Kun je ook 'klaar' zijn met schrijven?

Boeiende gedachte, Dries.

Als ik bij mezelf te rade ga, voorzie ik dat dit inderdaad een keer gaat komen. Zo is het ook gegaan met andere dingen die ik gedaan heb: op een bepaald moment was ik klaar met studeren, op een ander moment klaar met moederen, toch ook activiteiten waar ik me met hart en ziel mee heb beziggehouden. Maar met schrijven ben ik daar nog lang niet.

Ben benieuwd hoe de anderen dit zien.

Wat een diepgande gedachte op de vroege morgen Dries!

Het zou zo maar kunnen ja. Maar ik ben in ieder geval nog lang niet op dat punt. Ik begin pas!

Volgens mij is dit iets wat nu ook wat bij Hella S. Haasse en Harry Mulisch speelt: beiden zijn nog wel bezig aan een roman, maar niet meer met de gedachte "het moet af!", zo hebben ze in interviews verteld.

Eerlijk gezegd vind ik het een rotvraag, Dries, want dat gevoel had ik vorige week, toen ik mijn manuscript ingeleverd had: dit is het ultieme. Wat kan er hierna nog komen dat dit overtreft?

En toen was er een hele grote ruimte - echt een grote - en Goddank was er in die ruimte ook nog heel wat te beleven, in de letterlijke zin (met taal, bedoel ik, met verhaal).

Dus als ik klaar ben met het schrijven, geloof ik dat het schrijven nog niet klaar is met mij. En wat mij betreft, zal dat zo blijven. Een wisselwerking tussen mezelf en mijn vak.

(Vanwaar de vraag?)

Klaar? Ik ben er pas klaar mee als ik er geen zin meer in heb. Vroeger dacht ik: een boek schrijven, dat zou ik willen. Daarna dacht ik: een boek publiceren, dat is wat ik echt wil. Daarna dacht ik: ach, dit is maar een klein boekje. Een groter boek schrijven: dat is wat ik echt wil... En tja, hoe dat eindigt? Als ik hier zo lees hoe anderen het ene succesvolle manuscript na het andere schrijven... Evenals Therese was ik ook benieuwd naar de reden van je vraag?

Ik denk niet dat ik ooit klaar ben. Er zijn zat verhalen die mijn aandacht vragen, en die allemaal geschreven willen worden/en ik wil ze allemaal (her)schrijven. Dus als er eentje uitgegeven wordt (een verre droom xD), is er nog genoeg te doen aan de andere verhalen.

Mijn doelstelling was lange tijd: een uitgever vinden en mijn boek publiceren.
Nu dat gelukt is ben ik van plan om een volgend boek te schrijven.
Wat ik graag wil is oeuvre opbouwen. Voorlopig ben ik echt nog niet klaar!

Waar ik aan moest denken toen ik je vraag las was wel: wanneer ben je 'klaar' met een ms/verhaal? Want als je wilt kun je tot in den treure blijven veranderen, verbeteren, aanpassen, verhaallijnen omver gooien, schrappen, bijschrijven etc. etc. Bij sommige korte verhalen weet ik op een bepaald moment gewoon: nu is het af.
Bij andere verhalen niet, maar soms komt dat moment (lijkt het) nooit.
Wat dan te doen?

Ik ben er zelf nog lang niet klaar mee, ik begin net. Mijn gedachten over de vraag is: dat ik denk dat je er niet gauw tegen kunt zeggen ik ben er klaar mee. Volgens mij is er altijd wel wat te leren. En ook de verhalen die in je zitten, die willen ook naar buiten blijven komen om gelezen te worden. Je kunt volgens mij alleen maar zeggen dat je er klaar mee bent, als je er zelf geen plezier meer aan beleeft, al kan ik me dat niet voorstellen.

Ik denk dat de meeste schrijvers zichzelf steeds nieuwe, hogere doelen zullen stellen, waardoor ze steeds zullen blijven schrijven. Vooralsnog is dat iig mijn intentie. En als wat ik hoop ooit uitkomt kan ik nog heel wat decennia doorschrijven! :D

Interessante overpeinzing, Dries, wat komt er of is er na het schrijven...
Zo ver ben ik nog niet, ik zie nog steeds mogelijkheden tot ontwikkeling, groei. En ik vraag me af of je ooit uitgeschreven kunt zijn, want ook al heb je je ultieme verhaal geschreven, dan nog lijkt het mij dat er verhalen zullen blijven komen. Die misschien niet het uiterste vragen van je schrijfcapaciteiten, maar die je wel geschreven wilt hebben. Lijkt mij. Hoop ik.

Schitterende vraag omdat het voor mij erg actueel is.

Ik begon al op een redelijke jonge leeftijd te schrijven. Vanaf 2001 heb ik het gaspedaal ingetrapt. Er was één boek dat ik wilde schrijven voordat ik stierf. Het was een verhaal over mijn leven, over die van mijn familie en dat tegen de achtergrond van een halve eeuw dictatuur en oorlog. Ik heb, lang voordat me dat gelukt is, van alles geschreven: theater, gedichten, korte verhalen, fragmenten, enz. Alles wat ik deed, stond in het teken van die ene roman. Ik zocht naar vormen, stijlen, enz.
Rond eind maart 2008 was ik klaar met de roman waar ik altijd naar gestreefd had. Ik heb veel schouderkloppen gehad en ook een paar draaien om de oren, maar tot op de dag van vandaag ben ik vooral trots op wat ik geschreven heb. Ik sta nog steeds 100% achter wat ik geschreven heb. Ik geloof in wat ik gedaan heb.
Sinds april 2008 heb ik, om precies te zijn, nog maar één gedicht geschreven. Dat is in twee jaar tijd mijn productie geweest. Ik besefte pas rond de kerst van 2009 dat het voor mij echt over is. Ja, ik heb in de la nog veel ideeen en ik heb nog een aantal scripts en zelfs een roman die klaar of bijna klaar zijn. Maar, ik ben er voor dit moment klaar mee. Ik blijf me nog wel bewegen in het literaire landschap: schrijvers interviewen, artikels schrijven, enz.

(Off topic, klein tussendoorvraagje aan Griseo:

Hoe heet dat boek? Waar is het te koop?)

Ik dacht afgelopen zomer ook dat ik er klaar mee was. Wilde een nieuwe 'hobby' gaan zoeken. Schreef niets meer.
Ik heb verschillende boeken en boekjes geschreven voor verschillende uitgevers. Mijn doel was ooit: honderd boeken, en dan stop ik. Wie weet haal ik dat ook ooit.

Maar afgelopen jaar wilde ik naar een andere tak met mijn schrijven. Naar de meer literaire kant zal ik maar zeggen. Geen Eekhoornboek maar een Querido. Zoiets.
Ik schreef twee vrije manuscripten (zonder opdracht van een uitgever), ik smeekte bij diverse uitgevers om het uit te geven. Noppes. Toen dacht ik: nu is het klaar. Ik kap ermee. Maar ik zorgde wel dat ik het nog niemand vertelde.
Dat genre dat ik had kende ik nu, ik dacht dat er geen uitdaging meer in zat, een andere tak van sport achtte ik niet haalbaar. Misschien ook niet genoeg geprobeerd.

Afijn, dat was deze zomer en sindsdien heb ik alweer twee nieuwe boeken bij uitgevers liggen die al goedgekeurd zijn en ben ik enthousiast aan een nieuwe serie bezig. Allemaal in de genres en de vorm waar ik al goed in ben.

Dus ik vrees nu dat ik maar tijdelijk 'klaar' was. Ik weet dat dat punt opnieuw komt en wellicht kap ik dan wel. Ik wil geen eenmaal geleerde kunstjes opnieuw blijven uitvoeren.
Als ik geen nieuwe uitdagingen meer zie of kan behalen dan kap ik ermee.

Zelf bevind ik mij voor mijn gevoel in een soort tussenfase. In de afgelopen vijf jaar heb ik veel meegedaan aan schrijfwedstrijden van korte verhalen en ook regelmatig was ik daarbij succesvol. Graag zou ik nu de stap willen maken naar een langer werk (novelle of roman), maar ik weet niet of me dat gaat lukken. Ik zou dan willen stoppen met die schrijfwedstrijden, waar ook veel tijd in gaat zitten en ook met het tijdrovende ronddolen op schrijffora, haha. De nominaties die ik kreeg, gaven me telkens een enorme opsteker. Ik hoop dat 2010 mijn jaar wordt. In mijn hoofd speelt al een verhaallijn voor een langer werk, ben benieuwd of het eruit komt. Met een uitgever heb ik nu contact voor het uitgeven van een verhalenbundel, dat zou een mooie afsluiting kunnen zijn van de korte-verhalenperiode.

Ik denk het niet Dries. Althans ik denk niet dat ik, wat dit betref, de pijp aan Maarten geef voordat ik heel oud ben. Ik heb nog erg veel ideeën en halve manuscripten liggen die ik absoluut af wil maken. Pas wanneer mijn handen trillen of mijn geest niet helemaal intact meer is zal ik stoppen. Niet dat ik me schrijf technisch met grote schrijvers wil vergelijken, maar die zijn ook vaak nog tot hoge leeftijd actief met schrijven.

Een kinderboekenuitgeverij, daar wilde ik vroeger echt bijhoren. En nu, na zoveel jaren, volgt dan na een algemene uitgever eindelijk echt die kinderboekenuitgeverij. (Het is nog niet perfect genoeg, ben bezig.) Maar als dat ook gelukt is... ga ik me daarnaast -na mijn herstelperiode- misschien wel storten op filmscripts en bewerkingen, daarnaast, want kinderverhalen schrijven wil ik wel blijven doen, die passie is nooit "over."

Het zal wel door Blue Monday komen, maar ik zit vanmorgen aan een rand en kijk naar een depressie in de afgrond. Ik ben nog lang niet klaar met schrijven, al of niet uitgegeven en mijn hoofd is zwaar van woorden die gedicht of verhaald willen worden. Mijn probleem is of ik er ooit nog de tijd en energie voor heb. Aan de andere kant haal ik levensenergie uit het schijven. Als ik dus maar weer zou kunnen schrijven, kan ik weer energie opbouwen, maar daarvoor moet ik...nou ja, lijf en omstandigheden liggen dwars. Tijd en energie gingen de laatste maand naar een crisissituatie en nog een crisissituatie en nog een, vandaag lijkt alles weer normaal hier en valt de adrenaline weg, die me op de been hield. Behalve de spaarzame reacties hier heb ik weken geen letter geschreven, geen regeltje verhaal of zelfs mijn dagelijkse haiku bedacht. Voor me ligt de opdracht van een cursus en ik vraag me echt af of dit nog zin heeft. Het prentenboek voor mijn net geboren kleinzoon op mijn tekentafel heeft plaatsgemaakt voor het aankleedkussen voor die schat. Het lijkt nu of dat maar zo moet blijven en ik zette thee en troosttruffels al naast mijn 'slaapstoel'. Ik ben zo verschrikkelijk moe, laat me maar...
Maar gelukkig schudt Dries me met zijn vraag door elkaar. Ik herken de gevaarlijke tekens. Natuurlijk moet ik weer schrijven (en tekenen), er is in ieder geval een kind dat op mijn verhalen wacht. Er moeten haiku geplukt, natuurcolumns opgetekend en illustraties getekend, gewoon omdat ik dat nodig heb.
Ik ben pas klaar met schrijven als ik klaar ben met leven en omgekeerd.
Bedankt Dries.

Ik ben klaar met schrijven op het moment dat ik overlijd.
En dan nog denk ik dat ik in mijn volgende leven wel weer net zo creatief zal zijn. :D

Bij nader inzien ben ik er gewoon klaar mee. Voor nu tenminste. Ik weet niet helemaal zeker wanneer, maar ik ga mijn derde boek ooit afmaken. De motivatie is er echter niet voor en ik interesseer me op dit moment veel meer voor een andere kunstvorm.

Naast de motivatie heb ik besloten niet meer in het Nederlands te gaan schrijven. Ik schrijf dus pas weer als mijn Engels net zo goed is als mijn Nederlands.

Lezen doe ik Nederlandstalige boeken ook alleen nog als ze van origine Nederlands zijn. Dus een vertaling van een Engelstalig boek lees ik niet. Ik lees de originele Engelse versie. Als iedereen dit principe zou volgen zouden jullie als Nederlandse schrijvers meer kans maken gepubliceerd te worden. Immers werden dan geen vertalingen meer verkocht. Dat is natuurlijk hopelijk idealistisch maar ik geef het goede voorbeeld :)

Succes allemaal.

Vanwaar deze vraag? Puur omdat ik benieuwd was naar de antwoorden. :)

Ik ben nog maar net begonnen met 'echt' schrijven. Sinds mijn 15e ben ik wel 'in vlagen' aan het schrijven maar twee jaar geleden heeft het virus mij pas echt te pakken gekregen. En ik moet zeggen dat ik nog zoveel ideeën heb die geschreven, geschrapt en herschreven willen worden dat ik er voorlopig, gelukkig, nog geen einde aan zie komen.

Soms denk ik wel eens, als schrijvers nou elkaars half afgeschreven boeken afschrijven...

On-topic: mm, eigenlijk heb ik niks on-topic. Ik laat het op me afkomen. Nu wil ik mezelf altijd verbeteren. Maar daar zal toch ooit een eind aan komen, denk ik.

Maar ik vind de ongestelde vraag van Dries ook wel interessant. Wanneer ben je er echt 'klaar' mee? Stel dat je uitgegeven wilt worden, maar dat je steeds een afwijzing krijgt. Hoe lang ga je door met proberen? (Misschien iets voor een ander topic...)

Een goede vraag.

Nu mijn tweede kinderboekje af is, zit ik wel na te denken om een vervolg te maken. Maar ik wil eerst afwachten op de beoordeling van mijn manuscript. Ik vind kinderboekjes over dieren schrijven heel leuk. Maar als het elke keer weer afgewezen wordt dan word ik moedeloos. Ik ben ook de jongste niet meer. ;) :D

Met mijn tweede boekje begon ik te schrijven in 2003. Toen werd ik ziek en kon me niet meer concentreren. In 2008 heb ik het weer opgepakt en nu is het af.

Volgens mij zijn er zat schrijvers die een of twee boeken uitgeven en daarna niets meer. Geen idee waarom, maar ik kan best begrijpen dat je het niet je hele leven wil doen en alleen dat ene verhaal wilde vertellen.

Voor mij is het echt een eenmalig project, mijn boek over Incest en Dromen.
Dit is mijn eerste boek en het is een heel proces, waar ik me nogal op heb verkeken. Ik dacht, 'dat doe ik even!'
Alle (opbouwende)kritiek en aanwijzingen van mijn meelezers. Steeds maar weer lezen en fijnslijpen.
Maar het moet wel eerst helemaal perfect zijn voordat ik uitgevers ga benaderen.
Dus mijn antwoord op je vraag Dries: Ik denk, als mijn boek in de winkels ligt, ik klaar ben met schrijven.
Natuurlijk gebruik ik in mijn werk als droomwerker wel schrijfopdrachten in mijn trainingen. En zelf noteer ik nog steeds mijn belangrijkste dromen en komt er soms een spontaan gedichtje door een droom naar boven.
Maar opnieuw aan een boek beginnen denk ik niet...
Grappig dat iemand ( ik geloof Daantie) zei toen ik me hier voorstelde : 'Ik lees tussen de regels door dat er na dit boek misschien nog een vervolg zal komen'
Leuk om deze topic te lezen.

Klaar met schrijven ...ja hoor als je vindt dat dat ene verhaal af is, is het af. Klaar. Niks meer aan doen!
Pas als het in de winkel ligt is het Echt af.
Maar dat gevoel zal pp verschillen.
Klaar met schrijven ben je niet als het een passie is, klaar met een verhaal wel lijkt me.
Ik ben al ruim 8 jaar bezig met een boek, soms maandenlang eraan werken, soms maanden lang niet om de reden dat ik tijdens het schrijven steeds op een (beter), ander idee kom betreffende het verloop. Begin en plot staan vast.

Daarbij word ik ook wel eens moe van mijzelf cq veranderingen/aanpassingen die je dondersgoed moet bijhouden anders klopt er van het hele verhaal (in mijn geval pak weg 300 pag.tot nu toe ( thriller) geen snars meer en blijf je aan het werk met dat ene verhaal.
Heb me nu voorgenomen dit jaar met dit verhaal klaar te zijn en wie weet op te sturen en wie weet... Ter ontspanning van het schrijven van bovenstaande verhaallijn, ben ik alvast begonnen aan een tweede boek in een geheel ander genre.
Dus als jij vindt dat het klaar is is het klaar en begin je lekker met een nieuw verhaal/boek ;.)

gek genoeg voel ik een vorm van verantwoordelijkheid voor wat ik in de steigers heb staan...voorlopig zal ik daarom niet klaar zijn, maar soms lijkt het me wel heerlijk om ermee klaar te zijn: wat zou ik ineens veel tijd extra krijgen :D
Ik probeer zelfs wel eens bewust om ermee klaar te zijn, maar het is net alsof ik van magnetisch materiaal gemaakt ben ...

Ik zal niet worden als iemand die zijn hele leven postzegels aan het verzamelen is. Iedere hobby van mij is tijdelijk en wordt daarna door een andere hobby overgenomen. Zo ook met schrijven. Ik kan morgen definitief met de hobby schrijven stoppen, het kan ook nog een jaar duren. Het zal eerder morgen zijn dan over een jaar, want het plezier in het schrijven begint snel op te raken.

Ik denk dat het voor veel mensen een droom is om een boek te maken, alleen niet iedereen doet er wat mee. Ik ken veel mensen die dat wel leuk lijkt, maar echt (veel) schrijven doen ze niet. Ik denk dat het voor de meesten, naast dat schrijven gewoon niet hun bloed zit, ook een te hoog gegrepen doel is. Je gaat ook niet meteen de Mount Everest beklimmen als je nog maar net kunt lopen, dan begin je ook met kleine stappen en doelgericht trainen. En dan beklim je eerst wat heuvels en kleine bergen. Om die reden haken mensen voortijdig af. Aan de andere kant heb je die mensen die schrijven om het schrijven zelf, ze kunnen gewoon niet anders. Het is hun manier om zich uit te drukken in het leven, zoals voor andere kunstenaars dansen of zingen dat is. Het is net zo noodzakelijk als eten of ademhalen. Of er nou een boek uit zal komen of niet, maakt niets uit. Zelfs op een onbewoond eiland zullen ze nog schrijven. Om die reden zullen dat soort mensen ook nooit klaar zijn.

Ik denk dat als ik klaar ben met het verhaal waar ik nu aan werk, dat ik dan een tijdje niets zal schrijven. Tenzij het verhaal groter blijkt te zijn dan één boek, dan komt er natuurlijk een vervolg. Maar daarna een tijdje niets. Het verhaal dat ik nu schrijf, is het verhaal dat ik altijd al wilde schrijven, maar ik wist nooit hoe. Of er daarna nog een verhaal komt, geen idee. Het maakt me niet zoveel uit. Wel heb ik mezelf tot doel gesteld om dit verhaal gepubliceerd te krijgen bij een reguliere uitgever.

Jarenlang (van m'n achtste tot m'n vijfentwintigste) heb ik mezelf beziggehouden met dagboekschrijven. Daar ben ik nu echt klaar mee. Het was therapeutisch, geen hoogstaande literatuur en het heeft gedaan wat het moest doen. Doordat ik therapeutisch schreef, schreef ik lange tijd geen verhalen meer, omdat ik schrijven associeerde met vervelende dingen. Nu ik 'klaar' ben met dagboekschrijven, kan ik 'echt' schrijven. Waarmee ik niet wil zeggen dat dagboekschrijven niet echt schrijven is, maar ik doe nu wat ik altijd al wilde doen: fictie schrijven, mijn eigen wereld ontwerpen.

Mijn hobby's beginnen vaak als obsessies. Na de obsessieve periode wordt mijn enthousiasme wat minder. Soms hou ik er dan mee op, soms blijf ik het doen op een lager pitje. Dat begrijpen mensen niet altijd. Mij is vaak verweten dat ik helemaal gek van iets kan zijn, maar nooit iets afmaak, zowel hobby's en studies als plannen om in het buitenland te gaan wonen. Nu is dat wat minder, want ik heb een studie afgemaakt, er werk in gevonden, ik woon anderhalf jaar in Spanje, ik schrijf weer en ik speel nog steeds viool. Maar sommige dingen zijn gewoon niet interessant genoeg om lang te doen. Dat geeft toch ook niet, er zijn genoeg nieuwe dingen om te proberen. :) Ik heb zelfs een (mentaal) lijstje: diepzeeduiken, paragliden, boogschieten... Binnenkort ga ik misschien flamenco dansen :D