Hoe doe je ervaring op met het zelf maken en publiceren van ebooks?

Nuttig, Hay. Bedankt dat je dit met ons deelt. Ik heb wat ervaring met non-fictie eBoeken, en daar zijn hyperlinks erg belangrijk als toegevoegde waarde. Met fictie zie ik dat niet zo als belangrijk, hoewel ik in mijn boek De Redders van de Wereld wel hyperlinks naar URLs heb opgenomen als innovatie (functioneel in de plot). Hoe zie jij de waarde van eBoeken voor fictie, anders dan om te lezen op eReaders zoals Kindle?

Dank voor de uiteenzetting, Hay! Moet je per se via een uitgeverij werken om zelf een e-book in epub te maken, denk je, of zijn er programma's te downloaden - al dan niet tegen betaling - waarin je dat geheel zelf kunt doen, onafhankelijk van andere publicatieorganen dan je eigen?

Wat ik heb geleerd is dat je twee kanten op kunt: - je laat een Word-tekst converteren door een machine (zoals bij Smashwords) en moet leven met de beperkingen die dat geeft qua lay-out en dergelijke - je leert zelf hoe je met de hand de code voor een ePub kunt schrijven. Op die manier kun je alles naar je hand zetten. Het eerste is ongetwijfeld makkelijker voor de beginner, maar als je veeleisender bent, bijvoorbeeld over waar je plaatjes moeten staan, of de lay-out van gedichten, dan is zelf programmeren aan te bevelen. Het laten lezen op een eReader lijkt mij voor fictie het belangrijkste om voor een e-Book uitgave te kiezen. Bij korte verhalen is het springen vanuit de index erg prettig. Het nadeel van hyperlinks e.d. is dat het niet altijd werkt omdat een gewone e-Reader vaak erg beperkt is qua interactiviteit, in tegenstelling tot een tablet of smartphone.

@ Leonardo Pisano Epubs werken niet op een Kindle, maar ik begrijp wat je bedoelt. Natuurlijk zijn e-readers het meest geschikt om een e-book te lezen, maar het lijkt afgelopen jaar toch zo te zijn dat de meeste jongeren die e-readers links laten liggen en massaal kiezen voor een tablet omdat je daar ook nog zo veel andere dingen mee kunt. Kort gezegd, jongeren lezen meer op tablets of zelfs smartphones, ouderen kiezen voor het leesgemak van de e-reader. Zelf ben ik nog altijd in de allereerste plaats liefhebber van het papieren boek. ik wil echter mijn ogen niet sluiten voor de nieuwe ontwikkelingen. Wat ik er ook van vind, een trend kan ik toch niet keren. Ik heb verder geen flauw idee in welk tempo in Nederland het e-book papieren uitgaven zal verdringen en zelfs óf dat wel zal gebeuren. Ik volg het simpelweg met belangstelling en probeer een beetje 'bij' te blijven. :)

Thérèse schreef:

Moet je per se via een uitgeverij werken om zelf een e-book in epub te maken, denk je, of zijn er programma's te downloaden - al dan niet tegen betaling - waarin je dat geheel zelf kunt doen, onafhankelijk van andere publicatieorganen dan je eigen?

Het is veel simpeler dan je denkt. Bij (bijvoorbeeld) Boenda kan iedereen de PDF downloaden waarin staat uitgelegd welke hulpprogramma's je nodig hebt. Die zijn allemaal gratis te downloaden. Daar zit het probleem niet. Verder is het gewoon een stappenschema volgen en een beetje tijd en geduld hebben om een epub te fabriceren. Terwijl ik echt niet zo techniosch ben, is mij dat in één avond gelukt. Natuurlijk moet je wel oppassen dat je alleen rechtenvrije afbeeldingen gebruikt óf die afbeeldingen tegen een kleine vergoeding (bijvoorbeeld via Bigstock) downloadt. Wat je vervolgens met zo'n zelfgemaakte epub doet, is je eigen zaak. Wat je er mee kúnt blijft (gelukkig) vooral van de kwaliteit afhangen.

Calibre is een programma waarmee je met enige oefening zelf goede ebooks (ePub, PDF etc) kunt maken: http://calibre-ebook.com/

Klopt. dat was het belangrijkste programma uit die handleiding. Maar voor de nabewerking heb je ook Sigil nodig, met name om het inspringen etc goed te krijgen.

Dank voor je uitgebreide uitleg! (ik moet eerst een 'af' verhaal hebben om ermee te beginnen ;) )

Dank je wel, Hay. Heel boeiend en zeker iets om in het achterhoofd te houden als het nog niet aan de orde is. Dank je wel Dries en Schlimazlnick voor de tips.

Hay, in de handleiding lees ik dat je voor de titels, ect van de hoofdstukken een stijl moet toewijzen. Ik doe dat standaard in Word (2007). Wordt dat niet automatisch overgezet?

Ik heb daar nog niets mee gedaan, omdat ik met korte verhalen zonder hoofdstukindeling begonnen ben. Zo'n hoofdstukindeling maken wordt mijn volgende stap. Nu heb ik eerst mijn word-2010bestand als RPF opgeslagen en dat vervolgens vanuit de verkenner in Calibre geimporteerd. Daarna heb ik op de plek van de boekomslag een publisherpagina ingevoegd, die ik als jpg had opgeslagen. Op de plek van die boekomslag komt dan je titelpagina met daarna (als je verder niets doet) als één hoofdstuk het eigenlijke verhaal. Met het programma Sigil kun je vervolgens lettertype, inspringing etc eenvoudig aanpassen. Ten slotte geeft de handleiding nog een site aan waar je de gemaakte epub kunt laten controleren/valideren. Als die test slaagt, mag je er van uit gaan dat elke voor epub geschikte e-reader je verhaal netjes weergeeft. Bij Boenda kun je de cover apart als jpg uploaden. Die kun je ook weer gewoon in Publisher maken, al zijn er ook gratis programma's te downloaden om zelf een cover te ontwerpen. De (eventuele) afbeelding op de titelpagina mag slechts 200x200 pixels groot zijn. Die zul je dus eerst moeten resizen. De cover voor de Boenda-website mag groter zijn. Zorg voor een cover met zo veel mogelijk contrast (zie de site) omdat ze op Boenda nogal klein weergegeven worden.

Als je niet vanaf je eigen site de ePub ter beschikking stelt, is het belangrijk om goed te lezen wat de voorwaarden zijn voor de coverafbeelding. Met name Amazone en de iTunes Store hebben nogal wat (hoge) eisen aan het formaat en het aantal dpi. Apple heeft de eisen aangepast aan de retina-schermen van de nieuwere iPads, dat je cover daarop niet pixelig overkomt. Kijk ook even hoe online boekhandels hun covers "branden". Bol.com zet een eigen logo op de cover: niet zo erg, tenzij je daar juist een belangrijk onderdeel van de afbeelding of tekst had staan. Andere online boekhandels hebben bijvoorbeeld in een van de rechterhoeken een "bladerdriehoekje".

Ik heb e-boeken leren kennen via iBooks van Apple en was op slag geïnteresseerd, zowel als lezer als auteur. Mij intrigeerde vooral het feit dat je er blijkbaar ook je boeken gratis kon slijten. Door het feit dat de Itunes producer enkel werkte op een Mac en ik geen zin had in een simulator, ben ik automatisch bij Smashwords terecht gekomen die als een van de weinig aggregatoren gratis naar iBooks distribueert. Mijn ervaringen. 1. Je hoeft geen cent neer te tellen om een e-boek te maken Via Calibre kan je een word-document op de gemakkelijkste en snelste manier converteren naar epub. Via Sigil kan je de opmaak verder afwerken. Beide zijn gratis. Sigil is wel veel intelligenter dan Calibre. Een bedrijf inschakelen om een epub te maken, lijkt me dus weggegooid geld. Overigens is er nog een snellere manier om je epub te maken. (zie 3) 2. Distributie kan ook gratis Distributie is nog veel belangrijker dan het maken van het ebook zelf. Het heeft geen zin om een epub te hebben als niemand die weet te vinden. Als je wilt beginnen met ebooks, dan is dat de factor waar het meeste denkwerk in kruipt. Zoals Hay stelt, zijn de prijzen van de klassieke distributeurs zoals het Centraal Boekhuis vrij dramatisch. Ik wijs overigens ook met de vinger naar de Vlaamse en Nederlandse online retailers die het systeem in stand houden. Ooit al geprobeerd om uit te vissen op welke andere wijze je bij hen terecht kunt komen? Ze zullen er geen reclame rond maken. Retailers zoals Apple hebben het wat dat betreft veel beter begrepen: zij vragen geen geld om boeken te 'mogen' verkopen in hun winkel, zij rekenen enkel aan per transactie. En als je boek gratis is, dan rekenen ze zelfs niks aan. Dus bij de distributie ga je keuzes moeten maken: hoe belangrijk is het om terecht te komen bij retailers als Bol.com en ProxisAzur? Naar mijn mening is Apple een heel grote concurrent voor de 'binnenlandse' retailers en dus een valabel alternatief. Zolang het me geen cent kost - en via Smashwords kost het je zelfs geen cent om een isbn aan te vragen - blijf ik bij hen. Via een aggregator als Smashwords geraak je bovendien ook terecht bij andere buitenlandse retailers zoals Sony, Kobo en Diesel. Op het eerste zicht misschien niet zo interessant voor ons, Nederlandstaligen, maar ik heb gemerkt dat ik daar ook downloads heb. Zelfs al wil je dus enkel in iBooks terecht komen, dan is het nog altijd interessant om via een (gratis) aggregator te gaan die verschillende online retailers bevoorraadt. 3. Conversie bij Smashwords: directe upload van epub nu wel mogelijk Zoals al aangehaald: de verplichte conversie van Word-document naar andere formaten bij Smashwords kan frustrerend zijn. Het eerste dat me opviel bij de ebooks van Smashwords, was de spuuglelijke inhoudstafel in blauwe hyperlinks. Wat je ook met je brondocument deed, je kon daar niks aan verhelpen. Bovendien kan hun conversiesysteem niet om met inhoudstafels die naast hoofdstukken ook uit delen zijn opgebouwd. En hun 'nuclear method' is geen oplossing voor bepaalde conversieproblemen. Ik heb het nu ook weer voor gehad: plots zitten daar extra paragrafen waar er geen waren in het brondocument. MAAR! Sinds december 2012 staan ze ook uploads toe van epubs. Eigenlijk maakt dat het hele proces om je epub te maken zelfs nog eenvoudiger. In plaats van je epub te gaan maken in Calibre of Sigil, laat je Smashwords eerst je word-document omzetten naar epub. Vervolgens open je die epub in Sigil en verander je nog de kleine prutsen die je er aan wilt veranderen. Twee keer zo weinig werk. 4. valideer je epub Om binnen te geraken bij iBooks mag je epub geen fouten hebben. Dit doe je op http://validator.idpf.org/ 5. de marginaliteit van e-boeken In Vlaanderen vertegenwoordigt de e-boekenverkoop 0,72%. Reden genoeg om je neus er dus voor op te halen. Wat is de zin dan om een e-boek aan te bieden? Omdat het goedkoper is om aan te maken. Omdat de royalties hoger zijn. Omdat er een stijgende tendens is. Omdat ebooks niet verdwijnen uit het assortiment van boekenwinkels. Vooral dat laatste is een belangrijke factor. 99% van de boeken die in jouw boekenkast staan, vind je al lang niet meer terug in de boekhandel. Bij mij is dat alleszins zo en dat heeft weinig te maken met de kwaliteit van die boeken. Bovendien moet een papieren boek onmiddellijk presteren als het uitkomt. Zo niet wordt het al vrij snel teruggestuurd naar de uitgever. E-boeken krijgen de kans om langzaam te groeien. Met andere woorden: e-boeken zijn voor een auteur interessant omdat ze een veel langere levensduur hebben. 6. e-boeken als alternatief voor POD Ik ben dus een van die schrijvers waar gepubliceerde schrijvers zo graag naar sneren. Ik schrijf lijvige, compleet van de pot gerukte plots, in een stijl waar de meeste mensen spontaan van in huilen uitbarsten. Dat ik geen taalgevoel heb, helpt ook niet veel dus uitgeverijen liggen niet te wachten op schrijvers van mijn type. Maar als je wel gelezen wilt worden, heb je maar één alternatief en dat is zelf-publicatie. Tot voor kort betekende dat: zelf de kosten dragen voor de druk en de distributie. Ik heb die weg nooit willen inslaan omdat ik eerlijk gezegd wel wat beter te doen heb dan al mijn energie te steken in iets dat wellicht alleen een financiële put nalaat. Dus zijn e-boeken een zegen: omdat je ze gratis aan de man kunt brengen én de kans groter is dat iemand ze zal lezen. Want laten we over dat laatste eerlijk zijn: fysieke boekhandels halen hun neus op voor PODs terwijl online retailers dat onderscheid niet maken. Wil je weten of er ook mensen zijn die je boeken wel kunnen smaken: dan is een e-boek het perfecte middel om dat uit te zoeken zonder risico. 7. meer auteurs beginnen iBooks te ontdekken In mei 2012 werd ik - geloof ik - voor het eerst in iBooks opgenomen. Op dat ogenblik waren er nog niet zo gek veel zelf-publicerende Nederlandstalige auteurs. Dat had één voordeel: je boek kwam veel gemakkelijker bovendrijven in de hitlijsten. De kans om te worden 'ontdekt' door lezers was dan ook groter dan wanneer je zou uitkomen met een papieren boek. Maar ik heb de indruk dat dat al aan het veranderen is. Ik zie nu meer nieuwe namen verschijnen die ook best leuke dingen maken. Het valt me alleen op dat hun rankings veel lager zijn dan je zou verwachten. Het voordeel dat e-boeken dus hebben tov papieren boeken voor auteurs die van de grond proberen te komen, is dus mijn inziens aan het wegsmelten. 8. kinderenboeken/strips in e-boekvorm iBooks laat audiovisueel materiaal toe in zijn ebooks. Dat is dus alvast een voordeel tegenover papieren boeken. Jeroen van der Veen heeft er een paar gemaakt met ingesproken tekst. Mijn koter thuis vindt dat fantastisch. Nu vraagt die ook bij andere boeken 'wanneer gaat de meneer het verhaaltje lezen'. Uiteraard pure miserie omdat de meeste andere kinderenboeken niet zijn ingesproken :-) In vergelijking met boeken-apps zoals https://itunes.apple.com/nl/app/krakje-kan-niet-s… en http://www.chocolapps.com/ zijn ebooks wel veel minder interactief. Voor kinderboeken zijn apps met andere woorden veel interessanter dan ebooks. Een ebook voor kinderen heeft dus wel een voordeel tegenover een papieren boek, maar qua interactiviteit is een app nog altijd superieur. Ik zie dat ik me wat heb laten gaan in de grootte van mijn post, dus hier laat ik het maar bij :-)

Super, MW Caers! Bedankt dat je dit met ons deelt!

Ik ben me hier ook op aan het oriënteren (klein projectje in eerste instantie, hoor, zeker geen hele roman), dus ik ben hier heel blij mee, dank!

Wel handig om te vermelden dat je alleen maar bij iBooks kunt publiceren als je een Apple hebt. Anders moet het via een aggregator, zoals. bijv. Smashwords (Amerikaans bedrijf) of Xinxii (Duits/Europees). Verder is het ook handig om te weten dat Smashwords als Amerikaans bedrijf, 30% van je royalties inhoudt voor de Amerikaanse belasting. Als je dat wil voorkomen, moet je een Amerikaans belastingnummer aanvragen. De meest duidelijke info over hoe je dat kunt doen, staat hier: http://catherineryanhoward.com/2012/02/24/non-us-…

@Hay: wat zijn inmiddels je (verkoop)ervaringen met Boenda? En met Boekfragmenten?

@Judy Daar kan ik kort over zijn. Tenzij je enige naamsbekendheid geniet (en dat is bij mij niet het geval) is de verkoop vrijwel nihil. Dat is geen drama, want ik heb geen ebooks op die sites geplaatst om er geld mee te verdienen, maar gewoon om te zien hoe het werkt. Ik ben er op Boenda nu toe overgegaan om alle ebooks (beter gezegd e-verhalen) gratis aan te bieden. Het nadeel daarvan is dat je dan niet meer van Boenda hoort hoeveel exemplaren er gedownload worden. Ik heb daar wel een mail over gestuurd, maar daar heb ik nog geen antwoord op. Dat kan nog wel even gaan duren. Mijn laatste mails werden pas twee à drie weken later beantwoord. Bij Boekfragmenten verloopt de communicatie heel wat vlotter. Soms heb ik binnen het uur al antwoord op een vraag. Maar of die site levensvatbaar is? Ik heb daar een hard hoofd in, want volgens mij zijn hun prijzen (die stellen ze in tegenstelling tot Boenda zelf vast) aan de hoge kant. Dat werkt voor geen meter als je enkel (een bescheiden aantal) ebooks van onbekende auteurs aanbiedt. Voorlopig doe ik niets nieuws meer in de ebook-richting. Ik stort me liever weer helemaal op het 'gewone' schrijven. :)

Ik heb enige tijd geleden een artikel geschreven over het maken van een ePub m.b.v. Sigil: http://vazzie.plazilla.com/maak-zelf-je-e-boek-ep…. Hierin staat ook een link naar een handig boek: "Aan de slag met ePub" door Elisabeth Castro. Ik vond dat zeer nuttig.

Je artikel is erg duidelijk, Marlies. Ik heb het meteen opgeslagen. Op eigen kracht kwam ik er ook wel uit, maar wel met veel trial en nog meer error. Naar dat boekje ga ik ook nog eens op zoek. Je maakt nog eens extra duidelijk wat ik intussen al wist, namelijk dat iedereen die bereid is er zich in te verdiepen makkelijk een eigen epub kan maken. Meer dan een avond rustig de tijd nemen en het nodige geduld is er eigenlijk niet voor nodig.

Ik maak nu epubs met Jutoh. Je kan er ook mobi en andere files mee maken. Het werkt echt supergemakkelijk. Het is wel software waar je voor moet betalen, maar je kan eerst even een demoversie uitproberen om te zien of het iets voor je is. http://jutoh.com/

Je kunt ook je bestand in Epub opslaan via Scrivener.