Vragen aan Taaladvies.net

15 oktober 2007 - 13:34
Ik stel regelmatig een vraag aan Taaladvies.net http://taaladvies.net/ Plaats hier jouw vraag en antwoord. Taaladvies.net is een samenwerking van de Nederlandse Taalunie en de Taaltelefoon. (Ook wat Taallink te zeggen heeft, komt hier aan bod.) -------------------------------------------------------------------------------- Titel twee koffie / koffies / koppen koffie Vraag Wat moet het zijn? Ik bestelde twee koffie. Ik bestelde twee koffies. Ik bestelde twee koppen koffie. Ik bestelde voor ons beiden (een kop) koffie. Antwoord Al deze formuleringen zijn mogelijk. Toelichting Koffie kan als stofnaam gebruikt worden in de betekenis 'drank, bereid met gemalen koffiebonen' en heeft dan geen meervoud. Bijvoorbeeld: - Ik bestelde twee koppen koffie. - Ik bestelde voor ons beiden een kop koffie. - Ik bestelde voor ons beiden koffie. Het woord koffie kan ook gebruikt worden voor een 'kop met koffie'. In het normale gebruik wordt hier voor het meervoud de vorm met -s gebruikt: - Ik bestelde twee koffies. In een bijzonder gebruik komt ook de enkelvoudsvorm twee koffie voor. Kelners geven bestellingen in een verkorte vorm door aan hun collega's achter de tapkast: twee bier, vier cola, drie koffie. Zulke gevallen vormen geen uitzondering op de gewone regel voor het gebruik van het meervoud, omdat deze constructies beschouwd kunnen worden als verkortingen van drie kopjes koffie, twee glazen bier, enz. -------------------------------------------------- Toch even zeggen hoe ik aan die vragen kom. Ik zit meerdere uren per dag achter mijn computer. Iedere keer als ik op een taalmoeilijkheid stuit, grijp ik naar mijn boeken over taal. Als ik niet onmiddellijk een antwoord vind, schrijf ik naar taaladvies. Ik ga ervan uit dat er nog anderen zijn die moeten ondervinden dat onze taal een moeilijk te hanteren gereedschap is waarvan de handleiding het best in de bovenste lade ligt. Mijn excuses aan sommige zelfverklaarde taalgeleerden hier die deze topic blijkbaar overbodig vinden.

25 oktober 2007 - 20:10
Goed dat je dát weet. ;) Pas toen ik me daarvan bewust was, ben ik opnieuw gaan studeren. :P http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/872 (3) 'Heb je dat boek al gelezen?', vroeg hij. Hier nemen we voor lief dat er wél drie leestekens naast elkaar staan. Sommige (!) schrijvers vinden die opeenhoping van leestekens zo lelijk dat ze de komma weghalen ('Heb je dat boek al gelezen?' vroeg hij.). Hier staat dus letterlijk dat ?', wel degelijk kan.

26 oktober 2007 - 6:35
Ook voor wie niet in Leiden gestudeerd heeft, en voor allen die durven te twijfelen aan wat ze op school geleerd hebben: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/467/ De komma is het belangrijkste leesteken (volgens mij). Welk ander kan de betekenis van een zin totaal kan veranderen?: Het gaat om de cliënt van de advocaat (,) die verdacht werd van moord. Zonder komma wordt de advocaat van moord verdacht. (SW:blz.350)

31 oktober 2007 - 16:07
Titel Futurum en presens -Het Parkbos is een van de vier groene gebieden die rond Gent zullen komen. (o.t.t.t.) -Halfdrie is het moment waarop de renners van start zullen gaan. (o.t.t.t.) Vraag: In de onvoltooid tegenwoordige (o.t.t.) tijd valt 'zullen' weg. Wanneer een o.t.t.t. (onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd)? Betekenisverschil met de o.t.t.? Met dank Koen Vlaeminck ---------------------------------- Antwoord: Zowel met het futurum (o.t.t.t.) als met het presens (o.t.t.) kan een toekomstige werking worden uitgedrukt: referentiepunt en spreekmoment vallen samen en de werking valt in de toekomst of wordt als toekomstig voorgesteld. Deze voorbeeldzinnen drukken dus dezelfde tijdsverhouding uit: Volgend jaar zal hij meedoen aan de Ronde van Frankrijk. (1) Volgend jaar doet hij mee aan de Ronde van Frankrijk. (2) Futurumzinnen als (1) komen vooral in geschreven taal voor, presenszinnen als (2) komen vaker voor in het feitelijke taalgebruik. De voorwaarde bij presenszinnen is wel dat uit de contxt en/of de situatie blijkt dat de werking in de toekomst zal plaatsvinden. Toelichting Meer informatie in de E-ANS: http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/02/04/08/body.html.

5 november 2007 - 11:52
Titel datum vastleggen / vaststellen Vraag: We zullen vlug en (sic) datum moeten vaststellen (uit Taalunieversum). Mag het ook: We zullen vlug een datum moeten vastleggen? Antwoord: Een datum vastleggen en een datum vaststellen zijn allebei correct. Toelichting: Vaststellen en vastleggen hebben deels verwante betekenissen. Vaststellen wordt o.a. gedefinieerd als '(nauwkeurig) bepalen', vastleggen als 'iets schriftelijk bepalen (om onzekerheid, ontwijking enz. te voorkomen)'. De beide werkwoorden kunnen volgens ons gebruikt worden in combinatie met een datum.

5 november 2007 - 11:54
Toch even zeggen hoe ik aan die vragen kom. Ik zit meerdere uren per dag achter mijn computer. Iedere keer als ik op een taalmoeilijkheid stuit, grijp ik naar mijn boeken over taal. Als ik niet onmiddellijk een antwoord vind, schrijf ik naar taaladvies. Ik ga ervan uit dat er nog anderen zijn die moeten ondervinden dat onze taal een moeilijk te hanteren gereedschap is waarvan de handleiding het best in de bovenste lade ligt. Mijn excuses aan sommige zelfverklaarde taalgeleerden hier die deze topic blijkbaar overbodig vinden.

5 november 2007 - 20:09
Titel later dan voorgeschreven (is) Vraag: De kapitein heeft de boegdeuren later gesloten dan voorgeschreven is (uit Taalunieversum). Schrijfwijzer zegt op blz.142 dat de stijl krachtiger wordt wanneer de schrijver woorden weglaat die de lezer er zelf bij kan denken (elliptische zin genoemd). Als voorbeeld geeft Renkema: Dit moet scherper geformuleerd (worden). Mag ik dan schrijven: De kapitein heeft de boegdeuren later gesloten dan voorgeschreven? Volgens Correct Nederlands van A tot Z (De wachter) blijkbaar niet. Op blz.44 lezen we dat de volgende zinnen in strijd zijn met de Nederlandse grammatica: - Zoals hierboven gespecificeerd. - Zoals al eerder opgemerkt. Dat zou moeten zijn: Zoals hierboven is (werd) gespecificeerd. Zoals al eerder is (werd) opgemerkt. Antwoord: We adviseren om de persoonsvorm niet weg te laten na voorgeschreven: 'De kapitein heeft de boegdeuren later gesloten dan voorgeschreven was / is'. Toelichting: De constructies waarin de persoonsvorm niet is weggelaten, zijn zeker correct. Over de aanvaardbaarheid van elliptische zinnen zoals 'later dan voorgeschreven' en 'zoals eerder opgemerkt' lopen de meningen uiteen. Na de werkwoorden moeten, hoeven, dienen te enz. kan in principe een deelwoord zonder infinitief gebruikt worden, maar toch wordt er bij voorkeur spaarzaam omgesprongen met dit soort constructies. Zie: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/558/.

Lid sinds

17 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
7 november 2007 - 9:35
Nog slimmer??? ;) Grapje natuurlijk, jullie maken gebruik van een bloemrijke taal, dat doe ik niet. Ik ben meer van de concrete. Ik zou ook wel zo mooi willen uitweiden. Maar ieder zijn vak. :)

7 november 2007 - 9:46
Mara, Dat deed ik vroeger ook niet, omdat ik dacht dat ik het niet kon. Hier zo'n zin en de commentaar van een vakman erover: ... een naar verhouding veel te grote kop, kaal als een kinderkontje, en een plakkerig gezicht alsof hij een verpot had uitgelikt.. :P Een prima zin. Hier is de taal levendig, omdat er geschreven is vanuit een personage: het is Joris die de beul zo ziet. (HtM)

21 november 2007 - 17:18
Titel eindnovemberzon Vraag: Geachte, Welke schrijfwijze is juist? Een flauwe eind novemberzon viel schuins op mijn bureau. Een flauwe eindnovemberzon viel schuins op mijn bureau. Een flauwe eind-novemberzon viel schuins op mijn bureau. Een flauwe eindnovember zon viel schuins op mijn bureau. Met dank Antwoord We adviseren: een flauwe eindnovemberzon. Voor de duidelijkheid kunt u eventueel een koppelteken toevoegen aan de samenstelling: een flauwe eind-novemberzon. Toelichting: Eindnovemberzon is een samenstelling van de woordgroep eind november en het zelfstandig naamwoord zon. In een samenstelling schrijven we de delen van de woordgroep aan elkaar: eindnovemberzon. Vergelijk: nepopenhaard (nep + open haard), langeafstandsloper (lange afstand + loper) enz. Om de duidelijkheid van een samenstelling te verduidelijken, kunt u altijd een facultatief koppelteken toevoegen: eind-novemberzon of eindnovember-zon. U vindt de regels in de Woordenlijst (2005): http://woordenlijst.org/leidraad/6/2/.

Lid sinds

18 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 november 2007 - 22:17
.

Lid sinds

17 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
26 februari 2008 - 16:56
Ik vond dit een goed topic. Ik heb net ook een aantal taalvragen gesteld, dus ik post de vragen en antwoorden hier. VRAAG De regen sijpelt van haar kin naar beneden, bij haar trui in. Of: De regen sijpelt er van haar kin naar beneden, bij haar trui in. Is de eerste zin juist, of de tweede, of moet ergens anders het woord er?? ANTWOORD Juist is: 'De regen sijpelt van haar kin naar beneden, onder haar trui' of 'De regen sijpelt van haar kin naar beneden, op haar trui.' Het is niet helemaal duidelijk of bedoeld wordt dat de druppels via de huid van kin en hals naar de borst (onder de trui) van de genoemde persoon glijden (zoals in de eerste zin), of van haar kin op haar trui druppen (zoals in de tweede zin). TOELICHTING In 'De regen sijpelt van haar kin naar beneden' kan het best geen 'er' staan. Dat zou een extra 'plaatsaanduiding' zijn, maar dat is niet nodig omdat al duidelijk is waar de regen naartoe sijpelt. 'Bij haar trui in' is een vreemde combinatie, die niet verbetert door 'er' toe te voegen ('bij haar trui erin'?). 'Onder haar trui' en 'op haar trui' zijn wel juist. VRAAG Ze trapt de pedalen van haar fiets in. Of: Ze trapt op de pedalen van haar fiets. ANTWOORD 'Ze trapt op de pedalen van haar fiets' is juist. Ook mogelijk is: 'Ze trapt de pedalen van haar fiets rond.' TOELICHTING 'Een pedaal intrappen' heeft betrekking op bijvoorbeeld een rempedaal in een auto; het gaat dan niet om een draaiende beweging zoals op de fiets. VRAAG Pietje kliert Maria. Kun je dit zo zeggen? Klieren is zich vervelend gedragen en ik interpreteer deze zin als dat Pietje zich vervelend gedraagt naar Maria toe. ANTWOORD 'Pietje kliert Maria' is ongewoon. Beter zijn: 'Pietje plaagt Maria', 'Pietje pest Maria' en 'Pietje treitert Maria.' TOELICHTING 'Klieren' wordt meestal gebruikt in de betekenis 'vervelend doen'. Daar past niet goed een lijdend voorwerp bij: 'Pietje doet Maria vervelend' kan niet. Toch vermeldt de grote Van Dale (2005) bij 'klieren' ook de betekenis 'plagen, pesten'; deze betekenis past wel in de zin, maar is ongewoon.

Lid sinds

18 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
28 februari 2008 - 9:56
SOOOO Super zeg Trenke!! Wat zijn die lui snel hè? Ik vind het zo lovenswaardig, ik heb echt heel veel aan ze gehad tijdens het schrijven van mijn boek. Zo gaaf dat ze gratis en voor niets je van advies voorzien. Ga je nu nog geld betalen voor die betaalde service of zeg je dat nu af, nu je zulke goede ervaringen hebt met deze?

Lid sinds

17 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
28 februari 2008 - 12:46
Wat zijn die lui snel hè? Zo gaaf dat ze gratis en voor niets je van advies voorzien.
Ja ik ben er erg blij mee. Ik ga denk ik nog wat vragen opsturen! :)
Ga je nu nog geld betalen voor die betaalde service of zeg je dat nu af, nu je zulke goede ervaringen hebt met deze?
Ik zeg het niet af, omdat ik benieuwd ben naar de proefnummers die ik krijg, en omdat ik benieuwd ben naar hun antwoorden op mijn vragen. Als ik die tenminste eens krijg... :angry: Ik heb een proefabonnement aangevraagd, dus als het goed is zit ik niet met opzeggingen enzo, want daar ben ik nooit zo goed in... :O

Lid sinds

17 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2008 - 10:00
Nou, het is weer interessant. Ik heb namelijk mijn vragen ook gemaild naar onzetaal.nl (daar moest ik voor betalen, en daarna werd ik gewezen op de site waar dit topic over gaat, die gratis advies verstrekt - en het advies van de site waar ik voor moet betalen kwam later!) en krijg op sommige vragen een (beetje) ander antwoord! Hier komen de antwoorden van onzetaal.nl: 1. 'De regen sijpelt van haar kin naar beneden' is correct. De zin 'De regen sijpelt er van haar kin naar beneden' is ook wel mogelijk, maar heeft een iets andere betekenis: 'er' is nu te vervangen door 'daar'. Uit de context moet dan blijken waar dat precies is. Bijvoorbeeld: 'Ze staat te wachten bij de bushalte. De regen sijpelt er (= bij die bushalte) van haar kin naar beneden.' 2. 'Ze trapt op de pedalen van haar fiets' heeft de voorkeur boven 'Ze trapt de pedalen van haar fiets in.' 'Intrappen' wordt wel bij pedalen in de auto gebruikt ('het gaspedaal intrappen'), maar bij fietspedalen heeft 'trappen op' ('met de voet druk uitoefenen') de voorkeur. 3. 'Pietje kliert Maria' is correct. 'Klieren' is een synoniem voor 'pesten' of 'plagen': 'Pietje kliert Maria' betekent ongeveer hetzelfde als 'Pietje pest Maria.' 'Klieren' kan ook voorkomen zonder lijdend voorwerp: 'Pietje kliert' of 'Maria zit te klieren' zijn dus ook goed, zonder dat er bij staat ten opzichte van wie ze zich vervelend gedragen. 4. De tegenwoordige tijd en de verleden tijd kunnen in één zin of in één tekst door elkaar gebruikt worden. 'Als Maria het zei, dan was het zo, want zij is altijd eerlijk' is dus mogelijk. In dat geval wordt er niet alleen iets over de Maria van vroeger gezegd maar ook over die van nú. Maar ook de volgende zinnen zijn mogelijk: 'Als Maria het zegt, dan is het zo, want zij is altijd eerlijk' en 'Als Maria het zei, dan was het zo, want zij was altijd eerlijk.' In het laatste geval is het niet meer van belang hoe Maria nu is. Zo'n zin kan bijvoorbeeld voorkomen in een roman, waarin iemands jeugd beschreven wordt en waarbij een Maria ten tonele gevoerd wordt die in het heden helemaal geen rol in het verhaal meer speelt. Het hangt dus sterk van de context af hoe de zin het best geformuleerd kan worden. Vergelijk ook zinnen als 'Ik wist niet dat hij Jan heette' en 'Zag je wat er op die poster stond?' Ook al heet Jan nog steeds Jan en staat de tekst nog steeds op die poster, de werkwoordstijd in de bijzin ('dat hij Jan heette' en 'wat er op die poster stond') past zich in het Nederlands vaak aan aan de tijd in de hoofdzin ('Ik wist niet' en 'Zag je').

Lid sinds

18 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2008 - 10:15
Leuk weer deze antwoorden en inderdaad redelijk verschillend. Dat van die regen in haar trui, die vraag hebben ze denk ik verkeerd opgepikt want het ging juist om "bij haar trui in" dat we daar het woordje 'er' missen. Niet in de zin ervoor. Afijn, leuk deze antwoorden weer. Wel bizar dat je verschillende antwoorden hebt gekregen. Eigenlijk weet je nu nog niet 100% zeker wat goed is. Ik zou het denk ik dan af laten hangen van wat een redacteur verbetert of niet. Leuk dat je het gevraagd hebt.

Lid sinds

17 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
20 mei 2008 - 14:57
VRAAG Graag zou ik willen weten of de volgende zin correct is: Er komt juist één aangelopen. Of moet het zijn: Er komt er juist één aangelopen. ANTWOORD Een telwoord zonder zelfstandig naamwoord vraagt om een tweede 'er': 'Er komt er juist één aangelopen', 'Er kwamen er maar twee naar de vergadering.' TOELICHTING In de Algemene Nederlandse Spraakkunst (1997) worden dit soort zinnen beschreven, bijvoorbeeld zin 9b.

20 mei 2008 - 15:08
TOELICHTING In de Algemene Nederlandse Spraakkunst (1997) worden dit soort zinnen beschreven, bijvoorbeeld zin 9b.
Nu dacht ik dat 'soort' enkelvoud is, dus zou je moeten schrijven: In de Algemene Nederlandse Spraakkunst (1997) wordT dit soort zinnen beschreven, bijvoorbeeld zin 9b.