Schrijven over mensen die ouder zijn dan jij

Mja. Maar veranderen dan de mensen of de omstandigheden? Ik weet niet of mensen rigoureus en plotseling echt kunnen veranderen. Het zullen vaak de omstandigheden zijn die tot handelen dwingen, en die handeling zal waarschijnlijk uit de natuur van de persoon voortkomen. Maar een sloddervos die ineens heel netjes wordt, of dat hele "scrooge" gedoe (ik vermoed dat ie de eerstvolgende kerst weer net zo krenterig was :P)? Dat moet wel een heel plausibel verhaal worden wil ik het aannemen.

Scrooge geloof ik ook niet. Maar er bestaat wel degelijk zoiets als de druppel die de emmer doet overlopen, the last straw that broke the camel's back etc. Er bestaat een nlp techniek die daar op gebaseerd is. De kans dat een sloddervos ineens heel netjes wordt, lijkt me inderdaad bijzonder klein, want dat is een complex gedrag. Iemand kan wel ineens met roken stoppen, dat is veel eenvoudiger.

Misschien moeten we eerst "verandering" definieren, want ik vind stoppen met roken geen verandering van het karakter, alleen van gedrag. Het risico op verslaving is er nog steeds. Van die "het roer om" dingen geloof ik wel, maar volgens mij zijn die redelijk uitzonderlijk. Bekering valt daar ook onder, denk ik. Maar dat soort gedoe is allemaal genetisch, dat telt niet ;) Maar aan de andere kant, daar worden toch juist boeken over geschreven, dus dat kan wel ;)

Stoppen met roken was misschien niet zo'n handig voorbeeld. Het is wel mogelijk dat iemand een grondige afkeer van zoiets krijgt, maar meestal is de verandering inderdaad minder diepgaand. Het roer kan wel degelijk om, ik heb het in mijn eigen leven een paar keer gedaan, vriend en vijand verbazend. En definitief ook. Het is inderdaad redelijk uitzonderlijk maar juist daarom geschikt voor een boek, lijkt me.

Ach ik hoop dat ik het kan, want ik werk momenteel aan een verhaal met een 53-jarige in de hoofdrol (of werkte, tot ik deze discussie zag). Zelf ben ik vrouw en 26. Ik gebruik dan hele specifieke 'singuliere details' om mijn verhaal waarheidsgetrouwer te maken. Bijvoorbeeld het prostraatprobleem waar hij zich voor schaamt. Ik ken iemand van rond die leeftijd met dat probleem, en heb er heel openhartige gesprekken met hem over gehad. Iemand anders van rond die leeftijd die ik ken, is net uit een scheiding na een koud huwelijk van 30 jaar. Zijn 'gevoelens' daarover (eigenlijk de gevoelens die ik bij hem geobserveerd heb) gebruik ik ook. En zijn vreemde gewoonte om telkens weer over de kale plek op zijn hoofd te wrijven. Al die 'gender en leeftijdspecifieke' details wortel ik in mijn eigen 'emotionele stelsel'. Een soort van transplantatie dus. En dan hoop ik dat als een oudere man het leest, hij zich niet eens afvraagt door wie het geschreven werd. Dan is het goed. Ik geloof dus dat het kan. Maar dat komt misschien door jeugdige overmoed.

Runaway, zulke mannen als jij beschrijft, daar ken ik er tientallen van. Scheiding na koud huwelijk van 30 jaar, prostaatprobleem. Wat ik nog mis is impotentie. Mocht je een stukje willen plaatsen bij Proeflezen, dan zal ik er graag naar kijken.

Ik ben al een paar keer op de verkeerde vrouwen gevallen, wat dat betreft lijk ik niets te hebben geleerd... Of de verkeerde vrouwen vallen op mij, en ben ik te zwak om helder te blijven nadenken. Ik weet niet of liefde valt onder het kopje 'Inzichten waardoor je anders de wereld gaat bekijken'. Zo werkt het voor mij niet in elk geval. Met ratio heeft het niets te maken. Ik zeg wel steeds dat ik nu écht een stuk voorzichtiger ben in de liefde. Maar voor hetzelfde geld val ik straks weer voor iemand die niet waarmaakt wat ze belooft.

Ik denk dat een mens in wezen niet verandert; wat hem ook overkomt. Hij past zich aan, en tegelijkertijd probeert hij de omstandigheden te dwingen naar zijn persoonlijkheid. Het voorbeeld van de vrouw die op verkeerde mannen valt (wat zijn verkeerde mannen - volgens zichzelf zijn ze helemaal niet verkeerd), doet dat omdat zij iets van het leven wil, om geen andere reden dan dat zij dat wil. Over die noodzaak heeft zij niet zelf beslist. Die ligt misschien ergens in haar biografie-opbouw, haar overgeërfde karakteraanleg (wat niet hetzelfde is als genetische bepaling, maar een houding door de generaties heen), of in een andere oorzaak. Op het moment dat zij opmerkt dat het vallen op verkeerde mannen haar op de een of andere manier schaadt - en zij over enige gezonde eigenliefde beschikt - kan zij beslissen, naar andere mannen om te zien. Maar daarvoor moet ze afkicken van haar vorige gevoelsproces - en opkicken naar zichzelf. Dat achterliggende conflict, die strijd met het 'zelf' van zo'n vrouw, gecombineerd met al de omstandigheden waarin zij zich begeeft of bevindt, is interessant voor een roman / verhaal. Dan heeft het gelaagdheid en geef je als auteur je lezer ook echt iets. Een auteur moet - als hij dergelijke verhalen wil schrijven - wel zelf door enkele processen gegaan zijn, omdat hij anders niet verder komt dan de buitenkant: een vrouw die op verkeerde mannen valt; dat heeft iets grappigs, hilarisch, óf deerniswekkends. Dan wordt het chicklit. Over plotse levensveranderingen ten gevolge van een groot ongeluk, bijvoorbeeld, is het niet vanzelfsprekend dat iemands persoonlijkheid wezenlijk verandert. Ik heb juist iemand horen zeggen - die dit is overkomen - dat hij nog steeds dezelfde is. Hij herkent zichzelf als de persoon van voor het ongeluk. Ik denk dat een persoonsverandering teweeggebracht wordt door ziekte, geneesmiddelen- of drugsgebruik. Dan nemen die veroorzakers de originaliteit (*) van iemand over. (*) Voor zover iemand origineel is; ik geloof dat hij voor 98% kopie is van zijn voorouders, en zo'n 2% heeft om een verandering daarin aan te brengen, zodat de generaties langzamerhand kunnen evolueren.

Eens met MJ, inclusief het mild-neerbuigende over chicklit, exclusief de percentages in de voetnoot.

Die percentages zijn nergens op gebaseerd, MichaM. Ik schat dat zelf zo in, omdat het moeilijk te meten is.

Na enig nadenken denk ik eigenlijk wel dat je gelijk hebt, plusminus een paar procenten. Zo veel mensen die er uiteindelijk achterkomen dat ze wel heel erg op hun ouders lijken, ook al hadden ze als jongere heel erg besloten om NIET als hen te worden.

Zo veel mensen die er uiteindelijk achterkomen dat ze wel heel erg op hun ouders lijken, ook al hadden ze als jongere heel erg besloten om NIET als hen te worden.

En ook daarin leken ze precies op hun ouders. :)

Ik denk dat de werkelijkheid toch nog iets ingewikkelder is. Maar voor vandaag (of eigenlijk gisteren) stop ik er mee. Ik wens jullie een goede nacht.

Ik denk dat de werkelijkheid toch nog iets ingewikkelder is. Maar voor vandaag (of eigenlijk gisteren) stop ik er mee. Ik wens jullie een goede nacht.

Voor sommige mensen, ongetwijfeld.

Ik ben al een paar keer op de verkeerde vrouwen gevallen, wat dat betreft lijk ik niets te hebben geleerd... Of de verkeerde vrouwen vallen op mij, en ben ik te zwak om helder te blijven nadenken. Ik weet niet of liefde valt onder het kopje 'Inzichten waardoor je anders de wereld gaat bekijken'. Zo werkt het voor mij niet in elk geval. Met ratio heeft het niets te maken. Ik zeg wel steeds dat ik nu écht een stuk voorzichtiger ben in de liefde. Maar voor hetzelfde geld val ik straks weer voor iemand die niet waarmaakt wat ze belooft.

Ah, nú snap ik MJ bij 'Picknickmeeting' en pvdwngrd, ik heb het al gevonden :nod:

Na een nachtje slapen kwam ik op nóg een manier waarop iemand kan veranderen, en deze is heel geschikt om te gebruiken in een verhaal, wordt ook vaak gedaan. Dat is veranderen door een reframe. Dat wil zeggen, je krijgt eerst een heleboel informatie en dan komt er een moment, er gebeurt iets, waardoor de eerder verzamelde informatie in een nieuw licht komt te staan. Vervolgens trek je een nieuwe conclusie en gaat verder op de weg die past bij de nieuwe conclusie. De vrouw die getrouwd bleef met een gewelddadige man accepteerde het geweld omdat ze dacht dat ze niet in staat zou zijn om in haar eigen levensonderhoud te voorzien. Om het gewelddadige gedrag te kunnen accepteren, praatte ze zichzelf aan dat hij in elk geval een goede kostwinner en trouwe echtgenoot was. Ondertussen heeft (of ontwikkelt) ze vaardigheden waarmee ze in haar eigen levensonderhoud zou kunnen voorzien, maar die vaardigheden gebruikt ze daar niet voor. Op een bepaald moment blijkt dat haar man helemaal niet zo'n fantastische kostwinner is: hij blijkt ontslagen te zijn en overdag niet naar zijn werk te gaan maar naar zijn vriendin. Het mooist werkt dit, als signalen hiervoor al eerder door het verhaal heen gesprenkeld zijn, maar niet belangrijk leken. Op het moment dat ze hier achter komt, telt ze 1 en 1 op en kiest voor zelfstandigheid. En daarmee eindigt het verhaal.

Ik denk ook dat het meer met karakters te maken heeft dan met iemand die ouder/jonger is dan jij. Er is geen standaard 'vijftigjarige'. Met kleine aanpassingen in je denken (tijdens het schrijfproces natuurlijk) kun je als vrouw een man zijn, als dertigjarige een tachtigjarige, et cetera. Maar waar het om gaat, wat het lastige is, is hoe je zijn (haar) karakter goed weergeeft. Een tachtigjarige heeft nog de oorlog meegemaakt (even uitgaande van een Nederlandse schrijver anno nu), jij niet. Misschien is die persoon wel verkracht, jij niet. Hoe geef je dat weer? Hoe denkt die persoon? Daar moet je je in inleven. En dat is de truc, dat moet je goed beheersen. Maar voor elke tachtigjarige die je in je verhaal stopt, moet je je anders inleven. De een is joods, de ander was NSB'er, de ander communist, weet ik veel wat ze allemaal kunnen zijn. Hoe voelt doodsangst? Tenzij je het zelf meegemaakt hebt, weet je niet. Maar je kan al heel ver komen, door inleving, door te praten met mensen die wel doodsangst kennen.

Nou Tante Betje, leuk dat je een stukje van mijn verhaal in proeflezen wil zien, maar zo simpel is het vrees ik niet. Ik geloof namelijk niet dat er 500 woorden uit mijn verhaal zijn waar jij uit kan beoordelen of Jacques' een geloofwaardig karakter heeft. Dat zit in het hele verhaal verwerkt. Ik heb voldoende proeflezers in die leeftijdscategorie die me kunnen vertellen of ik het voldoende doorleefd geschreven heb, maar toch bedankt.

Soms word je door een situatie gedwongen om jezelf te veranderen. Toch geloof ik dat je wel in wezen dezelfde blijft als voorheen.

@Runaway: daar zit wat in. In ieder geval wens ik je veel succes met je verhaal. @Pluisebol: ja, ik denk ook dat je in wezen dezelfde blijft. Maar er verandert ook van alles aan je. De vraag is: kun je je, als je 20 bent, voorstellen hoe het zal zijn om 40 te zijn? Bij wijze van spreken: kan de bloem zich voorstellen hoe het zal zijn om een vrucht te zijn? De vrucht is in wezen dezelfde als de bloem, maar tegelijk is hij ook erg veranderd.

Het gaat niet om je wezen, in mijn beleving, het gaat om hoe je wezen zich verhoudt tot de wereld. Meer ervaring geeft een ander beeld. Een ijsje halen, vroeger, met je ouders. Of even snel een ijsje pikken op een warme dag, nu, zelf. De eerste keer naar de kroeg. De honderste keer naar de kroeg. De eerste schooldag. De laatste. Je relatie voor de kinderen er waren. Je relatie daarna. Je huis opruimen voor je kinderen hebt. Je huis opruimen als de kinderen de deur uit zijn (kijk, die zie ik dus nog niet :p ). Ziekenhuisopname als kind. Voor de zeventigste keer op bezoek in het ziekenhuis. Die eindeloze schoolvakanties die je vroeger had. Die ´hoe proppen we alle uitjes in de vakantie´ervaring van nu. Mijn moeder, die steeds maar zegt ´de tijd gaat zo snel, het is alweer kerst´.