Veel succes! :)

Maar waarom, als ik het vragen mag, na al die narigheid en angsten voor het einde, in het koppie van zo´n kleine gaan zitten om uit te leggen hoe het is als je de grote houvast in je leven kwijtraakt en diegene nooit weer terug zal komen? Is dat niet, na al deze heftigheid, een groot offer om van jezelf te vragen?

Ik denk dat zo'n boek wel nuttig is. Zowel voor schrijfster (met achtergrond) als geconfronteerd kind. Ik, als kind, zou het allicht niet willen lezen, maar ik kan me voorstellen dat er wel kinderen zijn die daar nood aan hebben.

Het lijkt mij een zwaar en emotioneel proces, maar ik denk dat het inderdaad therapeutisch kan werken. Stel dat Mara inderdaad zal sterven aan de ziekte (en die kans lijkt me aanwezig, hoe naar dat ook is) waarom is iedereen dan zo bang dat ze zich daarmee bezig houdt? Aan de ene kant kan ik me de ergernis aan het commerciële van de uitgever goed voorstellen. Aan de andere kant: Mara weet natuurlijk heel goed waar ze over schrijft. Ik wens je in ieder geval heel veel succes! En je kan ook altijd de emoties van het schrijven hier kwijt, ik ben ervan overtuigd dat er hier allemaal meelevende schrijvers zijn die je graag steunen.

Uhm... begrijp ik het dan verkeerd? De moeder gaat toch dood? Je schrijft dan toch over wat dat met het meisje doet? Je wilt toch dat je boek een steun is voor kinderen die dat ook meemaken? Dan ga je toch niet 'gezellig zitten babbelen' over sieraden maken en wedstrijden en zo. Dan laat je die kinderen echt in de kou staan. Daarmee draag je iets uit in de zin van: ja, moeder dood, oke, maar het leven gaat gewoon verder. Volgens mij willen die kinderen juist lezen: het leven staat even stil. Ook voor Mara. Er moet gerouwd worden en er moet een nieuw perspectief worden gezocht en gevonden. Of ben ik nou heel erg mis?

Oei, Zjors. Ik ben het met je eens. En daarom, Mara, denk nog even na voor je 'ja' zegt. Als je wil praten, praat met ons! Dat kan en dat mag.

Als zo'n kindje zou ik graag lezen dat er nog mensen zijn die het (eventueel erger) meemaken. Als ik erg depressief ben, en ik lees dat een ander kindje superman is, voel ik me nog depressiever. Daar kan je van op aan.

Ik ben het niet met Zjors eens, ik lees juist dat Mara (het personage) er helemaal niet aan denkt dat haar moeder doodgaat tot dat ook gebeurt. Juist een extra klap voor haar. Tot ze dat weet kan het wel luchtig, zo van 'mama wordt wel weer beter' denk ik, maar daarna... Sterkte Mara.

Ik hoop dat het je gaat lukken.

"Het idee dat ik het dochtertje van mijn jongste broer blijkbaar ontzettend goed help en als je op de site kijkt van kankerspoken. Waarin de kinderen echt bijna smeken om uitleg (?!) dan zit het wel goed volgens mij. Ze komen me op het schoolplein toch al vanalles vragen." Ik heb op de site van kankerspoken gekeken en inderdaad: daar zit je niet met droge ogen bij. Wat ik lees, is dat ze hun moeder of vader terug willen, een normaal leven. Die kinderen weten zich geen raad van verlangen en chaos. "Ik ga me verplaatsen in een (nu) meisje van dertien. Dat vind ik veel moeilijker, haha. Wat zij allemaal meemaakt. Over doodgaan denkt zij niet echt na. Daar heeft ze geen tijd voor. Ze wil sieraden maken en meedoen aan wedstrijden." De terloopse dood van je vader of moeder? De kinderen hebben best wel door dat de ouder echt ziek is. (Dacht ik in de posts van het forum te lezen). "pas op het einde van het verhaal gaat ze eigenlijk pas echt nadenken." En dan? Is het boek uit? Ik denk dat het wel een heel goed idee is dat een boek als dit er komt, maar je moet van héél goede huize komen, wil je die kinderen echt iets bieden. Ik zelf vraag me af, wat dat is. Welke troost ga je ze geven? Gaat het een gelovig boek worden? (Dit is bedoeld als meedenken, Mara, niet als kritiek).

"pas op het einde van het verhaal gaat ze eigenlijk pas echt nadenken." Mara, bij je eerste boek heb ik je verteld dat het net leek of jij als schrijfster aan het eigenlijke onderwerp (help, mijn mama is ziek) niet echt durfde te beginnen. Tot erg ver in het boek ging het niet over waar het over ging. En dat kwam niet omdat Mara zich met andere dingen bezig wilde houden. Joy en zo. Is het niet zo dat je dat nu weer wilt. Dat je pas aan het eind van het boek Mara wil laten inzien en beseffen dat het echt mis gaat. Bied je de kinderen die je zegt te willen steunen dan wel de steun die ze vragen. Draai je dan niet juist om de hete brei heen? Ik zou er eerder voor kiezen om mama al op pagina 10 of zo te laten overlijden en het te hebben over hoe Mara zich door deze moeilijke tijd worstelt en uiteindelijk haar leven weer op de rails krijgt en zich weer een klein beetje blij kan voelen, door wat dan ook. Dat kinderen kunnen ervaren: het kan heel erg fout gaan in mijn leven maar als ik de kracht vind en de mensen om me te steunen dan kan ik dat aan en dan kan ik me redden. Dan schrijf je ook een positief (maar niet een luchtig) boek. Help je kinderen daar niet veel meer mee? (Ook niet bedoeld als kritiek, ik probeer ook mee te denken)

Het is niet makkelijk om écht in te schatten hoe kinderen zoiets beleven en hoe je ze het best helpt. Abbey was twaalf toen haar moeder overleed aan kanker. Ze moest terugkomen van een verjaardagsfeestje omdat 'het' was gebeurd. Er was heel veel verdriet... en dan was er heel veel verdriet omdat ze nu niet meer naar het feestje kon. We vonden in eerste instantie dat ze bij haar familie moest zijn in die moeilijke omstandigheden maar uiteindelijk is ze toch terug naar haar vrienden en het feest gegaan. Ik denk dat Mara wel een punt heeft als ze het schetst alsof de ziekte gedeeltelijk los van haar hoofdpersonage plaatsvindt. Die is bezig met kralen en juwelen en wedstrijdjes. Misschien is het goed voor kinderen om te weten dat ze ondanks... toch mogen lachen en blij zijn en met andere dingen bezig zijn. Dat is voor ons volwassenen soms chocquerend om te zien. Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat die kinderen geen verdriet hebben. Ze gaan er wel anders mee om. (En Mara's personage is nog maar acht als ik het goed begrepen heb.)

Ik geloof niet dat wij proberen, Mara tegen te spreken in het feit dat kinderen 'gewoon' kinderen blijven als vader of moeder sterft. Dat Abbey naar het feestje teruggaat, is op dat moment het meest passend om te doen. Maar dan. De dag na het feestje. Na de begrafenis. Nadat alle mensen weer verder gegaan zijn met hun leven. En jij bent dat kind. En waar is je moeder? Van de week was ik bij een lezing van een man die veertien dagen daarvoor zijn vrouw had verloren aan kanker (na een huwelijk van dertig jaar). Die man was nog zó vers in zijn rouwproces, dat hij het niet eens doorhad dat hij erin zat. Hij freewheelde verder op de energie die hij nog om zich heen had van de tijd vóór het overlijden. Maar het was een lezing van niks. Dat gééft niet. Het leven gaat door. Maar wie is er straks om die man op te vangen als ie de leegte indondert. In het geval van Mara, en ik hoop dat ze het me niet kwalijk neemt dat ik dit zeg, lijkt het mij - n.a.v. de posts - dat ze voor zichzelf het boek zó zou willen scrhijven dat ze die dans in de leegte ontspringt. Dat kun je wel voor jezelf doen, maar niet voor het kind. Er is niets ergers dan die verrekte donkere leegte. Het is toch de schrik van iedere ouder om je kind dáárin te zien belanden. Iedereen die die leegte kent, strekt zich uit naar het kind om het daar buiten te houden. Ieder op zijn manier. Een boek is daartoe een heel goede handreiking. Maar o wee. Ik sprak een vader met wiens zoon iets heel ergs is gebeurd. Hij zei: 'Ik dacht dat ik altijd zo sterk in mijn schoenen stond. Maar nu dit met mijn kind gebeurd is, ben ik alleen maar verdrietig. Ik kan niet sterker zijn dan ik ben, dus ik laat mijn hoofd maar hangen. Je kinderen zijn je absolute Achilleshiel.' Daarom, uit behoedzaamheid voor Mara: je kunt voor jezelf een bikkel zijn. En niemand weet wanneer hij sterft. De meest gezonde mens kan in één keer weg zijn. Maar de leegte die er ontstaat voor de kinderen, nadat moeder of vader weg is, is al veel te confronterend om over na te denken, laat staan om over te schrijven. "Ik ga lekker therapeutisch te werk!" schreef je. Therapeutisch voor wie? Maar als je het toch wilt - je zegt dat je eigenwijs bent, nu, dat geloof ik - dan kun je in elk geval niet zeggen dat niemand je gewezen heeft op de harde confrontaties die je mogelijk in jezelf gaat krijgen.

Laat ik beginnen met te zeggen dat mijn dochter (inmiddels 14) zeven was toen haar moeder (mijn vrouw dus) plotseling overleed aan een hersenbloeding. Van het ene op het andere moment. Dat bombardeert mij niet direct tot ervaringsdeskundige, maar ik heb wel gezien hoe een kind daarmee om gaat. Het verschil met Mara is dat het niet mijzelf betreft. Ik kan me wel heel goed voorstellen dat je dat boek wilt schrijven. Zou ik ook hebben. Het is maar net hoe je daarmee omgaat. Als jij zegt, Mara, dat je dingen heel goed kunt scheiden, moet je het gewoon doen. Ik ga heel ver mee in de gedachte van Zjors. En gelukkig, Zjors, zeg je het zelf al; het is allemaal projectie. Toen mijn vrouw net was overleden, kwamen mensen mij vertellen hoe ik me moest gaan voelen. Terwijl ik het heel anders beleefde. Mensen vertelden hun eigen ervaringen, waar ik helemaal geen boodschap aan had. (Ik doe nu precies hetzelfde, maar goed) Ik wist wat ik voelde en ik wist hoe ik er mee om moest gaan. Ook naar mijn kinderen toe. Ik wilde geen etiketje op mijn en hun jas, want niemand kon bij mij en bij hen van binnen kijken. En zo is het bij jou ook, Mara. Volgens mij weet je heel goed wat je wel en niet aan kunt. En nog beter hoe je er mee moet gaan. Dus, GAAN ALS DE BRANDWEER EN SCHRIJVEN DAT BOEK!

Die kinderen komen niet noodzakelijk helemaal alleen te staan hé. Er is ook nog die vader, die grootouders, tantes en nonkels, die vrienden... En wie anders dan 'een' Mara kan dit boek schrijven??? Hoe moeilijk het ook is. De mensen bij haar uitgeverij zullen ongetwijfeld dezelfde afwegingen zitten maken hebben. (Da's even oneerbiedig Mara maar ik bedoel maar dat er nog veel vrouwen in hetzelfde schuitje zitten en misschien zit daar nog iemand tussen die graag en goed schrijft.) Het was trouwens één van de eerste gedachten die ik had bij het eerste boek: da's mooi maar deze mama wint het gevecht, wat in al die andere gevallen. Wat vindt je man ervan, Mara?

Helemaal eens met Rapid!!!

"Het verschil met Mara is dat het niet mijzelf betreft." Ja, dat is juist het hele verschil, Rapid.

En dus kennen wij het gevoel niet. Het is Maras beslissing die zijn van binnenuit neemt. Zelfs als iemand wel exact hetzelfde heeft meegemaakt, dan nog kan Mara heel anders reageren, voelen, beleven, dan die persoon. Ieder mens is anders, gelukkig.

Mijn schoonzus was er ook de hele tijd mee bezig. Ik heb met haar over doodgaan gesproken, kort. De hele tijd zit ik nu te dubben, ik had dit nog moeten zeggen en ik heb dat niet gezegd... maar er valt niets te zeggen op zo'n moment. Niets dat echt kan helpen. Ik heb zitten luisteren en ik was zo blij dat ze toen leefde. En heel diep onder alles hoor je een stemmetje in jezelf: blij dat ik het niet ben, blij dat ik het niet ben, blij dat ik het niet ben. En ook het besef dat er een dag komt dat je het wel bent. Goh, Mara, 't is wel een onderwerp hoor. Ik zit hier al de hele tijd te snikken voor het scherm. Doe er maar iets mee, doe er maar iets wonderbaarlijks mee. Ik ga je beginzinnen eens bekijken en nog wat verder snikken. Er zit niets anders op. :)

Mara uit het boek is toch tien jaar oud? Meisjes van die leeftijd hebben helemaal nog geen borsten, dus dat idee om haar borsten uit voorzorg weg te laten halen kan ook helemaal niet. Of is de Mara uit het vervolgverhaal veel ouder?