Ik of zij?

Volgens mij verschilt dat van persoon tot persoon. Ik vind de 'ik' vorm fijner lezen en schrijven, maar voor anderen hoeft dat helemaal niet te gelden. Experimenteer er maar mee, zou ik zeggen.

Dank je wel voor je reactie. Vind het ontzettend lastig, heb het idee dat ik in de ik vorm veel meer in de persoon kan kruipen. Was een nieuw stukje begonnen met een totaal anders verhaal waarin ik de ik vorm meteen gebruik en merk meteen dat het makkelijk is.

zoek op dit forum met de term perspectief of doe de schrijfoefeningen dan leer je de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden.

Dank je wel Zjaan. Ik heb inderdaad even bij de opdrachten zitten kijken.

"Spel fouten moeten en sowieso nog uitgehaalt worden." uitgehaalT ?

Jinan is het de bedoeling dat we elke fout gaan verbeteren? Soms typ je sneller dan je denkt. Nooit last van zeker? Typ op een ipad en dat gaat nog wel eens mis. Maar je ziet de tweede fout niet eens.

Spelfouten moet één woord zijn en er staat "en" ipv "er", dat zie ik idd als tikfouten, maar DT-fouten, krijg ik pukkels van en ik ben vast niet de enige

DT fouten zijn geen typefouten. Dat zijn gewoon fouten die je maakt omdat je het niet weer of omdat je te snel werkt en daarom per ongeluk de t gebruikt in plaats van de d, of andersom. Ik vind persoonlijk de ik vorm makkelijker schrijven en lezen. Je kan meer in het persoon kruipen. Het is bij de ik vorm wel jammer dat je maar 1 gedachte leest en maar 1 kant van het verhaal hebt. Bij hij / zij heb je nog wel een dat je ook weet hoe een ander personage denkt. Maar ik ben voor de ik-vorm, het schrijft lekkerder en ik vind het leuker, maar voor elk persoon is het anders.

Linda, dank je wel voor je antwoord. Ik twijfel heel erg om het te veranderen. Het is inderdaad zo dat jr makkelijk kunt vertellen als je in de ik vorm schrijft. Je kunt dieper op bepaalde dingen ingaan. Je kunt je ook overal druk om maken. Ik typ heel erg snel en ga niet bij alles verbeteren. Krijg jij lekker pukkels als het je zo irriteert. Ik heb er geen last van.

Het is een wijdverbreid misverstand om te denken dat je in de ik-vorm dingen altijd makkelijker kunt vertellen (en ook dat het makkelijker is om zo te schrijven). Deze perspectiefvorm heeft ook nadelen, bijvoorbeeld dat het moeilijker kan zijn om de hp van bepaalde zaken op de hoogte te laten zijn omdat ze er niet bij geweest is. Dat kan allerlei gekunstelde constructies opleveren om aannemelijk te maken dat de ik bepaalde zaken (toevallig) te weten is gekomen/ingefluisterd heeft gekregen/afgeluisterd heeft enz. Daar komt bij dat het is een behoorlijke uitdaging kan zijn om de lezer een interessante denkwereld van de ik voor te schotelen met een goede balans tussen belangrijke denklijnen en de alledaagse beslommeringen. Maar dat staat dus in andere topics over dit onderwerp al uitgebreid beschreven, dus dat had je vast al gelezen, Magnolia (of niet?). Het mij in elk geval een raadsel waarom je met zoveel stelligheid beweert dat je in hij/zij vorm niet dieper op bepaalde dingen kunt ingaan. Naar mijn mening moet je je perspectief aanpassen aan de behoeften binnen het verhaal, niet per se aan je persoonlijke voorkeur of die van een ander. Het verhaal bepaalt het meest geschikte perspectief en om daarin de juiste keuzes te kunnen maken, zul je je erin moeten verdiepen, als je tenminste wilt leren schrijven.

Persoonlijk lees en schrijf ik het liefst in de hij/zij vorm. De ik vorm leest gewoon niet lekker voor mij. Je moet schrijven in het perspectief waarbij jij je het beste voelt. Voor mij is dat dus de hij/zij vorm of, beter gezegd misschien, een wisselend perspectief want ik ken de emoties en gevoelens van al mijn personages.

Zjaan het andere topic heb ik inderdaad doorgelezen. Ben al een tijd opzoek naar de, voor mij, juiste schrijfvorm. Zo stellig beweer ik niet dat het schrijven in de ik-vorm makkelijker is om op het verhaal in te gaan. Dat is mijn gevoel en beleving. Het is voor iedereen persoonlijk en ligt daarbij misschien ook aan het soort verhaal. Ik heb 285 boeken op mijn ipad staan en kijk vaak even naar een stukje hoe een schrijven het verhaal schrijft. Niet om het over te nemen, maar om het juist perspectief te vinden.

Mijn moeder leest zelden 'ik-boeken'. "Dat ben ik niet," zegt ze dan. Ikzelf moest er ook aan wennen, eerlijk gezegd. Jaren geleden ;-) Om het te schrijven maakt inmiddels geen enkel verschil meer. Ik denk er echter nooit van te voren over na. Als ik een verhaal heb geplot en de hoofdpersonen in mijn hoofd tot leven zijn gekomen, verrast de vorm mij soms zodra ik ga typen. De kunst is dan inderdaad om in het perspectief te blijven en geen onmogelijkheden te laten voorvallen. Ik voel me bij een 'ik' niet nauwer betrokken dan bij een 'hij/zij', eerlijk gezegd, noch als schrijver, noch als lezer. Het meest 'mij' was ooit een stukje dat ik over een 'jij' schreef. Alsof ik afstand van mijzelf wilde nemen door mijzelf aan te schrijven. Maar teruglezend is het jij-perspectief heel vreemd. Leuk als oefening, maar ik ben er nog niet goed genoeg in om dat overtuigend voor een lezer te doen. Ieder verhaal vraagt een andere vorm en een andere invalshoek. Pin je niet vast ergens op. Het is zelfs leuk om vanuit het perspectief van een moedervlek een verhaal te schrijven.

Anaïd dat is inderdaad waar dat elk verhaal zijn eigen vorm heeft. Dat is ook wat ik met het soort verhaal bedoelde. Ieder mens is anders.

Laat ik dit topic maar eens omhoog schoppen met mijn vraag :). Zelf ben ik er nog niet uit of ik in de eerste persoon of in de derde persoon zal schrijven (onder andere omdat ik nog niet zoveel geschreven heb en ik dus niet weet wat ik fijner vind, maar daar ga ik wat aan doen onder andere m.b.v. de tips uit dit topic). Wat ik wilde vragen, is het volgende. Mijn uitgangspunt is nu dat de doelgroep waarvoor ik ga schrijven Young Adult gaat worden (ongeveer de leeftijd die ik nu heb, misschien iets jonger, misschien zal dat nog bijgesteld worden). Als ik kijk naar boeken die zijn bedoeld voor deze doelgroep en die redelijk overeenkomen met het genre waarin wil schrijven (Twilight, The Hungergames, House of Night-serie, etc.), valt me op dat deze bijna allemaal vanuit de eerste persoon zijn geschreven. Zou daar een reden voor zijn? Past het beter bij dat soort verhalen, of trekt dit meer lezers, bijvoorbeeld. Of zouden de auteurs het toevallig gewoon allemaal fijner vinden om in de ik-vorm te schrijven? Ik ben benieuwd wat jullie daarvan vinden.

Zelf schrijf ik in de ik en in de hij/zijj. Grappig vind ik dat, als ik een stukje post in proeflezen, er soms reacties op een in de ik-vorm geschreven worden alsof de 'ik' in het verhaal ook de echte 'ik' is. (jij doet dit, jij zegt dat) vraag me dan ook wel af of dat voor de lezer van een boek ook zo over komt, alsof de schrijver echt zijn persoonlijke belevenissen schrijft. Dat iets in de eerste persoon geschreven is, houdt natuurlijk niet automatisch in dat de schrijver de ik is maar blijkbaar is dat voor sommige lezers het idee.

Het is wel aannemelijk dat als je schrijft 'ik loop naar de kast', dat het de verteller is die op dat moment naar de kast loopt... Ik snal je vraag niet helemaal Mirandala. Daarnaast valt het me op dat iedereen het heeft over of het 'fijner' is om ik of hij/zij te schrijven. Maar daar gaat het helemaal niet om. Waar het om gaat is her perspectief te kiezen dat voor jouw verhaal het beste effect heeft. Vertel je een heel persoonlijk geschiedenis, dan is het ik-perspectief misschien het beste, terwijl voor een avonturenverhaal het hij/zij-perspectief meer mogelijkheden biedt. Of je het als schrijver al of niet fijn vindt, is slechts een kwestie van oefening. Denk ik, tenminste ;)

Hoi Diana, De snaai is dat 'de' proeflezer soms reageert op een verhaal geschreven in de eerste persoon met inhoudelijke kritiek. Dus dat wat de hp in het verhaal doet of zegt. Ik heb ooit eens een stukje gelezen over de allereerste toneel voorstellingen. Tijdens die voorstellingen werd de antagonist aangevallen door het publiek. Zij konden de slechterik niet zien als een acteur, maar zagen hem echt als de slechterik. Je zei het zelf al:

Vertel je een heel persoonlijk geschiedenis, dan is het ik-perspectief misschien het beste, terwijl voor een avonturenverhaal het hij/zij-perspectief meer mogelijkheden biedt.

Ik ben het met je eens dat voor een autobiografisch verhaal de eerste persoon de beste keuze lijkt. Maar ik vind niet dat andersom dan een (avonturen)verhaal beter in de derde persoon geschreven hoeft te zijn. Waarom zou dat niet in de eerste persoon kunnen? Een thriller bijvoorbeeld, verteld door de moordenaar in de eerste persoon? Of een mix, met meerdere hps in de eerste persoon. Of een raamvertelling voor een biografisch verhaal. Uitproberen inderdaad, niet alleen welke persoonsvorm Jou als schrijver het beste bevalt, maar ook: in welke vorm je hp van dat moment het beste uitkomt. Soms kiezen ze zelf tenslotte ook al wat ze in het verhaal overkomt : - )

Mijn moeder leest zelden 'ik-boeken'. "Dat ben ik niet," zegt ze dan.

Ik ben het helemaal met je moeder eens. Zo denk ik er ook over. Neemt niet weg dat iedereen moet schrijven in het perspectief waarbij hij/zij zich het beste voelt.

Maar ik vind niet dat andersom dan een (avonturen)verhaal beter in de derde persoon geschreven hoeft te zijn. Waarom zou dat niet in de eerste persoon kunnen?

Je hebt zeker gelijk, ik noemde dit slechts bij wijze van voorbeeld. Mijn punt zijnde dat de beste keuze voor perspectief per verhaal verschilt :)

Ja het perspectief wisselt bij mij inderdaad in per verhaal. Ik merk dat een verhaal voor een schrijfwedstrijd al snel in de derde persoon gaat, misschien omdat het thema niet door mijzelf gekozen is. Alsof ik automatisch afstand schep.

Ik moet zeggen dat ik nog nooit een verhaal in iets anders dan derde persoons-perspectief geschreven heb ^.^ Misschien moet ik maar eens wat oefeningen doen om van die tik af te komen

Nou als je dan een fragment proeflezen post zou ik het leuk vinden om het te lezen :- )

De vraag die ik een paar dagen geleden in dit topic stelde, was:

Mijn uitgangspunt is nu dat de doelgroep waarvoor ik ga schrijven Young Adult gaat worden. Als ik kijk naar boeken die zijn bedoeld voor deze doelgroep en die redelijk overeenkomen met het genre waarin wil schrijven (Twilight, The Hungergames, House of Night-serie, etc.), valt me op dat deze bijna allemaal vanuit de eerste persoon zijn geschreven. Zou daar een reden voor zijn? Past het beter bij dat soort verhalen, of trekt dit meer lezers, bijvoorbeeld.

Waar het om gaat is her perspectief te kiezen dat voor jouw verhaal het beste effect heeft.

Kan ik hieruit concluderen dat de eerste persoon inderdaad beter werkt inhet genre dat ik hierboven heb genoemd? Dat de auteurs van de bovengenoemde boeken de keuze om in de eerste persoon te schrijven hebben gemaakt omdat het beter werkt in hun verhalen?

Nee. Zo makkelijk is de vraag niet te beantwoorden. De keuze van perspectief hangt niet slechts af van genre, maar ook van jouw specifieke plot. Gaat het hele verhaal bijvoorbeeld maar over één personage? Bedenk: kun je alles wat je de lezer wil vertellen wel kwijt vanuit één en dezelfde persoon, of wil je jouw verhaal misschien van verschillende kanten belichten (in welk geval het ik-perspectief dus geen uitkomst zou bieden). Draait jouw verhaal heel erg om de emoties van de hoofdpersoon en zijn diens gevoelens een primaire drijfveer voor de gebeurtenissen in het verhaal, dan is ik-persoon heel geschikt. Misschien kun je voor jezelf een lijstje opstellen met de belangrijkste gebeurtenissen in jouw plot, en bedenk bij elke gebeurtenis dan hoe je die het meest aangrijpend en duidelijk naar voren kunt brengen. Daarnaast is het niet zo dat het merendeel van de young adult fantasy verhalen in het ik-perspectief geschreven zijn. Denk aan Raymond Feist, Karen Miller, Adrian Stone en vele vele anderen. Een aantal zeer recente best sellers zijn inderdaad wel in het ik-perspectief geschreven, maar ik zou hoogstens spreken van een trend, niet van een regel. Daarom zou ik hier niet al teveel waarde aan hechten, maar dat ben ik :)

@Diana Silver: Dat is waar, over die dingen had ik niet nagedacht. Bedankt voor je uitleg, daar heb ik wat aan :).

Misschien kun je voor jezelf een lijstje opstellen met de belangrijkste gebeurtenissen in jouw plot, en bedenk bij elke gebeurtenis dan hoe je die het meest aangrijpend en duidelijk naar voren kunt brengen.

Dat is een handige tip, dankje!

Ik haak hier even op aan omdat ik een vraag heb over mijn nieuwste MS. Ik wil dit graag in de ik-persoon zetten omdat ik voor mijn gevoel dan veel dieper in kan gaan, maar ik wil het graag uit twee personen schrijven. 'Kan' dit dan gewoon? Ik was zelf van plan om dan, elke keer als het perspectief wisselt, het hoofdstuk te verwisselen en evt. ook nog de naam erbij te zetten. Wat denken jullie?

Een meervoudig ik-perspectief kan wel, maar meer nog dan bij een meervoudig personaal perspectief zullen beide personages heel duidelijk een eigen 'stem' en stijl moeten hebben, zodat de lezer niet alleen maar rationeel weet welke 'ik' aan het woord is door het noemen van de naam bij de wisseling, maar het personage als het ware uit elke zin naar boven komt drijven. Er is volgens mij maar één situatie waarin een meervoudig ik-perspectief onwenselijk is en dat is al beide personages elkaar in het verhaal ontmoeten. In dat geval moet je kiezen, want twee 'ikken' in dezelfde tekst zou ik de lezer niet willen aandoen. De methode om je verhaal in het ik-perspectief om te zetten om dieper in het gevoel te duiken, kan heel goed werken. Ik gebruik deze zelf ook wel eens. Je kunt eventueel het ik-perspectief na het schrijven van de ruwe versie weer omzetten in een personaal perspectief, meestal blijft die diepere laag dan voldoende behouden.

Er is volgens mij maar één situatie waarin een meervoudig ik-perspectief onwenselijk is en dat is al beide personages elkaar in het verhaal ontmoeten. In dat geval moet je kiezen, want twee 'ikken' in dezelfde tekst zou ik de lezer niet willen aandoen.

Dat hoeft per definitie toch helemaal geen probleem te zijn? Je moet dan wel zorgen dat er twee verschillende personages zijn die elk hun verhaal vertellen en dat je duidelijk maakt wie er op een bepaald moment aan het woord is (namen boven hoofdstukken, ander lettertype). Als ze elkaar ontmoeten kan dat gewoon uit óf het ene, óf het andere personage worden gezien. Mijn tweede thriller Tweestrijd is geschreven vanuit twee ik-perspectieven en ik heb over die keus tot nu toe nog geen opmerkingen van lezers gekregen. De verhaallijn loopt ook gewoon vloeiend in elkaar over.

Die stijlwisseling is een goede tip, had daar nog niet zo duidelijk over nagedacht. Hun karakter is natuurlijk wel verschillend, maar dan moet ook hoe ze het vertellen natuurlijk anders zijn. Ik zal er nog eens over nadenken, want ik weet niet of ik in mijn eentje zoiets heel duidelijk neer kan zetten. Misschien een co-schrijver vragen :) Is er een topic over co-schrijven en de ervaringen daarmee?