Lid sinds

1 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Motief en symboliek - is er een limiet?

13 juli 2024 - 17:38

Hallo fanatieke schrijvers,

Al een tijdje ben ik bezig met het schrijven van een psychologische ontwikkelingsroman. Ik merk dat ik hierbij vaak schrijf aan de hand van motieven. Zo komen er zo'n 7 verschillende leidmotieven voor in mijn verhaal. Ieder motief wordt (naar mijn mening) subtiel geïntroduceerd, heeft een eigen betekenis en wordt aan het eind van het verhaal op zijn eigen manier afgesloten.

Nu vraag ik mij af of er een 'limiet' zit aan het aantal te gebruiken leidmotieven. Is het gebruiken van veel (verschillende) motieven storend, of juist verrijkend? Hoe kan je hier zelf een goede balans in vinden? Wanneer is een motief overbodig?

Ik hoop dat mijn vraagstuk duidelijk is. Alvast bedankt voor de hulp!

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
14 juli 2024 - 15:18

Het zal verschil maken of de motieven aan elkaar te koppelen zijn binnen het thema van het gehele verhaal. 

Ter vergelijk: zie een trui voor je met een gemaasde voorstelling, bijvoorbeeld een bloem. Die kan heel rijk zijn, met prachtige stengeltjes, blaadjes, knoppen, bloempjes, aren - maar is één geheel.

Zie daarnaast een trui voor je met willekeurig gemaasde motieven; hier een blokje, daar een maan, verderop een appel, een brilletje - dat is een rommeltje. Je weet niet waar je kijken moet, je weet niet wat belangrijk is, wat het meeste aandacht mag hebben.

Naar mijn menig zit er dus niet echt een limiet aan het aantal motieven, maar wel zeker een begrenzing binnen het motief zelf: dat je dus een 'grondmotief' kiest met uitwerkingen daarvan. Daar zou je je werk echt mee kunnen verrijken.

Misschien kun je iets meer vertellen over de motieven die je gebruikt en waarom je voor juist díe motieven gekozen hebt?

Lid sinds

1 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 juli 2024 - 12:24

Hey Therese,

Dank voor de reactie! Het idee van een goed gemaasde trui is heel interessant. Oke, even wat verduidelijking over het verhaal. De hoofdpersoon heeft twee doelen; de wolven die hij 'ziet' doen verdwijnen (vergelijkbaar met stemmetjes in zijn hoofd) en zijn vader confronteren wegens hun traumatische geschiedenis. Hieronder heb ik ieder motief in het verhaal kort uiteengezet.

Het eerste motief is die van onkruid. De vader van de hoofdpersoon had nooit de wens om een zoon te krijgen. De hoofdpersoon is dus voor hem onkruid. Dit motief is gekozen om zo de relatie en verbintenis tussen de zoon en de vader te laten zien. De relatie tussen vader en zoon leidde tot de mentale instabiliteit van de hoofdpersoon. Het tweede motief is die van wolven en schapen. De hoofdpersoon is mentaal instabiel en 'ziet' overal wolven. Dit motief is gekozen om zo op een interessante manier, via 'show', de mentale situatie van de hoofdpersoon te laten zien. Een derde motief is het zinnetje 'geen half werk leveren'Dit zinnetje, verteld door zijn vader, gebruikt de hoofdpersoon om de 'wolven' te weren. De motieven mengen dus eigenlijk met elkaar en spelen op elkaar in. 

De overige motieven zijn eigenlijk niet echt motieven, maar eerder 'callbacks' (ik weet niet wat het juiste begrip is). Deze onderwerpen komen, in tegenstelling tot de motieven hierboven genoemd, alleen voor in het begin en het eind van het verhaal. In dit verhaal is dit een muziekstuk dat de hoofdpersoon speelt, het getal 3 en een gat in een tuin voor een huis. Deze 'callbacks' zijn eerder een knipoog naar het begin van het verhaal.

Aan het eind van het verhaal (lees; ongeveer de laatste drie hoofdstukken) komen alle 'callbacks' en motieven voor. Ik hoop dat ik het zo compact en duidelijk genoeg heb toegelicht. De opdracht om ieder motief op een rijtje te zetten heeft voor mij in ieder geval al wat meer duidelijkheid geschept (want ook voor mij was het allemaal een beetje onoverzichtelijk). Nu is het natuurlijk de vraag of dit een mooi gemaasde 'trui' is. 

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
15 juli 2024 - 14:04

Dank voor de toelichting, Simon.

We zien dus drie motieven: onkruid (vanuit beleving vader), wolven (vanuit beleving zoon) en geen-half-werk-leveren (vanuit beleving vader), als ik je uitleg correct interpreteer.

Als ik denk aan onkruid - dat je bijvoorbeeld in je moestuin hebt - én aan geen-half-werk-leveren, dan zijn dat toch twee tegenstellingen: iemand als een vader met een moestuin vol onkruid, levert half werk. Het halve werk slaat dan op de zoon, het hoofdpersonage, dat in de ogen van de vader onkruid is - maar in feite is het onkruid het gevolg van het halve werk van de vader zélf.

Op basis van je uitleg kan ik wolven er niet goed in plaatsen, zou eerder denken aan slakken en mieren en wormen die zich te goed doen aan het onkruid. Maar ik ben benieuwd naar hoe je de motieven uitgewerkt hebt. Misschien een voorbeeldfragment plaatsen op Proeflezen?

Lid sinds

1 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 juli 2024 - 15:27

Bedankt voor de reactie therese,

Alle motieven zijn vanuit de belevingen van de hoofdpersoon. Het onkruid en het geen-half-werk-leveren is weliswaar opgelegd door de vader, maar speelt zich door in de hoofdpersoon. Ik snap dat het wolvenmotief een beetje buiten de boot valt. Wel is dit een belangrijker motief voor het verhaal dan die van onkruid en geen-half-werk-leveren. Misschien het onkruid wat loslaten... Hmm, ik ga er wat mee spelen. 

Ik heb al eerder wat fragmenten van dit verhaal (De Herder) gepost op Proeflezen, wat mij erg veel heeft geholpen met schrijftechnieken! De fragmenten die daarop staan zijn wat verouderd en flink wat aangepast sinds de feedback (gelukkig). Hier lag de focus echter niet op motieven en symboliek. Ik denk ook dat een proefleesruil hier beter bij past, omdat symboliek vaak pas goed te begrijpen is vanuit een 'helikopterview' (bij proeflezen is er een max aantal woorden).

In ieder geval erg bedankt voor de hulp!