Wat als je personage tot een minderheid behoort?

Zoveel personages, zoveel uitwerkingen. In de tipreeks ‘Wat als?’ worden er veelvoorkomende scenario’s die personages overkomen onder de loep genomen. Zo leer je een algemeen gegeven uit te werken op een manier die perfect bij jouw unieke personage past. Deze week: Wat als je personage tot een minderheid behoort?

---

Spotlight of massa?

Als je een personage gaat schrijven dat tot een bepaalde minderheid behoort, maak dan eerst de volgende afweging: wil je dat je personage met zijn minderheid in de spotlights komt, of wil je dat hij opgaat in de massa?
Als je voor de spotlights kiest, dan is het minderheidskenmerk van je personage een belangrijk thema. Je leest dus hoe het is om biseksueel, moslima of zwart te zijn en wat dat voor worstelingen op kan leveren. 
Als je personage op moet gaan in de massa, is hij nog steeds in de minderheid, maar daar staat niemand echt bij stil. Je personage niet en zijn omgeving ook niet; het wordt normaal gevonden. Je minderheidspersonage is er een als alle anderen: eerder een mens als ieder ander dan een persoon die om wat voor reden dan ook opvalt. 

Spotlight: wees extra voorzichtig

Schrijven over diversiteit kan gevoelig liggen. Als je de spotlights kiest voor je personage, zoek daarom extra goed uit welke vooroordelen en aannames er rond het minderheidskenmerk spelen. Probeer na te gaan welke waarschijnlijk (tot op zekere hoogte) op waarheid berust zijn: iemand met een fysieke handicap zal bij bepaalde taken hulp nodig hebben. Andere oordelen ontstaan uit onwetendheid en groeien uit tot een storend stereotiep: mensen met een lichamelijke beperking hebben een raar lijf, dus ze zijn niet aantrekkelijk en blijven allemaal maagd. 

---

Afbeelding

✅ Diversiteit in fictie

Diversiteit is een hot topic. Ook in uitgeefland. Maar hoe ga je daarmee om, als schrijver? Benadruk je dat een personage ‘anders’ is? Of doe je dat juist niet, om te laten zien dat ‘anders zijn’ niet automatisch betekent dat je ongelukkig bent met je ‘anders zijn’? Wij spraken erover met een uitgever en twee auteurs. Je leest het in Schrijven Magazine editie 5 van 2021! 

JA GRAAG!     IK GEEF SCHRIJVEN MAGAZINE CADEAU

---

Spotlight: baken talent af

Als je een personage de spotlight wil geven, wil je misschien laten zien dat een bepaalde minderheidsgroep sterke mensen representeert. Daardoor kan de verleiding groot zijn om je held niet alleen goed in zwemmen te laten zijn, wat nodig is voor het plot. Je maakt hem ook nog eens aardig, slim, knap, behulpzaam… Waak ervoor dat je jezelf niet laat meeslepen door de groep je die personage moet representeren. Je personage mag de held van het verhaal zijn, maar niet de held van het universum. 

Massa: mijd de minderheidskenmerken als conflict 

Als je jouw biseksuele personage in de massa wil laten opgaan, dan mag iedereen of niemand weten dat hij biseksueel is. Maar dan mag niemand van deze seksuele voorkeur een conflict van maken, of er moeilijk over doen.  Als je dat wel doet, kies je ongemerkt voor de spotlights. Als je op en af gaat met wanneer er dan wel, dan niet een punt van het minderheidskenmerk wordt gemaakt, wordt je verhaalstructuur rommelig.

Massa: waak voor roddel

Laat welk personage dan ook, nóóit naar je personage verwijzen als ‘de homo’ of ‘die lieve moslima’, ook al is het niet verkeerd of zelfs lief bedoeld. Dan leg je de nadruk op de minderheid die je juist wil vermijden. Dan wordt er als een soort dorpsroddel over je held gepraat. 
Bedenk, zéker bij het ‘massa-uitganspunt’: mijn personage is meer dan alleen zijn minderheidskenmerk. Ze is niet alleen zwart, maar ook een vriendin en fantastische celliste. Anders stort het verhaalthema in elkaar: je hebt gekozen om het minderheidskenmerk niet je thema te maken, dus dan moeten andere kenmerken van je personage het thema kunnen vormen of representeren. 

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de ondernemersschool.