Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Het kortverhaal - definiërend

18 april 2014 - 18:13
http://nl.m.wikipedia.org/wiki/Kort_verhaal Het kortverhaal is een genre op zich. De SOller die wel eens aan wedstrijden meedoet, schrijft ze, zelfs als men een voorkeur heeft voor het schrijven van romans. Het schrijven van een kortverhaal is anders van opzet, en romanschrijvers geven regelmatig aan het moeilijk te vinden 'alles' in zo'n laag woordental te moeten 'proppen'. Wikipedia zegt over het kortverhaal: "Het kort verhaal (ook kortverhaal gespeld) is een prozatekst die korter is dan een novelle en zich gewoonlijk beperkt tot slechts enkele personages. Hoewel het slechts vanaf de 19e eeuw beschouwd werd als een apart literair genre is de orale traditie, het elkaar vertellen van verhalen en anekdotes, ouder. In de middeleeuwen en later ontstonden de raamvertellingen, waarin korte verhalen aan elkaar werden gekoppeld door ze in een kader te plaatsen. De omvang van een kort verhaal varieert van twee tot een twintigtal bladzijden. Is het verhaal langer, dan heeft men vaak te maken met een novelle. Een verhaal van (minder dan) één bladzijde noemt men een handpalmverhaal, of (afhankelijk van de poëtische kwaliteit) een prozagedicht. Een speciaal genre is het zkv of zeer korte verhaal, een verhaal dat meestal niet langer is dan een bladzijde. Het zkv is te vergelijken met het prozagedicht." Tot zover geen verrassingen. Wikipedia: Het moderne genre begint meestal midden in de handeling ('in medias res') en stelt één personage en één gebeurtenis centraal, die licht werpt op het karakter of het leven van die figuur. Vaak worden min of meer alledaagse gebeurtenissen transparant en verwijzen ze naar een wezenlijk menselijk probleem." Het 'menselijk probleem' als genoemd, dat is denk ik inderdaad waar het verhaalconflict het beste kan uitgewerkt. De reactie van het personage op invloeden van buitenaf. Liefst onverwachte, soms zelfs onlogische reacties, die, als het personage ook goed is uitgewerkt, door de lezer worden aangenomen voor logisch, tenminste - voor dát personage. Zelf zouden de lezers niet reageren zoals het personage doet. Het karakter, de reactie van het personage staat dus ver van dat van de lezer - en ver van dat van de schrijver zelf. Persoonlijke definiëring: de kortverhalen schrijver heeft dan de keuze tussen: - De situatie/gebeurtenis is het verhaal, het personage de aangever, - Het personage en zijn reactie, zijn karakter ís het verhaal. Dat kan beide in de 1ste, of in de 3de persoon werken. De derde gebruiken geeft de situatie/gebeurtenis meer focus, heb ik het idee, maar dat is slechts een idee. Hebben jullie een voorkeur wat betreft een persoonsvorm? Dan geeft Wiki een citaat van Joost Zwagerman. U allen welbekend mag ik hopen, zelfs mijn autocorrect geeft al 'Zwagerman' in highlight als ik 'Zwag' typ. Deze man weet waar hij het over heeft: Een eigenschap die vaak aan het korte verhaal wordt toegedicht is dat het méér dan de roman een vrijhaven is voor loners in fictie, voor buitenbeentjes, zonderlingen, eenzamen en verstotenen; voor onverbeterlijke fantasten, psychopaten, eenzelvigen, contactgestoorde dromers, zwartromantische criminelen en andere antihelden. (...) In dit verband is het opvallend dat veel korte verhalen vaak het perspectief van de onbetrouwbare verteller bezitten, inderdaad nogal vaak een verwarde en verdoolde ziel met wie de lezer zich helemaal niet hoeft te identificeren, maar die dankzij de taal en de vorm diezelfde lezer gedurende korte tijd toch een tot dan toe onbekend domein binnen weet te krijgen."— Joost Zwageman Hier kan ik mij ontzettend in vinden. Het is bijna een letterlijke beschrijving van mijn kortverhalen en personages. Onaardig, feilbaar, anti-held. De verteller onbetrouwbaar. De situatie klein, herkenbaar en liefst alledaags, het verhaalconflict escalerend tot bizarre proporties. Hoe pakken jullie je dat aan - in een kortverhaal? Schrijf je een korte versie van een verhaal dat - uitgebouwd - ook een roman zou kunnen zijn, begin je bij het begin of probeer je te starten in in medias res? Maak je een verhaal rondom een held, of is je uitgangspunt een kort verhaal en zet je daar een hp in, die 'Zwag' heeft? Hoe onbetrouwbaar is je verteller? Of zoek je juist naar manieren om je personages heldhaftiger te maken, en je verteller als een rots in de branding? Na het lezen van Zwagermans definitie denk ik, des te onbetrouwbaarder de verteller is, hoe beter. Zo feilbaar het karakter van de 'held', zoveel realistischer. Hoe herkenbaarder en alledaagser de situatie en gebeurtenis, des te interessanter het (innerlijk) conflict. Dáárin zit 'm de crux die een volwassen kort verhaal draagt. Dit gesteld, als opening van een gedachtewisseling.

20 april 2014 - 0:08
[ Ik denk dat iedere schrijver zo'n eigen thema heeft, hoewel niet ieder zich er altijd van bewust is.
Die mening deel ik.
Het voelt voor mij alsof dat (thema, genre thriller, fantasy, humor) slechts de setting is die mijn verhaal en mijn stijl draagt. Daarom doe ik tenslotte mee aan zo'n wedstrijd, want die wedstrijd is (vind ik, hoop ik) een podium voor mijn stijl, en mijn invulling. Wat ik ook in elk verhaal stop, en ook vaak in mijn gedichten, is mijn eigen thema.
Dat gevoel deel ik niet. Daarom ben ik ook gekapt met mijn verhaal voor de Edgar Allan Poe wedstrijd. Het thema, genre, de setting, ondervond ik als te dominant. Ik was geen kort verhaal aan het schrijven, maar ik was letterlijk bezig met een wedstrijd waarnaar het korte verhaal zich maar diende te voegen. Het is best mogelijk dat ik een kort horror, kort SF, kort thriller, kort Western, of godbetert een kort Fantasy verhaal schrijf, maar dan is het genre ondergeschikt aan mijn verhaal en dan heb ik het gekozen als beste uitdrukkingsvorm van dat verhaal.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 april 2014 - 1:03
[ Ik denk dat iedere schrijver zo'n eigen thema heeft, hoewel niet ieder zich er altijd van bewust is.
Die mening deel ik.
Ik denk dat het heel belangrijk is, om je eigen thema te kennen. Als je weet wat je precies steeds laat terugkomen, kun je het versterken, of juist subtieler verwerken. Ik doe dat tijdens het schrappen, uitbreiden, schrappen. Ik denk dat het thema ook in romans zit, niet specifiek voor het korte verhaal. Het is in die zin hier relevant - en daarmee niet off-topic - omdat het eigen thema in een kort verhaal snel kan overheersen. #30 @ZENOdotus Misschien ook iets voor jou, om je verhaal te bekijken naar het eigen thema? Ik merk als ik uitga van dat thema, dat ik mijn verhaal sneller rond krijg omdat ik die laag al heb.
Het is best mogelijk dat ik een kort horror, kort SF, kort thriller, kort Western, of godbetert een kort Fantasy verhaal schrijf, maar dan is het genre ondergeschikt aan mijn verhaal en dan heb ik het gekozen als beste uitdrukkingsvorm van dat verhaal.
Ja, precies. Als een 'beginnend' schrijver echter alleen korte verhalen schrijft, zijn wedstrijden zo'n beetje hét podium. Ik conformeer mijn stijl trouwens niet, precies wat je zegt, het genre horror/thriller/western/watdanook is/voelt ondergeschikt. Wat dat betreft: een oorlogsroman is net zo goed een setting, voor een thema. (dat kan zijn liefde, verraad, maar ook hele andere grote thema's. Dan zou dat verhaal, de personages, thema kunnen spelen in een fantasysetting of tijdens de tweede wereldoorlog: het verhaal staat. Als je het op die manier bekijkt (wat ik probeer) kun je in ieder inhoudelijk genre je eigen verhaal schrijven.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 0:05
Na het lezen van Zwagermans definitie denk ik, des te onbetrouwbaarder de verteller is, hoe beter.
Gevoelsmatig kom ik nog wel eens een mens tegen die ik [tijdelijk] betrouwbaar acht voor een Persoonlijke Definiëring; in dit geval van een kort verhaal. Joost Zwagerman is zo`n persoon. Maar wat is dan de definitie van een onbetrouwbare verteller?

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 0:49
http://nl.wikipedia.org/wiki/Onbetrouwbare_vertel… "In literatuur, film, theater etc. is een onbetrouwbare verteller (een term van Wayne C. Booth uit het book The Rhetoric of Fiction[1]) een verteller van wie de geloofwaardigheid in twijfel kan (of moet) worden getrokken. Hij/zij spreekt niet de waarheid over het verhaal, maar vaak is dat verhuld. Het inzetten van een onbetrouwbare verteller heeft een narratieve functie, zoals de lezer/kijker op het verkeerde been zetten, of het desbetreffende personage in een negatief daglicht stellen. Vertellende personages kunnen onbetrouwbaar zijn als ze een psychologische tekortkoming hebben, een sterk vooroordeel uitdragen, geen expertise hebben of zelfs bewust het publiek bedriegen." Naar mijn idee maakt dit een personage (en het verhaal, want de verteller kan ook onbetrouwbaar zijn in andere aspecten van het verhaal, interessant(er). NB. Er is een verschil tussen de 'verteller' en wat het personage 'vertelt'.

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 12:41
interresant onderwerp met goede uiteenzettingen, informatie in de reacties. leuk om te lezen. Ik ga even van de lezer uit die een kortverhaal leest. De lezer zit meer op de huid van de schrijver dan bij een roman. Bij een roman kiest de lezer er meer voor, om zich zelf te verliezen, om geestelijk ergens anders te zijn. De schrijfstijl van de schrijver is belangrijk, maar ook vooral wat er gebeurdt in dat lange verhaal. Bij een kortverhaal wil je juist alert blijven, de diepere laag analyseren van, inderdaad, een vaak onbetrouwbare verteller. Je geniet bewust van zinnen, wendingen, vooral relativering van het dagelijkse of karikatuur daar van. Ik lees een verhaal om dus bewust even te genieten. Daarom gaat de schrijver meer bloot dan in een roman? De schrijver blijft in een klein kader, blijft effectief en direct in zijn taal. Als je daarmee de, denk ik, kritische lezer van verhalen kunt boeien, ben je, denk ik, goed bezig voor een klein maar taalgevoelig publiek.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 13:54
De schrijver blijft in een klein kader, blijft effectief en direct in zijn taal. Als je daarmee de, denk ik, kritische lezer van verhalen kunt boeien, ben je, denk ik, goed bezig voor een klein maar taalgevoelig publiek.
Of juist: voor een groter publiek, dan dat je als schrijver die-niet-Joost-Zwagerman-is, zou krijgen met een roman? Want die roman ligt op een slushpile, zit in de post-retourbak, behoeft uren, dagen redactie, past niet in een fonds, is werk van jaren, kost print en, grijze haren. Een kort verhaal, of zkv, kan geschaafd en vrij snel proefgelezen, gepost op een blog, ingestuurd voor een wedstrijd, gedrukt op een T-shirt, voorgedragen, getwitterd, terwijl men alweer een volgende - betere - schrijft, waarin de schrijver een ander deel van zijn veelzijdige zelf kan laten zien, eventueel met een experiment in een ander genre.

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 15:23
Okee, ik ben niet up to date, denk alleen aan gedrukte boeken bij de traditionele uitgever. Ik zou me meer moeten verdiepen in de nieuwe tijd, loop altijd een fractie achter. Maar...ik heb vorige week voor het eerst op een verhalen weblog gekeken en...het is niet het niveau, dat ik vind in een gedrukte verhalenbundel uitgekozen door een kritische uitgever. Misschien nog verder neuzen.

Lid sinds

12 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 19:42
Interessant topic. Mijn verhaal van PHP van vorig jaar was een samenvatting van m'n boek dat in m'n hoofd zat, en dan gepropt in10.000 woorden. Bij Fantasyval had ik een scène gepakt uit een langer verhaal, Kortom: ik had geen idee wat de bedoeling van een kort verhaal was. Na het lezen van dit topic snap ik pas wat ik fout deed en wat ik hopelijk nu geleerd heb. Ik ben korte verhalen gaan schrijven omdat ik op Sol de tip kreeg dat dit goed zou zijn voor m'n langere verhaal. Ik maak meters dus wat betreft word ik hopelijk beter, maar ik zie nog niet hoe m'n lange verhaal af gaat komen. Het zijn echt 2 verschillende zaken. In korte verhalen kun je fijn experimenteren plus iets schrijven wat buiten je comfort zone ligt. Ik weet niet of m'n Srympha's ooit gaan vliegen: korte verhalen werken verslavend

Lid sinds

12 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 19:44
Ik zeg het waarschijnlijk verkeerd. Ik heb bij "verhalen" gekeken op google, dan krijg je van alles. Ik ben wel nieuwschierig geworden, dus ga verder zoeken op internet. Ik kan je vragen of je een tip hebt voor een leuke verhalensite, maar dan vraag ik naar iets buiten SOL?

21 april 2014 - 20:15
Als je het op die manier bekijkt (wat ik probeer) kun je in ieder inhoudelijk genre je eigen verhaal schrijven.
Ik betwijfel dat. Naar mijn gevoel moet het verhaal zijn genre kiezen. Dan laat ik het genre concessies doen aan het verhaal. Andersom, moet ik - naar mijn gevoel - het verhaal te vaak concessies laten doen aan het wedstrijdgenre.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 20:17
korte verhalen werken verslavend
Ja, helemaal mee eens. #40 @La, Misschien kun je zoeken naar kort verhaal + de naam van je favoriete schrijvers?

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 20:25
Als je het op die manier bekijkt (wat ik probeer) kun je in ieder inhoudelijk genre je eigen verhaal schrijven.
Ik betwijfel dat. Naar mijn gevoel moet het verhaal zijn genre kiezen. Dan laat ik het genre concessies doen aan het verhaal. Andersom, moet ik - naar mijn gevoel - het verhaal te vaak concessies laten doen aan het wedstrijdgenre.
Geloof dat ik daar bij de boeketwedstrijd tegenaan liep. Ik zie niet, hoe ik dat verhaal nog 'eigen' zou kunnen houden. Waar ik er geen moeite mee heb om wat fantasy of horror in een verhaal te stoppen, of een nietszeggend thema met een beginzin of iets dergelijks in een fijn verhaal te verwerken, zie ik die boeket mijn stijl teveel dwingen. Voor ik het weet slaat mijn hijgend hert Sjiek de sjeik met haar naaldhak de hersenen in op pagina 13.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 20:41
Voor ik het weet slaat mijn hijgend hert Sjiek de sjeik met haar naaldhak de hersenen in op pagina 13.
Dit is een kort verhaal. Hoewel... Pas op pagina 13?

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 20:50
Als je het op die manier bekijkt (wat ik probeer) kun je in ieder inhoudelijk genre je eigen verhaal schrijven.
Ik betwijfel dat. Naar mijn gevoel moet het verhaal zijn genre kiezen. Dan laat ik het genre concessies doen aan het verhaal. Andersom, moet ik - naar mijn gevoel - het verhaal te vaak concessies laten doen aan het wedstrijdgenre.
Ik betwijfel dat. De schrijver kiest het genre, het mag zelfs genreloos zijn. Wat een ander daar van maakt is "pindakaas" ... Een kort verhaal is gewoon een kort verhaal. "Oorlog en vrede" van Leo Tolstoj is een kort verhaal.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 21:40
Voor ik het weet slaat mijn hijgend hert Sjiek de sjeik met haar naaldhak de hersenen in op pagina 13.
Dit is een kort verhaal. Hoewel... Pas op pagina 13?
Groot lettertype en een dominante ondertitel.

21 april 2014 - 22:06
Wat een ander daar van maakt is "pindakaas" ... Een kort verhaal is gewoon een kort verhaal.
Ja hoor, en een boterham is gewoon een boterham.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 22:43
Wat een ander daar van maakt is "pindakaas" ... Een kort verhaal is gewoon een kort verhaal.
Ja hoor, en een boterham is gewoon een boterham.
Yep ...

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 april 2014 - 23:17
Mooi. En mocht iemand nog een zkv óver een boterham willen schrijven, zouden gestampte muisjes een goede belegkeuze zijn, qua verhaalconflict. Pindakaas is meer voor tussen de hoofdstukken. In medias res? of niet? Wiki raadt het aan, maar ik zie ook veel verhalen inleidend beginnen. Vaak denk ik dan, als je de eerste alinea weghaalt wordt de lezer gelijk in het verhaal getrokken. Geldt ook voor columns trouwens, dat ik dat dan denk.

21 april 2014 - 23:36
In medias res? of niet? Wiki raadt het aan, maar ik zie ook veel verhalen inleidend beginnen. Vaak denk ik dan, als je de eerste alinea weghaalt wordt de lezer gelijk in het verhaal getrokken. Geldt ook voor columns trouwens, dat ik dat dan denk.
Ja, geen voorspel. Meteen ter zake. De lezer overvallen, hem aan de haren het verhaal in sleuren. Daarna, ook geen naspel. Geen pointe. Niks, geen uitleg. Op het hoogtepunt, of vlak daarna, achterlaten.

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 april 2014 - 0:03
Dan geeft Wiki een citaat van Joost Zwagerman. U allen welbekend mag ik hopen, zelfs mijn autocorrect geeft al 'Zwagerman' in highlight als ik 'Zwag' typ. Deze man weet waar hij het over heeft: Een eigenschap die vaak aan het korte verhaal wordt toegedicht is dat het méér dan de roman een vrijhaven is voor loners in fictie, voor buitenbeentjes, zonderlingen, eenzamen en verstotenen; voor onverbeterlijke fantasten, psychopaten, eenzelvigen, contactgestoorde dromers, zwartromantische criminelen en andere antihelden. (...) In dit verband is het opvallend dat veel korte verhalen vaak het perspectief van de onbetrouwbare verteller bezitten, inderdaad nogal vaak een verwarde en verdoolde ziel met wie de lezer zich helemaal niet hoeft te identificeren, maar die dankzij de taal en de vorm diezelfde lezer gedurende korte tijd toch een tot dan toe onbekend domein binnen weet te krijgen."— Joost Zwageman
Wat meneer Zwagerman ook kan is een half uur [of langer] - zonder onderbreking - praten over één schilderij. Hij doet dat met zoveel passie dat bijna elke luisteraar dat schilderij beschouwt zoals hij dat doet. Dat is natuurlijk niet erg. Dat is zelfs leuk. Hoge amusementswaarde. Mogelijk kan je daar zelfs iets van leren. Maar ... Je kijkt niet meer met je eigen ogen. Een boterham is gewoon een boterham. Niet meer niet minder. Als ik aan meneer Zwagerman vraag wat dat is, dan eet ik pas over een half uur. En dan blijkt het gewoon een boterham te zijn met pindakaas. Een kort verhaal is gewoon een kort verhaal. Voor mensen die alleen nog maar een tweet kunnen lezen is een kort verhaal al serieus werk. Het gaat om de lengte. En veel schrijvers [mannen] denken nog steeds; "hoe langer - hoe beter" en grappig genoeg volgen de volgzame vrouwen die langdradige schrijvers in hun zucht naar erkenning in veelwoorden-weinig-verhaal-roem. De definitie van een kort verhaal bestaat niet! Dat je je als schrijver herkent in de definitie van meneer Zwagerman is mooi. Maar bijt je daar alsjeblieft niet in vast. Een definitie van een kort verhaal is het gevoel in je hart. Een verhaal die je schrijft met [in gedachten] potlood en papier, zonder woordenteller, zonder paginateller, zonder tijd, zonder verstand, zonder ogenschijnlijk iets ... en je geen shit aantrekt van een definitie. En dan zegt [geeft] alsjeblieft ... mijn verhaal. Dan komt de shit pas echt over je heen. Maak er een trilogie van. Kan het iets korter? Voor welke doelgroep? Wat voor genre is dit? Er zijn zelfs schrijvers [getverderrie] die zich iets aantrekken van de maatschappij! Zich iets aantrekken van de Tijdgeest? Misschien is een kort verhaal slechts een Tijdverdichting.
Hier kan ik mij ontzettend in vinden. Het is bijna een letterlijke beschrijving van mijn kortverhalen en personages. Onaardig, feilbaar, anti-held. De verteller onbetrouwbaar. De situatie klein, herkenbaar en liefst alledaags, het verhaalconflict escalerend tot bizarre proporties.
Als jij blij bent, ben ik het ook.
Zo feilbaar het karakter van de 'held', zoveel realistischer.
Dat geeft aan hoe onrealistisch de kijk van een mens is. De zucht naar herkenbaarheid in het falen van een ander, dat is realistisch. Het langdurig [blijvend] spiegelen naar je eigen falen is slechts voor een enkeling mogelijk.
Dit gesteld, als opening van een gedachtewisseling.
Naar u, altijd.

Tja

Lid sinds

15 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
22 april 2014 - 2:05
Ben ik even blij dat mijn verhalen niet ultrakort zijn. Wel schrijf ik zulke verhaaltjes (oa via de schrijfopdrachten) maar dan vlieg ik ook altijd uit de bocht. Eigenlijk ben ik het zelden eens met een schrijver. Zwagerman zegt maar wat hij wil.Noem je een verhaal van ongeveer 28.000 woorden een novelle? Mijn hoofdpersonen staan heel dicht bij me, hoewel ik ze niet ken. Best knap, toch?

Lid sinds

12 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 april 2014 - 2:16
Best knap, toch?
Waarom dat vraagteken? Eigen wijze mensen bepalen hun eigen wijze regels en noemen dat geen regels. Ik vind dat best knap! Maar of ik weet wat knap is in het Grönnegs blijft een ?

Tja

Lid sinds

15 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
22 april 2014 - 2:59
Ik kan van mezelf toch niet zeggen dat het knap is? Momenteel ben ik bezig aan een verhaal dat jij misschien alleen begrijpt. Mag ik het naar je doorsturen als ik het afheb? Knap - schier.

Lid sinds

11 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 april 2014 - 14:25
Mirandala, gebruik het talent dat woelt onder je woorden. Het knispert al door je teksten heen. Schrijf met brandend hart, met heel je hunkerend lijf. Vibreer de woorden uit je tendrils, je synapsen en neuronen. Bloed je ziel zinderend op papier. In 1867 en vele jaren daarna, werd Claude Monet, de grote meester van het impressionisme afgewezen door de jury van de Parijse Salon, destijds hét podium van de kunst. Wie kent nog de heren van de jury, die bedachten dat de schilderijen van Monet niet voldeden aan de regelen der schilderkunst? De cyclus van regels die bedacht worden, en kunstenaars die het keurslijf van die regels weer doorbreken, blijkt zich door de eeuwen heen in alle vormen van kunst te herhalen. Regels zijn er voor ambachtslieden. Voor de talent lozen, de contact gestoorden, die verloren in het labyrint der schone kunsten er niet in slagen hun innerlijk te raadplegen over wat schoon en kunstzinnig is. Een kunstenaar mag zich de wet niet voor laten schrijven. Ook niet door andere kunstenaars, gearriveerd of niet. Laat Dominee Zwagerman maar prediken van zijn kansel. Laat hem de absolute waarheden, laat hem het ware geloof in zichzelf. Laat de regels aan de dorknopers, de pillendraaiers, en de klepzeikers. Toch, ook kunst kent het ambacht. Er is een tijd en plaats voor regels. Regels die doordringen tot de geest, die het innerlijk schaven, die helpen bij het zwoegen en proeven, en proeven en zwoegen dat steeds aan de creatie van ware kunst vooraf gaat. De musicus die zijn muziek mathematisch benadert, zal niet tot volle wasdom komen. Natuurlijk, vingerzettingen, toets- en pedaalaanslagen, toon buigingen etc., het kan en moet soms ook geanalyseerd worden. Maar wil de vertolking kunst worden, dan zal de ratio het veld moeten ruimen voor directe beleving. Dan beoefent de musicus de één wording van lichaam en geest. Als muziek direct vloeit van geest naar ledematen, kan er geen ruimte voor regels zijn. Dus gooi de regels niet klakkeloos overboord. Ken ze, gebruik ze, wees gerust in je sas in media ras. Show don't tell your heart out. Maar schrijf, schrijf vrij van regels, met brandend hart, met heel je hunkerend lijf. Vibreer de woorden uit je tendrils, je synapsen en neuronen. Bloed je ziel zinderend op papier.