moeten feiten kloppen?

Ik zou het als lezer heel irritant vinden om iets te lezen over een stad waar ik geweest ben dat gewoon niet klopt. Dat iemand daar naar een basiliek gaat terwijl er alleen maar drie lullige kerkjes staan of zo. Zou het boek gelijk wegleggen.
Dus ik ben voor: of je creeert een eigen omgeving inclusief verzonnen naam, of je maakt het kloppend. Of je laat het in het midden welke plaats het is , maar dan kun je ook niet echt naar bestaande dingen verwijzen.
Maar ik weet niet of iedereen dat zo heeft.

Hallo Osewoudt,

Ik ben het helemaal met Zjors eens.

Als je refereert aan de werkelijkheid (bestaande plaatsnamen in jouw geval), moeten de feiten echt kloppen.
Anders verlies je mij en Zjors al als potentiele lezers. :wink:

Je zou wel een naamloze, algemene Bretonse plaats kunnen creeren.

Groet, Marria

Ik vind ook wel dat feiten over steden moeten kloppen, maar op internet kan je al een hoop vinden over steden e.d., foto's vinden ...

Mijn verhaal speelt zich af in Amsterdam, en de laatste tijd ben ik toch eens goed gaan opletten als ik door de stad wandelde. En dat voortuintje waar mijn hoofdpersoon in stond heb ik toch maar even weggehaald, want zelfs in Amsterdam Noord ben ik geen voortuin tegengekomen.

Als je wilt dat je lezers je serieus nemen, moet je als schrijver serieus zijn dus feiten weergeven als het feiten zijn. Half-om-half kun je je niet permitteren.

Ook ik vind dat het moet kloppen. Als je een bestaande plaats gebruikt, en bestaande straten enz, dan moet je wel weten waar je het over hebt.
Ik ga daar zelf vrij ver in, maar als je niet de middelen hebt om alle details goed uitgezocht te krijgen kun je denk ik het beste met fictieve plaatsen werken. Of een fictieve wijk in een bestaande plaats, dat kan ook. Dan lijkt het nog enigszins echt.

Het is als lezer gewoon irritant wanneer je merkt dat je iets zelf beter weet dan de schrijver.

dubbel geplaatst

Natuurlijk moet het allemaal kloppen. Als je verhaal zich zonodig in Bretagne moet afspelen en je het je niet meer allemaal kunt herinneren, dan zul je moeten teruggaan: foto's maken, wandelingen maken, je inlezen, musea bezoeken etc. Een reis naar die plek is noodzakelijk. Dat is gewoon onderdeel van het onderzoek dat je voor je boek verricht. Je hebt het voordeel dat Bretagne dichtbij ligt. Snel de koffers pakken dus.

En zelfs als je zoals ik een roman schrijft waar je uit oog voor privacybescherming van de hoofdpersonen, de namen van steden etc niet noemt, moet het toch kloppen vind ik.

Ik moest af en toe straatbeelden schetsen van ver voor mijn geboorte. Voor het neerzetten van de sfeer heb ik overal op internet gezocht en oudere mensen uit die tijd benaderd. Mijn beeld wat ik zelf van die tijd had op die bepaalde plek verifieerde is dus via internet. Dit hele plaatje legde ik voor aan mensen die het konden weten. Het klopte vrij aardig. Dus in mijn geval. Ik heb de plaatsnaam niet genoemd, maar zelfs toen vond ik dat het moest kloppen.

Of anders gewoon helemaal verzinnen. Maar dat zou ik niet doen. In jouw geval is het fijn als de mensen zich met een stukje van je boek kunnen identificeren. Leuk denken ze dan, daar ben ik ook geweest!

Toch met internet kan je ook veel vinden. Zoek op creatieve manieren in google, of op sites met jouw thema.

Ik zit straks met hetzelfde. Mijn nieuwe verhaal speelt af in verschillende plaatsen in Europa. Sommige plaatsen ben ik al geweest, maar niet allemaal.

Voor Engeland heb ik al gegoogled en op zich best genoeg te vinden over omgevingen, sfeeromschrijvingen.
Naar een paar plaatsen wil ik wel gaan, maar op lange termijn en meer een idee voor achteraf, om te kijken of het klopt en mee te nemen in het herschrijven.
Gelukkig heb ik ook nog een paar kennissen die in die plaatsen zijn geweest, en ik straks kan laten checken en dingen kan navragen.

Ik maak me dan toch zorgen over de sfeer die je nodig hebt in je beschrijvingen?
Om bv te vertellen dat je van Amsterdam naar Rotterdam bent gereisd met de trein en dat de rit een uur (???) duurde, kun je inderdaad wel vinden in externe bronnen. Maar die reis had natuurlijk een betekenis in je verhaal (anders had je hem niet hoeven vermelden). Ook al heb je dan foto's gezien van de beide stations en weet je wel ongeveer hoe de trein eruitziet, dan weet je nog niet hoe het daar ruikt, hoe de sfeer is, welke mensen er rondscharrelen en wat ze er doen... hoe het allemaal aanvoelt, zeg maar.
Juist die waarneming van het aanvoelen en het beschrijven ervan tilt je verhaal uit boven enkel de beschrijving van de gevonden informatie. Dat maakt het tot jouw verhaal dat niemand anders zó had kunnen schrijven.

Daar maak ik me nou helemaal geen zorgen om. Daar is de fantasie voor, toch? Of zijn er echt mensen die nog nooit een trein van binnen gezien hebben? Sfeer is ook veel aanvoelen, inleven. Het is onmogelijk alles wat je schrijft zelf ooit beleefd te hebben. Al geef ik toe dat het handig is dat ik wel in Jakarta geweest ben. Stel je voor dat ik terug moet, alleen om de sfeer in de haven te beschrijven :shock: .
Maar toch, als iemand nog een tijdmachine heeft staan, graag. Dan ga ik even terug naar de dertiende eeuw. Zo niet, dan veel fantasie gewenst! En feiten, tja, die moeten natuurlijk kloppen, daar zijn het feiten voor.

groetjes, Edna

Hm, die treinreis maakte ik afgelopen week nog mee.

Er zijn altijd nog online dagboeken / verslagen van activiteiten ter plaatse om omgevingen/sfeer te kunnen achterhalen.

Als je er geweest bent, kun je de sfeer beschrijven, dan hoef je toch niet terug? Maar hoe wil je die sfeer beschrijven zonder er geweest te zijn? Lijkt me krap.
Ik geloof niet in deze manier van 'feiten weergeven'. Je maakt een gelaagdheid in je verhaal door de feiten te geven zoals ze zijn en er vervolgens jouw waarneming bij te geven en het effect dat dat heeft op jou (je hoofd- of bijfiguur).
Van een plaatje of uit andermans verslag schrijven is niet authentiek. Dat voel je in een verhaal. Het moet doorleefd zijn.
Maar ja... mischien dwalen we af van de vraag, alhoewel het er wel een voortvloeisel van is.

tot zover bedankt iedereen voor jullie reacties. Ik zal echter nog ff iets scherper formuleren wat ik wil; ik wil mijn eigen mythische omgeving scheppen met de ingredienten die ik zelf kies, maar wel geprojecteerd op de werklijkheidheid (plaatsnamen, sfeer, natuur, rotsen, zee) zoals die echt in Bretagne aanwezig is (en die ik 'geproefd'heb). Uit de meeste reacties begrijp ik dat dit volgens jullie slechts is toegestaan als ik dan ook fictieve plaatsnamen gebruik, tenminste voor de belangrijkste plaats van handeling...

Volgens mij kan het best wel, realiteit en fictie door elkaar laten lopen.
Het lijkt mij wat surrealistisch.
goed idee, gewoon doen.

Ja, een goede invalshoek, Odile, als je het zo bekijkt maar dan moet het wel duidelijk zijn dat het zó bedoeld is (surrealistisch).

Hallo,

Ik gebruik zelf mijn eigen woonplaats in di manidriaga. Alles wat ik daar over de stad beschrijf zou kunnen. De praktijk van de huisarts in mijn boek bestaat niet in de werkelijkheid. Je kunt best iets verzinnen in een bestaande stad, als je de echte feiten maar intakt houdt.
Ik noem in dat geval ook geen straatnamen, is meestal niet nodig.
Met monumenten moet je oppassen. Maar je kunt best vertellen dat je hoofdpersoon in een replica van de tempel van weet ik veel woont in Eindhoven.
(Die tempel bestaat niet, maar zou wel door iemand gebouwd kunnen worden.)
Bij Harry Potter wordt ook een fiktieve straatnaam in Londen gebruikt.
Het ligt namelijk ook aan je verhaal natuurlijk.

Groeten,

Nick

Dat is waar, soms heeft het mengsel van feit en fictie ook wel wat. Het idee dat er een hele wereld in jouw stad is die alleen door een beperkte groep gezien kan worden is intrigerend.

Maar in het geval van Harry Potter is wel binnen de kortste keren duidelijk wat bij de werkelijkheid hoort en wat bij de fictie. Dat is volgens mij van levensbelang voor zo'n verhaal.

Helemaal eens met Nbrok.
Ik schrijf een verhaal dat zich 4000 jaar geleden afspeelt. Nog nooit heb ik ergens gelezen hoe het leven daar zou zijn geweest (heb wel veel over de stad gelezen en heel veel foto's gezien, op internet en in boeken), ik heb dus alles zelf moeten bedenken. Ik heb zelfs een of twee spellen bedacht: er waren dobbelstenen en een soort schaakbord met drie soorten pionnen :P was erg leuk om te doen trouwens.
Wat wel bekend is hoe groot de huizen en straten enzo waren; die gegevens verwerk ik ook in mijn verhaal. De grootste straat (die op Engelse site iets als Great Street ofzo wordt genoemd) heet gewoon de Grote Straat. Het enige dat ik heb veranderd is de grootte van de stad: in het echt heb je een half uur nodig om er doorheen te lopen; ik heb er drie dagen van gemaakt. In het belang van het verhaal, dat wel :roll:

Een echte schrijver kan zichzelf - vanwege zijn creatieve geest - een voorstelling maken van hoe iets voelt. Niet iedereen ervaart iets op dezelfde manier, voelt iets op dezelfde manier. Juist een unieke beschrijving van een gevoel, van een sfeer maakt iemand schrijver. Maar daarvoor hoef je niet ergens te zijn geweest, dat vind ik persoonlijk flauwekul.
Heb je ooit Robin Hobb of Tolkien gelezen? Je proeft de sfeer, ademt het fantastische, maar het bestaat niet. Hij en zij zijn er nooit geweest.

Mijn moeder kan deze zomer dan wel de sfeer in de Oostenrijkse bergen 'live' hebben gevoeld, maar ik ben er zeker van dat zij dit niet kan verwoorden. Ik ben nog nooit in Oostenrijk geweest. Maar als ik op discovery een docu heb gezien, en de Sound of Music nog eens afspeel, kan ik - met mijn schrijfervaring- schrijven over de Oostenrijkse bergen, en ik kan dit zó levendig, en zó gedetailleerd, dat je zou zweren dat ik er ben geweest.

Fantasie, creativiteit, dat maakt de schrijver. Niet de ervaringen.
Een globetrotter is nog geen goed schrijver, en een goed schrijver hoeft geen globetrotter te zijn.
Tenzij je reisverslagen gaat schrijven natuurlijk ...

@Siska: :P . Grappig dat je hier de docu noemt. Ik kan me een docu die ik jaren geleden gezien heb nog zeer levendig voor de geest halen. Ik geloof ook dat 'de creatieve geest' zich onderscheidt door een enorm inlevingsvermogen en opnamevermogen. En met dat laatste bedoel ik het zich eigen maken van beelden uit film, foto's enzovoort. Ik maak me alle beelden echt eigen, echt dus, tot ze als een herinnering worden, tot ik de mistige waas van de kleine waterval op mijn gezicht voel of tot ik de wierook ruik, vermengd met die specifieke geur van een echte waskaars.
Op deze manier is het ook mogelijk plaatsen te beschrijven die er al lang niet meer zijn. En als ik dan weken daarna een recent verslag van een opgraving lees en het blijkt te kloppen is dat toch wel een kleine kick. Voorwaarde is wel dat ik genoeg materiaal heb, dus dat ik geen twee boeken lees maar dertig. Dat duurt een tijdje, maar dan heb je ook wat. :wink:

Siska schreef:

Zonder dat ik in Oostenrijk was geweest, zou ik niet weten hoe de schaduw over de bergen valt, de diepte in, een kilte meevoerend die mijn hart insluipt en me heimwee bezorgt. Bijvoorbeeld.

Of als ik in een documentaire de alpenweiden zie, adem ik nog niet de verschrikkelijk frisse lucht in die daar is. En als ik daarvoor geen referentiekader heb, hoe kan ik dat dan beschrijven? Ik kan wel ervaring hebben met 'frisse lucht' bijvoorbeeld uit Friesland of Noorwegen maar dat is toch weer heel andere frisse lucht dan in Oostenrijk.

Misschien reis ik net zo lief als ik schrijf :wink: .

In mijn boek heb ik een plaats verzonnen. Ik weet precies waar hij ligt en heb op Google earth de plek gemarkeerd. Verder ben ik daar wel in de buurt geweest, maar nog nooit ter plaatse. De sfeer van de plaats kan ik voelen en omschrijven. Wel vind ik dat andere feiten, voornamelijk wat betreft de tijd waarin het speelt, moet kloppen. Zo zal mijn hoofdpersoon nooit 'shit' zeggen, want dat werd in die tijd nog niet zo veelvuldig gebezigd.

@ Siska: Dat van Oostenrijk lijkt me stug. Je kunt je volgens mij nooit zó goed inleven in een situatie als je er niet bent geweest. Een bepaalde leemte in je kennis zal je altijd in de weg zitten.

Een schrijver hoeft inderdaad geen globetrotter te zijn. Maar laat die schrijver alsjeblieft geen boeken schrijven die zich afspelen in Argentinië of Albanië als hij daar nog nooit is geweest. Geen enkele schrijver is goed genoeg om daarmee weg te komen.

@ Cixi en Marriejeanne.
Mag ik erbij zeggen, dat ik kinder/jeugdboeken schrijf? Vaak in het 'fantastische' genre. Veel fantasie en sprookjesachtige dingen dus en zeker geen diepzinnige, literaire schrijfwerken. Een kind ziet/ interesseert zich niet in 'hoe de schaduw over de bergen valt, de diepte in, een kilte meevoerend die je hart insluipt en me heimwee bezorgt.
Mijn mening m.b.t. tot het beschrijven van omgeving wordt dus gevormd door wát ik schrijf.
Ik had misschien moeten zeggen: afhankelijk van het genre. Excuus hiervoor ...

Gisteren wilde ik weer met een nieuw verhaal wilde beginnen. Het is een fantasy-verhaal, wat ik wilde laten afspelen in een bestaande woestijn, de Sahara. Maar ik voelde me zó gebonden aan de feiten die daarbij horen, dat ik een fictieve omgeving heb gekozen. Ook hier vond ik, dat ik er heel veel kennis van moest hebben en zeer getrouw volgens de feiten/bestaande cultuur moest gaan schrijven.

Feiten moeten kloppen!
Mijn personages reizen veel. Egypte, Rusland, Spanje... Ik zoek eerst alles op of ik ga ernaartoe. Ik wil een stad proeven, horen, ruiken, voelen, enz, voordat ik er iets over schrijf.

Rosali

Ik schrijf ook kinder-/jeugdliteratuur. In een manuscript (dat nog niet uitgegeven is) gaat mijn hoofdpersoon van 10 jaar toevallig naar Oostenrijk met zijn tante. 'Mijn kind' ziet wel hoe de schaduw over de bergen valt, de diepte in, een kilte meevoerend die je hart insluipt en [...] heimwee bezorgt, nl bij zijn tante.
Als kinderen dergelijke gevoelens bij anderen waarnemen, kunnen ze het zó niet benoemen maar ze kunnen het wel zien.
Aan de auteur de kunst om die waarneming geloofwaardig (in kindertermen) weer te geven.
Dan is het handig - nee, eerder noodzaak - dat je weet hoe lang het duurt voor je met de auto in Oostenrijk bent, 'hoe de schaduw valt...' en hoe je dan heimwee kunt krijgen etcetera.

Feiten moeten zeker kloppen, in ieder geval als je een volkomen realistisch verhaal schrijft. De lengte van een treinreis, het uitzicht vanuit een kerktoren... Als ik het boek lees en vervolgens naar die kerktoren ga, zal ik proberen het marktpleintje te vinden waar de hoofdpersoon naar staarde. Beetje teleurstellend als het er niet is.

Maar voor de geur in de trein en de frisse wind in de toren hoef je er niet geweest te zijn. Vrijwel iedereen is wel eens in een trein of kerktoren geweest en weet dus hoe het daar is. Een beetje schrijver kan daar zo een verhaal omheen verzinnen.

Met andere landen ligt het inderdaad anders. Als je ergens nooit bent geweest, weet je nooit hoe het er is, ook niet door foto's of zelfs documentaires te bekijken. Ieder land heeft tenslotte een andere cultuur. Maar als je er jaren geleden bent geweest en dan de foto's terug kijkt, herinner je je misschien wel weer genoeg om het goed te kunnen beschrijven.

Wat dat betreft hebben fantasyschrijvers het makkelijk. Zij kunnen hun eigen wereld inrichten zoals ze dat zelf willen, het uitzicht vanuit de kerktoren bepalen, de lengte van een reis te paard van een klein dorpje bij het woud naar de hoofdstad, zonder er ooit geweest te zijn. Nadeel is dat je álles zelf moet verzinnen en het nog logisch maken ook. Maar dat vind ik het leuke eraan. :P

Nenko wrote:

In stadsdeel Westerpark (Dirk Hartogstraat) heeft de gemeente voortuinen aangelegd. Misschien kun je dat gebruiken? En op de Admiraal de Ruyterweg, de woonboten daar hebben ook mooie voortuinen.

thanx Ing. Dat is handig om te weten.