Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

10 woorden om te vermijden tijdens schrijven

En toen, na het lezen van het artikel van Therese Major, had ik er een hoofdbreker bij. Het woord toen. Maximaal eenmaal te gebruiken per 25 pagina's. Tijdens een herschrijf van een tekst had ik ijverig een tweede toen op een pagina geschreven. Te kort op elkaar, dat zag ik al. Dat wordt ombuigen (naar een kleine scene) leek me, de raad in het artikel overnemend. Makkelijk is dat niet, kom ik achter. Dat vergt meer woorden, ook onwenselijke. Want het woord toen vervangen door het woord terwijl levert in mijn ogen dezelfde onhebbelijkheid op. Verander alle toens in terwijls en het is ook een hol woord, waar je als lezer beu van wordt. Alleen het verschil is dat toen leest als een opsomming op het kinderlijke af en terwijl een iets volwassener toon geeft. En hoe doe je dat dan als je een kinderstem aan het woord laat? Ga je dan voor toen of voor terwijl? Terwijl kan direct een handeling aangeven. Dan kan ik die woorden vermijden door een voltooid deelwoord te schrijven. Mama keek verdrietig toen zij dit vertelde kan dan worden mama keek verdrietig, zittend op ... Op de een of andere manier, naar mijn idee haalt een voltooid deelwoord de kracht weg bij het benoemen van de emotie. Oke, het vermijden van een woord als toen, biedt wel ruimte om sfeer toe te voegen aan de mededeling. Dat kan wel mooi zijn. Ik denk dat ik hier nog even op ga stoeien. Hoe strikt proberen jullie bepaalde woorden te vermijden van het lijstje?

Lid sinds

11 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik ben blij te horen dat ik schijnbaar niet de enige was die over dat stuk in Thérèse's artikel struikelde. Dat je het woord op 25 pagina's maximaal één keer mag gebruiken, lijkt me een wel erg strakke regel. Het is mij ook niet helemaal duidelijk of het gaat om het gebruik van 'toen' aan het begin van een zin of op welke plek in een zin dan ook. Toen gleed Oma uit verdient volgens Thérèse niet de voorkeur. Ze geeft zelf het alternatief: Al bij de voordeur gleed Oma uit. Ik vraag me af of de volgende zin met 'toen' ook acceptabel is: Oma gleed uit, toen de kleinkinderen net de gang instapten om haar te begroeten? Ik heb eens even een willekeurig boek opengeslagen en het aantal 'toen's geteld. In Hex van Thomas Olde Heuvelt tel ik in de eerste 25 pagina's maar liefst 26 keer het woord 'toen', dus ongeveer één 'toen' per pagina. Ik kan me niet herinneren dat ik me er tijdens het lezen aan heb gestoord. 'Toen' lijkt me voor een schrijver een onmisbaar woord om aan te geven wanneer iets gebeurt. Het vermijden van het woord op de manier die Thérèse in haar artikel aangaf is bovendien lang niet altijd mogelijk. Kortom: de regel 'één keer 'toen' op 25 pagina's' is in mijn ogen onredelijk streng. Edit: De rest van het artikel vond ik overigens wel erg nuttig en zal ik zeker gebruiken wanneer ik mijn verhaal nog eens kritisch onder het vergrootglas leg.

Lid sinds

11 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
Imena,
Hoe strikt proberen jullie bepaalde woorden te vermijden van het lijstje?
Zo strikt mogelijk. Dat leidt soms tot gepuzzel op een passage om een 'maar', 'toen' of constructie met 'die' te kunnen schrappen. Alles voor de lezer ;) 'O, ik dacht dat je het in een keer opschreef. Zo leest het wel.' (Mooiste compliment.)

Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Het is mij ook niet duidelijk, wanneer het echt vermeden moet worden. Voor een tijdsaanduiding lijkt het mij noodzakelijks zelfs. Ik constateer nu overigens driemaal toen op mijn pagina. Alle drie de keren in een aanduiding als, toen wij in Rotterdam woonden, toen opa net overleden was. En de context waarin het is opgeschreven is in een innerlijke dialoog van een kind. Het lijkt mij dat in een innerlijke dialoog ook meer is geoorloofd dan in een verhalende tekst.

Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hey JanP, Zo strikt mogelijk, gaat dat dan niet voor een deel ten koste van je eigen schrijversstem? De nadruk die je op bepaalde dingen wilt leggen? Het is zeker een puzzel. En met puzzelen ontstaan er meerdere versies, waarbij smaken verschillen van hoe mooi een tekst gevonden wordt. Denk ik. Alles voor de lezer ben ik niet zo strikt in. Mijn nadruk ligt meer op wat ik erin wil leggen. Daarbij hou ik de lezer wel in het oog, maar een bepaalde krampachtigheid werkt ook wel blokkerend (bij mij). Groet, Imena

Lid sinds

9 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik kom het voortdurend tegen in boeken die ik zelf graag lees en goed geschreven vind, dus zie geen enkele reden om het te vermijden.

Lid sinds

11 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
Imena,
Zo strikt mogelijk, gaat dat dan niet voor een deel ten koste van je eigen schrijversstem? De nadruk die je op bepaalde dingen wilt leggen?
Ik streef ernaar de personages zo echt mogelijk, met elk een eigen stem, weer te geven. Mijn schrijversstem bestaat eruit de tekst zo naturel mogelijk te maken, zodat de lezer er geen erg in heeft dat Jan P. het allemaal heeft verzonnen. ;)

Lid sinds

19 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik geloof er weinig van dat Thérèse het zo strikt bedoelt als ze het stelt. Vertaal dat 'een keer per 25 pagina's' maar gewoon door 'zo weinig mogelijk', dan ben je al een heel eind. Dat 'toen' is natuurlijk slechts een voorbeeld. Zelf ben ik er een kei in om voortdurend 'nog' of 'wel' te gebruiken in zinnen waar het weinig of geen functie heeft. Daarom maak ik er na ieder lang verhaal een gewoonte van om die woorden via Word in kleur te laten verschijnen, waarna ik het er waar mogelijk uitzift. Tellen hoeveel ik er daarna overhoud, doe ik nooit. Die tijd kun je wat mij betreft veel nuttiger gebruiken.

Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Dat 'toen' is natuurlijk slechts een voorbeeld.
Lijkt mij ook. Woorden die ik zeker vermijd zijn plotseling en opeens, ooit op dit forum meegegeven door Diana Silver, denk ik.

Lid sinds

11 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hoe strikt proberen jullie bepaalde woorden te vermijden van het lijstje?
http://www.schrijvenonline.org/nieuws/10-woorden-… In deze lijst van 10 woorden staat geen enkel woord die ik strikt zou proberen te vermijden. Ik doe wel mijn best geen enkel woord te verkleinen. De kans dat ik 'lijstje' schrijf is klein.
Maak je er niet vanaf met een gemaksterm [...]
Gemaksterm?

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
De lijst is natuurlijk niet volledig. Jammer is dat het advies in absolute termen is vervat. Nu gaat mijn obstinate karakter steigeren. Zo zijn bijvoeglijke bijzinnen met die en dat in een bepaalde context juist zeer functioneel, bijvoorbeeld als je wilt vertragen om melancholie of een andere gemoedstoestand waar een langzame tekst bij hoort, te versterken. Maar met deze nuance is het goed om te weten dat je teksten scherper kunt rijgen. @Yrret - gemaksterm is toch een leuk woord? Ik begon laatst een verhaal met "Het hotel was vergeven van de kapsonesmoffen". M.i. zet dat direct een beeld en sfeer neer. Als ik zulke woorden niet meer mag verzinnen, ga ik wat anders doen :)

Lid sinds

11 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
@Yrret - gemaksterm is toch een leuk woord? Ik begon laatst een verhaal met "Het hotel was vergeven van de kapsonesmoffen". M.i. zet dat direct een beeld en sfeer neer. Als ik zulke woorden niet meer mag verzinnen, ga ik wat anders doen :)
Zeker is dat een leuk woord. Het past mooi in mijn woordenschat. Maar zou mijn leraar Nederlands dat accepteren van mij? Thérèse Major is de schrijfster van dit artikel en zij is mijn huidige lerares. Ik doe vanaf nu mijn best sommige woorden nooit meer te gebruiken of zal ik 'toen' - 'toch' als gemakswoord mogen gebruiken?

Lid sinds

8 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
@ Imena, Ik heb toch de indruk dat je 'toen' en 'terwijl' niet mag verwarren. Mijn taalgevoel :o duidt 'toen' als tijdsbepaling. Toen oma viel, was geen hulp aanwezig. 'Terwijl' lijkt me een gelijktijdig samenkomen van situaties en/of handelingen. Terwijl oma viel, rinkelde de telefoon, en liet de fluitketel zich horen. Toen ... ze bij haar positieven was, Het ogenblik/moment dat ... @ Sholted, Oma gleed uit, toen de kleinkinderen net de gang instapten om haar te begroeten. Toen de kleinkinderen de gang instapten, gleed oma uit? Oma gleed uit, de kleinkinderen stapten net de gang in om haar te begroeten. De kleinkinderen stapten net de gang in. Bij het horen van de bons en de gil keken ze verschrikt op?

Lid sinds

13 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Volgens mij is het zinvoller om te destilleren wat het resultaat van deze regels is, dan krampachtig om te gaan met 'verboden woorden'. Het is beter om te schrijven: De deurbel ging. Hij stond op en liep naar de spiegel. Hij grijnsde snel naar zichzelf om zich er van te verzekeren dat er niets tussen zijn tanden zat. Hij opende de voordeur en keek in de diepblauwe ogen van het meisje waar hij al maanden van droomde. dan Toen ging de deurbel. Daarna keek hij in de spiegel om te kijken of er niets tussen zijn tanden zat. Vervolgens opende hij de deur. En toen stond hij daar, oog in oog met het meisje waar hij al weken van droomde. Het is niet nodig om woorden als 'toen', 'daarna', 'vervolgens' enzovoorts te gebruiken als al duidelijk is dat de gebeurtenissen op elkaar volgen. Het is overbodig en haalt de vaart uit de tekst. Dat wil niet zeggen dat er iets mis is met de volgende dialoog: "Wat is er gebeurd?" "Mijn auto ontplofte! Toen ik aan kwam lopen! Opeens: boem!" Het woordje 'toen' in een dialoog staat helemaal los van bovenstaande 'verbod'. Regels zijn goed om je eigen te maken, maar probeer wel te snappen waarom het regels zijn en wat het doel is.

Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hi Marlie, Er zit voor mij ook een andere betekenis in die twee woorden. Meestal ga ik af op wat voor mij gevoelsmatig het best klinkt of het meest loopt. Persoonlijk houd ik mij niet strikt aan bepaalde schrijfregels. Geeft me het idee dat je strak gekaderd 'moet' schrijven. Wat men misschien een Ikea boek noemt. Mee eens, Harryhol. Regels zijn goed en gebruiken voor je eigen doel naar eigen inzicht. Groet, Imena

Lid sinds

13 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Persoonlijk houd ik mij niet strikt aan bepaalde schrijfregels. Geeft me het idee dat je strak gekaderd 'moet' schrijven. Wat men misschien een Ikea boek noemt.
Nou, misschien om het even te nuanceren: het woord 'regels' roept een gevoel van 'moeten' op. Maar dat gaat het bij schrijven niet om. De 'regels' zou je eerder kunnen zien als natuurwetten. Je kunt een brug ontwerpen en tijdens het ontwerp de natuurwetten negeren, maar het uiteindelijk bouwwerk zal instorten. Zo is het met schrijven ook. Je mag alles doen wat je wilt, maar als de natuurwetten niet kent of ze bewust negeert, dan wordt je boek slecht. Schrijfregels zijn ook geen regels zoals verkeersregels. Verkeersregels zijn kunstmatige afspraken. We spreken arbitrair af dat 'rechts' voorrang heeft, dat 'groen' doorrijden betekent. Schrijfregels zijn de verwoording van de criteria waar een verhaal moet voldoen zodat de lezer er genoegen aan beleeft. Net zoals 'a = (ve - vb) / t' de weergave is van versnelling. Bepaalde schrijfregels zijn wat mij betreft zo onwrikbaar als de zwaartekracht. Dat betekent niet dat ik het gevoel heb dat ik 'gekaderd schrijf' of een recept volg. Het betekent gewoon dat ik weet hoe verhalen werken en hoe scenes werken, hoe conflict werkt, etc etc. Het is heel prettig om die natuurwetten te snappen, omdat ik dan ook zie wanneer iets niet werkt. En hoe ik problemen kan herstellen. En het snappen van die regels is natuurlijk geen garantie voor literair succes :-)

Lid sinds

11 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
@Conny Hoogendoorn, Interessante site, bedankt.

Lid sinds

6 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Het is leuk om alle uitgebreide reacties te lezen over het tiende woord. De auteur heeft hiermee het bewijs dat haar bijdrage zeer aandachtig gelezen wordt door een kritisch publiek. Over de negen andere geen enkele opmerking. Het artikel moet dus écht wel goed zijn, lijkt het me. De ervaren collega-schrijvers kunnen er uithalen wat hen past. En wie zich aangesproken voelt, mag eens nadenken, want wie het schoentje past, trekt het aan. Voor de doelgroep, waar ik bij hoor, is het een lijstje om naast het bed te hangen. Het komt in ieder geval in de buurt van mijn PC en als geheugensteuntje in mijn notitieblock, dat is handiger. Of ik het 100 procent volg? Eerst oefenen en dat dan inpassen in mijn eigen stijl. De Bijbel is ook voor interpretatie vatbaar. Toch ?

Lid sinds

14 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
Als ik toen nodig heb, gebruik ik toen. Elke toen kan niet vervangen worden door terwijl.

Lid sinds

7 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Als ik toen nodig heb, gebruik ik toen. Elke toen kan niet vervangen worden door terwijl.
Helemaal mee eens. De zin omgooien zodat hij heel anders wordt, is dan meestal mooier. Zelf moet ik altijd op jacht naar het woord 'kennelijk'.

Lid sinds

8 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik denk dat het in dialoog / spreektaal best kan passen, maar in beschrijvende teksten tot afbreuk kan leiden. Dank Conny, het schrijfvis stukje geeft een mooie achtergrond :)

Lid sinds

6 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik heb mijn tekst eens doorzocht op deze woorden, interessant! Het woord 'toen' kwam gelukkig niet veelvuldig voor, voornamelijk in gesproken zinnen door mijn personages. Dat vind ik zelf nog redelijk acceptabel. Echter heb ik wel een groot 'maar' probleem, zo blijkt ook uit mijn recent geplaatste proeflezen stuk.... :rolleyes: