Interpunctie in dialogen

Diana, maak je niet druk. Met genoegen heb ik bovenstaande discussie gevolgd, vervolgens even mijn boekenkast nagelopen en lukraak wat romans opengeslagen. (o.a. Kafka, Tolstoji, Nabokov en Lermontov.) Mijn conclusie: er zijn een geen harde regels voor de interpunctie van een dialoog.

Nee, inderdaad, voor Kafka, Tolstoji, Nabokov en Lermontov niet nee. Maar totdat een beginnend schrijver zich met die schrijvers kan meten is het beter dat zij het zichzelf correct aanleren. Als ze tenminste proefgelezen, of zelfs gelezen willen worden.

‘Ik ga iets zeggen.’ ‘Waarom zou je dat doen?’ vraagt Mirandala. Angus haalt zijn schouders op. ‘Nou,’ zegt hij, ‘zomaar!’

Angus :) psjt, ik zou dan toch dat vraagteken weghalen, omdat er al 'vraagt' achter komt. Is dubbelop toch?

Mirandala :nod: Psjt. Ik beheers de kleine lettertjes niet en bewerk de kerntekst enkel.

Incl. regelaanpassing! Die kan (voor mij dan he, Mirandala is geen genootschap) ook allebei en hangt van de context af. Is het einde dialoog zou ik het doen zoals jij hierboven. Maar zegt de tweede spreker nog iets op de volgende regel, dan zou ik 'nou zomaar' achter de schouders houden. Maar wie ben ik, vroeg zij zich wederom af. Geen Kafka.

Volgens mij, of zo doe ik het tenminste, wordt het dubbele aanhalingsteken gebruikt bij citaten uit dialogen en bij gesproken tekst die geen dialoog is, dus zo: Hij dacht aan wat zijn vriend gezegd had. "Pas op," had zijn vriend gezegd. Of: 'Ik zal jullie een verhaal vertellen.' Iedereen was stil. "Er was eens een prinses en zij leefde nog lang en gelukkig," begon ik. 'Een prachtig verhaal!' riep iemand. Misschien zijn hier geen vaste regels voor, maar zo vind ik het het duidelijkst.

Kijk uit met bijzinnen die een functie als lijdend voorwerp hebben: ze kunnen bijten.

1. Wanneer je een gesproken zin begint, doe je dat op een nieuwe regel.

Fout. Hier geldt over het algemeen de Wimbledon-regel: Stel je de dialoog en de voorgaande tekst voor. Hou je focus bij degene die in het verhaal de aandacht heeft. Die staat aan de ene kant van het net op Wimbledon. Moet je je hoofd over het net naar de andere kant van het tennisveld bewegen om de aandacht te verleggen omdat een ander die opeist, dan begin je op een nieuwe regel. Net = nieuwe regel. Ook na iedere game, set en match (een samenhangend, afgerond gedeelte van je verhaal) begin je minimaal op een nieuwe regel. In een dialoog kun je een witregel plaatsen als er opnieuw geserveerd wordt, zodat je de verschillende games van elkaar kunt scheiden (bij een gewone alinea staat de inhoud al bij elkaar en pas je de witregel=nieuwe paragraaf alleen toe bij de volgende set).

2. Ook binnen aanhalingstekens gelden de interpunctieregels. Begin een gesproken zin met een hoofdletter en eindig met een punt, vraag- of uitroepteken, of een komma. Er moet altijd een leesteken staan vóórdat je aanhalingstekens sluit. En let op: leestekens horen binnen de aanhalingstekens, niet erbuiten:

Fout. Of op zijn minst half fout. Je refereert aan de ELDA-regel: eerst leestekens, dan aanhalingstekens. Dat is een zeer veel gebruikte afspraak bij redacties. Het is echter geen taalregel. Andersom (eerst aanhalingstekens, dan leestekens) mag ook; Henk Spaan is een van de aanhangers ervan, Boekscout ook. De ongeschreven afspraak is wel: wees consequent. Kies een van deze "vuistregels" en blijf die toepassen in de hele tekst. De echte taalregel heeft te maken met de functie van hetgeen tussen aanhalingstekens staat, of het een citaat is of een onderdeel van een dialoog. De regels zijn zo ingewikkeld dat de meeste uitgevers het maar bij ELDA laten. Het kan echter voorkomen dat iemand die ervoor heeft gestudeerd de taalregels wel juist gebruikt, maar wordt afgestraft door mensen die in de versimpeling van ELDA zijn getraind.

4. Als je een zin onderbreekt voor een persoonsaanduiding (zoals zegt hij) dan hoeven er geen hoofdletter en nieuwe regel te komen wanneer je weer verder gaat met de gesproken tekst. Maar wel een komma voordat je de gesproken zin weer oppakt.

Fout. Als het eerste deel van de dialoog met een punt eindigt, begint het tweede deel met een hoofdletter. De komma achter "zei hij" mag ook een punt zijn. Sterker, je kunt er van alles tussen zetten. "Nou." Hij keek om zich heen. Was dit alles? Wat een leegte! "Laten we maar gaan."

5. En als ze uitgesproken zijn, dan ga je verder met de tekst op weer een nieuwe regel:

Ook hier geldt de Wimbledon-regel. Opmerking: persoonlijk vind ik een vertelling levendiger worden als de dialoog op een natuurlijke manier in de tekst is opgenomen en niet als een los blok tussen de rest van de tekst staat. Een dialoog wint ook aan vaart als die niet levensecht is: schrap, dik in, beperk het tot het essentiële. Verder is het van belang om te weten dat interpunctie bij de taal hoort en dus ook per taal kan verschillen. Bijvoorbeeld: in Frankrijk zie je in boeken dat het gebruikelijk is een spatie voor een vraagteken te zetten. Het kan voorkomen dat afwijkende interpunctie wordt overgenomen in een vertaling. Zo zie je in vertalingen uit het Frans weleens de chevrons als " aanhalingstekens openen", of een lange streep (m-dash of nog langer). Als het om denken gaat, is in de Nederlandse taal de regel dat wat gedacht wordt niet tussen aanhalingstekens staat. Ik zie daar een vaag gebied als het gaat om synoniemen voor denken, die spreken suggereren. Zoals "zei hij tegen zichzelf", "mijmerde hij". Denken ze of spreken ze hardop? Qua schouders ophalen heeft Mijre gelijk. De pauze die er is, zit al in de punt. Als er geen pauze is kun je schrijven: Hij haalde zijn schouders op en zei In veel gevallen kan het uit de tekst worden gededuceerd wie wat zegt. Bijvoorbeeld het Mirandala/Angus voorbeeld: omdat Mirandala een avatar heeft van een dame, gaan we er vanuit dat met hij dus Angus wordt bedoeld, omdat er in dit stukje tekst niemand anders is op wie het kan slaan. Maar wie gewend is literatuur te lezen, zal er niet vlot doorheen komen, omdat het taaltechnisch niet logisch is dat hij op Angus terugslaat. Strikt taaltechnisch is Mirandala eem "hij" geworden door de zin op de volgende regel te zetten. En er is in de tekst niets dat dat tegenspreekt. Dus Mirandala, sorry kerel. Dubbele of enkele aanhalingstekens is de keuze van de uitgever. Merk op dat we hier vooral de ' zien, terwijl in boeken het vaak een soort komma's zijn die een bepaalde kant op kijken. Persoonlijk vind ik de dubbele aanhalingstekens in een manuscript makkelijker, omdat ze goed opvallen en duidelijk afwijken van de ' in constructies als 's middags en hans' worst. Bij het opsturen van een manuscript pas ik het aan aan de eventuele eisen die de uitgeverij stelt. Dan is het makkelijker de " door ' te vervangen, want de ' door " vervangen levert "s middags een hans" wordt op. "Waarom zou je dat doen?" vraagt Mirandala. 1. De zin tussen aanhalingstekens is een duidelijke vragende zin. Die sluit je dus regelgebonden af met een vraagteken. Het geeft voor de lezer aan dat zijn stem aan het einde van de zin iets omhoog moet. Het is niet voor niets een leesteken. 2. Omdat het duidelijk een vraag is, kun je ook "zegt Mirandala" erachter zetten. Of fluistert, of welke variant je wilt.. Maar vraagt is niet fout.

Diana, ik sluit mij aan bij Thérèse. Er rammelt e.e.a. aan je uitleg. Bovendien wordt het gepresenteerd als DE manier, terwijl er voor sommige zaken die je noemt zeker meerdere goede manieren zijn. Als je iets als mening presenteert is dat prima zo, maar als je het als feit presenteert dan is het wel fijn als je een bron noemt (of linkt). Je noemt geen bron of zelfs geen methode of naam van een regel. In Schli's reactie op jouw regels staan makkelijk te verifiëren namen van regels. Hoewel daar ook links fijn zouden zijn. Besef je dat als je hier iets neerzet als een stelligheid en je hebt 1500 berichten onder je naam staan dat beginnende schrijvers denken: dat is waar.

Ik ben alleen gewend om andere aanhalingstekens te gebruiken. Kijk zo: "Waarom rent hij niet weg?" vroeg hij.

Die heb ik even voor je nageslagen. Je hebt gelijk, ik kom ook nog wel eens dubbele aanhalingstekens (") tegen, maar in alle (Nederlandse) romans die ik zojuist even uit mijn boekenkast hebben getrokken, worden enkele (') gebruikt. Dus dat lijkt me gangbaar in uitgeversland. Maar hun fuctie is - volgens taaladvies.net - precies dezelfde en dat zou betekenen dat je in principe beide mag gebruiken. Volgens mij worden dubbele aanhalingstekens meer gebruikt in officielere teksten. Of in het volgende geval: Piet zei: 'Ik zag Henk wegrennen en hoorde hem schreeuwen: "Aaaaaaaaah"'. Citaten in citaten dus.

Voor zover ik mij herinner en in mijn (oude) Nederlandse schoolboeken kon vinden gebruik je dubbel aanhalingstekens ( " ) alleen bij een letterlijk citaat. Bijvoorbeeld als je een beroemde uitspraak van iemand in een tekst gebruikt. Het voorbeeld van Diana klopt dus ook! Piet zegt iets --enkele aanhalingstekens ( ' )-- en in die zin herhaald hij de woorden van een ander LETTERLIJK (citaat dus) --dubbele aanhalingstekens-- Oh ja, Diana, dit is weer eens een goed idee. Zijn er al veel in die paar dagen dat ik hier ben ;) Zal er zelf ook genoeg aan hebben, waarschijnlijk. scheelt weer nakijken in de boeken. Al dat geblader is leuk, maar niet als ik 1 specifiek onderwerp zoek zonder inhoudsopgave.

Besef je dat als je hier iets neerzet als een stelligheid en je hebt 1500 berichten onder je naam staan dat beginnende schrijvers denken: dat is waar.

"Deze uitspraak zegt meer over beginnende schrijvers dan over iemand die 1500+ posts heeft," zei Leonardo. "Schlim heeft het helemaal goed, maar dat moet niet voor waar worden aangenomen. Interessant is om een gezaghebbende referentie als OnzeTaal en Jan Renkema er op na te kijken. Renkema heeft logische argumenten om de ELDA-regel te verwerpen. Desondanks is dat usance in de uitgeverswereld." Rumoer klonk op uit het forum. "Er zijn geen regels!" en "Regels zijn er om gebroken te worden." Leonardo haalde zijn schouders op. "Leer door je kritisch op te stellen en wees pas tevreden als je het waarom erachter hebt doorgrondt. Gebruik je GAVE." "GAVE?" "Gezond Agrarisch VErstand." "Waarom gebruik jij eigenlijk dubbele aanhalingstekens voor gesproken tekst?" "Dat ben ik zo gewend. Als je het niet mooi vindt, dan doe je toch gewoon zoek-en-vervang?" "Dus jij vindt dat iedereen maar onzinnige dingen mag roepen?" "Natuurlijk niet." Leonardo wreef zich over zijn kin. "Wat ik wil zeggen is dat iedereen een mening mag hebben. Helaas voeren sommigen meningen als onwrikbare feiten op, wat de discussie de kop in kan drukken, maar dat betekent niet dat de lezer alles maar voor zoete koek moet slikken." Eigenlijk gaat deze discussie niet over interpunctie maar over dialooglabels, dacht Leonardo, en hoe je die knoopt aan gesproken tekst. Zal ik iets zeggen over minimaliseren van deze labels? Dat die labels per definitie inbreken in het verhaal en dat daarom afwijkingen van 'zeggen', 'vragen' en 'antwoorden' met terughoudendheid moeten worden gehanteerd? Beter maar van niet, want dan gaat deze draad off-topic en dat verdient Diana niet. Diana, die haar nek heeft uitgestoken. Diana, mijn dappere voorbeeld. Oh, hadden mensen hier maar meer gave.

Dankje Mirandala, Drakenvriend, Leonardo :) Blij dat er wel een beetje nut in wordt gezien. Ja, hier en daar was ik misschien kort door de bocht Schli, maar dat is omdat ik geen post van twee A4'tjes wilde schrijven. Ik heb de regels op een praktische manier proberen in te pakken, zodat mensen die verschrikkelijke beginnersfouten maken, dáár eerst vanaf komen. Ik zal de openingspost wat aanpassen om deze intentie erbij te vermelden, ook in het licht van

Bovendien wordt het gepresenteerd als DE manier

Ik vertrouwde op jullie, om de zaken naderhand even in een stevige discussie te relativeren. En jullie stellen me niet teleur. --- In ander nieuws. Over het vraagteken-in-gedachte-vraagstuk heb ik genootschap onzetaal een vraag gestuurd, omdat ik nergens op internet of elders heb kunnen vinden wat hier de norm dan wel regel is. Wordt vervolgd dus.

Applaus voor Leonardo, ik zat, eerlijk gezegd, al een beetje op een reactie te wachten. Zijn bijval voor Diana is terecht en onderschrijf ik. Diana snijdt een topic aan waar wij allemaal mee te maken hebben. De een beheerst het beter dan de ander. Ik probeer mij hierin te ontwikkelen en merk dat er meerdere meningen zijn. Een topic als dit brengt mij naar SOL, hier leer ik van. De Meden en Perzen bestaan niet meer, dat is niet wat ik zoek in een topic, Dries. Tere kinderzieltjes worden in dit topic niet vertrapt, daar hadden we een ander topic voor. Leonardo geeft als voorbeeld de ELDA regel: uitgevers hanteren die, terwijl het beter kan. Dat is ook zo met het lettertype: het kan veel mooier en toch sturen we alles braaf in met NRT, terwijl we weten dat geen dyslect het straks kan lezen. Soms kan het beter maar is de heersende norm nog niet aan verandering toe. Dat houdt echter de zoektocht naar de juiste interpunctie niet tegen. Diana schrijft hoe het doorgaans gedaan wordt in de NL literatuur. Schlim sabelt het neer en heeft waarschijnlijk gelijk. Is het topic nu waardeloos? Volgens mij niet. Mijn vraag is beantwoord, dacht ik blij. En vele vragen zullen beantwoord worden. Dus laten we ajb de eerste post voor wat ie is en laten we het over interpunctie hebben. 2 vragen blijven mij nu achtervolgen: @ Schlim Wimbledon regel: ik heb van Ginny geleerd (hopelijk heb ik het goed begrepen) dat als iemand iets doet en daarna iets zegt, je dat op dezelfde regel zet: dan begrijpt iedereen dat hij dat zegt en wordt het geen puzzel wie wat zegt. Dus Falco zag een rode, blinkende fiets. 'Daar zou ik wel op willen fietsen,' zei hij. Als zijn vriend Tycho er iets aan toe wil voegen, komt dat op een volgende regel. Witregels zijn hier overbodig. Is dit een juiste interpretatie van de regel? @ Ook voor Schlimm. Je zegt dat iedere nieuwe zin met een hoofdletter begint. Hoe gaat het dan in mijn voorbeeld? Waarom gaat hij niet weg? dacht hij. Of zij jij dan kiezen voor: Waarom gaat hij niet weg, dacht hij, @Diana: hoge bomen vangen veel wind en als niemand zijn kop boven het maaiveld liet afhakken, werd er nooit geoogst. (dit is GAVE pur sang) Dank voor dit topic.

Zelf maak ik ook nog regelmatig fouten waar het interpunctie betreft. En ik zal vast niet de enige of de laatste zijn. Voor mij persoonlijk is dit topic, met Diana's uitleg, erg verhelderend en met de Wimbledon-regel van Schli erbij krijg ik zowaar het gevoel dat ik het misschien nog echt doorheb ook.

Het was niet mijn bedoeling "neer te sabelen". Ik zie wel het nut van de openingspost, zeker voor beginners. De valkuil is echter dat beginnende proeflezers de regels gaan hanteren om gevorderde schrijvers te "verbeteren", terwijl er in de tekst geen fouten staan, maar andere (minder bekende of minder gebruikelijke) regels worden gehanteerd. Ook is het risico dat de schrijver niet verder kijkt naar alternatieven en langzamerhand ook de ingewikkelder regels onder de knie krijgt. Ik gebruik over het algemeen taaladvies.net als bron, naast een aantal boeken: http://taaladvies.net Drakenvriend, over de aanhalingstekens zegt Taaladvies het volgende: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/11/ Je zit er dus naast, omdat je het woord citaat te nauw interpreteert in vergelijking met Taaladvies. Diana, een post van 2 A4tjes is weinig als je de regels echt wilt uitleggen. Ik denk dat beginnende schrijvers (en proeflezers) beter af zijn met een goed boek over de materie. Renkema of een andere autoriteit. Er is geen korte weg naar Mekka, en iedereen moet hem gaan. De een loopt alleen wat sneller dan de ander. Wanneer het niet over Proeflezen op dit forum gaat, zou ik wat betreft de interpunctie niet op mijn strepen gaan staan bij een uitgever, maar de redacteur volgen, tenzij ik zeker weet dat die er naast zit. Bijvoorbeeld: Hu? dacht hij. Ik zou dacht dus zonder hoofdletter schrijven, maar er niet echt moeilijk over doen als de uitgever consequent een hoofdletter wil gebruiken. Hoewel, dat ziet er raar uit. Toch eens opzoeken bij http://taaladvies.net Dat is denk ik wat Leonardo GAVE noemt: als je voelt dat iets niet klopt, of je gaat twijfelen, even kijken wat de echte regels zijn. Daarvoor is wel veel (lees)ervaring nodig. Tenslotte de Wimbledon-regel: die naam heb ik zelf verzonnen. Hij lijkt me beeldend genoeg om te blijven hangen. De regel (alinea's maken) die erachter schuil gaat zijn op diverse plaatsen te vinden. Nienkeas interpretatie klopt. Bij alinea's is het belangrijk de doelgroep te onderkennen. Hoe volwassener het leesniveau van de lezer, des te langer de alinea's kunnen zijn. Ook zijn er verschillen tussen zakelijke teksten en literaire proza, tussen print en online. Daarbij heb ik weinig vertrouwen in http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/497 (te beperkt in het advies, teveel gericht op niet-literaire teksten).

Het was niet mijn bedoeling "neer te sabelen".

Weet ik. Ik apprecieer je post oprecht, Schli.

De valkuil is echter dat beginnende proeflezers de regels gaan hanteren om gevorderde schrijvers te "verbeteren",

Daar heb ik niet zo bij stilgestaan. Ik heb deze thread geopend omdat ik er moe van werd om telkens weer de basisregels uit te typen aan nieuwe leden, individueel. Maar je hebt gelijk, it's coming back to haunt you, linksom of rechtsom. Het valt te hopen dat de gevorderde schrijvers in zo'n geval het geduld hebben om uit te leggen dat er meer nuances aan de regels zijn en dat de beginner dus nog wat verder moet leren. Anderzijds zie ik het als de verantwoordelijkheid van (beginnende) schrijvers zelf om in alles verder te kijken dan hun neus lang is.

Dank je Schlim voor het beantwoorden van al mijn vragen in de topic van een ander. Ik vond de Wimbledon regel zo'n beeldend woord dat ik dacht dat ie echt was. Ik weet ook wel dat je Diana niet wilde neersabelen :ninja: en ook haar mening niet, maar je bent in je gelijk ook altijd zo stellig. Dat is niet verkeerd want ik geloof niet dat iemand je heeft moeten corrigeren in de tijd dat ik hier op het forum rondloop. je #43 was ook erg waardevol. ik heb nog een vraag over interpunctie. scene: er zijn 2 mensen in gesprek en 1 iemand luistert mee maar heeft zijn ogen dicht (in het ziekenhuis) 'Wanneer kan ik hem verhoren?' vroeg de agent. 'Ik weet het niet,' sprak de dokter, 'als hij wakker is. Er is overigens nog iets dat ik u wilde laten zien.' en nu volgt mijn probleem de patient ligt in het bed en hoort het gesprek. Hoe geef ik nu aan wat hij denkt. Er is een heel gesprek gaande tussen agent en dokter en zo af en toe denkt de hp iets. Hoe geef je dit correct weer?

@Nienkea - Ervan uitgaande dat de scène vanuit het gezichtspunt (perspectief) van de patient wordt verteld, kun je de gedachte weergeven als gewone tekst. Hierbij een voorbeeld, ontleend aan "Ingesloten" - http://www.schrijvenonline.org/forum/themaforums/… [Setting: HP ligt in coma in een ziekenhuis en hoort gesprek tussen zijn vrouw en een verpleegster] “Is er niets wat we kunnen doen?” hoor ik Mariëlle vragen. Mijn vrouw? Waarom spreekt ze Duits? Ik wil mijn ogen openen en haar alles uitleggen. “We kunnen alleen maar afwachten,” antwoordt een stem in Zwitsers-Duits die ik niet kan thuisbrengen. Haar stem klinkt warm. Waar ben ik in godsnaam? Ben ik dood? Van binnen schreeuw ik het uit, maar ik kan geen geluid uitbrengen. Het lijkt of iemand een kap over mijn hoofd heeft getrokken. Ik word er stapelmesjogge van. “Hij heeft erg lang onder de sneeuw gelegen.” Ik lig in een Zwitsers ziekenhuis! “Het lijkt wel alsof hij gewoon slaapt. Ik ben zo opgelucht dat hij zelf ademt.” Ze zucht. “Waarom heeft het toch zo lang geduurd voordat ze hem vonden?” “Het ongeluk is pas enkele uren erna bekend geworden. Normaal gesproken is iemand die acht uur onder de sneeuw heeft gelegen dood. Maar hij had een grote luchtzak en dat is zijn redding geworden. Hij was wel erg onderkoeld.” Ik ben dus niet dood. Ik voel iemand zachtjes mijn haar strelen. Het voelt prettig en vertrouwd aan.

Een zeer nuttige openingspost. Ik hou niet van die dubbele aanhalingstekens, omdat ik dat vind afleiden. Helemaal als een dialoog uit korte zinnen bestaat. Citaten zet ik wel tussen dubbele aanhalingstekens. Werkt voor mij goed. De Elda-regel vind ik een waardeloze regel. Maar dat is mijn mening. Ik let ook altijd op aanhalingstekens in de krant. In hetzelfde stuk staat het er de ene keer met dubbele en de andere keer met enkele. Niet consequent. Ook verschilt het per persoon hoe die de aanhalingstekens in zijn artikel gebruikt. Ik ben het met Nienke eens dat als iemand iets doet en zegt dit op dezelfde regel hoort. Een witregel tijdens een dialoog lijkt me heel onlogisch.

thx Leonardo, ik dacht dat het dan niet duidelijk was wie de derde persoon steeds was in de trialoog: ze praten om en om en dan ineens denkt de derde persoon iets. In jouw voorbeeld is het eenduidig omdat de derde persoon de ikfiguur is. Ik lees het bij mezelf nog eens na. Als het niet duidelijk is, komt het niet door de interpunctie, maar door m'n schrijfstijl ... Ik probeer zo consequent mogelijk te zijn en omdat ik het niet tot in de puntjes beheers, kies ik voor de meest gangbare. Mijn figuren citeren niet, dat verbied ik ze. Dus dat probleem ken ik niet.

Vraagtekens in gedachte vragen.

Wat ik niet snap is het volgende: de vraag die wordt gedacht. 'Waarom rent hij niet weg?' vroeg hij. Dit is helder. Waarom rent hij niet weg? dacht hij. Of Waarom rent hij niet weg, dacht hij.

Hartelijk dank voor uw taalvraag. Er zijn twee mogelijkheden: - Waarom rent hij niet weg?, dacht Piet. - Waarom rent hij niet weg? dacht Piet. Er is een lichte voorkeur voor de eerste variant. 'Waarom schreeuwt hij zo?' is een vraag, die bij voorkeur met een vraagteken wordt afgesloten. Dat wordt wat duidelijker als de volgorde wordt omgedraaid. In de zin 'Piet dacht: waarom schreeuwt hij zo?' past een vraagteken beter dan een punt. Omdat in uw zin het vraagteken al een scheiding aangeeft tussen de vraagzin en de vervolgzin 'dacht Piet', is een komma niet meer verplicht. Maar het is wat duidelijker om de komma na het vraagteken wel te plaatsen.

Dus wel een vraagteken, geen aanhalingstekens of hoofdletters. Als je er nou mijn menig over vraagt, dat zou ik zeggen dat ik het niet eens ben met een lichte voorkeur voor de optie met meer leestekens van strikt noodzakelijk - dat vraagteken+komma. Misschien een symptoom van wat Schli zei?

Ook zijn er verschillen tussen zakelijke teksten en literaire proza, tussen print en online. Daarbij heb ik weinig vertrouwen in http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/497 (te beperkt in het advies, teveel gericht op niet-literaire teksten).

Ik heb nog nooit een komma achter een vraagteken of uitroepteken gezet. Ik zie het nut er ook niet van in. Het is toch duidelijk genoeg?

My thought exactly.

Ik herinner me dat iemand hier eens een regel had genoemd dat het tweede leesteken in dat geval weg hoort te vallen. Net als in Piet zei: "Wat zeg je?". Piet dacht: wat denk ik?. Die laatste punt hoort daar ook niet. Maar wel in: Op het bordje stond "V.V.V.".

Ja.

schlimazlnik #36 Ik ben toch echt een meisje :) Je post is erg verhelderend. Dit hele topic trouwens. Ik hoop dat Diana de startpost aanpast met behulp van de aanwijzingen uit de diverse posts en met nog wat goede links erbij van oa. het genootschap wordt dit een heel handig topic om mensen naar te verwijzen of om zelf nog even bij twijfel terug te komen. :thumbsup:

Om Diana daar nou allemaal mee op te zadelen lijkt me ook niet helemaal juist. We kunnen er toch op voortborduren?

'We zijn toch nog maar net begonnen, Tja?' zei hij zij. 'We hebben, hoewel met kundige precisie, amper de interpunctie-opperlaag met onze ontleedmesjes gekrabt. Wij zijn het ons taalgevoel verplicht om door te gaan tot het naadje van de spreekwoordelijke interpunctiekous.' Ze knipoogde.

Done. Maar hier wil ik het toch echt bij laten, mijn hele punt was dat ik wat basale interpunctie kennis kort en bondig wilde overbrengen in de beginpost. Ik laat het afwerken met fijneborduursel verder aan jullie over =)

'We zijn toch nog maar net begonnen, Tja?' zei hij zij. 'We hebben, hoewel met kundige precisie, amper de interpunctie-opperlaag met onze ontleedmesjes gekrabt. [strong]gekrabd[/strong]. Wij zijn het [strong]aan[/strong] ons taalgevoel verplicht om door te gaan tot het naadje van de spreekwoordelijke interpunctiekous.' Ze knipoogde.

Bijna goed. Akelige taal eigenlijk, Nederlands. Als we zelf de regels al nauwelijks kunnen onthouden, hoe moet dan een buitenlandse taalstudent zich dat in godsnaam eigen maken? Kleine bijdrage in deze hele discussie: consequent gebruik van een stijlvorm in combinatie met interpunctie werkt leesbaarheid in de hand. Overigens schuif ik stukken waar geen punten, komma's en teveel of te weinig witregels in gebruikt worden, zonder pardon aan de kant. Onleesbaar. Misschien leuk om te vertellen dat toen ik begon, het gebruikelijk was om dubbele aanhalingstekens te gebruiken om dialoog weer te geven. Officieel heb ik nog op de lagere school (heeeeeel lang geleden) geleerd: dubbele aanhalingstekens (66) beneden om te openen, dubbele aanhalingstekens (99) boven om te sluiten. Op de computer verschoof de locatie van die eerste 66 al snel ook naar boven, simpelweg omdat dubbele aanhalingstekens onder toen nog niet opgenomen waren in de karakterset van een font. Ergens aan het eind van het eerste decennium vertelde mijn redactrice, dat gewijzigde regels in de Nederlandse spelling- en stijlregels dicteerden, dat het voortaan enkele aanhalingstekens moesten worden ((6) en (9)). Ik ben er nog steeds niet helemaal aan gewend. Tja. Taal is een levend iets, zegt men wel. Dan zal dat wel met groei te maken hebben, vermoed ik zo. Less is more... Goed, tot zover mijn eerste bijdrage aan dit forum! Els

Hier is: verplicht zijn - niet als wederkerend werkwoord gebruikt. Wij zijn het ons eergevoel verplicht. Wij verplichten ons aan. Zij verplichten ons tot, enzovoorts. Ik vond daar een link over: http://ans.ruhosting.nl/e-ans/02/02/04/body.html Echter, dit topic gaat over 'interpunctie in dialogen'. Bovenstaande gaat dus off-topic. Wel on-topic: het juist gebruiken van het beletselteken:

Tja. Taal is een levend iets, zegt men wel. Dan zal dat wel met groei te maken hebben, vermoed ik zo. Less is more... Goed, tot zover mijn eerste bijdrage aan dit forum! Els

Bijna goed. http://taaladvies.net/taal/advies/tekst/90/

Hè Mirandala, En ik maar denken dat mijn avatar eng is ... Over de drie puntjes wilde ik het hebben. Ik dacht dat ik het begrepen had, maar helaas. Moet er nu altijd een spatie tussen de zin en ... Volgens mij zie ik het ook zonder spatie in je link. Is er een licht in deze interpunctieduisternis?