Stoppen in de flow

Hm, ik zal er eens op letten. Ik heb eigenlijk nooit echt een flow, volgens mij (eigenlijk is het alweer een jaar geleden dat ik echt geschreven heb... dus ik kan er naast zitten :D) en start en stop naar believen. Maar ik zal eens kijken als ik aan de slag ga.

Ik moet vaak noodgedwongen stoppen als ik 's ochtends een stukje schrijf voordat ik naar mijn werk ga. Vandaag kwam ik haast te laat op mijn werk omdat ik nog even die ene zin op moest schrijven. Stel je voor dat ik hem zou vergeten. In de auto op weg naar m'n werk luister ik naar muziek die me nog in de verhaalsfeer houdt en soms krijg ik dan ook nieuwe ideeën. Nu overweeg ik om een dictafoon mee te nemen in de auto. ;) Nadeel is... ik heb geen zin om naar mijn werk te gaan, zou liever de hele dag doorschrijven, en ik kan niet wachten om weer naar huis te gaan zodat ik tot twaalf uur 's avonds verder kan schrijven. Voordeel: ik heb geen moeite meer met vroeg opstaan, want hoe vroeger ik opsta, hoe meer tijd ik heb om te schrijven voordat de echte werkdag begint. Dit is zo'n beetje een beschrijving van de afgelopen week... Het begint obsessief te worden. Ik kijk uit naar de zomervakantie! :D

Ik moet vaak noodgedwongen stoppen als ik 's ochtends een stukje schrijf voordat ik naar mijn werk ga. Vandaag kwam ik haast te laat op mijn werk omdat ik nog even die ene zin op moest schrijven. Stel je voor dat ik hem zou vergeten. In de auto op weg naar m'n werk luister ik naar muziek die me nog in de verhaalsfeer houdt en soms krijg ik dan ook nieuwe ideeën. Nu overweeg ik om een dictafoon mee te nemen in de auto. ;) Nadeel is... ik heb geen zin om naar mijn werk te gaan, zou liever de hele dag doorschrijven, en ik kan niet wachten om weer naar huis te gaan zodat ik tot twaalf uur 's avonds verder kan schrijven. Voordeel: ik heb geen moeite meer met vroeg opstaan, want hoe vroeger ik opsta, hoe meer tijd ik heb om te schrijven voordat de echte werkdag begint. Dit is zo'n beetje een beschrijving van de afgelopen week... Het begint obsessief te worden. Ik kijk uit naar de zomervakantie! :D

:D Dit herken ik helemaal, AC.

Soms, als je het even niet meer ziet zitten en het schrijven niet lekker loopt, kan dit volgens mij idd heel goed werken Appel. Als je je enthousiasme wat doseert raak je minder snel gefrustreerd lijkt me. Andrea, heerlijk dan hé, dat vroege opstaan, als je die tijd kan gebruiken om te schrijven? Je kan de dag niet op een betere manier beginnen als je het mij vraagt. Das een goed idee trouwens, je muziek in de auto opzetten. Ik gebruik voor sommige van mijn scenes namelijk bepaalde nummers. Ga ik ook eens wat meer gebruik van maken.

Mijn gedichten heb ik tot nu toe altijd alleen maar in die flow geschreven. Dan laten liggen, na een paar dagen uitprinten, in je tas stoppen en lezen in de trein, of even tussendoor als je ergens moet wachten. Het schaven gebeurt in de niet-flow-fase. (Als dat nog geen woord is, dan lijkt me dit HET moment ;) ) Soms schrijf ik een gedicht tijdens het uitlaten van de honden. Zonder pen en papier, gewoon in mijn hoofd. Die momenten ervaar ik zeker ook als 'flow-ish'. Ook mijn korte verhalen ontstaan in hun oer-vorm in die flow. Hoe het zal gaan met een roman weet ik niet. Dat wil even niet zo vlotten. Maar nu ik er zo over nadenk komt dat waarschijnlijk omdat ik gewend ben aan het flow-schrijven. :!: Dit is een leermoment. Dank je, Appel :thumbsup:

Interessante stelling Appel :) Ik denk dat dit voor iedereen anders werkt. Meestal schrijf ik door tot ik ineens denk: nu stoppen, ik laat de flow dus helemaal gaan. Resoluut stop ik wanneer deze eindigt. Zodra ik het niet meer weet of geen letter op papier krijg ga ik zo snel mogelijk weg van de computer of het papier en aan de slag met de dagelijkse triviale bezigheden, zoals de was doen, afwassen of opruimen. Of een lekkere wandeling, even alles loslaten. Lees het niet eens meer na. Vaak gaan mijn gedachten toch automatisch terug en mijmer ik tijdens het afwassen van een bord wel verder. Heerlijk om over struikelblokken na te denken. Maar het schrijven laat ik even voor wat het is. Ik stel me niet ten doel om op een dag een heel hoofdstuk of een bepaald aantal woorden te schrijven, het komt zoals het komt. Wanneer je zo'n doel wel stelt, kan dit naar mijn idee eerder een valkuil kan zijn. Het leidt tot vele frustraties als het even niet lukt en het doel te ver weg lijkt. Voor mij geldt dat door geen doel te stellen het veel natuurlijker verloopt en uiteindelijk veel meer schrijf (hoop ik dan maar ;) ) Dingen kwijtraken wanneer je in de flow stopt, daar geloof ik niet zo in eigenlijk. Mijn adagium is: als een gedachte of idee écht goed is, komt deze terug. Zo niet, dan was het geen briljante inval :D

Assepas, inderdaad herschrijven en schaven in de niet-flow-fase, of: 'ben vandaag "flowless". ;)

Hmmm.... Ik heb dat eigenlijk nooit. Ik werk via scènes en elk 'schrijfmoment' is een scène. Die scène heb ik dan in de dagen ervoor (in de auto, onder de douche, voor het slapengaan) zoveel mogelijk uitgedacht. En meestal, als ik dan ga schrijven, dan is het een kwestie van de kraan openzetten en de mooiste cadans te vinden. Is dat dan uitgestelde flow? Misschien een soort stuwdam-effect?

Ik stop nooit aan het einde van een hoofdstuk, het is dan zo lastig op gang komen de volgende keer. Altijd stoppen middenin een stuk, stukje teruglezen en je kan zo verder.

A Dat ligt aan het 'voor-werk' dat ik heb gedaan. Als ik een lijn heb bedacht en die puntsgewijs op papier zet, kan ik stoppen wanneer ik wil en ook weer de draad oppakken wanneer ik wil en gewoon doorgaan. B Als ik niets op paier heb staan en het verhaal laat komen zoals het verhaal dat wil, heb ik het daar moeilijker mee. Nu moet ik zeggen dat ik met beide methodes weinig ervaring heb; zegge en spreken van elk één. Bij A wil het verhaal op momenten toch aan de haal met me maar omdat ik me voorgenomen heb om dat niet te laten gebeuren, lijkt het stroever te gaan. Toch kan ik op deze manier beter naar een dicht gestopt einde werken. Bij B moet ik vaker een stuk terug lezen en dan weer in de 'flow' komen die vervolgens weer alle kanten wil uitwaaien. Zo kom je nooit tot een fatsoenlijk einde. Dat laatste is me dan ook niet gelukt met mijn eerste fictieverhaal. Het wacht nog steeds, stoffig in een la, om 'afgebreid' te worden.

@Suma. Hier zit inderdaad verschil in. Menig schrijvershandboek benadrukt dat A de beste manier is, om efficiënt en doelgericht een verhaal te schrijven. Scheelt ook veel tijd overigens. Ik weet niet of je bekend bent met onderstaande link over de Snowflake methode: http://www.advancedfictionwriting.com/art/snowfla… Deze heb ik hier op het forum eens gevonden en deze manier spreekt mij persoonlijk erg aan. Het eventuele vooronderzoek kun je ook gerichter doen omdat je al een geraamte hebt die je later invult.

Ja Klauw, die heb ik geprobeerd te ontcijferen. :( Mijn Engels-Amerikaans is niet zo goed dat ik geloof dat ik het begrijp. Als het nu eens vertaald zou zijn, :thumbsup: ja dan zou ik er mee aan de slag gaan. :thumbsdown: Nu niet. Iemand vertaler in de buurt? Misschien dat het geld oplevert als je toestemming hebt om dat te doen. :nod:

O bibbers, ik word helemaal akelig van zo'n technische, gestructureerde aanpak. Ik vond het al heel wat dat ik hier 'achter ben gekomen' - dat stoppen in een flowpunt werkt, dus. Ik heb al genoeg fixaties tijdens het schrijven (zoals het woordenaantal, ook hier genoemd) om niet meer van dit soort dingen te kunnen gebruiken. @Klauw: Mooi idee, dat een echt goede inval altijd wel weer terugkomt. Toch ben ik altijd bang dat ik dingen verlies. Daarom maak ik soms als ik stop met schrijven een klein stukje met een samenvatting van dingen die ik wil laten gebeuren, als ik het écht graag wil, zodat ik het niet vergeet. @assepas: Herschrijven/schaven is het hardste werk. Maar ook daarin kan ik soms een fijn moment hebben, zij het op een andere manier. Door te ervaren dat het er echt veel beter van wordt. Grappig genoeg zijn de stukken waaraan ik veel schaaf juist ook de stukken die tijdens het schrijven al lastiger waren, waarin ik meer heb gerommeld.

Bij een kort verhaal bedenk ik van te voren wat er allemaal gaat gebeuren en dan werk ik het in één keer helemaal uit (tot 2000 woorden). Dat heb ik ook gedaan met bepaalde stukken van mijn manuscript. Andere stukken kwamen al schrijvende. Ik stelde mezelf steeds het doel om bijvoorbeeld een uur lang alleen maar te typen. Soms werd dat dan uiteindelijk wel anderhalf uur. Het zou niet in me op komen om dan juist te stoppen, wat je in je beginpost zei, je zou wel gek zijn om het dan te onderbreken! ;) Ik ben niet zo bang om een idee 'kwijt' te raken, het zit in het verhaal in mijn hoofd, en soms schrijf ik dan wel wat steekwoorden op voor de zekerheid. Als het me trouwens niet lukte om op gang te komen, dan sloeg ik een stuk over en ging verder met de volgende scene, die ik wel al beter in mijn hoofd had zitten. En dat er dan al schrijvende weer andere dingen gebeuren, da's alleen maar mooi. Ik heb ook geprobeerd een verhaal te schrijven wat ik van tevoren helemaal uitgedacht had, maar daar liep ik steeds in vast.

Ik heb de eerste stappen van de snowflakemethode doorgewerkt en het heeft mij meer inzicht in en meer ideeën voor mijn verhaal gegeven. Vooral de stap waarbij je voor elk belangrijk personage een eigen verhaallijn schrijft. Ik ben nu even gestopt omdat de rest van de stappen me niet zo aanspreken op dit moment, bijvoorbeeld dat je elk deel van je verhaal in een ramp moet laten eindigen. In plaats van de snowflakemethode gebruik ik nu technieken uit de schrijfboeken die ik lees. Ik heb net Plot & Structure van J.S. Bell uit (helder geschreven en veelzijdiger dan de snowflakemethode, met tips voor zowel 'plotters' als 'niet-plotters') en ben net begonnen in Dynamic Characters van Nancy Kress. Ik probeer een balans te zoeken tussen het 'schrijven in de flow' en een gestructureerde aanpak. Die gestructureerde aanpak helpt me om in de flow te komen en het op verschillende manieren kijken naar mijn verhaal heeft het alleen maar rijker gemaakt.

Ik bedenk het verloop voor een verhaal, als ik niets anders te doen heb, meestal in bed maar ook wel op de fiets. Dat werkt bij mij goed, in de nacht bedenken hoe het verder gaat. Ik vergeet het niet, soms is het weggezakt door alle bezigheden overdag en op een gegeven moment komt het echt terug. Vaak schrijf ik het in de ochtend (morning pages) al voor een deel uit maar dan moet ik de flow regelmatig onderbreken omdat ik weg moet. Dat is vervelend maar ik ben dan toch blij dat ik even heb ervaren dat ik dat proces nog kan oproepen. Als ik terug kom uit mijn werk vind ik het heel moeilijk om het weer op te pakken omdat mijn hoofd dan vol zit met andere zaken. Iets doorlezen, een schrijfboek pakken, dat helpt soms om weer een frisse start te maken. Ook 's avonds. Het mooiste is als je in een soort roes verkeert waarin je een paar uur door kunt schrijven maar dat heb ik niet zo vaak.

De belangrijkste gebeurenissen heb ik in een schema staan. Andere verhaallijnen, gebeurtenissen, uitwerkingen van personages e.d. bedenk ik door de dag heen, als het kan maak ik een korte aantekening. Als ik dan aan het schrijven ben komt dit meestal weer boven. De ene keer zorgt dit er voor dat ik wel in een flow raak de andere keer blijft het bij het uitwerken van een aantal kortere stukjes. Bij mij werkt het ook vaak goed om, als het bij een bepaald stuk niet zo lekker gaat, aan een ander stuk van het verhaal te gaan schrijven waar ik wel ideeen voor heb.

Ik denk dat stoppen in de flow belangrijk is om meerdere redenen. Velen zijn hierboven al genoemd maar ik denk dat de belangrijkste reden wel is dat als je in een flow zit, je vaak niet heel erg nadenkt over wat je schrijft. Ik heb vaak dat als ik in een flow zit, mijn schrijven een stuk slechter is. Ik zit dan zo in de flow dat ik dingen ga schrijven die nergens op slaan, haha. Ik weet niet of iemand zich hier in herkent?

Ik heb een schriftje waarin ik als het ware brainstorm met mezelf. Zo ontstaat mijn verhaal, hoewel ik wel een grote hoofdlijn in mijn hoofd heb. Ik wacht meestal tot zo’n flowmoment opkomt en dan schrijf ik urenlang door. Ik kan mijn eigen werktijd grotendeels indelen waardoor ik ook gerust om 11 uur ‘s avonds achter de PC duik en bijvoorbeeld ‘s ochtends om 7 uur met vierkante ogen stop. Ik schrijf het liefst ‘s nachts. Bij mij vormen teksten die uit flowmomenten zijn ontsproten meestal de beste stukken. Juist als ik niet “dat gevoel” heb en vooraf een schema maak voor een hoofdstuk, eindig ik vaak met een tekst die ik eindeloos moet redigeren. In het dagelijks leven ben ik een controlefreak, ik vind het heerlijk dat met schrijven een beetje los te laten.

@Suma: als je 'snowflake method' intikt op Google kun je als het goed is door Google de pagina laten vertalen in het NL. Vast geen ultieme vertaling, maar dan kun je toch de hoofdpunten er wel uithalen denk ik.. @Appel: dat is een goed idee :thumbsup: ga dat ook eens proberen @AndreaClimbing: schrijfboeken zijn inderdaad heel fijn, heb zelf net J. Gardner uitgelezen (Kunst van het schrijven) en ben bezig een paar nieuwe aan te schaffen. Zo leerzaam om veelvoorkomende fouten aangestipt te krijgen! Inderdaad gaat het om een eigen balans te vinden en daarmee je eigen manier te ontwikkelen die prettig is. @Anne: Ja, dat herken ik wel. Vooral aan het eind, dat je toch nog even doorschrijft omdat je er zo lekker in zat. Ach, dat schrappen we later wel weer ;) Leuk om te lezen hoe iedereen zo zijn/haar eigen methoden heeft :)

Klauw, goede tip die ga ik proberen. AC, de boeken waar jij over spreekt, zijn die ook weer in het Engels? Een half uur later: Jeemig, ik spreek slecht Engels, maar de vertal;ing behoeft enige correctie. m.a.w. het is puur steenkolen-engels. :D Ik zal het reconstrueren.

Nou, ik ben gister gestopt in de flow, omdat ik wilde slapen. Maar eigenlijk zit ik altijd in een soort flow, dus uiteindelijk moet ik wel stoppen. Ik had het na 2000 in drie uur ook wel gehad eigenlijk :P

AC, de boeken waar jij over spreekt, zijn die ook weer in het Engels?

Ja, van het Amerikaanse Writer's Digest. Voor zover ik weet bestaat er geen Nederlandse vertaling van.

Als ik in een flow zit, probeer ik door te schrijven. Want juist dan komen de leukste dingen. Lukt het niet om door te gaan dan sla ik het in het kort op in mijn smartphone, zo blijft er wat hangen en het belangrijkste bewaard. Nadat ik een poos heb geschreven ben ik altijd zo 'duf', en moet je echt weer helemaal 'down to earth' keren, jullie ook? :lol: