Een of meerdere werken tegelijk

Ik begin niet echt tegelijk aan meerdere verhalen waar ik fantasie voor nodig heb. Ik kan wel aan een ms schrijven en bedenken dat ik mee wil doen aan een schrijfwedstrijd. Columns schrijf ik wel tussendoor, die gaan vaak over wat ik mee(ge)maak(t heb) en leiden me niet af van de fantasie die ik nodig heb voor fictie. Vaak begin ik aan een nieuw project, zodra een ms bij proeflezers ligt. Omdat het eerste ms natuurlijk nog wel herschreven moet worden, werk ik dan wel aan twee dingen.

Ik werk altijd aan één manuscript tegelijk. Ik doe daar helemaal niks naast, ik lees zelfs geen boek. Pas als het manuscript voor mijn gevoel zover af is dat het naar een uitgeverij kan, zou ik aan iets nieuws kunnen beginnen. Meestal krijg ik een maand of twee na het voltooien van een manuscript pas ideeën voor een volgende.

Voor mij is het schrijven van een boek bijna zoveel als een leven opbouwen. Er moet zoveel in, niet alleen in de letters en de woorden, maar ook in de entourage, de sfeer, de personages, de gedragingen, ontwikkelingen, verbanden tussen mensen en situaties, en dan moet er ook nog dat ene element in komen dat het levend maakt, de geest van het werk. Dat kun je niet met meerdere werken tegelijkertijd. Voor het dagelijkse plezier doe ik de blogjes erbij, soms een gedichtje, een gedachte. Altijd serieus creëeren is ook niet goed voor een mens, geloof ik.

Vroeger deed ik echt van alles door elkaar. Ik kon (en kan) makkelijk switchen, had die manier van uitdrukken ook nodig. Tegenwoordig beperk ik me en probeer alles eerst netjes af te maken. Ik heb ongeveer de ruimte om aan twee schrijfprojecten tegelijk te werken. Een hoofdproject, en een samenwerkingsproject (die ik meer voor de lol doe en om er dingen van te leren). Aan het laatste besteed ik echt een stuk minder tijd dan aan het eerste. Verder vind ik het fijn dat ik als ik gespannen raak van mijn hoofdproject, en dat gebeurt soms, even kan overstappen op iets anders. Andere (kleinere) doelen vermeld ik ook in het doelentopic, zoals lezen, vrij schrijven, promotie etc. Ze zijn wat minder belangrijk dan het feitelijk schrijven, maar horen wel bij mijn schrijfpraktijk.

Ik moet met verschillende dingen tegelijk bezig zijn. Ik laat mijn verhalen altijd een tijd rusten voor ik aan de volgende herschrijfronde begin, en bovendien vind ik het wel fijn om tussen verschillende projecten te kunnen switchen. Soms lukt project 1 niet (meteen) en project 2 wel, en dan kun je daarna weer met een fris gemoed naar project 1 overschakelen. Ik heb me wel voorgenomen om niet aan een nieuwe roman te beginnen schrijven voor ik klaar ben met degene waar ik nu mee bezig ben. En ik probeer niet te veel verhalen in de "eerste versie" fase te hebben want dan heb je op den duur een heleboel onafgewerkte verhalen. Ik denk dat ik, mocht ik maar aan één ding tegelijk werken, ook nogal snel gefrustreerd raken. Stel dat ik alleen maar aan mijn roman zou werken, die niet echt opschiet, en niet zou mogen switchen naar kortverhalen die wel vlotten, dan zou ik waarschijnlijk sneller geneigd zijn om die roman maar helemaal op te geven, terwijl ik nu bijvoorbeeld eens in de week een stukje verder kom.

Hekate, ik wilde net een reactie gaan schrijven, maar dat hoeft niet meer, want ik heb precies dezelfde werkwijze als jij. :D En ik merk nu ook dat ik het fijn vind als het allemaal in verschillende fases zit, een manuscript in de laatste verbeterfase, een verhaal in de herschrijffase, een manuscript in de opbouwfase. :)

Hetzelfde als mijn twee voorgangsters. Ik zie dat niet altijd als een voordeel, maar het is ook een enthousiasme in het begin en dat zwakt af. Dan krijg ik weereen idee waar ik warmvoorloop waar ik mee verder wil. Ik probeer het wel te beperken, want het werkt niet. Momenteel ben ik met vier boeken bezig, maar werk ze nu wel 1 voor 1 af. Verder vind ik ook af en toe even pauze wel zo verfrissend.

Altijd fijn om te merken dat je niet alleen bent! Ik schrijf ook altijd aan meerdere dingen tegelijk. Het hangt van mijn stemming af welk stuk ik oppak. Ik heb er op zich geen problemen mee om aan meerdere verhalen te werken, alleen ben ik wel eens bang dat sommige (vooral actie-)scènes op elkaar gaan lijken. Ik heb mezelf regelmatig gedwongen om maar aan één stuk tegelijk te werken, zodat ik ook een keer iets afmaak waar ik aan begonnen ben, maar dan loop ik op iets vast en schrijf ik helemaal niet meer...

Ik ben een verhaal aan het schrijven, maar intussen is mijn hoofd wel bezig met een ander verhaal (en da's irritant want ik heb alle denktijd nodig voor het boek dat ik aan hetschrijven ben :P).

Ik ben een verhaal aan het schrijven, maar intussen is mijn hoofd wel bezig met een ander verhaal (en da's irritant want ik heb alle denktijd nodig voor het boek dat ik aan hetschrijven ben :P).

Ja, dat is irritant, niet alleen voor jou, maar ook voor je wachtende lezers :p

@Hekate, leuk om te lezen, je werkt echt heel anders dan ik!

Ik ben een verhaal aan het schrijven, maar intussen is mijn hoofd wel bezig met een ander verhaal (en da's irritant want ik heb alle denktijd nodig voor het boek dat ik aan hetschrijven ben :P).

Ja, dat is irritant, niet alleen voor jou, maar ook voor je wachtende lezers :p

I know! :( Ik ben bijna blij dat Arthur hierna "voorbij" is... maar goed, da's een andere discussie.

Ik denk niet dat ik tegelijk in dezelfde fase met twee boeken bezig zou kunnen zijn. Ik zou bijvoorbeeld niet twee eerste versies van twee verhalen tegelijk kunnen schrijven Maar ik merk dat ik wel kan herschrijven aan het ene werk en tegelijk kan nadenken over een volgend. Dat houdt het ook fris.

Ik werk ook zo ongeveer als Hekate, al streef ik er wel naar om een verhaal waar ik echt 'in zit' achter elkaar af te schrijven. Maar voor het geval ik toch vastloop, vind ik het wel heel prettig nog wat andere verhalen achter de hand te hebben waar ook nog het een en ander aan moet gebeuren. Het nadeel is dat ik soms een verhaal 'vergeet' waar op zich best perspectief in zit en dat nu een jaar of langer onaf blijft liggen. Ik hoop maar dat mijn gevoel me niet bedriegt en me vertelt wat ik in elk geval wel een keertje af moet maken.

@Hay, ik had idd al de indruk gekregen dat jij ook aan veel dingen tegelijk werkt.

Ik ben een verhaal aan het schrijven, maar intussen is mijn hoofd wel bezig met een ander verhaal (en da's irritant want ik heb alle denktijd nodig voor het boek dat ik aan hetschrijven ben :P).

Ja, dat is irritant, niet alleen voor jou, maar ook voor je wachtende lezers :p

I know! :( Ik ben bijna blij dat Arthur hierna "voorbij" is... maar goed, da's een andere discussie.

Ik kan me dat best voorstellen. Knap dat je er toch mee doorgaat. Volgens mij bevindt de beginnende vrije tijd schrijver zich in een luxe positie wat dat betreft. Ik kan heen en weer switchen tussen verhalen, al dat ik wil, want niemand verwacht iets van me.

Als je nagaat dat ik Cadans in drie jaar schreef en Dubbel Leven in vier maanden... Ik wil elke debuterende schrijver aanraden om minstens drie manuscripten op de plank te hebben voor je een uitgever gaat aanschrijven, dan kun je tenminste voor je volgende project nog steeds lekker de tijd nemen.

Als je nagaat dat ik Cadans in drie jaar schreef en Dubbel Leven in vier maanden... Ik wil elke debuterende schrijver aanraden om minstens drie manuscripten op de plank te hebben voor je een uitgever gaat aanschrijven, dan kun je tenminste voor je volgende project nog steeds lekker de tijd nemen.

Ik merk wel bij andere schrijvers dat als ze eenmaal de jackpot te pakken hebben, hun boeken snel op elkaar volgen. Toch moet je manuscript die je naar een uitgeverij stuurt "raak" zijn. Daarna kan je - denk ik - wat potten breken.

Ik merk wel bij andere schrijvers dat als ze eenmaal de jackpot te pakken hebben, hun boeken snel op elkaar volgen. Toch moet je manuscript die je naar een uitgeverij stuurt "raak" zijn. Daarna kan je - denk ik - wat potten breken.

Zeker niet altijd. Elk volgend boek moet top zijn. En nergens om, maar ik kan me bij niemand voorstellen dat hij een topboek schrijft in een paar maand tijd. Of je moet Mulisch heten, en zelfs hij schrijft geen roman in zo'n korte periode. Twee vrouwen schreef hij heel snel, maar dat is meer een novelle.

Ach ja Thérèse, wat voor de een top is, is dat misschien niet voor de ander. Mulisch vind ik persoonlijk niet om door te komen, al kan ik me voorstellen dat anderen zijn boeken geweldig vinden.

Potten die breken vallen erg moeilijk te lijmen...anders gezegd: ik geloof dat je voor een tweede boek net zo veel moeite zal moeten doen als voor een eerste boek, misschien zelfs nog wel meer :ninja:

@ EstherQ: Mulisch was een voorbeeld. Het ging mij niet om een persoonlijke voorkeur, hoewel ik zelf Mulisch een literair voorbeeld vind. Je kunt ook Grunberg nemen, Hella Haasse of Joost Zwagerman. Of noem een willekeurige andere 'topper'. @ sabarinde: bij mij was dat inderdaad zo.

Je moet natuurlijk ook aan je publiek denken. Nou ja, vind ik wel tenminste. Het is voor de verkoop gewoon niet zo handig als er drie jaar tussen twee boeken zitten.

Je moet natuurlijk ook aan je publiek denken. Nou ja, vind ik wel tenminste. Het is voor de verkoop gewoon niet zo handig als er drie jaar tussen twee boeken zitten.

Heb je concrete gegevens die dat onderbouwen? Bij Hoe Overleef Ik moet er een constante toeleveringstroom zijn, natuurlijk, maar buiten series om geloof ik niet dat het veel uitmaakt. Elk boek wordt opnieuw effectief en met aandacht in de markt gezet. Mensen weten na drie jaar ook nog wel wie je bent. En anders wordt het een (hernieuwde) kennismaking. Daarbij: hoeveel ruimte is er in zo korte tijd - een paar maand - voor (zelf)reflectie, (zelf)kritiek, (zelf)correctie? Bijkomend nadeel is: kun je het waarmaken, zo kort na elkaar teksten blijven leveren? Goede teksten. Maar misschien is dit off-topic.

Geeft mij niet hoor, dat het off-topic is, ik vind het een interessant onderwerp. Het lijkt mij moeilijk, zo niet onmogelijk, om te 'moeten' schrijven, bv omdat een uitgever iets binnen een bepaald tijdsbestek wil zien. Maar misschien is dat vooral iets persoonlijks, ik ben op mijn best in een zo'n vrij mogelijke omgeving. Het heeft misschien wel een raakvlak met het oorspronkelijke onderwerp. Hoeveel vrijheid heb je als schrijver om aan meerdere werken tegelijk te schrijven, verhalen lange tijd op de plank te leggen, misschien uiteindelijk toch niet af te maken omdat iets anders trekt, wanneer je wilt leven van (verdienen aan) je werk?

Je moet natuurlijk ook aan je publiek denken. Nou ja, vind ik wel tenminste. Het is voor de verkoop gewoon niet zo handig als er drie jaar tussen twee boeken zitten.

Heb je concrete gegevens die dat onderbouwen? Bij Hoe Overleef Ik moet er een constante toeleveringstroom zijn, natuurlijk, maar buiten series om geloof ik niet dat het veel uitmaakt. Elk boek wordt opnieuw effectief en met aandacht in de markt gezet. Mensen weten na drie jaar ook nog wel wie je bent. En anders wordt het een (hernieuwde) kennismaking. Daarbij: hoeveel ruimte is er in zo korte tijd - een paar maand - voor (zelf)reflectie, (zelf)kritiek, (zelf)correctie? Bijkomend nadeel is: kun je het waarmaken, zo kort na elkaar teksten blijven leveren? Goede teksten. Maar misschien is dit off-topic.

Nou ja, aangezien ik een "serie" schrijf had ik DAT dus in gedachten. Zeker omdat ze op elkaar aansluiten en je je lezer toch ook niet wil dwingen om de vorige boeken opnieuw te lezen voor ze je nieuwe boek kunnen lezen. Losse boeken is wat minder strikt, denk ik, en series met afgeronde plotlijnen vast ook. Dan heb je denk ik meer de merknaam van de schrijver waar mensen op zitten te wachten ("De nieuwe Judith Visser"), maar dat taant niet als het wat langer duurt, denk ik.

Overigens had ik natuurlijk veel langer de tijd kunnen hebben voor Arthur3 als ik tijdens het uitgeefproces van Dubbel Leven gewoon had geschreven, maar dat kan ik niet, twee verschillende stadia mengen. Het zou nog makkelijker zijn om aan twee verschillende eerste versies te werken dan aan een eerste en een vijfde.

Ik vind het juist gemakkelijker om tegelijk aan een eerste en vijfde versie van verschillende verhalen te werken, dan aan twee eerste versies. Ik werk aan twee verschillende verhalen (in verschillende versies dus :unibrow: ) en als afwisseling schrijf ik artikelen of een stukje voor mijn blog.

Hoeveel vrijheid heb je als schrijver om aan meerdere werken tegelijk te schrijven, verhalen lange tijd op de plank te leggen, misschien uiteindelijk toch niet af te maken omdat iets anders trekt, wanneer je wilt leven van (verdienen aan) je werk?

Vroeger nam ik die vrijheid altijd. Maar ik merk dat ik me uiteindelijk wel degelijk ben gaan richten op de markt; op een bepaalde doelgroep bijv. (dat moet ook, omdat ik voor kinderen schrijf) en een zekere vraag. Voor sommige boeken is er gewoon geen of weinig plaats, of loont het financieel niet. Dichtbundels voor kinderen bijvoorbeeld, en prentenboeken. Die twee dingen heb ik dus een beetje naast me neergelegd, terwijl ik bijv. enorm graag dicht. Dat komt wel weer, maar nu concentreer ik me eerst op mijn jeugdroman. Daarin rek ik mijn kunsten een beetje op door wat een zekere uitgever van me vraagt. Het ligt wel in mijn straatje, maar het heeft me in het begin wel moeite gekost om te beseffen dat ik niet meer zo die vrijheid had om 'maar te prutten', zoals ik dat noem. Die uitgever zoekt ook, net als veel uitgevers, schrijvers die niet alleen één boek schrijven, maar meerdere in een consequente stijl, of een serie. Dat is beter verkoopbaar/kunnen zij beter in de markt zetten. Later kan je dan weer iets anders gaan doen. Dat vind ik best balen, want ik ben van nature geen genrevast iemand. Ik houd van dat 'vrije geprut' en van nieuwe ontdekkingen.

Aan de andere kant, is het ook een uitdaging. Door (vrije) opdrachten ben ik uiteindelijk wel een betere schrijver geworden en niet alleen maar aan het navelstaren. Ik heb zo ook hele nieuwe dingen ontdekt. En ik ben niet achterlijk: als ik mogelijkheden zie die commerciëel interessant zijn én waarin ik mijn ei kwijt kan, ga ik me daarop richten. Ik wil ook gelezen worden en ik wil er ook geld mee verdienen, maar het blijft een lastige kwestie. Dat is wel het verschil met professioneel schrijven en schrijven voor de lol: je moet ineens rekening houden met heel veel factoren. Zoals de boekenmarkt en een deadline bijvoorbeeld. En dat je werkt per project en niet aan tien tegelijk, want die komen nooit af!

Je moet natuurlijk ook aan je publiek denken. Nou ja, vind ik wel tenminste. Het is voor de verkoop gewoon niet zo handig als er drie jaar tussen twee boeken zitten.

Heb je concrete gegevens die dat onderbouwen? Bij Hoe Overleef Ik moet er een constante toeleveringstroom zijn, natuurlijk, maar buiten series om geloof ik niet dat het veel uitmaakt. Elk boek wordt opnieuw effectief en met aandacht in de markt gezet. Mensen weten na drie jaar ook nog wel wie je bent. En anders wordt het een (hernieuwde) kennismaking. Daarbij: hoeveel ruimte is er in zo korte tijd - een paar maand - voor (zelf)reflectie, (zelf)kritiek, (zelf)correctie? Bijkomend nadeel is: kun je het waarmaken, zo kort na elkaar teksten blijven leveren? Goede teksten. Maar misschien is dit off-topic.

Nou, ik denk wel dat bijv. J.K. Rowling onder hoge druk en deadlines stond om binnen een jaar weer een nieuw boek te produceren. Wat heel jammer is, eigenlijk. Ik denk dat sommige dingen door meer tijd en aandacht beter worden. Helaas leven we in een haastmaatschappij. O, ik zie nu pas dat je het over losse boeken hebt... Ja, voor losse boeken maakt het wat minder uit, denk ik. De schrijfsnelheid zal ook wel voor iedereen verschillend zijn. En of je ervan moet/wil leven.