Harde toon uitgevers noodzakelijk?

Studentjes zonder levenservaring, die niets hebben meegemaakt, op school zijn gebrainwasht door vastomlijnde theoretische modellen, vol zijn gegooid met kekke literaire woordjes. Hoppa, nog meer grachtengordel-literatuur en een elitair gesloten kringetje dat nog nooit iets heeft toegevoegd aan de literatuur.

Ook een autodidact zal zichzelf moeten verheffen tot een taalniveau dat voor een uitgever acceptabel is. Anders wordt ook dat werk ongelezen op de composthoop gegooid. En je kunt niet met iets spelen dat je nog niet onder de knie hebt. Rare gymnasiasten ken jij, trouwens. Die harde taal, ik zie er wel iets in. In de zin van "breek me de bek niet open". Zo'n uitgever, stel ik me voor, kan behoorlijk gefrustreerd raken door alle bagger die hij binnenkrijgt. Als je er dan om gaat vragen (in zo'n clip) krijg je de hele beerput over je heen. Dat is in andere vakken ook niet anders: een goede journalist die een smeuïg verhaal wil kan dat soort uitspraken overal lospeuteren. Ik heb op een andere site afwijzingsbrieven door zitten lezen: meestal staat er gewoon "afgewezen", zonder uitleg waarom. Er schijnen schrijvers te zijn die een "booby trap" in hun manuscript plaatsen: ze vragen het ms terug en als de "booby trap" nog intact is, heeft de uitgever het niet eens opengeslagen - wat regelmatig schijnt te gebeuren. En opgeteld: misschien mag je blij zijn met zo'n beleefde afwijzingsbrief, en niet eentje die uitputtend opsomt wat er allemaal al niet deugt aan je synopsis.

Studentjes zonder levenservaring, die niets hebben meegemaakt, op school zijn gebrainwasht door vastomlijnde theoretische modellen, vol zijn gegooid met kekke literaire woordjes. Hoppa, nog meer grachtengordel-literatuur en een elitair gesloten kringetje dat nog nooit iets heeft toegevoegd aan de literatuur.

Waarop is dit beeld van gymnasiasten gebaseerd? Ik heb net mijn vierde jaar op het gymnasium afgerond en ik mag hopen dat ik gelijk heb als ik zeg dat de schoolgenoten die ik ken niet hierop lijken.

Ach, ik heb jarenlang tussen studentjes vertoefd. Ik heb er nog nooit iets van geleerd. Ik heb alleen van mensen geleerd die tegen de stroom in hebben geroeid, mensen die hun leven vanuit scratch hebben opgebouwd, die de klappen van de levenszweep hebben gekend, die zichzelf iets hebben aangeleerd, mensen die geen diploma nodig hebben om iets of iemand te zijn. Mensen met keiharde levenservaring en mensenkennis, dingen die je niet tussen vier muren leert en die je niet van een bebaarde professor met geitenwollen-sokken en bruine sandalen krijgt aangeboden, en die geen cv met een 8 voor Latijn nodig hebben om te bewijzen dat ze een TOPschrijver zijn. Als deze mensen ook nog eens een aangeboren creativiteit hebben en kunnen schrijven, dan lees ik hun manuscripten graag. Maar van Joost-Zwagerman look-a-likes met de bijbehorende kekke literaire zinnen moet ik niets hebben.

Ach, ik heb jarenlang tussen studentjes vertoefd. Ik heb er nog nooit iets van geleerd. Ik heb alleen van mensen geleerd die tegen de stroom in hebben geroeid, mensen die hun leven vanuit scratch hebben opgebouwd, die de klappen van de levenszweep hebben gekend, die zichzelf iets hebben aangeleerd, mensen die geen diploma nodig hebben om iets of iemand te zijn. Mensen met keiharde levenservaring en mensenkennis, dingen die je niet tussen vier muren leert en die je niet van een bebaarde professor met geitenwollen-sokken en bruine sandalen krijgt aangeboden, en die geen cv met een 8 voor Latijn nodig hebben om te bewijzen dat ze een TOPschrijver zijn. Als deze mensen ook nog eens een aangeboren creativiteit hebben en kunnen schrijven, dan lees ik hun manuscripten graag. Maar van Joost-Zwagerman look-a-likes met de bijbehorende kekke literaire zinnen moet ik niets hebben.

Tja, misschien zijn de tijden veranderd. Op mijn school lijkt het erop dat de meeste leerlingen niet zelf voor het gymnasium hebben gekozen (hun ouders wilden het) en Latijn en Grieks zijn de meest gehate vakken. Het derde en vierde jaar waren allebei een slachting; veel leerlingen gingen van school om naar het atheneum te gaan en er bleven ook flink wat zitten.

Niet de keurige student die overal een 8 of hoger op haalt. Neuh, dat soort mensen komen op goede managersposities terecht, of leveren hooguit een bijdrage aan de literaire middelmaat die er nu in de schappen ligt. Dat zijn niet de echte rauwe pure schrijvers.

Niet de keurige student die overal een 8 of hoger op haalt. Neuh, dat soort mensen komen op goede managersposities terecht, of leveren hooguit een bijdrage aan de literaire middelmaat die er nu in de schappen ligt. Dat zijn niet de echte rauwe pure schrijvers.

Dan ziet het er slecht voor me uit. Maar ja, ik ga het schrijven niet opgeven omdat ik toevallig goede cijfers haal op school en ik ga ook niet blijven zitten omdat ik wil schrijven. Ik zie wel wat ervan komt.

Nee, hopelijk ga je het schrijven niet opgeven omdat je je niets hebt aangetrokken van wat ik uitkraam en gewoon je eigen dwarse gang bent gegaan.

Het is heel simpel: CV, een 5 of een 8 voor nederlanders, geslacht, etc, het maakt helemaal niks uit. Het gaat om het manuscript! En niet om wie het heeft geschreven. Je kunt niet selecteren op de persoon. De uitgever moet selecteren op het manuscript.

Ik snap dit niet helemaal. Wil je dit uitleggen?

Als je kijkt naar de redenen waarom manuscripten worden afgewezen door uitgevers, dan scoort "onvoldoende beheersing van de taal" heel erg hoog. Als er drie fouten per zin op de eerste bladzijde staan, dan denk ik niet dat een uitgever gaat kijken of het verhaal nog wat wordt. Ik heb het dan over basale zaken als interpunctie, grammatica en spelling die iemand al aan het einde van de basisschool onder de knie had moeten hebben (althans, in mijn tijd). Daar komen dan nog dingen bij als schrijfstijl en narratieve vaardigheden. Bij mijn weten wordt dat op de middelbare school onderwezen. Weliswaar op een basaal niveau, maar toch. En dan nog hapert het daaraan in veel teksten. Dat mensen hun taal onvoldoende beheersen om een redelijk leesbare tekst af te leveren vind ik bijzonder slecht van het onderwijs in Nederland. Nu zal een gemiddelde loodgieter daar niet van wakker liggen, maar van een schrijver mag je toch op zijn minst enig niveau verwachten. Taal is waarmee je het moet doen als schrijver. Je wordt immers ook geen kennelhouder als je niet met honden om kunt gaan. Dus, ja, ik ben er wel voor dat mensen die bij een uitgever gaan solliciteren als schrijver een CV overleggen met hun diploma's en certificaten waaruit blijkt dat ze voldoende kwaliteiten hebben als schrijver. En dan kun je wel lyrisch zijn over het lezen van manuscripten, maar ik heb een donkerbruin vermoeden dat veel manuscripten niet eens worden gelezen en dat ze al op basis van de begeleidende brief en de synopsis worden afgewezen. Als je je einddiploma met een 5 voor Nederlands hebt gehaald en niet aantoonbaar iets op literair gebied hebt gepresteerd (schrijfcursussen bij bekende instituten, inschakelen manuscriptverbeteraar), dan zou ik, als ik een drukbezette uitgever was, ook niet de moeite nemen het manuscript te openen. De insteek van een schrijver is vaak "de taal maakt niet uit, want het onderwerp is zo interessant dat dit wel uitgegeven moet worden!" Daarmee maken schrijvers zichzelf belangrijker dan ze zijn. Volgens mij scoorde "oninteressant onderwerp" ook erg hoog bij afwijzingsredenen. Sneu voor alle verlichten, zieken en getraumatiseerden die hun verhaal kwijt willen aan lotgenoten, maar daar zijn (literaire) uitgevers niet voor. Ik wil niet beweren dat iedereen die een voldoende voor Nederlands had een publicabel manuscript kan schrijven, maar de kans op afwijzing wordt wel kleiner als je een beetje benul van taal hebt. We moeten eens af van die kneusjescultuur waarin iedereen denkt recht te hebben op publicatie en succes, al kunnen ze niets. De X-factor en zo illustreren dat heel duidelijk. Beheers je je stem niet? Dan wordt je afgemaakt, hoe leuk het liedje inhoudelijk ook is. Wil je een verhaal schrijven en laten publiceren? Zorg dan eerst maar dat je je primaire instrument, de taal, tot op zeker niveau onder de knie hebt.

En over het algemeen denk ik dat je wel kunt zeggen dat mensen die rijlessen hebben gevolgd een grotere kans van slagen hebben bij het examen. Dat mensen die medicijnen hebben gestudeerd vaardiger zijn in het verwijderen van een blinde darm

Niet de keurige student die overal een 8 of hoger op haalt. Neuh, dat soort mensen komen op goede managersposities terecht, of leveren hooguit een bijdrage aan de literaire middelmaat die er nu in de schappen ligt. Dat zijn niet de echte rauwe pure schrijvers.

Dan ziet het er slecht voor me uit. Maar ja, ik ga het schrijven niet opgeven omdat ik toevallig goede cijfers haal op school en ik ga ook niet blijven zitten omdat ik wil schrijven. Ik zie wel wat ervan komt.

Trouwens: wie zegt dat uitgevers per definitie geïrriteerd raken van de slushpile? Het zijn goudzoekers. Het vinden van een goudkorreltje tussen al het modder lijkt me des te bevredigender wanneer er zoveel modder is, dan wanneer er veel goudkorreltjes zijn. Het lijkt me de charme van het uitgeverswerk. Maar nee hoor, er moet een betonnen muur met prikkeldraad gebouwd worden, met metaalscanners aan de poort, zodat alleen de literaire koorknaapjes met een keurig rapport het RECHT hebben om een ms op te sturen. Niet alleen is dit volslagen waanzinnig, maar ook nog eens een oplossing die een volkomen averechts effect heeft. Ik zou zelfs willen stellen dat JUIST de keurige student de toegang ontzegd moet worden (ik meen dit natuurlijk niet, het gaat even om het idee). Daarnaast: het is een volkomen verkeerd idee te denken dat het schrijven van een boek een pure schrijfbezigheid is, zoals het schrijven van een column of het schrijven van een trouwkaart of folder, of het volgen van grammatica-en spellingsregels zoals je die op school hebt geleerd. Nee, het schrijven van een boek is veel meer dan dat. Het gaat om high-level verbindingen maken tussen woorden, zinnen, hoofdstukken, plots en verhaallijnen. Daar komt de ware meester in bovendrijven, het creatieve genie. Ik zou zelfs in extreme wijze durven zeggen dat het schrijven van een boek niets met schrijven te maken heeft.

Trouwens: wie zegt dat uitgevers per definitie geïrriteerd raken van de slushpile? Het zijn goudzoekers. Het vinden van een goudkorreltje tussen al het modder lijkt me des te bevredigender wanneer er zoveel modder is, dan wanneer er veel goudkorreltjes zijn. Het lijkt me de charme van het uitgeverswerk. Maar nee hoor, er moet een betonnen muur met prikkeldraad gebouwd worden, met metaalscanners aan de poort, zodat alleen de literaire koorknaapjes met een keurig rapport het RECHT hebben om een ms op te sturen. Niet alleen is dit volslagen waanzinnig, maar ook nog eens een oplossing die een volkomen averechts effect heeft. Ik zou zelfs willen stellen dat JUIST de keurige student de toegang ontzegd moet worden (ik meen dit natuurlijk niet, het gaat even om het idee). Daarnaast: het is een volkomen verkeerd idee te denken dat het schrijven van een boek een pure schrijfbezigheid is, zoals het schrijven van een column of het schrijven van een trouwkaart of folder, of het volgen van grammatica-en spellingsregels zoals je die op school hebt geleerd. Nee, het schrijven van een boek is veel meer dan dat. Het gaat om high-level verbindingen maken tussen woorden, zinnen, hoofdstukken, plots en verhaallijnen. Daar komt de ware meester in bovendrijven, het creatieve genie. Ik zou zelfs in extreme wijze durven zeggen dat het schrijven van een boek niets met schrijven te maken heeft.

Erm... Even hoor... Denk jij dat het schrijven van een column vergelijkbaar is met een trouw kaart of brochure? Columns schrijven is een vak apart hoor... Verder ben ik het wel met je verontwaardiging eens. Maar niet met je laatste zin. Een boek schrijven is voor een heel groot deel ambacht. En dat betekent je techniek oefenen. Door columns schrijven bijvoorbeeld :-)

Trouwens: wie zegt dat uitgevers per definitie geïrriteerd raken van de slushpile? Het zijn goudzoekers. Het vinden van een goudkorreltje tussen al het modder lijkt me des te bevredigender wanneer er zoveel modder is, dan wanneer er veel goudkorreltjes zijn. Het lijkt me de charme van het uitgeverswerk. Maar nee hoor, er moet een betonnen muur met prikkeldraad gebouwd worden, met metaalscanners aan de poort, zodat alleen de literaire koorknaapjes met een keurig rapport het RECHT hebben om een ms op te sturen. Niet alleen is dit volslagen waanzinnig, maar ook nog eens een oplossing die een volkomen averechts effect heeft. Ik zou zelfs willen stellen dat JUIST de keurige student de toegang ontzegd moet worden (ik meen dit natuurlijk niet, het gaat even om het idee). Daarnaast: het is een volkomen verkeerd idee te denken dat het schrijven van een boek een pure schrijfbezigheid is, zoals het schrijven van een column of het schrijven van een trouwkaart of folder, of het volgen van grammatica-en spellingsregels zoals je die op school hebt geleerd. Nee, het schrijven van een boek is veel meer dan dat. Het gaat om high-level verbindingen maken tussen woorden, zinnen, hoofdstukken, plots en verhaallijnen. Daar komt de ware meester in bovendrijven, het creatieve genie. Ik zou zelfs in extreme wijze durven zeggen dat het schrijven van een boek niets met schrijven te maken heeft.

Erm... Even hoor... Denk jij dat het schrijven van een column vergelijkbaar is met een trouw kaart of brochure? Columns schrijven is een vak apart hoor... Verder ben ik het wel met je verontwaardiging eens. Maar niet met je laatste zin. Een boek schrijven is voor een heel groot deel ambacht. En dat betekent je techniek oefenen. Door columns schrijven bijvoorbeeld :-)

Heb je gelijk in. Het is een vak apart. Maar in niets te vergelijken met het schrijven van een boek. Een boek schrijven is 20x zo moeilijk. Een column gooi ik er zo uit, ik kan er bij wijze van spreken 20 per dag maken, waarin ik zonder uitzondering de aandacht van de lezer te pakken krijg. Het schrijven van een (goed) boek daarentegen...is een vreselijk martelende bezigheid. Het is meer dan een bezigheid zelfs. Als je de grammatica, taal, en spelling onder de knie hebt, dan kun je hooguit schrijven. Dan kun je aan het werk als journalist, of in de administratie of whatever. Maar kunnen schrijven is verre van genoeg om een boek te kunnen schrijven of jezelf een goede schrijver te kunnen noemen. Dat heeft eigenlijk niets met schrijven in de klassieke zin te maken. Je hebt het over ambacht. Dat klopt. Dan gaat het over de techniek, en dat is zeer zeer veel oefenen (columns kunnen daarvoor een opstap zijn). Maar ik heb het over meer dan de basistechniek (spelling, grammatica, zinsconstructie etc.). Ik heb het over de techniek van het schrijven van een boek. op macro-niveau: uitdieping van personages, verhaallijnen verbinden, thema's incorporeren, plots sluitend maken etc. en op micro-niveau: ritme van de zin, vloeiendheid ervan etc., en mijn stokpaardje: voldoende emotionele lading erin.

Ik zeg ook niet dat een column en een roman even moeilijk zijn. En bij het schrijven van mijn eerste boek schrok ik ervan dat de schaal van de onderneming zo veel groter was dan zelfs mijn langste journalistieke artikelen.

Grotendeels ben ik het dus ook met je eens, maar al die dingen die jij opnoemt vind ik bij het ambacht horen. Een plot uitwerken, personages bedenken, het ritme van de zinnen: daar is niets mystieks aan. Dat is allemaal tot op zekere hoogte te leren. Wat echter de ene schrijver boven een ander plaatst is zijn persoonlijke kijk op de dingen. Stijl, humor, timing. Dat is lastiger te onderwijzen denk ik.

En back on topic: het feit dat mensen door veel te schrijven en te oefenen een goed schrijver kunnen worden, maakt een schifting op basis van diploma's ridicuul. Het enige probleem dat ik zie (en ik weet niet zo goed of dat wel echt een probleem is) is dat heel veel mensen denken te kunnen schrijven maar niet bereid zijn daar hard voor te werken, daaronder valt: een slecht boek in de la leggen en een betere schrijven. Maarja, er zijn ook heel veel slechte schilders, slechte zangers en slechte acteurs. En zonder al die schrijvers met zelfoverschatting zouden al die PODs ook maar failliet gaan. En dat is vast slecht voor de economie :-)

Het is heel simpel: CV, een 5 of een 8 voor nederlanders, geslacht, etc, het maakt helemaal niks uit. Het gaat om het manuscript! En niet om wie het heeft geschreven. Je kunt niet selecteren op de persoon. De uitgever moet selecteren op het manuscript.

Het is heel simpel: CV, een 5 of een 8 voor nederlanders, geslacht, etc, het maakt helemaal niks uit. Het gaat om het manuscript! En niet om wie het heeft geschreven. Je kunt niet selecteren op de persoon. De uitgever moet selecteren op het manuscript.

Ja, dat zou ie moeten doen. Maar dat doet ie niet, want er komt teveel bagger binnen. Dan gaat ie selecteren op taalbeheersing (veel fouten -in de begeleidende brief alleen al- is een afwijzing), of wie je bent (bekende Nederlanders verkopen goed). Nee, een cijfer zegt niet alles, maar ik zou voor een "schrijfbewijs" zijn dat je voor een paar tientjes zou kunnen halen: bewijs maar dat je Nederlands goed genoeg is. Zo niet, dan kun je daarin altijd nog cursussen volgen. Het is jammer dat dit op scholen onvoldoende wordt onderwezen. Gevolg: minder bagger bij de uitgevers (en al die andere mensen die je teksten moeten lezen), minder narrige uitgevers, prettiger samenwerking in de verkennende fase.

De enige reden die ik kan verzinnen is dat je denkt dat uitgeven een kwestie is van kansberekening: "als er minder manuscripten liggen bij de uitgever heb ik meer kans om uitgegeven te worden