De luie schrijver

Het schijnt te helpen als je jezelf hardop voorleest wat je geschreven hebt. En daar waar het stokt moet wat veranderen... Net een spreekbeurt. Of een lezing. Deze remedie kent iedereen natuurlijk. Maar het helpt dus wel.

Wat ook helpt is het hele verhaal in een totaal andere lettertype plaatsen. Je oog went aan bepaalde fouten en pas in een andere vorm vallen ze weer makkelijker op. Verder heb ik van (alleen) deze luiheid niet zo'n last; ik vind herschrijven rustgevend, dus veel advies te geven heb ik niet. Het hele ms een maand in de la, dat kan schelen. En wat Mara zegt: Hardop lezen helpt enorm.

maar hoe je ook leest en kijkt en je best doet, er blijven altijd rare foutjes in staan............

Ik zou dit geen luiheid willen noemen, dit hoort gewoon bij schrijven. Want dit is waar:

maar hoe je ook leest en kijkt en je best doet, er blijven altijd rare foutjes in staan............

Wat ik wel lui vind is: platgetreden vergelijkingen, clichés, etc. Gewoon schrijver die hun best niet (meer) doen om een goed verhaal te schrijven. Kom je vooral tegen bij goedverkopende auteurs.

Na het een tijdje weggelegd te hebben, kan ik het wel weer opbrengen om er met frisse moed naar te kijken. Ik haal er wel weer energie uit als het dan daadwerkelijk beter wordt. Als je nog niet weet of het ook uitgegeven wordt, kan ik me voorstellen dat de zin je wel vergaat om er keer op keer kritisch naar te kijken ('het moet nu maar goed zijn').

Ik betrap me er zelf ook wel op. Een stukje waar ik eigenlijk niet helemaal tevreden over ben, maar dan denken: Mwaaa, 't is wel goed zo. Uiteindelijk blijft het dan toch wel in het achterhoofd aanwezig, maar moet me er dan echt toe zetten om zo'n stukje aan te pakken.

Platgetreden paden, de laatste foutjes de laatste foutjes laten, een stukje net niet opnieuw uitwerken ... "Ik schreef het in 1 keer op en ik hoefde niets te herren!' Is dat lui? Of komt dat voor, in een keer goed?

In een keer goed vind ik knap. Ik vind herlezen een ramp. De tweede keer nog rampzaliger. Tenslotte ken ik het verhaal al. Wel denk ik over bepaalde scènes na of ik die wel of niet moet veranderen. Het punt is dat als je in het begin iets verandert, je het hele ms weer door moet lopen.

Platgetreden paden, de laatste foutjes de laatste foutjes laten, een stukje net niet opnieuw uitwerken ... "Ik schreef het in 1 keer op en ik hoefde niets te herren!' Is dat lui? Of komt dat voor, in een keer goed?

Lijkt me erg onwaarschijnlijk. Als iemand zoiets zegt, krijg ik toch sterk het vermoeden dat die erg snel tevreden is. Ik merk bij mezelf toch dat ik minder lui wordt, naarmate het verhaal "affer" raakt en zeker als er een publicatie in zicht komt. Ik ben dan eerder lui met researchen, terwijl ik me toch ook erger als ik fouten in een verhaal van een ander ontdek, dus ik weet dat het toch een "noodzakelijk kwaad" is. Nu heb ik wel nog nooit een volledig boek gepubliceerd, kan me wel voorstellen dat dat even doorbijten is als je het op het einde nog eens he-le-maal op fouten moet doorlezen.

Ceridwen, de remedie voor mij, is een tekst een tijdje te laten liggen, desnoods een paar maanden. Zodra ik klaar ben met een verhaal en mijn proeflezers aan de gang gaan, ben ik vaak alweer begonnen aan een nieuw schrijfsel. Daar ga ik dan mee door tot ik vastzit of geen inspiratie meer heb en dan pak ik mijn oude werk weer op ter correctie. Tegen de tijd dat dat weer klaar is, lees ik mijn nieuwe tekst en krijg dan weer opnieuw inspiratie. Ik denk dat dit mijn remedie is tegen het soort luiheid dat jij beschrijft.

Platgetreden paden, de laatste foutjes de laatste foutjes laten, een stukje net niet opnieuw uitwerken ... "Ik schreef het in 1 keer op en ik hoefde niets te herren!' Is dat lui? Of komt dat voor, in een keer goed?

Top Naeff schreef Schoolidyllen in twee weken tijd, ineens in het net. Het komt dus voor, dat iets ineens goed is. Op het niveau van Top Naeff zit ik nog lang niet, maar in één keer goed bij mij vaker wel dan niet voor. Als er niet in één keer iets staat waar ik voor 99% tevreden over ben, wordt het toch niets meer, is mijn ervaring. Die laatste 1% verbeter ik na het schrijven van de laatste alinea nog even en dan ben ik over het algemeen in 1 à 2x klaar met schrijven. Dit heeft er mee te maken dat ik a) nooit boven de 2000 woorden uitkom en mezelf dus minder ver de problemen in kan helpen qua constructie dan dat bij 200.000 woorden kan. b) Ik geen enkele moeite doe om verhalen die niet aan de 99% eis voldoen te voltooien. c)Ik het schrijftempo heb van een slak. Ik denk dingen eerst zorgvuldig uit en tijdens het schrijven kan ik eindeloos wikken en wegen over een juist woord of over de vraag of iets niet cliché is. Regelmatig komt het voor dat ik maar 5 regels per uur schrijf. Ter nuancering: natuurlijk zie ik nu dingen in verhalen van 3 jaar geleden die ik nooit meer zo zou doen, maar die herschrijf ik toch niet. Ik vind het fijn om iets te hebben om mijn vooruitgang aan af te meten en zie er geen uitdaging in mijn beginnersfouten te gaan herstellen. Ik train mijn schrijven liever met een nieuw verhaal. Edit: Succes Ceridwen. Het lijkt me vreselijk, alles nog eens nakijken. Ik ga altijd alleen maar twijfelen bij correctierondes.

als iets in één keer goed op papier staat is het vaak (althans bij mij) omdat ik er in mijn hoofd al langere tijd mee bezig ben geweest en het in mijn gedachten tig keer heb herschreven

Ai Hadassah, dat zou ik willen kunnen. Zoveel rust is hier in huis helaas niet te vinden, maar wie weet, in de toekomst. Waar ik benieuwd naar ben is hoe je dat dan hebt met de verhaallijn. Leg je die van te voren vast, zodat je 'alleen nog maar' hoeft te vertellen, of groeit die mee in het denkproces? De manier van Mo komt het dichtsbij mijn huidige werkwijze: een hoofdstuk nakijken op fouten, en dan morgen weer een hoofdstuk, en de dag daarna weer een. Niet alles tegelijk, dan blijft mijn concentratie een stuk beter. Maar die luie ik ligt wel op de loer, die de hele tijd roept, ah joh, taalfoutje, moet kunnen, er blijft toch genoeg inzitten, hoeveel je er nu ook uithaalt.

Het is een illusie te denken dat je klaar bent als je het -tig keer hebt gelezen, herschreven en verbeterd. Er zijn altijd nog redacteuren die iets weten te vinden dat anders of beter moet. Ook bij de betere schrijvers.

Ik ben lui bij het schrijven van een eerste versie. Of luiheid zou ik het niet willen noemen, het is voor mij frustrerend om te doen. Staat er eenmaal iets op papier, dan kan ik oeverloos herschrijven, daar ben ik nooit te lui voor. Ik vind het het mooiste van heel het proces.

Ja, dat heb ik ook. Die eerste versie moet er zo snel mogelijk uit en hoeft niet perfect te zijn. Maar dat zie ik niet als luiheid. Van het schrappen en schaven achteraf kan ik juist genieten.

Wat grappig Hekate en EstherQ, dat jullie herschrijven juist zo heerlijk vinden. Zelf vind ik het begin juist het fijnst, omdat ik dan nog vrij van alles kan verzinnen. Het herschrijven ervaar ik vaak als belemmerend en frustrerend, omdat veel dan al vaststaat. Vooral als ik vast ben gelopen in de plot, of er moeten dingen in de verhaallijn echt anders. Dan moet ik gewoon harde keuzes maken en schrappen, en daar heb ik (al van jongs af aan) moeite mee. Ook het tig keer door het verhaal heen gaan kan me echt vermoeien. Op een gegeven moment zie ik het gewoon niet meer. In sommige verhalen gebruik ik bijv. veel humor, en als ik zo'n grap dan 100x voorbij heb zien komen, kan ik er echt niet meer om lachen en denk ik meteen dat níemand het grappig zal vinden. Als ik het een tijd laat liggen en er dan weer 'fris' naar kan kijken, weet ik het wel weer te waarderen. Ook proeflezers functioneren als 'frisse blik'. Het herschrijven zie ik dus vaak als het minst leuke werk, maar het neemt wel de meeste tijd in beslag, ook omdat ik erg perfectionistisch ben. Ik kan er erg tegen op zien en dan heb ik wel de neiging om het uit te stellen (maar meer uit een soort angst dan uit luiheid). Dan begin ik liever aan iets nieuws i.p.v. het af te maken. Plannen helpt. Deadlines ook, vooral als ze van buitenaf (wedstrijden of uitgever) komen.

Zelf vind ik het begin juist het fijnst, omdat ik dan nog vrij van alles kan verzinnen.

Ja, dat ook wel, maar dat gaat bij mij aan het schrijven van de eerste versie vooraf. Vroeger zag ik dat als luieren, dan was ik maar wat aan het fantaseren en niet aan het schrijven, maar ik heb intussen al wel geleerd dat net dat uitwerken en plannen voor af essentieel is voor een goed verhaal en dat ik me daar helemaal niet schuldig over hoef te voelen.

Zelf vind ik het begin juist het fijnst, omdat ik dan nog vrij van alles kan verzinnen.

Ik begin ook pas met schrijven als ik weet wat ik moet schrijven. En zo beroerd is die eerste versie dan ook niet. Ik hoef alleen de taal te vijlen bij de correctierondes. Het komt zelden voor (ik kan het me niet herinneren) dat ik hele stukken moet herschrijven. "Bezint eer ge begint" levert wat dat betreft een enorme tijdswinst op. Ja, dat is lui te noemen, ik ben liever lui dan moe van het herschrijven.

Te lang nadenken werkt voor mij niet, dan heb ik geen zin meer om het op te schrijven.

Is het wel lui, en niet gewoon uitgekeken raken op je tekst? Een paar jaar geleden las ik een interview met een schrijfster, die elke dag 1 pagina in een schriftje schreef. Daarna hield ze ermee op. Elke volgende dag ging ze weer verder. Ze veranderde maar heel weinig keren een woord of een zin, daarna was het ook gewoon goed. Een beetje zoals Hadassah schrijft, maar dan meer woorden per dag :)

Ik ben altijd voordat ik aan een nieuw verhaal begin in paniek. Hoe, wat, waarom, oei, waar moet ik toch beginnen? En als het raamwerk, de structuur, eenmaal staat dan loopt het wel. Dan moet ik nog opletten dat ik niet te chaotisch van hot naar her spring omdat ik dan weer teveel ideeën in mijn hoofd heb die er allemaal tegelijk uit willen komen!

Is dat wel luiheid? De woorden van Ceridwen proevend ben ik geneigd vooral aan een bepaalde geestelijke vermoeidheid te denken. Wéér die hoofdstukken doornemen. Wéér de zinnen langs, op zoek naar verbeteringen. Nu weet ik het wel. Dat kan geestdodend zijn. In het vermoeiende proces na de eerste afronding van een manuscript is het niet gek dat er momenten ontstaan waarop de inspiratie en de energie wegvloeien. Dat noem ik geen luiheid. Wie lui is, kan geen boek schrijven. Schrijvers die werken aan een boek zijn juist níét lui. We verrichten veel geestelijke arbeid, waarvan we bij tijd en wijle moeten uitrusten. Zo simpel is het. Wie geen energie heeft om zijn manuscript publicabel te maken, moet zijn energie aanvullen. De valkuil is wat mij betreft juist dat we te snel alles herschrijven en verbeteren, zodat we handelen zonder scherp te zijn. Werken met tegenzin, met de genoemde dreigende gemakzucht, is het gevolg. Foute boel. Ik zou zeggen: wees eens lui! Doe eens lekker niets aan je boek, ontspan je, doe andere dingen. Waarna je weer fris en energiek die laatste moeilijke passages te lijf gaat. Zo, dat kostte wel een paar herschrijfsessies, maar het staat volgens mij nu helder in het scherm ;) edit: Ik zie nu pas wat Waus schreef. Twee zielen, één gedachte :D

Je kunt zo'n herschrijfronde efficient maken door je op een bepaald soort controle te richten: stopwoorden, komma's, d/t, logica, dialoog, overbodige woorden, etc... en dus niet alles tegelijk.

Je kunt zo'n herschrijfronde efficient maken door je op een bepaald soort controle te richten: stopwoorden, komma's, d/t, logica, dialoog, overbodige woorden, etc... en dus niet alles tegelijk.

Dat is voor mij de enige manier, anders ga ik gewoon lezen en verlies mijn focus op wat ik aan het doen was. Het lukt alleen als ik het uitprint en als het ware met mijn pen de regels volg. Letterlijk zelfs, bij dialogen haakje openen haakje sluiten enz. Per zin nalopen op de computer lukt niet. Lui? Ik kan het niet lui vinden als je een lekst gewoon zat bent. Gelukkig heb ik zelfdicipline zat om me ertoe te zetten er voor de zoveelste maal weer doorheen te gaan. Leuk? Nee, dat is het niet. Mijn probleem is eerder dat ik de fouten gewoon niet meer zie.

Maar als je naar een publiucatie toewerkt dan weet je dat het er bij hoort, ook die laatste slagen. Ook het verwerken van weer meer redactie, ook het weghalen van storende fouten, ook het bijsturen van een verhaallijn. En als ik dat dan niet met overtuiging doe of niet wil beginnen, dan vind ik dat wel lui van mezelf. Alsof 90% ook goed is en je niet hoeft te streven naar die 98%.