Kopdichten voor dummies

Wie het Parool leest, weet dat je van krantenkoppen gedichten kunt maken: Ronald Snijders plaatst elke week een Kopdicht in die krant. Van 40 gedichten is een bundel gemaakt, de Kopdichtbundel, uitgegeven bij De Harmonie. Een mooi voorbeeld is het gedicht hiernaast. Hoe maak je nu zo'n kopdicht?

Zorg voor samenhang in je kopdicht

De eerste valkuil was groot en toch zag ik hem niet: krantenkoppen zijn oneliners, geen hele zinnen. In een gewoon gedicht gebruik je niet alleen hele zinnen, maar ook voegwoorden en leestekens om de boel bij elkaar te houden. Krantenkoppen zijn prachtige statements, maar een gedicht vol statements wordt zomaar een opsomming van mooie ideeën zonder samenhang.

Ik ontdekte dat het formaat van een kop ertoe doet: hoe kleiner de kop, hoe minder vaak het een oneliner is. Wilde ik een leesbaar gedicht krijgen, dan had ik ondertitels nodig. Dus na de eerste knipronde van de grote koppen, kwam de tweede ronde, die van de ondertitels.

Maar ook daarmee was ik er nog niet. Het is fijn als je in een gedicht de mogelijkheid hebt iemand iets te laten zeggen. Nu zijn er gelukkig krantenkoppen die bestaan uit een citaat, maar dat waren er niet zoveel. De derde knipronde bestond dus uit het knippen van de vetgedrukte quotes naast een artikel.

Beperk het aantal krantenkoppen 

Om te voorkomen dat je zoveel koppen krijgt dat je niet meer ziet welk gedicht erachter verborgen zit, is het handig om jezelf te beperken. Ronald Snijders gebruikt voor een gedicht alleen het Parool van die week, niet meer. Ik gebruikte alleen de vrijdageditie en de weekendkrant. Je kunt je ook beperken tot de kranten van een bepaalde dag; het is wel leuk om daarvoor verschillende kranten van dezlfde dag te hebben. Ook kranten van speciale data zijn fijn: een kopdicht van kranten van je verjaardag, een kerst-kopdicht... Je kunt van je kopdicht ook een origineel verjaardagscadeau maken, gemaakt van de kranten van de betreffende datum. Ik hou me aanbevolen...

Houd je aan de letter

In een interview zegt Ronald Snijders dat hij nooit valsspeelt: hij gebruikt altijd hele koppen. Je moet dus streng voor jezelf zijn, wat best moeilijk is als je ziet dat je een geniale zin kunt maken van twee verknipte koppen. Kopdichten maken is volhouden: puzzelen, vastlopen en opnieuw puzzelen.

Gelukkig heeft Ronald ook een tip: houd je niet aan de actualiteit. Doe je dat wel, dan wordt je gedicht een samenvatting van het nieuws, en iedereen kent het nieuws. Het helpt als je een krant gebruikt die je nog niet gelezen hebt zodat je nog zoveel mogelijk los bent van de actualiteit.

Boekgedichten

Genoeg input om de schaar te pakken volgens mij. Wil je eerst mijn gedicht lezen, lees dan even door. En heb je wel zin maar zijn de kranten net allemaal naar de papierbak gebracht, kijk dan even in je boekenkast: je kunt hetzelfde doen met boektitels. Gewoon de boeken in de juiste volgorde op tafel leggen zodat de titels van boven naar beneden een gedicht vormen.

Succes!

Wil je meer tips voor je kopdicht? Lees dan het tipartikel Maak met deze 3 tips een kopdicht van krantentitels.

Greetje Kruidhof (1971) is dichter en geeft workshops Gedichten Schrijven aan particulieren en bedrijven. Zij publiceert in Liter, Hans Kluger en Op Ruwe Planken en wacht in spanning dit najaar af: dan verschijnt haar eerste bundel bij uitgeverij Manuzio. Workshop bij Greetje volgen? Kijk eens op deze website.