Vijf tips voor het schrijven van een historische roman

Arthur Japin, Tomas Ross en Anne Provoost; het zijn drie totaal verschillende schrijvers met één overeenkomst: hun boeken situeren zich in het verleden en zijn daarmee historische romans. Wil jij ook je verhaal vormgeven met een historische gebeurtenis als decor? Dan volgen hier vijf tips.

1. Je verhaal bestaat al

Het nadeel van geschiedenis is misschien dat er zoveel van is. Als je ‘de middeleeuwen’ of zelfs het meer beperkte ‘kruistochten’ als thema neemt, zal je vlug verzanden in een zee van informatie. Zoek daarom een tijdperk uit dat je ligt, kijk of er in die periode iets bijzonders voorgevallen is en neem die gebeurtenis als leidraad. Zelfs als het maar zijdelings met je plot of verhaal te maken heeft –de achterflap vermeldt dan meestal ‘tegen de achtergrond van…’- geeft een waargebeurd feit automatisch afbakening in tijd en ruimte. Vervolgens kun je elke thematiek aansnijden die je wil. Moederbinding, genderissues, poly-amorie of cathisofobie: letterlijk alles kan met ‘de Franse Revolutie’, de ‘herziening van de kieswet van Tak-Van Poortvliet’ of ‘Midden-Limburg tijdens de Koude Oorlog’ als decor.

2. Welke bril?

Eén valkuil vormt de geschiedenis: veel is al bekend. Ook het grote lezerspubliek weet dat Napoleon zich niet stiekem in roze balletjurkjes hulde. Dat beperkt je misschien in je keuzes, al kun je ook dat slim omzeilen. Als je ‘Een Grote Geschiedenis’ gevonden hebt die je aanspreekt, bekijk je verhaal dan vervolgens door de bril van ‘de gewone man’. Dat geeft je alle vrijheid om je relaas in te passen in de tijd.

3. Research

Op de schouders van de historische fictie-auteur rust een bijzondere taak. Wees je ervan bewust dat mensen je boek zullen lezen die in a) of het tijdperk, b) de gebeurtenis of c) geschiedenis in het algemeen geïnteresseerd zijn. Meestal zullen ze zelfs al het een en ander van je tijdperk weten, dus zorg ervoor dat alles klopt. Van het merk sigaren tot het materiaal waarvan knopen van een gulp gemaakt zijn: zoek het op. Het bijzondere is dat ontdekkingen ook kunnen zorgen voor nieuwe plotwissels. Als je plot muurvast lijkt te zitten: ga op je gemak wat googelen over een of ander bizar detail. Het levert je waarschijnlijk ook een nieuwe twist op.

4. Onvindbare info

Soms is informatie heel lastig te vinden. Twee bronnen waar je op het eerste gezicht niet aan zou denken: ansichtkaarten en verzamelaars(sites). Ansichtkaarten tonen hoe een bepaalde plek, dorp of stad er vroeger uitzag. Er zijn een aantal gespecialiseerde websites die (historische) ansichtkaarten van over de hele wereld aanbieden. En je hoeft ze natuurlijk niet te kopen om ze online te kunnen bekijken. De verzamelaars vormen weer een andere categorie. Zeker vanaf de 18^e eeuw is er materiaal bewaard in collecties. Van neuswarmers tot nachtspiegels: er is iemand die het verzamelt, al dan niet tentoongesteld op een website. En hierbij geldt weer de regel uit het vorige punt: research zorgt voor ontdekkingen, ontdekkingen genereren plotwendingen.

5. Naspelen

En kom je er dan nog altijd niet uit? Elk historisch tijdperk kent tegenwoordig zijn re-enactors. Dat zijn mensen die een bepaalde tijd uit de geschiedenis naspelen. De moeite die zij zich getroost hebben om te achterhalen welke brillen men in 1794 droeg, of wat de ingrediënten van hutspot in 1574 waren, is in één mensenleven nauwelijks te op te brengen. De meeste re-enactors hebben een website en treden ook regelmatig op. Ze zijn zeer benaderbaar en doen niets liever dan over hun passie vertellen. Bovendien heb je meteen connecties met een lezerscategorie die honderd procent zeker in je boek geïnteresseerd is.

Door Hugo Luijten 

Hugo Luijten is historicus en schrijver. Onlangs verscheen zijn debuutroman ‘Offer voor een verloren zaak’, dat gaat over een Duitse soldaat in 1914.