hoe kan je info geven zonder infodump?

* titel ingekort *

Dat is (na re-search) het mooiste deel van het schrijven. Je moet met die informatie spelen. Inplaats van het saai voor de lezer te vertellen moet je het verstoppen in handelingen. Dus inplaats van; Jantje schopte tegen de bloempot aan. De bloempot was rood geverft en groot. Er stonden bloemetjes aan de zijkant. Jantje schopte tegen de bloempot aan, een van de bloemetjes liet los en viel op de grond. Het zwarte gat zag er vreemd uit in die zee van rood en blaadjes. Snap je het een beetje?

ja alleen ik wil in de proloog info geven over de wereld anders snap je niets van het verhaal, maar ik wil ook niet dat het op een info dump gaat lijken.

ja alleen ik wil in de proloog info geven over de wereld anders snap je niets van het verhaal

Dit denken veel beginnende fantasy-schrijvers, maar het is pertinent onwaar. Lezers snappen het begin van je verhaal wél, ook als ze nog even niet weten welk koninkrijk geregeerd wordt door welke dynastie en welke woeste volken deze of gene oorlog voeren. De details van je wereld (hoe ziet een dorp eruit, wat doet een staljongen) zijn dingen die de lezer zich één-twee-drie kan voorstellen. Dus begin je verhaal met je hoofdpersoon, laat zien dat hij een staljongen is en laat hem door zijn dorp lopen. Daar heb je nul punt nul achtergrondkennis van je wereld als groter geheel voor nodig. En later, wanneer je hoofdpersoon de wereld intrekt, vertel me dán over de koninkrijken waardoor hij reist. Dat is de opbouw die het beste werkt. Informatie over je wereld in een proloog is welhaast per definitie een schaamteloze infodump en daar is weinig aan te doen, omdat de lezer nog geen verhaal heeft gezien voordat je begint met het vertellen over een wereld.

Ik ben het met Diane eens, als je alleen een proloog wilt schrijven om de wereld te laten zien, zonder dat er een gebeurtenis is die later van belang is, kan je de proloog beter niet schrijven.

Diana Silver is inzake dit onderwerp de ongekroonde koningin op dit forum. Zij heeft eenieder die het weten wil geleerd: beperk je in aanvang tot het hoogst noodzakelijke. Zie de lezer als een ontdekkingsreiziger. Je mag best vragen oproepen of iets voorstellen wat 'gek' lijkt en later wordt ingevuld. Stel bijv dat in jouw wereld water een andere kleur heeft dan normaal. Je kunt iemand beschrijven die net een bad heeft genomen en er dan gelig uitziet. Later blijkt wel waarom. Als lezer parkeer je deze info en denk je in eerste instantie: wat heeft er in dat water gezeten? Maar dat geeft niet; de lezer is geïntrigeerd en wordt aangezet tot verderlezen. Dat is veel spannender dan zeggen: het water had de rare eigenschap dat mensen er na het wassen geel uitzagen. Het heeft ook alles te maken met de "show and tell" regel (vaak verwarrend "show, don't tell" genoemd). Overigens een trucje: stel jezelf de "andersom-vraag". Wat als ik deze info de lezer (nog) NIET vertel? Zou hij het dan niet snappen, en zo ja, is dat erg? (=wat zijn de consequenties van het niet-weten?) Helpt dit een beetje?

Misschien kun je de plaats waar je verhaal zich afspeelt laten zien door de ogen van een buitenlander die zich over van alles en nog wat verbaast. Ik weet wel dat veel mensen de proloog niet lezen, dus een verhaal dat zonder proloog niet te begrijpen is, is misschien niet zo'n goed idee.

Ik weet wel dat veel mensen de proloog niet lezen, dus een verhaal dat zonder proloog niet te begrijpen is, is misschien niet zo'n goed idee.

Echt? Waarop baseer je dat, Hekate? Of is het zelf-projectie? Ik schrijf momenteel zelfs drieregelige prologen in korte verhalen van 1500 woorden...

Ik weet wel dat veel mensen de proloog niet lezen, dus een verhaal dat zonder proloog niet te begrijpen is, is misschien niet zo'n goed idee.

Echt? Waarop baseer je dat, Hekate? Of is het zelf-projectie? Ik schrijf momenteel zelfs drieregelige prologen in korte verhalen van 1500 woorden...

Ik ken meerdere mensen die bij fantasyboeken de proloog overslaan. Dit komt omdat bij veel boeken het of een geschiedenis van de wereld is of een beschrijving van de wereld. Zulke prologen komen, bij mij persoonlijk, over als een schrijver die zegt: mijn wereld is geweldig, fantastisch verzonnen.

Ik herken het... Mooie voorbeelden, stak ik weer wat van op. Laat je niet ontmoedigen, Justus, maar neem de goede tips mee, en dan komen de verhalen die in je hoofd zitten er uiteindelijk wel uit. Het is voor iedereen hard werken! En je hebt nog zoveel tijd om je ermee te amuseren en te leren... (Nu ongeveer mijn schrijfmantra ;) )

Leonardo Pisano: ja het helpt dankje. Hekate: ja het is niet zo slim om zoveel info in de proloog te zetten als mensen hem misschien niet eens lezen. Diana: dat is best wel een goed idee alleen moet ik nog even bedenken wat mijn hp gaat doen in het verhaal. Verdere reacties zijn altijd welkom.

Ik weet wel dat veel mensen de proloog niet lezen, dus een verhaal dat zonder proloog niet te begrijpen is, is misschien niet zo'n goed idee.

Echt? Waarop baseer je dat, Hekate? Of is het zelf-projectie? Ik schrijf momenteel zelfs drieregelige prologen in korte verhalen van 1500 woorden...

Dat heb ik al vaak horen/lezen vertellen door mensen die veel high fantasy lezen. Zelf lees ik de proloog altijd, en als die mij niet aanstaat, lees ik de rest van het boek ook niet. De inleiding (waarin vaak wordt verteld hoe je het bepaalde dingen moet interpreteren) lees ik dan weer pas achteraf.

Ah, ok. Proloog in Fantasy-verhalen... Gelukkig heb ik voor dat genre te weinig fantasie.

Ik had hetzelfde probleem. Uitleg paste niet in mijn verhaal. Geen uitleg zou wellicht onhandig zijn. Mijn oplossing: de proloog. (Sorry, mensen.) Je kán 'm lezen, en als schrijver zou ik dat ook zeker aanraden. Het is geen beschrijving, in mijn geval, maar een passage uit een boek dat in mijn verhaal een belangrijke rol speelt. De hoofdpersonen uit mijn verhaal kennen dat boek dus, zeg maar. (Sterker nog, op een bepaald moment neemt een HP zelfs dát boek uit een boekenkast.) Er staat lang niet alles over de wereld van mijn verhaal in, maar het biedt een klein beetje houvast en achtergrondinfo die de lezer (hopelijk) op prijs stelt. En het is geen droge opsomming van feiten. Ik heb namelijk een bloedhekel aan infodump en met deze oplossing voelde ik me al een verraadster, min of meer, maar tot nu toe heb ik geen proeflezer erover horen klagen. Het verband tussen de proloog en het verhaal is ook overduidelijk. Het is een klein beetje afhankelijk van hoe je verhaal loopt. Voor mij was dit de beste oplossing. De hoeveelheid info die ik geef in die proloog is ook niet gigantisch. Er zijn ook genoeg verhalen waarbij je het op een andere manier kunt oplossen, door de informatie gewoon in de tekst te verweven, stukje bij beetje. Hoe je dat doet? Gandalfgrijs heeft een mooi voorbeeld op proeflezen staan (raadseltjes). (Ik hoop dat je het niet erg vind dat ik dit als voorbeeld gebruik, Gandalfgrijs ;) ) In dat stukje tekst "leer" je als lezer iets over het landschap, over de afstand en hoe mensen afstand uitdrukken en over de wezens die in het gebied leven (menseneters!). En dat in zo'n klein stukje. Dat is en blijft de mooiste oplossing.

maar in sommige boeken die ik gelezen heb staat in de proloog een hele geschiedenis over bepaalde wezens.

ja alleen ik wil in de proloog info geven over de wereld anders snap je niets van het verhaal, maar ik wil ook niet dat het op een info dump gaat lijken.

Hi Justus. Een zeer veel gemaakte fout van schrijvers, is dat zij het inzicht [ lees/leer en denkvermogen en Intelligentie ] van de lezer onderschatten.

maar in sommige boeken die ik gelezen heb staat in de proloog een hele geschiedenis over bepaalde wezens.

Dat kan. Dat zijn de boeken die ik persoonlijk liever oversla... Het is een keuze die je maakt. Maar wil je echt dat iemand eerst een hele uitleg moet lezen, omdat hij anders je verhaal misschien niet kan begrijpen? Dat is waarover je moet nadenken. Althans, "moet" - denk er eens over na ;) Het is niet eenvoudig om infodump te voorkomen. Dat bewijst de enorme hoeveelheid boeken met infodump wel. Wat je kunt doen, is fantasy-boeken zoeken waarin géén infodump zit, en die goed lezen. Harry Potter is een duidelijk voorbeeld. (Geen proloog met lange beschrijving.) Het Oneindige Verhaal doet hetzelfde (maar dat is een ouwetje, ik weet niet of je die kent). Misschien kunnen anderen meer voorbeelden geven van fantasyboeken zónder infodump. En schrijven is ook heel veel leeswerk. Doe je voordeel met de schrijfsels van anderen.

Welke fantasyboeken bedoelt Justus, dat vind ik ook een interessante vraag.

De lord of the rings 1.

Jack Vance geeft ook heel veel achtergronduitleg in zijn boeken. Persoonlijk lees ik dat wel graag, al gaat hij regelmatig wel te ver voor me. Julian May heeft een grote proloog in 'Het veelkleurig Land'. Er zijn ook veel omschrijvingen hoe iemand er uit ziet, zeker in de eerste vier delen van de reeks. 'De Beproeving' van Stephen King heeft een enorme intro, al ben ik niet zeker of je dit echt als een proloog met infodump of gewoon infodump kan aanzien.

Klopt, daar heb je gelijk in. Maar dat is één boek, laaaaaang geleden geschreven. Toen werd er anders geschreven, omdat er ook anders gelezen werd. Lees eens wat recente fantasyboeken. De Feist-reeks is een aanrader bijvoorbeeld.

Jack Vance geeft ook heel veel achtergronduitleg in zijn boeken. Persoonlijk lees ik dat wel graag, al gaat hij regelmatig wel te ver voor me. Julian May heeft een grote proloog in 'Het veelkleurig Land'. Er zijn ook veel omschrijvingen hoe iemand er uit ziet, zeker in de eerste vier delen van de reeks. 'De Beproeving' van Stephen King heeft een enorme intro, al ben ik niet zeker of je dit echt als een proloog met infodump of gewoon infodump kan aanzien.

De Beproeving heeft geen infodump-begin. Let wel op; er zijn twee versies, een verkorte en een versie waarbij het verhaal NIET is ingekort. Ik weet niet op welke van de twee versie je dit baseert, maar de onverkorte versie heeft een heel duidelijke intro die álles met het verhaal te maken heeft. Zonder die intro is er geen verhaal, feitelijk (want zonder dat begin zou het virus niet verspreid worden!)

Hoi Justus , Je hebt net m'n stukje gelezen: ik begin m'n boek met twee jongens die vissen en niet met vertellen dat er een land is waar een meltdown is geweest en dat de leiders spullen komen stelen. Dat merk je gaandeweg. Ik probeer jou die wereld gaandeweg te laten ontdekken. Voordeel is dat jij ook je fantasie moet gebruiken. Soms moet je iets vertellen. Dan kun je iemand laten vragen hoe iets zit. Je kunt ook de alwetende verteller iets laten vertellen. In mijn stukje heb ik ervoor gekozen om mijn hp iets te laten denken. Falco wist dat de vrouwen aan het koken was: en toen vertelde ik een paar dingen over het dorp. Vraag je af, waarom moet ik als lezer alles weten? Mijn volgende opdracht gaat over infodump, dus ik vind dit een heel leuk forum

Ik wil in de proloog wat info over de wereld geven maar ik wil voorkomen dat het een info dump word, wat moet ik doen?

Maak er een conflict van. Bijvoorbeeld: een scene waarin een dorp wordt geplunderd door de troepen van de wrede heerser. De HP probeert zijn kleine zusje te verstoppen, om te voorkomen dat ze als slaaf wordt verkocht. Wat leren we: oorlogsituatie. Wrede heerser. Slavernij bestaat. En we leren de HP kennen als iemand die heldendaden doet. Dat is al een heleboel info over de wereld. Voorkom TEN ALLE TIJDEN gesprekken waarin terloops even 1000 jaar geschiedenis wordt uitgelegd. Dat werkt niet. Een verhaal vertel je door te laten zien. Niet door te laten vertellen.