Versier je tijdlijn met een kerstgedicht

Het is december, Sinterklaas is weer naar huis en de wereld bereidt zich voor op Kerst. Als dichter ben ik eens in de kerstgedichten gedoken: ik heb het woord kerstgedicht in mijn hoofd maar bestaat dat genre eigenlijk wel? En als het bestaat, wat is het precies? Kan ik het ook schrijven, zou het me liggen? Hieronder vind je mijn rondreis in de kerstgedichten en, om het genre wat te promoten, aan het eind ook een oproep om jouw tijdlijn rond Kerst met een gedicht te versieren.

Het genre kerstgedicht

Het genre bestaat, laat google me zien, al is het (nog?) niet officieel erkend. Van Dale kent het woord ‘kerstgedichten’ of ‘kerstpoëzie’ niet en ook van google krijg ik geen definitie. Wel krijg ik heel veel hits, waaronder één waar je op bestelling een kerstgedicht kunt krijgen. Mijn eigen associaties met kerstgedichten zijn wat zoetig, ik ken vooral gedichten met veel poëtische woorden. En als ik zo doorklik op de zoekresultaten, blijkt dat wel te kloppen. Veel nostalgie, veel sneeuw, veel familie, met kerst willen we blijkbaar alleen Goede Dingen lezen.

Troostlied

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Tijdens het schrijven van dit blog herlas ik het gedicht Kerstnacht van Ida Gerhardt met de prachtige regel ‘Kerstnacht - het sneeuwt op uw geschonden aarde’, een regel die laat zien dat je sneeuw ook met de donkere kant van het leven kunt verbinden. In Winter verbindt Herman de Connink licht en donker met elkaar in de woorden  ‘zolang er sneeuw ligt/ is het nooit volledig duister’. Maar het kerstgedicht waaruit ik zelf regels kan citeren is het Troostlied voor wie met kerst alleen is van Willem Wilmink. Ik weet nog dat ik het voor het eerst las, het moet 1992 geweest zijn. Het was een jaar waarin ik me vaak alleen voelde, iets dat ik (zoals veel mensen) extra voelde rond Kerst. Want dat is de andere kant van Kerst: als je mensen mist, mis je hen dan dubbel en doen alle glitters waarmee wij kerst versieren, extra pijn.

Gelukkig kunnen mensen schrijven, en gelukkig schrijft ieder mens zoals het gebekt is. Je leest hier dan ook geen pleidooi tegen kerstgedichten over warme chocolademelk en sneeuwballen gooien, maar een blog dat dit genre graag wat verbreed zou zien. Mijn hoop dat ik op google straks evenveel traditionele kerstgedichten vind als kerstgedichten die de eenzamen onder ons een hart onder de riem steken. Dat er meer mensen regels zullen schrijven als Ida Gerhardt en Herman de Coninck. Dat we eerlijk durven te zijn, hoe we kerst ook beleven.

Jouw Kerst

Laten we google helpen meer kerstgedichten te vinden. Laten we de sociale media dit jaar versieren met Kerst, door gedichten. Laten we onze tijdlijnen vullen met gedichten die we zelf hebben geschreven of met gedichten die ons geraakt hebben. Met gedichten die we ooit uit ons hoofd hebben geleerd of lied-gedichten die onze oma vroeger zong en die daardoor voor altijd verbonden zijn met onze kerst.

Ik begin: mijn keuze is bovenstaand gedicht van Willem Wilmink, ik zal het op kerstavond plaatsen op mijn facebookpagina. Maar ik ben maar in mijn eentje, en ik ben nieuwsgierig naar jullie kerstgedichten. Doen jullie mee?

Greetje Kruidhof (1971) is dichter en geeft workshops Gedichten Schrijven aan particulieren en bedrijven. Zij publiceert in Liter, Hans Kluger en Op Ruwe Planken en wacht in spanning dit najaar af: dan verschijnt haar eerste bundel bij uitgeverij Manuzio. Workshop bij Greetje volgen? Kijk eens op deze website.

NB 1 De gedichten van Ida Gerhardt en Herman de Coninck vind je hier: https://www.letterlievend.nl/poeezie/kerstgedichten

NB 2 Je kunt het gedicht van Willem Wilmink op kerstavond op deze facebookpagina vinden: https://www.facebook.com/Workshopgedichten/. Like ‘m en plaats daar ook jouw gedicht in een bericht!