# 101 Iemand, ooit, ergens, aan de Somme

Is dat dan moed, Vader; als ik hier met al die anderen na het fluitsignaal de loopgraven verlaat om het niemandsland over te steken. Het is niemandsland, Vader, en wij zijn allen niemand. Als wij daar straks liggen, kent alleen U ons nog bij onze echte namen. Alleen U weet, dat James, Jim werd genoemd. Allen, All en Richard, Dick. Alleen U zult weten hoe wij ons korte leven hebben geleefd tussen twee data op een steen. Is dat dan lafheid, Vader, dat ik niet wil worden opgenomen in een lange lijst van namen die helden zullen worden genoemd? Is het Uw wil, dat ik niet meer zal zijn dan een druppel in een golf die tegen een rotswand uiteen zal spatten? Is het lafheid, Vader, om geen zinloze dood te willen aanvaarden? Is het een zonde, Vader, als ik kies voor het leven? Of was mijn leven zo zondig dat ik de hel verdien, nog voor de dood? Mag ik twijfelen, Vader, aan de woorden van de aalmoezenier die preekt over U, het volk, het vaderland en onze Heilige plicht? Wend ik mij af van U, Vader, als ik mijn uniform uittrek en verruil voor de kleren van een boerenknecht? Ik zal naamloos moeten leven, Vader; mijn identiteit moeten verloochen om het aardse oordeel te ontlopen. Wat zal Uw oordeel zijn? Wilt U mijn naam dan nog kennen? Zult U mij dapper noemen? Of verlangt U een offer, zoals dat van Uw Zoon. Ontheilig ik Uw Naam als ik mijn lot, mijn leven, in eigen hand neem en mij los maak van deze kudde die morgen op weg gaat naar het slachthuis? Is dit werkelijk Uw kudde? Zijn wij niet méér, dan slachtvee?