@Dargor: zo ver ga ik niet. Ik denk alleen, dat bescheidenheid gepast is als het gaat om het beschrijven van personages die belangrijk anders zijn dan jij. En dat je extra alert moet zijn bij feedback van iemand die bij de groep hoort waaruit je een personage geselecteerd hebt.

Betekent geloofwaardig schrijven dat je je moet inleven... Volgens mij kan niemand zich ooit inleven in een ander. Ouder of jonger. Het gaat erom zodanig te schrijven dat de lezer het acceptabel vindt. De vraag of het overeenkomt met de werkelijkheid kan niet eens gesteld worden. Die werkelijkheid bestaat niet als zodanig, die doet zich aan ieder van ons weer anders voor. Objectiviteit bestaat niet, alle ervaring is subjectief. Waaraan moet je je 'geloofwaardige verhaal' dan afmeten. Een schrijver moet een mooi (...) verhaal maken. Dialogen zijn toch ook niet levensecht. Als je levensechte dialogen zou schrijven dan was je boek totaal onleesbaar. Het gaat erom of de dialoog de illusie wekt dat het levensecht is. Dus ook hier maakt de schrijver een 'mooi' verhaal.

Vraag jij je tijdens het schrijven nooit af hoe je personage zich zou gedragen in bepaalde situaties dan? Dat is volgens mij inleven. Proberen te voelen wat een ander voelt. Als je dat niet doet/kan, kun je een geloofwaardig personage neerzetten wel vergeten, volgens mij. Dan blijft alles aan de oppervlakte hangen. Verder ben ik het wel met je eens wat betreft levensecht en geloofwaardigheid.

Je kunt ook naar overeenkomsten kijken in plaats van verschillen. Ik snap bij sommige mannen soms beter wat er in ze omgaat dan bij sommige vrouwen. We zijn tenslotte allemaal mensen en geen buitenaardse wezens. Tenminste, dat neem ik aan.

Zoals ik het begrijp, vind je dat geen enkele schrijver volledig geloofwaardig een personage neer kan zetten dat niet even oud is als hijzelf, dezelfde inzichten heeft verworven en op dezelfde manier in het leven staat. Als hij zichzelf beschrijft, zou hij wél volledig geloofwaardig zijn. Dit is even een aanname van mij. Klopt dat?

Weten wat in iemand omgaat wil nog niet zeggen dat je dat ook kan invoelen. Het hoeft niet begrijpbaar te zijn. Daarom, ik denk dat ik niet uit het gezichtspunt van een man kan schrijven.

Toch hoef je inderdaad niet per se zélf die berg hebben beklommen, dat ongeluk te hebben gehad, die liefde te kennen, die vriendschap te hebben meegemaakt om erover te kunnen schrijven. Maar dat zijn dingen van een andere orde dan leeftijd.

maar ik sluit niet uit dat een goede schrijver van 20 jaar het gevoelsleven van een oude man van 80 niet zo zou kunnen beschrijven dat het een werkelijkheidsgetrouwe indruk maakt.

Weekje bejaardentehuis, de hele dag op je kamer zitten en mensen die je steeds aanspreken met 'wij'.

Een weekje is voor iedereen wel te overzien. Maar dat het je leven is. Dat je in zo veel dingen beperkt bent. Dat ze je wassen, verschonen, terwijl je je geestelijke vermogens nog heus hebt. Dat ze je overal naartoe moeten rollen, tenminste als ze tijd hebben. En dat je moet afwachten of iemand even iets verder met je wil gaan. Zoals in het leven dat achter je ligt, mensen soms een mijltje verder met je opliepen. En dat je dat zelf ook wel eens deed. En dat je gewoon weer eens achter je eigen aanrecht in je eigen pan wilt staan roeren. Maar dat je weet dat ze je huis hebben verkocht, omdat je er toch niet meer naar terug kunt. Terwijl het leven in jou zich nog roert en stroomt, maar je lichaam roert en stroomt niet mee, alleen je ogen stromen af en toe. En dat mensen je dan troosten, terwijl ze weten dat er in feite niets te troosten is, alleen: dat dit het beste is. En dat jij dat ook weet. Dat je in veel dingen zo machteloos bent als een mens - die vrij bedoeld is - eigenlijk niet zou mogen wezen. Voor een weekje is het erg genoeg, maar voor een weekje wil dat wel.

dat hangt samen met mijn leven en bepaalde geestelijke processen.

Dank je Dargor, daarmee zeg je eigenlijk wat ik de hele tijd probeer te bedoelen. Over twintig jaar ben je niet méér van hetzelfde; door het leven dat je hebt en door bepaalde geestelijke (en hormonale) processen die in die jaren plaatsvinden, verander je in iemand anders - hoewel er ook wel dingen constant blijven. Maar veel minder dan ik vroeger dacht.

Ik denk dat het met personages ook zo is dat het ene meer verandert dan het andere.