegen voor de uitgever door je eigen promotie-activiteiten en zo je onderhandelingspositie verbeteren. Lijkt mij. Maar ja, ik zeg dat nou wel, maar ik heb het nog niet bewezen.... In ieder geval, Helga, veel succes met je onderhandelingen.

'In overleg kan veel,' beweert een goed Hollands gezegde.

je kunt dingen vragen die de uitgever waarschijnlijk niets kosten, zoals vertaalrechten die hij toch niet verwacht te gebruiken

Juist die vertaalrechten kunnen lucratief zijn. Het Nederlands bestrijkt een klein gebied, in vergelijking met Duits (het halve Europa, bijna) of Engels (de halve wereld, bijna). Laat je het ons nog weten, Helga, hoe het verder gegaan is? Daar ben ik best wel benieuwd naar.

Deze discussie doet mij denken aan een sollicitatieprocedure van inmiddels negen jaar geleden. Ik ging verhuizen naar Groningen en solliciteerde bij een bedrijf. Leuke baan, maar de gesprekken waren op een na heel vervelend. Ik kreeg de indruk dat de baan dan wel leuk was maar de collega's niet. En ook de manier waarop de onderhandelingen werden gevoerd stond mij ontzettend tegen. Ik heb me toen uit die procedure teruggetrokken. Ik wist (en weet) dat het toch niets voor me was. Kreeg ik de reactie dat ze al helemaal op mij gerekend hadden en dat er veel meer te regelen was dan ze hadden laten blijken. Ze hadden 'hard to get' gespeeld en toen ze inzagen dat ik dan niet zou komen, was het te laat. Ik wilde echt niet meer (ook al had ik niets anders op dat moment). Uiteindelijk heb ik nog een telefonisch gesprek gehad met een van de bazen die het echt heel jammer vond. Ik heb hem toen uitgelegd dat een sollicitatie een tweerichtingsverkeer zou moeten zijn. Het is niet zo dat je als sollicitant alles maar moet aannemen alleen omdat je dan een baan hebt. Ik weet hoe moeilijk dat kan zijn, zeker in deze tijden, maar toen wist ik gewoon dat ik de juiste keuze maakte. (ben daarna voor mezelf begonnen, geen seconde spijt gehad). Zo is het volgens mij ook met onderhandelingen over een contract. Natuurlijk ben je dolblij dat een uitgever je boek wil uitgeven. Maar zonder jou geen boek. Tenminste niet dit boek. Als een uitgever echt met jou in zee wil, dan mag daar ook iets tegenover staan. Dan hoef je niet alles te accepteren. Bij ons kastelenboek indertijd hebben mijn co-auteur en ik erop gestaan dat het modelstandaardcontract van de uitgeversbranche werd gebruikt. En dat is - na enige onderhandelingen, best moeilijk - ook gebeurd. Als honorarium hebben we zelf gekozen voor een eenmalig bedrag (had wel hoger mogen zijn, maar goed) en geen royalty's. Misschien een tip: ik ben zelf lid van de NVJ (bond van journalisten) en een jurist van die bond heeft ons eerste contract en ook de latere versies gratis nagekeken en becommentarieerd. Dat vond ik heel handig.

'In overleg kan veel,' beweert een goed Hollands gezegde.

je kunt dingen vragen die de uitgever waarschijnlijk niets kosten, zoals vertaalrechten die hij toch niet verwacht te gebruiken

Juist die vertaalrechten kunnen lucratief zijn. Het Nederlands bestrijkt een klein gebied, in vergelijking met Duits (het halve Europa, bijna) of Engels (de halve wereld, bijna).

Juist daarom zou ik die vertaalrechten niet zomaar gratis weggeven. Ik zou daar apart over willen onderhandelen. Immers, als jouw boek het in Nederland niet meteen doet en de uitgever besluit dus om het niet te laten vertalen, dan zou je het zelf alsnog kunnen laten vertalen en het vervolgens in het Duitse en Engelse taalgebied in de markt zetten. In eerste instantie kost dat de uitgever niets extra's - en mocht je boek een groot succes worden en je uitgever wil het vertaald hebben, dan kun je daar alsnog over onderhandelen - vanuit een veel gunstigere positie. Jeanne Thamar: playing hard to get is een riskante onderhandelingstactiek, naar beide kanten. Als iemand dat spelletje met mij gaat spelen, haak ik ook af. En net als jij, ook als ik de baan of opdracht of wat dan ook heel goed zou kunnen gebruiken. Bij sollicitaties heb ik wel meegemaakt dat ze me eerst tien minuten op een stoel op de gang lieten wachten, geen excuses, geen koffie. Voordat het gesprek begonnen was, had ik al besloten dat ze die baan aan een van de vele andere sollicitanten mochten geven.

Immers, als jouw boek het in Nederland niet meteen doet en de uitgever besluit dus om het niet te laten vertalen, dan zou je het zelf alsnog kunnen laten vertalen en het vervolgens in het Duitse en Engelse taalgebied in de markt zetten.

Hier begrijp ik je niet. Waarom zou een boek vertaald worden als er geen vraag naar is in het buitenland? Of een boek het goed doet in Nederland, of niet, heeft daar niet zo heel veel mee te maken. Stel, Nederlands boek X wordt op de internationale Buchmesse in Frankfurt aangeboden aan buitenlandse uitgeverij Y, die het in zijn eigen land (Y) wil uitbrengen. Dan verzorgt buitenlandse uitgeverij Y de vertaling, niet de Nederlandse uitgeverij X. X geeft Y een licentie, wat zoveel is als een exclusief recht om boek X in land Y uit te brengen. Vertaling, promotie, alles komt dan voor rekening van Y. Waarom zou je al die moeite en kosten zelf gaan dragen, zoals jij suggereert?

dan zou je het zelf alsnog kunnen laten vertalen en het vervolgens in het Duitse en Engelse taalgebied in de markt zetten

MJ, even voor de duidelijkheid: voor mij is dit brainstormen, ik heb er nog niet mee te maken gehad. Maar waarom zou een uitgever boek X aanbieden aan uitgeverij Y, als het in Nederland geen succes was? En waarom je het zelf zou doen? Nou, omdat je op die manier je markt enorm vergroot. Als je je werk kunt aanbieden aan Nederlandse uitgevers, dan kun je het ook aanbieden aan buitenlandse uitgevers, gelijktijdig zelfs. Voorzover mij bekend, worden de meeste Nederlandstalige boeken niet vertaald. Maar waarom zou je dat niet zelf laten doen? Vertalen wordt zo mogelijk nog slechter betaald dan schrijven, dus de kosten zijn waarschijnlijk wel te overzien, voor een niet te grote tekst. Je website ook meteen laten vertalen dan. Hoe meer opties je hebt, hoe gunstiger je onderhandelingspositie. Als je voorstelt aan je uitgever om de vertaalrechten uit het contract te halen, kun je er achter komen wat die rechten hem waard zijn. Geeft hij er niet veel voor, dan kun je het beter zelf doen, lijkt me. PS voor degenen die menen dat ze zelf wel genoeg Engels kennen om hun website in het Engels te vertalen: over de fouten die je tegenkomt in het Engels van oorspronkelijk Nederlandstalige sites, zou je makkelijk een grappig boekje kunnen samenstellen in de sfeer van I Always Get My Sin. En terwijl het met gesproken Engels onvermijdelijk is dat je als Nederlander fouten maakt - je kunt al pratend niet van alles opzoeken - hoeft het niet bij een website. Krom Engels op een website komt op mij altijd bijzonder onprofessioneel over.

Maar waarom zou een uitgever boek X aanbieden aan uitgeverij Y, als het in Nederland geen succes was?

Omdat het misschien nog maar net uit is?

En waarom je het zelf zou doen? Nou, omdat je op die manier je markt enorm vergroot.

Hoe? Heb je bv de connecties die een uitgeverij heeft? Een p.o.d. succesvol uitventen in Nederland is al verschrikkelijk moeilijk - hoe moet dat wel niet in 'het buitenland' zijn - whatever welk buitenland.

Vertalen wordt zo mogelijk nog slechter betaald dan schrijven, dus de kosten zijn waarschijnlijk wel te overzien, voor een niet te grote tekst. Je website ook meteen laten vertalen dan.

Informeer eens naar de tarieven, als je wilt, en laat ze ons ook weten. Dan kunnen we het berekenen, voor onze eigen boeken.

P.S. Het gaat minder om de vertaalrechten en meer om de uitgeeflicensie.

@ Set. 7% van de bruto verkoopprijs is heel erg weinig. Ik ga er dan vanuit dat de bruto verkoopprijs bijv. 15,00 incl. btw bedraagt en dat je daar dan 7% van krijgt. In het standaard auteurscontract staat 10% van de netto verkoopprijs. Dit is dus de brutoprijs minus 6% btw. In dit voorbeeld zou jij 1,05 per boek krijgen ipv 1,42, dus 0,37 per boek minder :( . Natuurlijk ben je dolblij als je boek wordt uitgegeven, zeker als het je eerste is, maar ik vind dat je je best zakelijk mag opstellen en zou minimaal vasthouden aan het standaard auteurscontract.

http://vertaalbureau-vergelijken.nl/ http://www.lowbudgettranslations.com/nl-NL_Home.h… en vele andere. Gewoon even googelen. Ik googelde: tarieven vertalers. MJ, zoals ik al schreef, voor mij is dit alleen maar brainstormen, ik weet (nog) niet waar de rek zit in deze markt. Maar ik maak me sterk dat dat wanhopige gevoel van, ik ben totaal overgeleverd aan de eerste uitgever die zo goed is om mijn werk te willen uitgeven, niet de meest voordelige opstelling is. Sterker: ik denk dat je jezelf en je werk daarmee tekort doet. Er is altijd ruimte voor onderhandelen, je moet alleen even zoeken.

Ik heb even gekeken, tantebetje. Een voorbeeld:

Accent Vertaalbureau Professionele vertalingen van het Engels/Nederlands naar het Frans door een native speaker. Zeer scherpe tarieven. Tarief per woord EUR 0,10 !

Mijn manuscript heeft bijvoorbeeld 50.000 woorden (da's niet al te veel voor een boek), de vertaling kost me dan: 50.000 dubbeltjes. Vijfduizend euro? Nu de opbrengsten / royalty's: standaard 10% van een eerste druk van 1.500 exemplaren à 15 euro. Stel: alle 1.500 verkocht: 1,50 x 1.500 = 2.250. Dat is nog niet de helft van de investering van alléén de vertaling - en het is een zeer scherp tarief, volgens het Vertaalbureau zelf.

Vertalen wordt zo mogelijk nog slechter betaald dan schrijven, dus de kosten zijn waarschijnlijk wel te overzien, voor een niet te grote tekst. Je website ook meteen laten vertalen dan.

MJ, zoals ik al schreef, voor mij is dit alleen maar brainstormen, ik weet (nog) niet waar de rek zit in deze markt. Maar ik maak me sterk dat dat wanhopige gevoel van, ik ben totaal overgeleverd aan de eerste uitgever die zo goed is om mijn werk te willen uitgeven, niet de meest voordelige opstelling is.

Een uitgever doet nogal wat voor je, hoor, ook in de zin van investeren. Als je zelf goed op de hoogte bent, zie je dat óók. Tegelijkertijd blijf ik zeggen dat het standaardcontract niet voor niets is opgesteld, en dat naar mijn mening elke zichzelf respecterende uitgeverij zich daaraan moet houden. Maar misschien is dat voor sommigen ook al te veel. Ondernemen kóst ook geld.

Maar een frans-talig of engels-talig boek levert toch wel meer op dan 1500 verkochte exemplaren? Het afzetgebied is VEEL groter.

Eigenlijk ging ik met het rekenvoorbeeld in op wat tantebetje schreef:

En waarom je het zelf zou doen? Nou, omdat je op die manier je markt enorm vergroot. Als je je werk kunt aanbieden aan Nederlandse uitgevers, dan kun je het ook aanbieden aan buitenlandse uitgevers, gelijktijdig zelfs. Voorzover mij bekend, worden de meeste Nederlandstalige boeken niet vertaald. Maar waarom zou je dat niet zelf laten doen? Vertalen wordt zo mogelijk nog slechter betaald dan schrijven, dus de kosten zijn waarschijnlijk wel te overzien, voor een niet te grote tekst. Je website ook meteen laten vertalen dan. Hoe meer opties je hebt, hoe gunstiger je onderhandelingspositie. Als je voorstelt aan je uitgever om de vertaalrechten uit het contract te halen, kun je er achter komen wat die rechten hem waard zijn. Geeft hij er niet veel voor, dan kun je het beter zelf doen, lijkt me.

Die mythe wilde ik wegrekenen, omdat je als auteur zelf voor heel veel komt te staan wat normaliter een uitgever voor je doet, en dat er misschien wel veel lijkt te onderhandelen, maar als je inzicht hebt in hoe een en ander in elkaar steekt, dan valt dat ook nog wel eens tegen.

Ja, mijn idee was ook niet om zelf in het buitenland te gaan uitgeven zonder uitgever, maar om je werk in vertaling zelf aan te bieden bij Engelstalige of Duitstalige uitgevers.

Ahh, right. Ik doe het wel zelf, vertalen, maar het is echt kutwerk dus ik ben na een jaar niet verder dan het eerste hoofdstuk :')

Ja, mijn idee was ook niet om zelf in het buitenland te gaan uitgeven zonder uitgever, maar om je werk in vertaling zelf aan te bieden bij Engelstalige of Duitstalige uitgevers.

Voor een beetje boek - helemaal niet dik - doe je dan zelf eerst de vertaalinvestering van minimaal 5.000 euro. Zonder te weten of je een uitgever vindt. Heb je dat ervoor over?