De lezer

Als ik met een verhaal begin, vaak. Dan moet ik even inkomen in de woordkeuze en het taalgebruik, of die niet te moeilijk zijn voor de doelgroep. Maar als ik op gang ben, dan houd ik me daar niet meer mee bezig tot de redigeerfases. Qua onderwerp, opbouw en toon blijft de lezer continu in mijn achterhoofd meespelen, zouden ze dit leuk vinden, zou het niet te ingewikkeld worden, zou dit ze aanspreken etc. Maar dat is niet bewust tijdens het daadwerkelijke opschrijven, dat is meer op de 'tussenmomenten' als ik mijn verhaal bedenk en vormgeef.

Interessante kwestie, Pluisebol. Wanneer ik met een artikel of verhaal begin denk ik nooit aan de doelgroep. Ik schrijf wèg wat ik wil zeggen. Dat levert vaak zéér banale teksten op die dan ook heel ongenuanceerd zijn. De nuancering breng ik een nacht later aan, als alles een beetje bezonken is. Dat werkt voor mij het best. Vervolgens breng ik me de doelgroep voor de geest: zijn het bijvoorbeeld "stropdassen in driedelig-pak?", dan wordt een ondeugende tekst door mij geridigeerd tot een beetje stoute tekst. Net zo lang tot ik vind dat het door de beugel kan en m´n opdrachtgever er accoord mee kan gaan. Ik laat m´n stukken daarna tot vervelens toe aan anderen lezen. En ben gulzig naar feed-back! Kost wat aan inkt en papier, maar het geeft me wel inzicht. Ik bewaar alle versies en nummer ze, want heel soms herinner ik me een passage die ik nog gebruiken kan. (Daarom heb ik een hele stapel dossiers liggen, maar dat terzijde.) Dit geldt overigens niet voor m´n kookboek, dat ben ik nu aan het samenstellen en ik heb hierbij gericht de doelgroep in het vizier. Hier "speel" ik niet mee, maar kom direct terzake. In de keuken wil je geen onduidelijkheid of wollige vragen, maar een helder recept. Ik kan me overigens volledig vinden in de reactie van Ing. Heb je hier iets aan? Groet, Henk

Ik schrijf wat ik wil (geen kinderboeken, geen non-fictie), dus ik vind niet dat ik mij hoef te beperken tot een bepaalde doelgroep. De lezer kiest mij wel uit, de doelgroep vormt zichzelf wel.

Ik wil zeggen, nee. Maar dat is niet waar, realiseer ik me nu. Gister nog vroeg ik me af of het allemaal wel interessant was wat ik aan het schrijven was. Dat is indirect toch aan de lezer denken. Maar ik weet ook niet precies wat of wie mijn lezer is, dus uiteindelijk schrijf ik gewoon zoals ik gewend bent en dan merk ik later wel of het aanslaat.

Ik ben dan nog het meest aan het schrijven om te oefenen en te leren en voor de cursus, maar ik denk dan wel heel vaak aan de lezer. Is het wel interessant voor de lezer? Zou dit of dat nodig zijn of snapt de lezer het ook wel zonder. Want al gaat alles nog niet naar lezers toe wat ik schrijf ik schrijf wel alsof het naar een lezer gaat. Want dat is toch mijn reden om eens iets uit te geven en dan moet je er in de beginfase al rekening mee houden volgens mij.

Sinds de jaarwisseling draait er in mijn stad een schrijverscafé. Ik kom er trouw elke maand. Waterspiegel heb ik geschreven voor de start van het schrijverscafé, Het geheim van het hof erna. Ik merkte een groot verschil. Doordat ik regelmatig verse hoofdstukken voorlas, veranderde mijn schrijfproces. Ik was me veel meer dan eerst bewust van het feit dat het allemaal leuker, spannender, grappiger moest. Ik vond het vreselijk als ik iemand zag schuiven op zijn stoel als er een dipje in het verhaal zat. Door de directe confrontatie met een publiek (nog niet eens mijn doelgroep) ging ik de lat hoger leggen. Dus of ik vaak aan de lezer denk? Tegenwoordig wel, ja. Lang leve het schrijverscafé. :D

Conclusie: de lezer zit dus in ieder geval in het achterhoofd. Toch moet bij mij, net als bij Henk, het verhaal er eerst uit. Daarna komt de lezer om de hoek kijken. Maar ergens zat hij er geloof ik al, onbewust.

Ik probeer sowieso niet al te ingewikkelde woorden te gebruiken, omdat ik dan een groter publiek bereik. Wat je ook vaak ziet bij boeken is dat het aan iemand is opgedragen. Ik heb laatst ook een gedicht geschreven, gericht op kinderen, ervan uitgaande dat ze lijken op iemand om wie ik veel geef.

Hoe vaak denken jullie aan 'de lezer' ?

Wie is 'de lezer'? De mensen die mijn boeken kopen? De mensen die mijn krantenartikelen lezen? De mensen die me op straat aanspreken? Maar wie zijn dat dan? Als ik aan 'de lezer' zou moeten denken voordat ik wat ga schrijven, zou ik helemaal gek worden. Dus ik denk nooit aan 'de lezer'! Behalve nu dan...

Ik probeer me voor te stellen dat ik het verhaal aan iemand vertel, en het dan ook op die manier op te schrijven. Op die manier onthoud ik beter de beelden in mijn hoofd ook allemaal in de tekst te verwerken op een logische volgorde.

"Wie is 'de lezer'? De mensen die mijn boeken kopen? De mensen die mijn krantenartikelen lezen? De mensen die me op straat aanspreken? Maar wie zijn dat dan? Als ik aan 'de lezer' zou moeten denken voordat ik wat ga schrijven, zou ik helemaal gek worden. Dus ik denk nooit aan 'de lezer'! Behalve nu dan..." aldus eigen. Toch móet je wel aan die lezer denken, eigen. Voor de lezer van 10 jaar schrijf ik anders dan voor degenen die mijn columns lezen.

Gut, als ik aan de lezer denk, denk ik aan mezelf. Mijn eerste doel is een verhaal te schrijven dat ik ook zelf graag zou lezen. Helaas lees je toch anders als je de alwetende schrijver bent, maar qua lezers heb ik alleen nog met proeflezers te maken, dus ik denk meer aan hen dan aan de 'echte' lezer. Dat komt later, misschien ;).

Zeker als ik een verhaal schrijf met als doelgroep jonge kinderen, dan let ik er wel degelijk op. Ik let er eigenlijk meer op, nu ik wat langer schrijf. Eerder lette ik er helemaal niet op namelijk. Ik heb het gevoel dat de kwaliteit erop vooruit gaat als ik er bewuster mee bezig ben.

Ik denk altijd aan mijn doelgroep en verplaats me er dan echt totaal in. Ik neem zelfs hun schrijftaaltje aan als ik anderen een briefje schrijf of zo, heel grappig.

Voor ik ga schrijven bedenk ik wie de doelgroep ongeveer zal zijn, onbewust of niet. Dan kom ik in een soort schrijfstand die erbij past. Dus alleen voor en na het echte schrijven denk ik aan de lezer. Tijdens het schrijven denk ik eigenlijk alleen aan het verhaal. Wel zijn er uitzonderingen - bij sommige verhalen denk ik niet aan een lezer. Alleen aan hoe het verhaal het beste op papier komt. Zelfs wanneer er proeflezers overheen gaan denk ik daar bij die verhalen nog aan. Eigenlijk best raar.

In eerste instantie ben ik mijn eigen lezer. Ik hoop dat wanneer ik iets leuk vind, sommige andere mensen het ook leuk vinden. Pas in tweede instantie bekijk ik de daadwerkelijke doelgroep, waardoor de woordkeus bijvoorbeeld aangepast moet worden.

Ik denk dat je niet teveel aan je lezer moet gaan denken, maar meer moet doen wat je zelf leuk vindt. Ik heb er zelf wel eens last van met tekenen; zouden anderen dit wel mooi vinden, of vinden ze het raar? Op gegeven moment ga je zo twijfelen dat het schrijven niet echt opschiet. Bij mij is het in ieder geval wel zo =/ Dan moet ik weer de knoop doorhakken en mezelf gaan vertellen dat ik in de eerste plaats toch voor mezelf moet schrijven :P

Verplaats ik mij in mijn lezer? Altijd en nooit. Ervan uitgaande dat ik mijn eigen lezer ben, want mijn eigen brein is het enige dat ik ken, en kan kennen. zeg ik 'altijd'. Ervan uitgaande dat ik schrijf voor anderen, die ik niet ken en nooit zal kunnen kennen, zeg ik 'nooit'. Boehffff.... wat doe ik weer interessant. ;) Maar toch is het wel zo, denk ik... :confused: