Lid sinds

16 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

het gedoe van de techniek

11 februari 2009 - 17:04
Ik ben niet bepaald een technisch schrijfster. Ik schrijf vanuit het hart en ik heb mezelf echt aan moeten leren om op dingen als spelling, indeling en grammatica te letten. Het gaat steeds beter, al ben ik er nog steeds geen ster in hoor. Als ik teveel lees over het schrijversvak, word ik altijd helemaal down van alles techniek die er blijkbaar bij komt kijken als je echt goed wilt leren schrijven. Ik heb serieus twijfels of ik hier ooit wel aan kan voldoen en of ik daar eigenlijk wel aan wil voldoen. Ik heb soms de neiging om zo ongeveer mijn middelvinger op te steken naar techniek en alle vaktermen die in het rond gesmeten worden in boeken en schrijvers-tijdschriften. Schrijven is voor mij vooral voelen en doen en dat wordt belemmerd als ik teveel bezig ben met de techniek van het geheel. Ik heb ook helemaal geen behoefte om opleidingen of trainingen te volgen om beter te kunnen schrijven. Uiteindelijk zal ik er qua techniek misschien wel aan moeten geloven, maar ik heb erg de houding van 'of je hebt talent, ontwikkeld het gaandeweg en komt er ook zonder opleidingen en supertechniek wel, of je hebt het gewoon niet en moet vooral blijven schrijven...hobby-wise'. Hoe is dit voor jullie? Hoe vervelend vinden jullie het technische gedeelte van schrijven? Hebben jullie hier ook moeite mee (of gehad) en zo ja, hoe ga je daar mee om? Hoe maak je die techniek je eigen, zonder een hekel te krijgen aan het schrijven? (volgens mij is dat niet mogelijk in mijn geval en dus is deze vraagstelling wat overdreven, maar toch..)

Lid sinds

15 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 17:28
Ik vind de techniek juist heel leuk, omdat ik bij mezelf zie dat het mijn schrijven echt ontwikkelt. Ik ben blij met alles wat ik aangereikt krijg. Het is moeilijk om sommige dingen toe te passen, maar door af en toe een stukje bij proeflezen te plaatsen, krijg je ook goede feedback waar je verbeterpunten liggen. Die feedback kan soms een beetje pijn doen, maar ja kan daarna gewoon weer opstaan en verder gaan. Mij heeft het juist de liefde voor schrijven nog groter gemaakt. Ik zou het liefst uuuuren aaneen schrijven. Maar als je alleen voor jezelf schrijft en voor de hobby, dan maakt het toch niets uit hoe je het schrijft? Zolang je er plezier in hebt!

Lid sinds

15 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 17:45
En ik bedacht net, misschien til je er ook wel te zwaar aan voor jezelf en is het minder lastig dan je denkt. Misschien als je het toepast allemaal dat je er plezier in krijgt. Mijn mening is: schrijven is niet alleen doen, maar ook investeren. p.s. prachtige foto's heb je op je hyves staan. Ik ben ook gek op fotografie.

Lid sinds

17 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 18:31
Techniek is gewoon het instrumentarium waarmee je dat wat je vanuit je gevoel hebt bedacht leert overbrengen, tot volle wasdom laat komen. Stel dat je schilder zou zijn, maar niks van kleurtechniek zou willen weten omdat dat je van je gevoel af zou brengen. Toch jammer dat je dan misschien wel jaren alleen in rood, geel en blauw zou moeten verven, omdat je niet van iemand wilt leren dat rood en geel samen oranje maken. Tuurlijk, misschien kom je er na een tijdje spontaan zelf achter - maar een schilderles had je in een uurtje een heel scala aan kleurenkennis bij kunnen brengen... Zo is het met schrijven ook. Door je bewust te worden van de techniek kun je maken wat je voor ogen staat - op zo'n manier dat de lezer oppikt wat jij hebt willen vertellen.

Lid sinds

17 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 19:07
Als je alleen voor jezelf schrijft, maakt het natuurlijk niet uit. Maar als je wil publiceren en een groter publiek wil bereiken, zul je er toch aan moeten geloven. Gevoel moet gestructureerd worden om voor anderen begrijpbaar te zijn, volgens mij, het moet op zo'n manier gepresenteerd worden dat de boodschap overkomt, en daar is techniek voor. Als je geen moeite wil doen om die techniek zo goed mogelijk te leren beheersen, is de boodschap blijkbaar niet belangrijk genoeg.

11 februari 2009 - 19:16
Het komt op mij een beetje over als: 'Ja, ik vind het wel leuk om dat kind te hebben, maar die poepluiers, die zwemles, die verjaarspartijtjes, de vakanties, die puberteit, en dan zijn ze alweer groot. Wat heb je er eigenlijk aan, al dat opgevoed. Laat toch.' Of: 'Ja, boontjes eten vind ik wel lekker, maar als je er eerst een stuk grond voor moet uitkiezen, omspitten, aan kiemboontjes zien te komen, ze poten, beetje water geven, en dan dat gepluk. Dan moet je ze nog wassen, punten, koken, afgieten. Wat een gedoe, voordat je wat op je bord hebt.' Of seks. Vul maar in. Wat een gedoe. :) Maar it's life, gewoon, alles hoort erbij. Niets komt of gaat vanzelf. Maar het mooie is: als je ermee aan de gang gaat, ga je het fijn vinden.

Lid sinds

16 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 19:59
Al ben ik het volledig eens met bovenstaande reacties, toch heb ook ik het moeilijk om regels en technieken aan te leren. Voor het krijgen van kinderen heb ik ook nooit regels en technieken gevolgd. Elke dag leerde ik beter hoe een luier te verversen, voelde aan wanneer ze moe werden, wanneer het etenstijd was. Ik heb nergens geleerd hoe je kinderen moet opvoeden, heb mijn zonen door hun tienerjaren en puberteit geloodst en ben nu trots op wat ik verwezenlijkt heb. Zo denk ik ook dat ik, vooral bij proeflezen, veel kan leren, als ik wil luisteren, kritiek aanvaarden en desnoods aanpassingen doen. Ik heb al verschillende boeken staan over van alles en nog wat: heb er nog geen enkele ingekeken... :o Steeds heb ik weer andere dingen te doen, lezen doe ik nog uitermate weinig de laatste tijd. Ja, shame on me, ik zie jullie zo :unibrow: naar me kijken. Je ziet Krienie, je bent niet alleen met dit probleem...

Lid sinds

17 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 22:20
Zo denk ik ook dat ik, vooral bij proeflezen, veel kan leren, als ik wil luisteren, kritiek aanvaarden en desnoods aanpassingen doen.
Maar dat draait toch ook om het onder de knie krijgen van de techniek? Alleen leer je die in dit geval niet van een docent of uit een schrijfboek, maar van je mede-auteurs. Als een proeflezer je wijst op - ik noem maar wat - dat je wat meer mag tonen in plaats van vertellen, dan zul je bij een nieuwe tekst of een herschrijfronde proberen je die techniek eigen te maken. Dus of je het nu uit een boek leert, door het zelf heel veel te doen en kritisch naar je eigen werk te kijken of door op cursus te gaan, uiteindelijk gaat het erom dat je je de techniek eigen maakt.

Ing

Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 22:33
Omgedraaid werkt het ook: als ik van iemand een verhaal lees/proeflees, leer ik ook veel van de manieren waarop die auteur het aanpakt. Dat kan iets zijn als: Aha, zo lost hij het op, dát wil ik ook leren, of juist herkenning: Hee, die 'fout' maakte ik vroeger ook. Hoe doe ik dat nu en hoe ben er daartoe gekomen? En het moeten formuleren van m'n bevindingen, helpt ook om het helderder te krijgen.

Lid sinds

18 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 22:37
Ik denk dat als je schrijft voor de hobby of om het uit te gaan geven, dat de techniek juist hetgene is dat je moet beheersen. En dat dat niet vanzelf gaat merk je al gauw als je reacties krijgt op je werk. Ik lees dan ook vaak de reacties van anderen in proeflezen. Het is heel leerzaam en anders dan uit een boek, waar ik ook geregeld in lees. En als ik dan zelf schrijf probeer ik de adviezen die er zijn gegeven in gedachten te houden en toe te passen. Taal en techniek zijn beiden (en natuurlijk komt er wel meer bij kijken) onmisbaar in een goed verhaal.

Lid sinds

17 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 22:42
Wat hierboven staat klopt, er is geen speld tussen te krijgen (als je dat zou willen). En toch, techniek of niet, juist door het op een gegeven moment onbewust te gaan toepassen, ben je zelf ook meer tevreden over je eigen zinnen als je schrijft en even terugleest wát je nu hebt geschreven. Je ziet, herkent de valkuilen, noem het fouten, die je dan verbetert. Het resultaat is dat je woorden minder gebruikt, je boodschap strakker en duidelijker wordt en daarmee juist dat bereikt wat je wilt: een tekst die voor je gevoel goed is. Wat wil je dan nog meer? dan heb je toch het gevoel dat je wilt (be)schrijven?

Lid sinds

16 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 23:26
Jullie hebben gelijk, maar ik denk dat Krienie het gevoel heeft dat ze door het (moeten) letten op de techniek voor het schrijven, minder makkelijk in haar verhaal blijft (in de flow). Ik herken dat gevoel wel. In die zin kan techniek best een remmende factor zijn in het schrijfproces. Niet voor de kwaliteit, maar wel voor de snelheid. En dat het vaak nodig is om het verhaal uiteindelijk (nog) beter te maken, begrijpen we allemaal wel, maar toch. Het is leuk om te leren, maar als je het gevoel hebt dat je nog lang zover niet bent (en misschien wel nooit zover zal komen) dan kan het ook een donkere wolk zijn. Dus Krienie: geef niet op. Kom gewoon af en toe mopperen op de techniek, leer van elk commentaar en laat je niet kisten :thumbsup:

Lid sinds

17 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 februari 2009 - 23:37
Dan pas je de techniek toch toe in de herschrijf? De eerste versie hoeft niet perfect te zijn immers.

Lid sinds

19 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 9:38
Het is als met alles: bij het aanleren moet je er bij nadenken, als je het beheerst gaat het vrijwel vanzelf. En we leren iets door het heel vaak te doen. Natuurlijk kun je woorden opschrijven of een penseelstreek maken zonder techniek, maar wordt het dan ook wat je wilt schrijven of schilderen? Een rode vlek kan je einddoel van een schildering zijn, maar als je een rode vrachtauto wilde schilderen is een rode vlek niet genoeg. Een ongestructureerde woordenbrij of onbegrijpelijke zinnen staan wel aardig op papier, maar is nog geen leesbare tekst. En daar zul je dan wat voor moeten leren, zolas voor ieder vak of hobby iets aan techniek toegepast zal moeten worden. Werken met een verfbrander /cirkelzaag kun je ook niet zonder basisdingen te weten. Het zal je misschien wel lukken met die cirkelzaag, maar het kan je ook je vingers kosten. Enige uitleg en technische handleiding scheelt veel tijd en ongemak. Voor mij is dat met schrijven net zo. Het gaat vlotter, gemakkelijker en beter naarmate je de techniek en vakkennis beter leert gebruiken. Hoe je die kennis opdoet, praktisch of uit boeken, maakt per persoon uit, maar het gaat er om dat je het toepast, eerst heel nadrukkelijk nadenkend, tot het 'erin' zit en het vanzelf gaat. Sommige dingen(mijn zwakke punten) blijf ik met een correctielijstje naast me controleren als het werk er eenmaal staat.

Lid sinds

16 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 10:35
Bedankt voor alle reacties! Uiteraard is techniek iets waar ik niet omheen kan. Uiteindelijk wil ik veel verder komen dan alleen schrijven voor de hobby. Ik wil er het liefst groot mee worden en ik begrijp dat techniek onderdeel van groeien is. Ik ben er ook absoluut druk mee bezig hoor en als ik aan het schrijven ben en ik twijfel over hoe ik iets op de juiste manier schrijf, kan ik ook vaak niet verder voordat ik het uitgezocht heb. Die leergierigheid is er dus wel degelijk. De 'moeite' met techniek zit hem bij mij vaak in de professionele sfeer van het schrijversvak. Gewoon het idee dat je zoveel 'moet'. Dat er zoveel regels lijken te zijn in het schrijven terwijl schrijven eigenlijk naar mijn idee een heel vrije vorm van kunst/expressie zou moeten zijn. Als ik tijdschriften of boeken over schrijven lees, wordt ik altijd heel onzeker omdat er zo vreselijk veel technieken, stijlen en termen voorbij komen die ik niet ken, niet beheerst en soms ook gewoon niet begrijp. Ik heb heel veel moeite met concentratie en dingen onthouden en voor mij werkt 'gewoon doen' het beste. Ik leer dus inderdaad het beste door gewoon ander werk te lezen, stukjes kritisch te laten lezen, etc. Ik heb het ook met fotografie hoor. Ik weet amper wat de term diafragma inhoud en eigenlijk wil ik het ook niet leren want ik wil gewoon simpelweg geweldige beelden schieten. Dat lukt me redelijk en de gemiddelde amateur-kijker vind mijn foto's erg mooi, maar zou ik echt fotograaf willen worden, dan zou ik me toch echt door de techniek heen moeten worstelen. In fotografie is dat een van de redenen waarom ik geen professioneel fotograaf zou willen worden. Ik wil wel dolgraag groot worden in het schrijven en dus moet ik me de techniek eigen maken. Uiteindelijk lukt me dat ook vast wel, maar ik blijf daarin waarschijnlijk altijd wat recalcitrant. Ik opende dit topic niet om te horen dat ik eronder uit kan komen, want ik weet wel dat het zo niet werkt. Ik was gewoon benieuwd naar hoe jullie dat technische gedeelte van het schrijversvak ervaren.

Lid sinds

17 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 11:11
Ik las in het boek van Elizabeth George over schrijven dat zij bij het schrijven van haar lopende verhaal, haar eerste versie dus, niet let op techniek. Ze schrijft dan in een soort creatieve uitbarsting almaar door. Ze laat in haar boek ook een stukje zien en inderdaad, daar zitten heel veel tik- en spelfouten in. In een volgend stadium gaat ze herschrijven en dan let ze juist wel op haar techniek. Als je in het creatieve proces bent, hoef je dus niet altijd op techniek te letten. Maar ik vind wel dat je uiteindelijk de Nederlandse taal en grammatica goed moet beheersen. Als lezer vind ik niets zo irritant als een tikfout in een boek of nog erger een dt-fout. Op zo'n moment valt me die fout op en wordt de fictionele droom (term van Gardner) onderbroken. Dan erger ik me en kan het zijn dat ik geen zin meer heb om verder te lezen. Ik heb dat soms ook op dit forum: als iemand aan de lopende band taalfouten maakt, moet ik echt moeite doen om door te lezen. :\\ Dan leiden die fouten me af van de boodschap. De vraag is wat wil je: wil je lezers bereiken of schrijf je puur voor jezelf. Als je lezers wilt boeien, moet je volgens mij er voor zorgen dat die lezer door wil lezen en niet onnodig wordt afgeleid. Schrijf je voor jezelf, ja, dan maakt het niets uit. Ik maak zelf ook fouten, hoor, maar ik doe mijn best om ze te vermijden. Ik bewerkt nogal eens een post van mezelf als ik een fout zie staan... :o

Lid sinds

17 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 11:13
@Krijnie, ik lees je post hiervoor door en zie dat je het hebt over andere zaken dan taal. Ik geloof dat dit een verlate reactie van mij is op een post elders waar iemand werd gewezen op haar tikfouten... Maar goed. Ik meen bovenstaande absoluut wel.

Lid sinds

16 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 12:15
@ jeanne thamar: ik ben het volledig met je eens. Ook ik haat taalfouten, dt-fouten e.d. Maar dat betekent niet dat ik me graag in boeken verdiep hoe ik goed kan leren schrijven. Ik leer heel veel van proeflezen, iets zelf plaatsen en dan de reacties bekijken. Je hebt mijn reactie gezien jeanne, betreffende het boek "De oude man". Zoiets zou ik niet durven uitgeven! Ik ben het roerend eens met de werkwijze van Elizabeth George, zij is zeker niet de enige die het zo doet! Eerst maar schrijven, schrijven, later bewerken, verbeteren, aanpassen. Al doende leert men, weer een cliché, toch is het zo. Hoe meer je schrijft, hoe meer je leest, hoe vlotter alles gaat. @ Krienie: we komen er wel uit, langzaam maar zeker, verder oefenen, verder proberen! Succes!

Lid sinds

17 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 12:42
Techniek is vooral belangrijk om je werk leesbaarder te maken. Sommige lezers zijn niet goed in -d's en -t's en die lezer zal het niet opvallen als je dit fout doet. De lezers die dat wel opvalt, zullen het niet prettig vinden lezen. Met stijlfouten is dat precies hetzelfde; sommigen valt het niet op, anderen juist wel. Om juist ook de mensen die dit soort dingen opvallen te plezieren met je werk, is het belangrijk de techniek goed toe te passen. Laatst las ik een boek wat ik op de één of andere manier minder prettig vond lezen. Toen ik wat technischer naar de tekst ging kijken, viel me ook op waarom: veel zinnen die met 'ik' of 'hij' begonnen, waardoor de zinsbouw enigszins voorspelbaar werd (minder mooi tijdens het lezen). Daarnaast werd het woordje 'maar' vrij vaak gebruikt; in sommige alinea's begonnen meerdere zinnen met 'maar' (een woordje dat, zeker aan het begin van de zin, vaak kan worden weggelaten) of 'toen'. Dat had dus veel prettiger leesbaar gekund. Ook zonder de kennis van techniek, voel je wel aan of iets prettig of minder prettig leest, maar dan weet je niet waardoor dat komt. Als schrijver is het dus handig als je daar kennis van hebt, zodat je 'automatisch' dit soort dingen gaat vermijden. Veel schrijven en laten proeflezen (en zelf proeflezen) helpt goed om die techniek te ontwikkelen, en af en toe een schrijfboek doorbladeren ook (meestal pik ik de dingen eruit die ik op dat moment belangrijk vind en bewaar ik de dingen die ik 'ingewikkelder' vind voor een volgende keer (zo blijft zo'n schrijfboek leuk ;) ).

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 13:15
Meerdere versies schrijven is sowieso een van de belangrijkste lessen die ik geleerd heb over schrijven.

12 februari 2009 - 13:28
Je kunt zelfs stellen dat techniek de drager is van het verhaal. Een verhaal kan nog zo mooi bedacht zijn, als het stuntelig wordt opgeschreven, is het niet om aan te zien. Het heeft vorm nodig.

Lid sinds

17 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 20:31
En dan is de cirkel weer rond. :thumbsup: Als je lekker wilt koken, maar je hebt geen zin om je te verdiepen in zaken als ingrediënten, smaakverhoudingen, temperatuur etc. , dan smaakt het nergens naar. Als je een verhaal schrijft en je wilt dat een ander dat verhaal leest, begrijpt en waardeert, heb je vorm en techniek nodig om die ander te bereiken. Anders blijft het een vormeloos geheel. Nou ja, worden we nog filosofisch op de namiddag ook. ;)

Lid sinds

18 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
12 februari 2009 - 23:03
Misschien wordt het tijd om de titel van dit topic wat om te husselen? :) Dan wordt het: Het goede van de techniek.
Het is maar hoe je het bekijkt. Techniek bij het schrijven is goed, dat hoort erbij en toch kan het voor een beginnende schrijver ook een gedoe zijn. Je moet het nog onder de knie krijgen. Misschien is het goede gedoe van de techniek een oplossing. :D

Lid sinds

16 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 februari 2009 - 10:47
Misschien wordt het tijd om de titel van dit topic wat om te husselen? :) Dan wordt het: Het goede van de techniek.
Als we dan toch gaan husselen stel ik voor: Het gevoel vs de techniek. Ik herken jouw probleem wel, krienie, om in je schrijven een balans te vinden tussen gevoel en techniek. Want daar gaat het volgens mij om: de balans. Iedereen is het er wel over eens dat je technische kennis nodig hebt om het gevoel dat je over wilt brengen in een goede vorm te gieten. Ik heb minder weerstand dan jij om technieken aan te leren en toe te passen, maar ik vind heel vaak dat ik mijn teksten 'doodschrijf' door het toepassen van alle regeltjes die ik inmiddels heb geleerd. De eerste versie schrijf ik vanuit mijn gevoel, maar als ik ga herschrijven vind ik het heel moeilijk om datzelfde gevoel weer op te roepen. Na zes, zeven herschrijfrondes heb ik een stuk proza dat 'technisch' misschien goed in elkaar zit, maar waar de ziel uit verdwenen is. Of pas ik dan de techniek niet goed toe? Ha ha, dat zal het zijn :-) Iemand hierboven zei het al: waarschijnlijk werkt het zo dat je moet blijven oefenen tot je de techniek 'vanzelf' goed toepast en ze je niet meer belemmert bij het schrijven vanuit je hart. Ik heb dat wel ervaren bij het leren bespelen van muziekinstrumenten: je doel is muziekmaken vanuit je gevoel en mensen raken met wat je speelt. Daarvoor moet je je door honderden saaie toonladderoefeningen heen worstelen, maar er komt een moment dat je opeens voelt dat het vanzelf gaat, dat je het te pakken hebt!

Lid sinds

17 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 februari 2009 - 17:46
Ik denk dat als je je teksten doodschrijft door alle regeltjes, je die regeltjes nog niet goed onder de knie hebt. Want als je dat wel hebt, kun je afgewogen beslissingen nemen om ze aan je laars te lappen om je verhaal meer sjeu te geven, meer ziel.

Lid sinds

15 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 februari 2009 - 20:28
@krienie: misschien is het leuk als je een korte schrijfcursus volgt. Misschien motiveert je dat om de techniek toch toe te passen. Het is wel heel leuk als je merkt dat je toch steeds dingen gaat toepassen. Kleine stapjes.

Lid sinds

15 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 februari 2009 - 22:59
Er is een parallel te trekken met muziek. Als je geen techniek hebt en alles zelf wilt uitvinden en wars bent van regels en voorschriften dan kom je bijvoorbeeld uit op punkmuziek. Ik heb vroeger punkmuziek gemaakt en dacht op een gegeven moment dat ik echt heel goed was in muziek maken, totdat ik les ging nemen want ik voelde wel dat ik meer in mijn mars had dan enkel vierkwartsmaten spelen. Zo, ik werd de eerste les al meteen hard aangepakt, want er deugde niet veel van mijn techniek, zithouding, ritme, kennis instrument etc.etc. Ik moest opnieuw beginnen en ik dacht dat ik er al was... Het leuke van techniek is dat je opeens meerdere dingen kan doen op je instrument omdat je de techniek beheerst en dat kwam mijn spel ten goede. Ik kon meer en ik kreeg nog meer plezier en zin om muziek te maken. Je hoeft niet alles te beheersen maar je moet wel voldoende techniek hebben om de dingen te kunnen doen die je leuk vindt en hoe meer je kan hoe veelzijdiger je wordt. Maar de techniek mag je niet laten ontmoedigen, het is nodig maar het moet je niet te veel afleiden. Ik ben zelf een beginnend schrijver, er valt nog een hoop te leren voor mij, ik heb al vele tips hier opgepikt door enkel maar topics door te spitten.