Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Interpunctie in dialogen

To whom it may concern. Hieronder een kort overzicht van een paar vuistregels die je kunt hanteren in de opmaak van je diaglogen. Let op, het zijn dus vuistregels, die je hopelijk in staat stellen je dialogen vlug en overzichtelijk wat te verbeteren. (Voor een uitgebreidere uitleg van achterliggende regels, verwijs ik jullie graag door naar post #36 van deze thread, waar Schlimazlnik zo goed was alles wat scherp te slijpen. Voor de precieze officiële regels is de website van OnzeTaal altijd een aanrader, dan kun je bijvoorbeeld hier even kijken: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/873/, of hier http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/871.) Een voorbeelddialoog, waar ik een hoop fouten in heb gemaakt die ik beginnende schrijvers vaak zie maken: Stel. Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘ik ga iets zeggen’. ‘waarom zou je dat doen’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘nou’ zegt hij ‘zomaar!’. Hiermee is hun conversatie afgelopen. 1. Wanneer je een gesproken zin begint, doe je dat op een nieuwe regel. Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘ik ga iets zeggen’. ‘waarom zou je dat doen’ vraagt Henk. Alleen in het geval dat het personage eerst een handeling verricht vóórdat hij iets zegt, hoeft dat niet: Piet haalt zijn schouders op. ‘nou’ zegt hij ‘zomaar!’, en daarmee is de conversatie afgelopen. 2. Ook binnen aanhalingstekens gelden de interpunctieregels. Begin een gesproken zin met een hoofdletter en eindig met een punt, vraag- of uitroepteken, of een komma. Er moet altijd een leesteken staan vóórdat je aanhalingstekens sluit. En let op: leestekens horen binnen de aanhalingstekens, niet erbuiten: ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. 3. ‘vraagt’ krijgt géén hoofdletter. Het citaat ‘Waarom zou je dat doen?’ kun je zien als onderdeel van de zin. De zin is dus niet afgelopen, ondanks dat er een vraagteken staat. 4. Als je een zin onderbreekt voor een persoonsaanduiding (zoals zegt hij) dan hoeven er geen hoofdletter en nieuwe regel te komen wanneer je weer verder gaat met de gesproken tekst. Maar wel een komma voordat je de gesproken zin weer oppakt. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Let wel: alleen als een doorlopende zin onderbroken wordt. In het geval dat voor en achter zegt hij losse zinnen staan, komt er wel punt+hoofdletter: 'Nou, zomaar,' zegt hij. 'Ik wil gewoon graag iets zeggen.' 5. Als ze uitgesproken zijn, kun je beginnen op een nieuwe regel: Piet haalt zijn schouders op. 'Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Daarmee is hun conversatie afgelopen. Let op: dit hangt af van de inhoud. In andere gevallen zou je ervoor kunnen kiezen om géén nieuwe regel te beginnen. Dit is raadzaam wanneer je na Piets gesproken tekst, verder gaat met schrijven over Piet. Nou,' zegt hij, 'zomaar!' Piet draait zich om en loopt weg zonder gedag te zeggen. Ergo: Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Hiermee ken je als het goed is genoeg regels om jouw conversaties netjes op te maken.

Lid sinds

11 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Diana: :thumbsup: held dat je er bent. Het is van een heerlijke, duidelijke perfectie. Zullen we afspreken dat we mensen die dit (nog) niet onder de knie hebben, naar jouw stuk verwijzen? Ik zet de pagelink onder mijn favorieten en ga hem voortaan bij proefleesstukken plakken in plaats van alles steeds opnieuw aan te geven bij een proefleestekst.

Lid sinds

11 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hè engel Wat ik niet snap is het volgende: de vraag die wordt gedacht. 'Waarom rent hij niet weg?' vroeg hij. Dit is helder. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Of Waarom rent hij niet weg, dacht hij.

Lid sinds

13 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
Hi Bij bovenstaande over ,dacht hij. Vanuit een personaal standpunt, ongeacht welke persoonsvorm je gebruikt, hoeft dacht hij er (denk ik) niet achter. En natuurlijk geen aanhalingstekens. Vanuit een alwetend standpunt kan het dan weer wel (denk ik). Evenmin zonder aanhalingstekens. Dat denk ik dus over dacht hij of dacht ik of dacht jij. Maar wellicht verkeerd gedacht. Gr yf

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ergo: Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Hiermee ken je als het goed is genoeg regels om jouw conversaties netjes op te maken.
Toch zou ik kiezen voor het onderstaande: ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Het geeft, naar mijn idee, net beter de minieme pauze aan tussen het ophalen van de schouders en het uitspreken van de zin.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ja, dat is een wat grijs gebied. Ik doe het ook nog weleens net iets anders, om het een of het andere effect te bewerkstelligen. Ik heb in deze post Schli's methode aangenomen in dezen. Arrrr, they're actually more like guidelines anyway, me hearties.

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
Fijn dat je dit onderwerp bij de kop pakt, Diana. :thumbsup: Maar waarom begin je met een voorbeeld met foute interpunctie? Volgens mij kan dat verwarrend werken.
1. Wanneer je een gesproken zin begint, doe je dat op een nieuwe regel. Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘ik ga iets zeggen’. ‘waarom zou je dat doen’ vraagt Henk. Alleen in het geval dat het personage eerst een handeling verricht vóórdat hij iets zegt, hoeft dat niet: Piet haalt zijn schouders op. ‘nou’ zegt hij ‘zomaar!’, en daarmee is de conversatie afgelopen.
:?

Lid sinds

13 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ergo: Je schrijft een verhaal en één van je personages, Piet, begint te praten. ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Hiermee ken je als het goed is genoeg regels om jouw conversaties netjes op te maken.
Toch zou ik kiezen voor het onderstaande: ‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Henk. Piet haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’ Het geeft, naar mijn idee, net beter de minieme pauze aan tussen het ophalen van de schouders en het uitspreken van de zin.
Nee, want nu zegt technisch gezien Henk zowel de vraag als het daaropvolgende antwoord. Dat 'Nou,' zegt hij, 'zomaar!' hoort echt in dezelfde alinea als 'Piet haalt zijn schouders op.' in dit geval als je wilt dat Piet dat zegt. Anders zegt Henk het.

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik denk echt dat geen lezer dat op die manier leest. Het is vraag en antwoord. Let ook op het 'terugverwijzende' hij.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Maar waarom begin je met een voorbeeld met foute interpunctie?
Vooral omdat ik het makkelijker vind om uit te leggen aan de hand van een voorbeeld. Ik was dus van plan mensen naar dit topic te verwijzen die zelf dialogen schrijven van de vorm van mijn initiële voorbeeld.

Lid sinds

13 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik denk echt dat geen lezer dat op die manier leest. Het is vraag en antwoord. Let ook op het 'terugverwijzende' hij.
Dus ik ben geen lezer en al mijn jaargenoten bij mijn studie Nederlandse taal en cultuur waren ook geen lezers? Goed om te weten. Taal kent regels, weet je.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Maar, Mijre, Angus, laten we vooral strikt on topic blijven hier. Ik heb deze thread vóór alles bedoeld als uitleg aan mensen die daar behoefte aan hebben, dus gelieve niet te veel dwalen op zijweggetjes :)

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
'Waarom rent hij niet weg?' vroeg hij. Dit is helder. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Of Waarom rent hij niet weg, dacht hij.
Al heb ik geen Nederlands gestudeerd; ik zou gaan voor de tweede optie. Dan beschouw ik het vraagteken als onderdeel van het leidend voorwerp, en dus niet als hard leesteken. En zo zou ik beargumenteren dat ik de hoofdletter van 'dacht' weglaat.

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik denk echt dat geen lezer dat op die manier leest. Het is vraag en antwoord. Let ook op het 'terugverwijzende' hij.
Dus ik ben geen lezer en al mijn jaargenoten bij mijn studie Nederlandse taal en cultuur waren ook geen lezers? Goed om te weten. Taal kent regels, weet je.
Maar wat is nu je inhoudelijke reactie?

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
Maar waarom begin je met een voorbeeld met foute interpunctie?
Vooral omdat ik het makkelijker vind om uit te leggen aan de hand van een voorbeeld. Ik was dus van plan mensen naar dit topic te verwijzen die zelf dialogen schrijven van de vorm van mijn initiële voorbeeld.
Ja, uitleggen aan de hand van een voorbeeld werkt prima. Alleen: waarom geef je niet meteen een correct voorbeeld? Dat bedoel ik.

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
'Waarom rent hij niet weg?' vroeg hij. Dit is helder. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Of Waarom rent hij niet weg, dacht hij.
Al heb ik geen Nederlands gestudeerd; ik zou gaan voor de tweede optie. Dan beschouw ik het vraagteken als onderdeel van het leidend voorwerp, en dus niet als hard leesteken. En zo zou ik beargumenteren dat ik de hoofdletter van 'dacht' weglaat.
Misschien ligt het aan het late uur, maar dit begrijp ik ook niet. Wat bedoel je met leidend voorwerp, en dat het vraagteken daarbij hoort: hoe bedoel je dat? Ik snap het echt niet, hoor.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Maar waarom begin je met een voorbeeld met foute interpunctie?
Vooral omdat ik het makkelijker vind om uit te leggen aan de hand van een voorbeeld. Ik was dus van plan mensen naar dit topic te verwijzen die zelf dialogen schrijven van de vorm van mijn initiële voorbeeld.
Ja, uitleggen aan de hand van een voorbeeld werkt prima. Alleen: waarom geef je niet meteen een correct voorbeeld? Dat bedoel ik.
Nou, ik hoopte hier vooral mee stap bij stap elke regel los te illustreren. Mja... je hebt misschien gelijk, ik zal eens nadenken of ik eraan ga zitten om het aan te passen.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Al heb ik geen Nederlands gestudeerd; ik zou gaan voor de tweede optie. Dan beschouw ik het vraagteken als onderdeel van het leidend voorwerp, en dus niet als hard leesteken. En zo zou ik beargumenteren dat ik de hoofdletter van 'dacht' weglaat.
Misschien ligt het aan het late uur, maar dit begrijp ik ook niet. Wat bedoel je met leidend voorwerp, en dat het vraagteken daarbij hoort: hoe bedoel je dat?
Leidend voorwerp. Ik drink een biertje. Wat drink ik --> een biertje. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Wat dacht hij? --> Waarom rent hij niet weg? Dus het leidend voorwerp is Waarom rent hij niet weg? inclusief vraagteken. Is wat ik probeerde te zeggen.

Lid sinds

10 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Bedankt allemaal, . Ik ben nog niet aan dialogen toe. Ik heb het opgeslagen in de computer; het zal ook wel in mijn koppie komen. Ik ben alleen gewend om andere? aanhalingstekens te gebruiken. Kijk zo: "Waarom rent hij niet weg?" vroeg hij.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik ben alleen gewend om andere aanhalingstekens te gebruiken. Kijk zo: "Waarom rent hij niet weg?" vroeg hij.
Die heb ik even voor je nageslagen. Je hebt gelijk, ik kom ook nog wel eens dubbele aanhalingstekens (") tegen, maar in alle (Nederlandse) romans die ik zojuist even uit mijn boekenkast hebben getrokken, worden enkele (') gebruikt. Dus dat lijkt me gangbaar in uitgeversland. Maar hun fuctie is - volgens taaladvies.net - precies dezelfde en dat zou betekenen dat je in principe beide mag gebruiken. Volgens mij worden dubbele aanhalingstekens meer gebruikt in officielere teksten. Of in het volgende geval: Piet zei: 'Ik zag Henk wegrennen en hoorde hem schreeuwen: "Aaaaaaaaah"'. Citaten in citaten dus.

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
Al heb ik geen Nederlands gestudeerd; ik zou gaan voor de tweede optie. Dan beschouw ik het vraagteken als onderdeel van het leidend voorwerp, en dus niet als hard leesteken. En zo zou ik beargumenteren dat ik de hoofdletter van 'dacht' weglaat.
Misschien ligt het aan het late uur, maar dit begrijp ik ook niet. Wat bedoel je met leidend voorwerp, en dat het vraagteken daarbij hoort: hoe bedoel je dat?
Leidend voorwerp. Ik drink een biertje. Wat drink ik --> een biertje. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Wat dacht hij? --> Waarom rent hij niet weg? Dus het leidend voorwerp is Waarom rent hij niet weg? inclusief vraagteken. Is wat ik probeerde te zeggen.
Kun je een link geven van een grammatica-site waar dit (zo) wordt uitgelegd, Diana? Overigens is het geen leidend voorwerp, maar een lijdend voorwerp.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Kun je een link geven van een grammatica-site waar dit (zo) wordt uitgelegd, Diana?
Nee, ik heb het zelf ter plekke bedacht:
Al heb ik geen Nederlands gestudeerd; ik zou gaan voor (...)
---
Overigens is het geen leidend voorwerp, maar een lijdend voorwerp.
Au. Ik ga nu naar bed, me verstoppen onder de deken, en zachtjes zitten huilen.

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
Je hoeft niet te huilen, maar waar het mij om gaat is dat als je iets uitlegt, de mensen erop vertrouwen dat dat klopt. En volgens mij klopt er niet alles van.

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik denk echt dat geen lezer dat op die manier leest. Het is vraag en antwoord. Let ook op het 'terugverwijzende' hij.
Dus ik ben geen lezer en al mijn jaargenoten bij mijn studie Nederlandse taal en cultuur waren ook geen lezers? Goed om te weten. Taal kent regels, weet je.
Maar wat is nu je inhoudelijke reactie?
Ik blijf nog even op.

Lid sinds

13 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
waar het mij om gaat is dat als je iets uitlegt, de mensen erop vertrouwen dat dat klopt. En volgens mij klopt er niet alles van.
Wat ik in mijn openingspost stelde, kan ik regel voor regel onderbouwen. Wat ik in #13 zei, dat niet. Dat is mijn persoonlijke opinie met betrekking tot Nienkes vraag in #3. Ik hoopte er genoeg disclaiming bij te hebben gezet om dat duidelijk te maken.

Lid sinds

11 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Ik vind de startpost duidelijk qua voorbeeld. Eerst legt Diana uit dat: 1. Wanneer je een gesproken zin begint, doe je dat op een nieuwe regel. Vervolgens past ze toe dat: 2. Ook binnen aanhalingstekens gelden de interpunctieregels. Dan zegt ze: 3. De zin is dus niet afgelopen, ondanks dat er een vraagteken staat. en: 4. Als je een zin onderbreekt voor een persoonsaanduiding Om te sluiten met: 5. En als ze uitgesproken zijn, dan - Eindigend met het volledige voorbeeld in dialoog. Om verwarring te voorkomen, (al is het een duidelijk teken dat een verward persoon niet tot het einde van de post heeft gelezen denk ik) zou Diana kunnen beginnen met het volledige voorbeeld en dan kunnen aangeven dat zij eronder alle punten stap voor stap samenvoegt. Eventueel zou er nog een linkje bij kunnen naar het genootschap onze Taal, over de enkele en dubbele aanhalingstekens, Riny zei daar iets over hierboven: het maakt eigenlijk niet uit of je dubbele of enkele aanhalingstekens gebruikt, zolang je ze maar wel juist gebruikt, en enkel of dubbel consequent aanhoudt. En ook let op: nieuwe spreker, nieuwe regel . Riny, het is gewoon zonde als je veel schrijft en je moet achteraf gaan redderen. Leer het jezelf zo snel mogelijk juist aan, dan gaat het automatisch. Deze: Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Of Waarom rent hij niet weg, dacht hij. Kan volgens mij allebei. Maar ja, dacht ze, wie ben ik? Wat ze ook dacht was: dit is een topinitiatief van Diana. Dit scheelt werk en uitleg bij het proeflezen.Een (nieuwe) proefposter die een in potentie interessante tekst heeft neergekwakt zonder witregels, zonder interpunctie, kun je vragen om even dit topic te bekijken en zelf hun tekst aan te passen, voordat je verder gaat met proeflezen. Heel plezierig. Diana, als je deze post niet genoeg on-topic vindt haal ik hem met liefde weg hoor ;)

Lid sinds

11 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
Diana, maak je niet druk. Met genoegen heb ik bovenstaande discussie gevolgd, vervolgens even mijn boekenkast nagelopen en lukraak wat romans opengeslagen. (o.a. Kafka, Tolstoji, Nabokov en Lermontov.) Mijn conclusie: er zijn een geen harde regels voor de interpunctie van een dialoog.

Lid sinds

11 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Mirandala. Angus haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’