Rust in tekst, maar niet in slaap vallen
Hallo gepassioneerde schrijvers,
Al een tijdje ben ik bezig met het schrijven van een boek. Hierbij let ik erg veel op om geen overbodige woorden, zinnen en alinea's te hebben - echt de kern van het verhaal blijft over. Ik ben nu ook tevreden met de inhoud van de passages, maar als je het schrijfsel in zijn geheel leest is er weinig ademruimte. Met dit dilemma - het creëren van ademruimte zonder dat het saaie, overbodige tekst wordt - worstel ik nu flink. Hebben jullie hier enige tips voor?
Alvast erg bedankt!
Ik vermoed dat de crux is:…
Lid sinds
14 jaar 10 maandenRol
Ik vermoed dat de crux is: in elke scène een conflict.
Voor rustige scènes kies ik dan een klein, vaak interpersoonlijk conflict. Pietje hoopt dat mama niet te laat thuis zal zijn vanavond, of Mees hoopt dat het Mien opvalt dat hij haar lievelingskleur aan heeft, of: Lientje ontdekt dat het ijs op is terwijl ze Eefje met een zelfgemaakte milkshake had willen verrassen.
Zorg dat het kleine conflict symbool staat voor iets Groters, daarmee hou je het gevoel van relevantie vast. Maar het Grote staat vanavond niet op het spel. Vanavond wilden we met z'n tweetjes ijs eten.
Automatisch gevolg van deze aanpak is dat de rustige scène diepgang toevoegt die er anders niet geweest was. Rustige scènes moeten net als alle andere scènes iets onmisbaars aan het verhaal toevoegen. Ze mogen niet 'overslaanbaar' aanvoelen, want dat is wat ze saai maakt.
Hoi Simon, Voor zover ik je…
Lid sinds
12 jaar 8 maandenRol
Ik heb verzocht mijn acount te verwijderen. In afwachting daarvan verwijder ik alvast alle berichten die ik terug kan vinden.
Met dit dilemma - het…
Lid sinds
16 jaar 1 maandRol
Het hangt van je doel af. Ik kom weer even terug op het mazen, wat ik eerder deed bij een vraag van jou.
Stel je een groene trui voor - gewoon groen, niets anders (net als je verhaal: echt de kern, zoals je schrijft). Maar de trui is eigenlijk bedoeld als kersttrui, en je verhaal heeft wat ademruimte nodig (waarom precies, kun je dat verwoorden?)
In de trui kan je een afbeelding mazen of borduren - van een kerstman, een sneeuwpop, een dennenboom, kaarsjes, whatever. Daarmee laat de drager zien: dit is een kersttrui.
Jij kan - net als de trui - je verhaal versieren, en daarmee laten zien: dit is een zus-en-zo verhaal, en het zit goed in elkaar, met afwisseling van actie en rust. Hoe doe je dat? Met onder andere onderstaande tips.
Probeer associaties in te 'mazen': wat voelt, denkt een personage bij/in een bepaalde situatie? Waar linkt hij bijvoorbeeld de erwtensoep aan, die zijn nieuwe liefje op tafel zet? Welk gevoel krijgt hij erbij? Positief? Negatief? Wordt hij nerveus? Blij? Komt hij in een goede vibe?
Maas ook verwachtingen in: er staat iets te gebeuren (dat is in een verhaal nu eenmaal zo), wat verwacht het personage? Is hij hoopvol? Trappelend van ongeduld? Angstig? Voorbereid op teleurstelling? Speel met de verwachtingen. De lezer verwacht al lezend mee, en is benieuwd of hij/zij het bij het rechte eind heeft (en het leukste is natuurlijk dat hij/zij uiteindelijk enorm verrast wordt).
Maas gedachten/ervaringen: wat denkt/ervaart het personage bij wat hij ziet, hoort, proeft, ruikt, voelt? Zet dus de zintuigen in om situaties te kleuren.
Doe het op de juiste plaats - je wilt niet dat de piek van de kerstboom onder het mouwgat van de trui terechtkomt, dus zoek precies de plaats uit waar een bepaalde associatie, verwachting of gedachte het best tot zijn recht komt, in samenhang met de andere associaties, verwachtingen, gedachtes en gebeurtenissen.
Zorg dat al de associaties, verwachtingen en gedachten goed gelinkt zijn aan belangrijke aspecten in het verhaal; ze mogen geen los zand zijn dat hier en daar en nu en dan opstuift, omdat de schrijver dacht dat hij rustmomenten moest inbouwen. Een verhaal is - net als een echte kerstboom - een organisch geheel. Het ene moet logisch uit het andere voortvloeien.
Doe dit alles gedoseerd - niet te veel, niet te weinig. Zoek balans in actie en rust.
Ben je ook tevreden met de inhoud van de personages?
Ik vermoed dat je met het invoegen van de psychologie van de personages en hun innerlijke overwegingen en gevoelens veel rust in kan bouwen, én je doet recht aan de personages, zij hebben een ziel, een geest, hoe je het noemen wilt.
Maar: doe het niet om het doen. Laat alle ademruimte die je inbouwt functioneel zijn.
Wow, bedankt allemaal voor…
Lid sinds
2 jaar 9 maandenRol
Wow, bedankt allemaal voor de reacties! Jullie helpen mij erg veel met ontwikkelen.
Een goede tip Diana, dat van de kleine conflicten! In mijn verhaal is er één hoofdstuk dat wel wat rust geeft, nu heb ik door dat dat komt doordat de hoofdpersoon hier twijfelt om een grote actie te ondernemen. Het interne conflict van de hoofdpersoon staat centraal, niet het Grote. Het zet mij gelijk weer op wat ideeën...
Erg bedankt voor de reactie Uruguru, zoals altijd laat het mijn brein weer op volle toeren draaien hahaha. Ik denk dat ik nu precies in het stadium ben waar ik veel aan deze 'nutteloze' algemeenheden heb, het zet mij scherp en zo voorkom ik knulligheid. Subplots heb ik wel genoeg, juist daardoor voelt het alsof er geen einde aan de belangrijke scenes komen. Wellicht gebruik ik de subplots dan verkeerd - misschien dreigen ze teveel in de voorgrond te komen. Dank voor de ingeving! Over de rivier des details gesproken, daar zit dus nog genoeg groei voor mij in. Doet mij denken aan een eerdere reactie van jou op een andere proeflezer, over 'heilloze repetities van zielloze platitudes'. Het personaliseren van beschrijvingen neem ik ter harte, ik ga ermee aan de slag.
Heel scherp Therese, ook dit valt inderdaad samen met dat mazen. Over waarom ademruimte belangrijk is - zonder wat rust kan de lezer het overzicht van het verhaal verliezen. Ik denk ook dat het moeilijker is voor de lezer om zich in de personages te verplaatsen als zij geen tijd krijgen om alles te laten bezinken. Wel ben ik ook tevreden met de inhoud van de personages. Alhoewel, misschien kunnen enkele karakters nog wel een extra afbeelding op zijn/haar trui gebruiken...
Hoe voorkom je dat je…
Lid sinds
1 jaar 9 maandenRol
Hoe voorkom je dat je verhaal een aaneenschakeling van gelijksoortige scenes wordt? Je kunt natuurlijk afwisselen tussen handeling, beschrijving en dialoog. Maar er is meer voor nodig: op actie volgt reactie. Op een actieve scene volgt een reactieve scene.
Maak zo snel mogelijk duidelijk wat het doel van je hoofdpersoon in de scene is. Dat doel moet concreet zijn. Maar dat gaat zomaar niet: iets of iemand blokkeert dat. Conflict! En dat kan overigens best ingehouden en onderhuids zijn.
De uitkomst van dat conflict is een terugslag voor je hoofdpersoon. Beschrijf die terugslag zo beknopt mogelijk, liefst in één zin. Maar laat het wel flink aankomen en prikkel daarmee de nieuwsgierigheid van je lezer.
Op zo’n actieve scene volgt een reactieve scene. Dit is een rustpunt waarin je hoofdpersoon die terugslag verwerkt. Dat is emotioneel dus daar moet je even de tijd voor nemen. Je personage probeert een nieuw plan te bedenken en kiest tenslotte de minst slechte optie. In haar ogen.
Je raakt je lezer het diepst als je personage moet kiezen tussen twee kwaden. En zo leidt dat besluit weer tot een actieve scene.
Je ziet dit mechanisme heel duidelijk in films. Na een afscheid in tranen volgt nooit opnieuw een emotionele scene. En na een achtervolging zien we nooit een serie explosies.
Succes!
Willem
Hey Willem, dank voor de…
Lid sinds
2 jaar 9 maandenRol
Hey Willem, dank voor de feedback.
Actie en reactie, klas leven 101. Het duidelijk maken van het doel van de hoofdpersoon is een mooie ingeving als ik dat combineer met wat Diana zei. Tot nu toe zit het doel en het conflict vooral in de grote verhaallijn, of eigenlijk al richting het einde van het verhaal. Waarschijnlijk doet het verhaal ten goede om ook doelen en conflicten te hebben die gedurende het verhaal ontstaan en worden opgelost - niet alles moet worden bewaard voor het einde. Dit zou dan ook zorgen voor ademruimte.
Als ik kritisch naar mijn verhaal kijk heb ik nog maar bar weinig conflict dat gedurende het verhaal wordt opgelost. Daar moet verandering in. Top, ik heb weer wat houvast. Vele dank!
Succes!
Lid sinds
14 jaar 10 maandenRol
Succes!
Soms kunnen kleine…
Lid sinds
7 maandenRol
Soms kunnen kleine conflicten zelfs het hoofdplot benadrukken en de climax versterken. Bovendien is het een goede manier om de groei van het hoofdpersonage te laten zien.