Personages ontwikkelen, amateurpsycholoog?

Ik maak van tevoren vaak wel een schets op papier met zijn/haar opvallendste kenmerken, maar als ik eenmaal aan het schrijven sla, wijk ik er vaak toch nog veel vanaf. Ik vind zelf dat het consequent beschrijven van personages en de karakterontwikkeling nog zwakke punten van me zijn. Ik wil me daar het volgend jaar eens meer in verdiepen d.m.v. een cursus die hier in de buurt wordt gegeven.

Voor mij is de beste manier is om mijn schrijfwerk en personages te baseren op mijn eigen levenservaring. Daar weet ik gewoon het meeste vanaf. Er valt enorm veel te putten uit de inzichten die ik over mezelf en anderen heb. Als ik een jeugdboek schrijf, dan baseer ik veel op hoe ik zelf ben (en als kind was), op mijn broertje en zusje, de kinderen uit mijn klas, en op hoe mijn ouders toen waren. Toch zijn het altijd wel hele eigen karakters, dus een buitenstaander zal mij of zichzelf er niet direct in herkennen. Het is ook gemixed met fantasie. Meestal gaat karakterontwikkeling bij mij vrij intuïtief, dus veel ontstaat ook gewoon tijdens het schrijven. Soms maak ik ook karakterdossiers, waarin ik dingen verzin over de achtergrond van de personages (over hun familie achtergrond), hun geheime droomwens, hoe hun kamer eruit ziet, wat hun lievelingskleur is, hun manier van praten en doen. Dat kan extra diepte aan het karakter geven, zelfs al gebruik ik niet alle gegevens in de tekst. En verder helpt het me door goed om me heen te kijken en andere mensen en menselijke relaties te observeren, door zelf als amateur psycholoog te fungeren dus :D.

Jeri, heb je de link naar dat artikel over Hermelien? Ben wel nieuwsgierig!

@Judy: Hij is wel in het engels http://www.booksandwands.com/ En dan Characters Arc Daar kan je kiezen tussen de hoofdrol spelers en bijrollen. Of direct voor Hermelien via http://www.booksandwands.com/HermioneGrangerMenu… Off-topic: Was jij nou de gene die deel 7 ook niet zo sterk vond, maar je zus wel?

Wil je nog iets vragen mbt het woord amateurpsycholoog in de titel? Vraag je je misschien af of je er één moet zijn om een goed (complex) personage te kunnen ontwikkelen?

Ik heb van mijn hoofdpersonen ook overzichten gemaakt van alle (on)nodige gegevens. Uiterlijk, familierelaties, voor- en afkeuren, hobbies en vaardigheden, huisdieren, karaktertrekken. Voor dat laatste spiek ik bij websites waar je horoscopen kunt maken; die geven combinaties van eigenschappen. Heel handig voor de variatie. Een overzicht voorkomt ook dat je later in je boek jezelf niet gaat tegenspreken. Zo houd ik ook een lijst bij van de namen van alle andere personages in het verhaal. Dat voorkomt later terugzoeken. Hetzelfde met landen en landschappen, plaatsen enz. Dat is het leuke van fantasy, je maakt helemaal je weigen achtergrond. Maar je moet hem wel bijhouden anders ga je de mist in. In de praktijk wijk ik er dan toch vanaf naarmate de hoofdpersonen meer 'body' krijgen, maar zeker bij de opstart van het verhaal vind ik het een hele hulp.

Bij mij ontstaat een personage gewoon en in het verhaal breidt het karakter zich verder uit. Ik denk wel dat het handig is om eens zo´n lijst te maken met waar hij/zij van houdt etc. Hoewel dat op een of andere manier altijd duidelijk is als ik schrijf. Misschien maakt zo´n lijst het nog duidelijker en ik kan me voorstellen dat je door het maken van zo´n lijst meer details weer gaat geven in je verhaal. Zeer handig bij bijvoorbeld NaNoWriMo!

@Dries: Ja ik dat vraag ik me af. Of je een kleine amateur psycholoog moet zijn om je personage als mens neer te zetten. In de Harry Potter analyse (zie eventueel de gegeven link) wordt Hermelien als boekenwurm en betweter van alles neergezet. En dat ze in het eerste deel (Steen der wijzen) in de trein Harry en Ron ontmoet. Hoe die eerste ontmoeting gaat geeft aan dat Hermelien weinig vrienden heeft gemaakt, of ooit gehad heeft en dat ze een 12 jarig kind is dat niet weet hoe ze over komt. Uiteindelijk aan het eind wordt ze echt vrienden van Harry en Ron. Daarom vroeg ik me dit af. En of je dit dus zelf ontdekt tijdens het verhaal of dat je dat van te voren gaat zitten bedenken.

Volgens mij zijn subtiel en consequent kernwoorden in karakterontwikkeling van personages. Subtiel omdat het geloofwaardig moet zijn. Het moet in de reeds bekende details van het karakter van je personage passen, ook al is het een verandering. Aan de andere kant moet je consequent zijn met de karaktertrekken die niet veranderen. Door karaktertrekken op verschillende manieren verschillende keren naar voren te laten komen bouw je een beeld op bij de lezer.

Ik zie het zo: eerst stel je de basis van het karakter vast. Bijv. hulpvaardig, creatief, invoelend, assertief en positief. Verder kun je een einddoel stellen: waar wil je heen met je personage, wat voor mens moet het worden. De rest vloeit dan voort uit je verhaal, maar dan je je wel steeds afvragen wat een gebeurtenis met je personage doet. Wat voor invloed heeft het, wat leert hij/zij ervan. Wat wil je dat hij/zij ervan leert? Een bewust proces dus. Dat is ongeveer wat ik probeer te doen. Komt dit in de buurt van jouw vraag?

Bij mij ontwikkelden de personages zich gedurende het schrijfproces. Tijdens het herschrijven heb ik de karakters waar nodig wat aangepast. Voorbeeld: Mijn HP was in de eerste instantie veel te braaf,waardoor ze het verhaal negatief beïnvloede. Nu is ze pittiger en maakt niet altijd goede keuzes. Het verhaal wordt spannender. Ik vind het met name lastig om personages van het andere geslacht neer te zetten. Hoe denken mannen? Heel moeilijk.

@ Sgoojur: Ik vind het ook veel moeilijker om het personage van mannen te vatten in een verhaal. Mijn hoofdpersonen zijn eigenlijk altijd vrouwen, bedenk ik me nu. Off topic: Iggy Pop! Geweldig. Had Candy al jaren niet meer gehoord. :) Net even geluisterd. Blijft mooi.

@Judy: Off-topic: Was jij nou de gene die deel 7 ook niet zo sterk vond, maar je zus wel?

Yep, dat was ik... Bedankt voor die links, ik zal ze eens bekijken.

Bij mij gaat het vanzelf...

Interessante vraag waar ik zelf ook mee worstel. In mijn verhaal krijgt de hoofdpersoon in het begin een schokkende gebeurtenis te verwerken waardoor ze indirect ook meer over haar eigen afkomst te weten komt. Daardoor neemt ze beslissingen die vergaande gevolgen hebben voor de rest van het verhaal. Goed, het hele gebeuren wordt hierdoor nogal psychologisch, en ik vraag me steeds af of het ook logisch is, en niet té psychologisch. Qua karakterontwikkeling heb ik wel wat op papier staan, maar daar kijk ik eigenlijk nooit naar. Ik wil ook niet te veel in hokjes denken. Ik heb een bepaald beeld van een karakter in mijn hoofd, en daar baseer ik me op als ik schrijf. Hoe een karakter reageert, baseer ik op eigen ervaringen en observaties/interpretaties van gedrag van andere mensen. Eigenlijk vind ik personages bedenken één van de leukste onderdelen van het schrijven. Mijn verhaal is nog maar 15.000 woorden, maar ik heb nu al een bijzondere 'band' met een aantal personages. En ik heb nog geen vastomlijnd idee hoe het met hen zal aflopen. Ik heb tijdens het lezen van andere boeken eens opgelet welke elementen het verhaal en de personages 'echt' of geloofwaardig maken. Voor mij zijn het de details, die vaak niet belangrijk zijn voor de verhaallijn. Om Harry Potter weer aan te halen: bijvoorbeeld het eten dat op tafel komt op Hogwarts, spelletjes die gespeeld worden, de dagelijkse routine die op zich weinig met de verhaallijn te maken heeft, maar wel op een subtiele manier inzicht geeft in de wereld waarin het verhaal zich afspeelt. En dan weer niet te veel zodat het niet vervelend wordt. Verder vind ik humor (b.v. ironie) belangrijk. Edit: ik heb de schrijfoefening voor het ontwikkelen van personages in fantasy gedaan en vond dit erg leuk om te doen. Deze staat als het goed is nog steeds op de site bij de schrijfoefeningen.

Bij mij gaat het vanzelf tijdens het schrijven. Zodra ik een naam heb die bij ze past, leven ze voor me :nod:

Herkenbaar, namen zijn voor mij ook belangrijk. Ik heb aardig wat tijd rondgebracht op internet om de goede namen te vinden.

Ik stel van tevoren ook vast wat de karakters van de personages (ongeveer) zijn en waar ik die personages naartoe wil laten gaan. Dit wil niet zeggen dat ze me nooit kunnen verrassen, soms verandert iemand sneller of langzamer dan ik eerst dacht. Namen vind ik ook belangrijk. Gisteren moest ik hardop om mezelf lachen toen ik een passende naam voor een personage bedacht. Ik dacht: "Een saaie man, maar ook streng en niet te veelzeggend... fred... fred... nee dat is hem niet..." Tot ik plots hardop "Frits!" riep. Ja, hij heet Frits. Deze naam paste precies voor mijn gevoel (No offence voor alle Fritsen) en ik schoot gewoon in de lach omdat ik zo blij was met die ene naam, en hem vol euforie uitriep.

Ik ken een Frits en die voldoet wel aan je beschrijving :)

Hmm, eigenlijk besteed ik nooit veel tijd aan namen. Meestal gebruik ik één van de eerste namen die in me opkomt. Die vind ik dan dus blijkbaar het beste bij mijn personage passen. Aan de naam van de hoofdpersoon besteed ik wat meer tijd. Googlen jullie ook wel eens de naam (combi voor- en achternaam) die je hebt bedacht? Ik doe dat wel altijd. Wil altijd weten of er niet al een persoon in NL is met dezelfde naam. Dan wil ik hem nl. liever niet gebruiken. Laatst had ik een heel goed gevoel over een naam die ik voor een personage had bedacht. Paste echt helemaal bij hem. Toen bleek er echter al iemand zo te heten. Hij kreeg vrij veel hits op Google. Tot nu toe heet hij nog steeds zo in mijn verhaal, maar ik denk dat ik het t.z.t. ga veranderen. Sorry trouwens als dit niet helemaal on topic is. Ik zal verder mijn mond houden...

Bij mij gaat het vanzelf...

Bij mij ook wel. Als je een goed personage hebt, reageert dat zoals bij dat personage past. Ik vind het wel heel belangrijk dat het klopt; dat iemand de dingen zegt en doet die logisch voortvloeien uit wie hij of zij is. Dat voel je ook gewoon aan als schrijver met een redelijke mensenkennis (en situatiekennis) en dan hoef je het niet te verzinnen.

Als ik erover na ga denken, wordt het juist krampachtig en fake. Ik vertrouw in deze op mijn intuitie.

Als ik erover na ga denken, wordt het juist krampachtig en fake. Ik vertrouw in deze op mijn intuitie.

Dat moet je ook blijven doen. Juist dan maak je een personage geloofwaardig.