Wat als je personage iemand mist?

Zoveel personages, zoveel uitwerkingen. In de tipreeks ‘Wat als?’ worden er veelvoorkomende scenario’s die personages overkomen onder de loep genomen. Zo leer je een algemeen gegeven uit te werken op een manier die perfect bij jouw unieke personage past. Deze week: Wat als je personage gemis ervaart? 

Als je personage gemis ervaart, moet je goed kijken wat het verschil is tussen hoe jouw personage zich daarbij voelt en wat jij als schrijver met het plot of het verhaalthema van plan bent. 

Waarom wordt er gemis ervaren?

Als je deze vraag aan de schrijver stelt, zal die iets zeggen als: “Mijn personage moet leren zelfstandig te worden. Daarom moet de verzorger overlijden.” Of: “Hij moet emotioneel volwassener worden. Daarom moet zijn trouwe schouder om tegenaan te huilen even uit beeld verdwijnen. Dan kan hij zijn emotionele welzijn eens goed peilen.” Zo kunnen er nog talloze andere redenen zijn. 

Het personage zal iets zeggen als “We zijn getrouwd, natuurlijk mis ik hem!” of “Zonder mijn beste vriend verveel ik me dood.” 

Je personage ziet het grote plaatje niet, jij als schrijver ziet dat wel. Gebruik dat in je voordeel: besef dat je personage vast kan lopen en werk de worsteling die daarbij komt kijken goed uit. Maar je personage mag niet eeuwig in gemis blijven hangen. Ten goede of ten kwade moet het gemis gevolgen hebben. 

Een gat opvullen

Als je personage gemis ervaart, valt hij eerst in het spreekwoordelijke gat waar hij zich tijdelijk ellendig voelt. Dat mag: als er iets naars gebeurt, moet je personage de gevolgen emotioneel incasseren. Maar er komt een moment waarop het leven van je personage weer verder gaat. Ook al is manlief maar liefst drie maanden op zakenreis, de vriend geëmigreerd, of de financiële vrijheid plotseling afgenomen.

Zodra het leven weer opgepakt moet worden, gaat je personage een manier zoeken om het gemis een plaats te geven. Dat kan op een productieve of een destructieve manier gebeuren. 

Kijk dan eens wat het beste past bij waarom je personage een persoon mist en wat jij als schrijver wil bereiken. Dat kan je meestal redelijk logisch combineren. 

Is de wijze oma overleden? Dan zal je personage gemotiveerd zijn om een opleiding te gaan volgen om op een andere manier de dorst naar kennis te lessen. Dan kan je personage de wetenschapper worden die jij in gedachten hebt. 

Is de suikeroom uit beeld? De verwende jonge vrouw heeft nooit geleerd om te werken en papt dan maar met allerlei mannen aan, met alle gevolgen van dien. Twee jaar later leert ze als bijstandsmoeder hoe ze elk dubbeltje op waarde moet schatten. 

Het gemis is de zaak van je personage

Als je personage gemis ervaart, kan hij aan iedereen hulp vragen om het eerdergenoemde gat op te vullen en het bijbehorende probleem op te lossen.   

Dat mag, maar op een harde voorwaarde: dat plan mislukt. Vergeet nooit dat je hoofdpersoon de held van het verhaal is en dat hij dus voor zijn problemen verantwoordelijk is. Hij hoeft ze niet op te kunnen lossen, maar moet dat wel proberen. Mocht hij als eerste uitvlucht toch ‘knechtjes’ inschakelen, dan moet zijn plan mislukken en moet hij van voren af aan beginnen om toch nog met dat gemis om te kunnen gaan. Weeg deze optie zorgvuldig af: soms maakt een extra keer falen je verhaal geloofwaardiger, andere keren werkt het onnodig vertragend. 

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de ondernemersschool.